Mısır'da Vefd Partisi çatısı altında erken cumhurbaşkanlığı yarışı

Vefd Partisi’nin Kahire'deki genel merkezi. (Partinin resmi Facebook sayfası)
Vefd Partisi’nin Kahire'deki genel merkezi. (Partinin resmi Facebook sayfası)
TT

Mısır'da Vefd Partisi çatısı altında erken cumhurbaşkanlığı yarışı

Vefd Partisi’nin Kahire'deki genel merkezi. (Partinin resmi Facebook sayfası)
Vefd Partisi’nin Kahire'deki genel merkezi. (Partinin resmi Facebook sayfası)

Mısır'daki Vefd Partisi kısa süre önce, cumhurbaşkanlığı seçimlerine katılmak üzere Parti Başkanı Abdussened Yemame’nin adaylığını açıkladı. Ardından da yerel basında partinin yüksek heyeti üyesi Fuad Bedravi, cumhurbaşkanlığı yarışında parti bayrağını kimin taşıyacağına karar vermek amacıyla Vefd’in birden fazla aday arasında karşılaştırma yapmak üzere parti genel kurulunun toplantıya davet edilmesini talep etti.

Vefd Partisi Yemame’nin seçimlere adaylığını onayladığını geçtiğimiz pazar günü, Bedravi ve diğerleri bu karara götüren sürece ilişkin açıklamasından önce duyurmuştu. Mısır'da cumhurbaşkanlığı seçimleri için adaylık kapısının en geç 3 Aralık’a kadar açık kalması bekleniyor. Mısır Anayasası'nın 2014'te yayınlanan mükerrer 241’inci maddesine ve 2019'da Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi yönetiminde yapılan değişikliklere göre mevcut cumhurbaşkanının görev süresi, 2018 yılında, seçildiğini ilan ettiği tarihten itibaren altı yılın dolması ile sona eriyor. Ancak bir kez daha seçilebiliyor.

Vefd Partisi Yönetim Kurulu üyesi Yasir Hassan, Bedravi’nin bu davetinin oldukça olumlu bir adım olduğunu, zirâ Vefd Partisi’nin tecrübesine değer katacağını söyledi. Şar’kul Avsat’ın edindiği bilgilere göre Bedravi ayrıca cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde ön seçimleri yöneten tek parti olacağını savundu.

Mısır anayasasının 142’inci maddesine göre cumhurbaşkanlığına aday olma koşullarında adayın Temsilciler Meclisi'nin en az 20 üyesi veya en az 25 bin vatandaş tarafından desteklenmesi, en az 15 ilde seçim hakkına sahip olması, her ilden en az bin destekçisinin bulunması gerekiyor. Her halükarda kanunda düzenlendiğine göre birden fazla adayın desteklenmesine izin verilmiyor.

Yaşananları yeni ve benzersiz olarak nitelendiren Hassan, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Yemame’nin adaylığının onaylanmasının, Yüksek Kurul'un bazı üyelerinin desteğini geri çekmesine neden olduğunu açıkladı. Diğerleri, oylarının Vefd’in adayının adının belirtilmesininseçimlere katılım ilkesi lehinde olduğunu vurguladı.

Son günlerde konuya dair iç tartışmaların arttığına dikkat çeken Hassan, Bedravi’nin kendisini eski bir lider olarak sunmasına rağmen Yemame’nin seçimlere katılacak destekçileri olduğunu belirtti.

Vefd lideri, partinin cumhurbaşkanı adaylığını onayladığını açıkladığı Yüksek Kurul üyelerinin yüzde 90'ının doğru seçilmediğini vurguladı. Seçimlerde aday olmak için oy kullananların sayısının 45 kişi civarında olduğunu, partinin üst kurul üyelerinin yaklaşık yüzde 75'ini oluşturduğunu belirten lider, “İmza atmayan 10 üye tanıyorum. Neticede Vefd lideri aday olmak istiyorsa, adının Genel Kurul'a sunulması gerekir” açıklamalarında bulundu.

Vefd liderleri arasında cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday olmak isteyen başka isimlerin olup olmadığı sorusuna yanıt veren Yasir Hassan, Yüksek Komisyon’un pazar günü yapılacak resmi toplantısına dek Vefd’in birden fazla liderliğinin adaylık isteğini açıklamasının mümkün olduğunu söyledi.

Mevcut tartışmayı Vefd Partisi’ni karıştırabilecek bir anlaşmazlığın göstergesi olarak görmediğine değinen Vefd lideri sözlerini şöyle sürdürdü:

“Aksine, delegeler adaylarını Genel Kurul oylamasıyla en alttan seçecekleri için deneyim zenginleşecek. Bu nedenle onların temsilcisi olacağı için bu adayı desteklemek için şevkle çalışacaklar.”

Yetkili, parti gençlik kollarından Parti Başkanı’nın adaylığına karşı olanlar bulunduğuna dikkat çektiği açıklamasında “Birden fazla adayın olması demokratik bir karar alındığının göstergesidir. Abdussened Yemame’nin bunu reddedeceğini sanmıyorum” ifadelerini kullandı.



Hizbullah yavaş yavaş savaşa yeni silahlar katıyor

Güney Lübnan'daki askeri tatbikat sırasında Hizbullah roketatarları (Şarku'l Avsat Arşivi)
Güney Lübnan'daki askeri tatbikat sırasında Hizbullah roketatarları (Şarku'l Avsat Arşivi)
TT

Hizbullah yavaş yavaş savaşa yeni silahlar katıyor

Güney Lübnan'daki askeri tatbikat sırasında Hizbullah roketatarları (Şarku'l Avsat Arşivi)
Güney Lübnan'daki askeri tatbikat sırasında Hizbullah roketatarları (Şarku'l Avsat Arşivi)

Hizbullah, İsrail'le yıllardır süren ve bir ay önce tüm Lübnan'ı kapsayacak şekilde genişleyerek yoğunlaşan savaş sahasına silahlarını birer birer sokuyor.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu geçtiğimiz günlerde “(Hizbullah'ın) Güney Litani bölgesinde yüzlerce tünel ve sığınak kazdığını ve İsrail güçlerinin burada bir miktar modern Rus silahı bulduğunu” açıkladı.

Bu açıklama, ABD'de yayınlanan Washington Post gazetesinin İsrailli yetkililere dayandırdığı, İsrail'in Lübnan'a düzenlediği saldırılar sırasında, Rus ve Çin yapımı tanksavar silahlarının bulunduğu haberinden saatler sonra geldi.

Askeri uzmanlar Hizbullah'ın silahlarını, özellikle de füzelerini kullanma konusundaki isteksizliğini birden fazla faktöre bağlıyor: Bunlardan ilki, İsrail'in iletişim araçlarını bombalayarak ve genel sekreterine suikast düzenleyerek Lübnan'ın tüm bölgelerine, özellikle de Hizbullah'ın etkisi ve kontrolü altındaki bölgelere karşı yürüttüğü yoğun hava savaşında kullandığı sürpriz unsurudur. İkincisi, İsrail'in silah depolarının büyük bir kısmını imha etmesinin yanı sıra, zamanında oraya ulaşamaması ve bu durumun Hizbullah'ta, Tel Aviv'in kendisine giden tüm ikmalleri kesme niyeti göz önüne alındığında, savaşın uzun olacağı ve tüm füzelerin aynı anda kullanılmasının uygun olmayacağı kanaatine yol açmasıdır.

Tanksavar silahları

Askeri ve stratejik Uzman Tuğgeneral Hasan Jouni, "Netanyahu'nun bahsettiği modern Rus silahlarını ve söylediklerinin doğruluğunu belirlemenin mümkün olmadığını, özellikle de Hizbullah'ın kullanmadan önce benzer bir silahı ortaya çıkarmayacağı" görüşünde. Rusya ve Çin'de geliştirilen tanklar için hafif silahların modern olup olmaması fark etmediğinden büyük bir önem taşımıyor. Uzun menzilli füzeler Hizbullah’ın elinde ama İsrail'in girdiği bölgede değil.”

Sürpriz oyun

Jouni, Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada "Hizbullah'ın sürprizler oyununda, silahların ve bunların kullanımının kademeli olarak tespit edilmesinde ustalaştığına" inanıyor ve şuna dikkat çekiyor: "Son zamanlarda Golani üssünü vuran ve çok sayıda ölüme yol açan saldırı İsrail askerleri arasında meydana gelen yaralanmalar, hedefleme doğruluğu, zamanlama ve etki açısından öncekilerden farklıydı. Bu nedenle Hizbullah'ın kullanmaya başladıkları modern insansız hava araçları neslindendir.”

“Füzelere gelince, Hizbullah, savaşın uzun olduğunu bildiği için bunları kademeli olarak kullanıyor ve son zamanlarda 100 kilometre menzilli ve 100 kilogram patlayıcı başlık taşıyan Nasr 1 füzesini kullandı ve daha uzağa giden, varlığın tüm noktalarına ulaşan füzelere sahip” dedi.

Couni, "Dengeyi değiştiren silahlardan söz edemeyiz, bunun yerine grubun, iki ülkedeki eşitsiz nüfuza bakılmaksızın, Lübnan'da kaybedilen güvenlik ile İsrail'de kaybedilen güvenlik arasındaki denklemi istikrara kavuşturma çabasından söz edebiliriz" değerlendirmesinde bulundu.

Füzelerin kademeli kullanımı

Gazze'de savaşın başladığı Ekim 2023'ten bu yana Hizbullah'ın İsrail'e ateşlediği füzeler arasında, patlayıcı yükü 300 ile 500 kilogram arasında değişen "Katyuşa" ve "Burkan" füzeleri yer alıyordu.

Hizbullah, geçen Eylül ayı sonuna kadar balistik füzelerini Tel Aviv'deki Mossad karargâhını bombalamak için kullanmadı; bunun sorumlusunun "çağrı cihazları ve radyo cihazlarının katliamına ilave olarak liderlerinin suikastı olduğunu" belirtti.

İsrail Ordu Radyosu geçtiğimiz günlerde Hizbullah'ın balistik füze kullanımını yoğunlaştırmaya başladığını ve son zamanlarda Rusya'da üretilen taşınabilir tanksavar füzeleri "Kornet" ile "Fadi 1" ve "Fadi 2" füzelerini birden fazla kez kullandığını belirtti. Bunlar, "noktasız alan bombalamasında" kullanılan taktiksel "yerden yüzeye" füzelerdir.

Ayrıca İsrail insansız hava araçlarını düşürmek için İran yapımı uçaksavar karadan havaya füzelere de başvurdu.

Hizbullah, en az iki olayda İsrail savaş uçaklarına karşı yaklaşık 90.000 feet yükseklikteki hedeflere ulaşabilen radar güdümlü füze kullandı ve onları geri çekilmeye zorladı.

Füze cephaneliği

İsrail'deki araştırma merkezlerine göre Hizbullah 150.000 ila 200.000 arasında normal balistik ve güdümlü olmayan füzeye sahiptir; bunlar 150 kilometreye kadar menzile sahip kısa, orta ve uzun menzilli füzelerdir. Ayrıca 10,000 hassas balistik füzeye ve İsraillilerin 75 olarak tahmin ettiği Yakhont karadan denize hassas füzeleri bulunmaktadır. Husiler tarafından kullanılanlar gibi sürat teknelerine sahiptir. Sayıları muhtemelen on binleri bulan çok sayıda insansız hava aracına sahip olduğunu da unutmamak gerekir.

ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı'nın (CIA) tahminlerine göre Hizbullah'ın elinde yaklaşık 150.000 roket ve füze bulunuyor.