Mısır: ‘Cumhurbaşkanlığı Seçimleri’ Vefd Partisi içindeki anlaşmazlıkları derinleştiriyor

Yemama ve Badravi, partinin adayı olmak için yarışıyor.

Vefd Partisi’nin Genel Merkezi. (Partinin resmi Facebook hesabı)
Vefd Partisi’nin Genel Merkezi. (Partinin resmi Facebook hesabı)
TT

Mısır: ‘Cumhurbaşkanlığı Seçimleri’ Vefd Partisi içindeki anlaşmazlıkları derinleştiriyor

Vefd Partisi’nin Genel Merkezi. (Partinin resmi Facebook hesabı)
Vefd Partisi’nin Genel Merkezi. (Partinin resmi Facebook hesabı)

Mısır'daki Vefd Partisi içinde, yaklaşan Mısır cumhurbaşkanlığı seçimlerinde kimin aday olacağı konusundaki anlaşmazlık kısa sürede iki grup arasında bölünmeye dönüştü. Birinci grup, adaylığını açıklamasının ardından parti lideri Abdulsened Yemame'yi destekliyor. İkinci grup ise yarışan isimlerin parti üst organı üyeleri tarafından yapılacak oylamada aday gösterilmesini talep ediyor.

Veffd Partisi'nin Yüksek Kurulu, listeye göre 50'si seçimle, 10'u parti başkanı tarafından atanan 60 üyeden oluşuyor. Çoğunluk oyu ise 50 + 1.

Partinin adaylık kartı için Yemame ile yarışan isimlerin başında geçtiğimiz garşamba günü parti liderinin kendisini cumhurbaşkanı adayı olarak ilan etmek için izlediği ‘düzenleyici prosedürlerin sağlamlığını’ sorguladığı bir bildiri yayınlayan Yüksek Konsey Üyesi Fuad Bedravi geliyor.

Parti lideri geçtiğimiz pazar günü, ‘partinin üst organı üyelerinin yüzde 90'ının desteğiyle’ motive edilen cumhurbaşkanlığı seçimlerine aday olma niyetini açıklamıştı. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre dün yaptığı açıklamada, cumhurbaşkanlığı seçimlerine katılma uygunluğunun, Yüksek Komisyonun bu kararla ilgili tutumu dışında, yalnızca parti listesinin metinlerine dayandığını ifade etti.

Minufiye Üniversitesi’nde Uluslararası Hukuk Profesörü olan Avukat Yemame, Şarku'l Avsat’a yaptığı açıklamada, Vefd Partisi adına cumhurbaşkanlığı seçimlerinde kimlerin aday olma hakkına sahip olduğunu açıklayan bir bildiri yayınladıklarını söyledi. Üst düzey kurul üyeleri arasında adaylığını destekleyen üye sayısı hakkında ise, "Yönetmelikte belirtilen başka bir madde bulunuyor" dedi.

Vefd Partisi lideri yaptığı açıklamada, cumhurbaşkanlığı için adaylığını açıkladığını belirterek, “Parti tarafından iç veya dış, özel veya genel herhangi bir merci veya otoriteye karşı temsilci olarak, yetkisiyle ilgili olarak Anayasa’nın 19’uncu maddesi uyarınca adayım” ifadesini kullandı. Parti yönetmeliğine göre adaylık hakkının kimde olduğuyla ilgili soruların, parti içinde karışıklığa neden olduğunu ve bu konuda görüşlerini ifade edenlerin niyetinden bağımsız olarak 'fitne çıkaran, parti birliğini ve yapısını tehdit eden konuşmaların olduğunu' ifade etti.

Yemame, üst düzey kurul ve Vefd Partisi Genel Kurulu'nun bir araya gelerek parti içinde birden fazla aday arasında gizli oylama yapma hakkına sahip olduğunu, parti başkanının cumhurbaşkanlığı seçimlerine aday olmama kararı alması durumunda yedek olarak hareket etme yetkilerinin olduğunu kaydetti. Ayrıca üst düzey kurul üyelerinin tek başlarına adaylık isteğini veya talebini sunma yetkisi olmadığını, parti başkanının adaylık kararı alınmadan önce ve ardından üst düzey kurul üyelerinin çoğunluğuyla cumhurbaşkanlığı seçimlerine katılma kararı alındığını ifade etti. Parti başkanının cumhurbaşkanlığına aday olduğunu ilan etmesiyle durumun kesinleştiğini söyledi.

Vefd Partisi'nin üst düzey kurul üyesi Yaser Hasan, parti üyeleri arasında cumhurbaşkanlığı seçim adaylığı konusunu tartışmak için gelecek pazar günü gerçekleştirilmek üzere bir toplantı çağrısı yaptı. Bu çağrıya 20 üye destek verdi ve parti liderliğinden herhangi bir itiraz gelmedi. Ancak Yemame, bazı üyelerin toplantıya katılmayacağını bildirdiğine işaret etti. "Ben parti merkezindeyim, eğer yeterli sayıda katılım sağlanırsa toplanacağız" dedi. Ancak seçim konusunun toplantı gündemine hiçbir şekilde dahil edilmediğini belirtti.

Diğer yandan partinin yüksek komite üyesi Fuad Bedravi, Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada, pazar günkü toplantında cumhurbaşkanı adaylık dosyasını tartışmaya odaklanılacağını vurguladı.

Vefd Partisi'nin Mali Sekreteri ve Yürütme Kurulu üyesi Yaser Hasan’a göre, son siyasi gelişmeler, tartışmanın şu anda ‘parti başkanının yetki ve rollerine ilişkin yönetmelik maddelerinin yorumlanmasıyla ilgili olduğunu’ kaydetti.

Mısır'da cumhurbaşkanlığı seçimlerine adaylık başvurularının son tarihi olarak önümüzdeki 3 Aralık tarihini belirlendi. Mısır Anayasası'nın 142’inci maddesi, cumhurbaşkanlığına aday olmak için gerekli koşulları belirtiyor. Bu koşullar arasında, ‘adayın en az 20 milletvekili tarafından desteklenmesi veya en az 25 bin seçmen tarafından desteklenmesi gerektiği, destekçilerin en az 15 ilde seçme hakkına sahip olan vatandaşlar olması ve her ilde en az bin destekçiye sahip olması gerektiği’ yer alıyor. Tüm durumlarda birden fazla adayı desteklemek mümkün değil ve bunun düzenlemeleri yasalar tarafından yapılıyor.



Hizbullah yavaş yavaş savaşa yeni silahlar katıyor

Güney Lübnan'daki askeri tatbikat sırasında Hizbullah roketatarları (Şarku'l Avsat Arşivi)
Güney Lübnan'daki askeri tatbikat sırasında Hizbullah roketatarları (Şarku'l Avsat Arşivi)
TT

Hizbullah yavaş yavaş savaşa yeni silahlar katıyor

Güney Lübnan'daki askeri tatbikat sırasında Hizbullah roketatarları (Şarku'l Avsat Arşivi)
Güney Lübnan'daki askeri tatbikat sırasında Hizbullah roketatarları (Şarku'l Avsat Arşivi)

Hizbullah, İsrail'le yıllardır süren ve bir ay önce tüm Lübnan'ı kapsayacak şekilde genişleyerek yoğunlaşan savaş sahasına silahlarını birer birer sokuyor.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu geçtiğimiz günlerde “(Hizbullah'ın) Güney Litani bölgesinde yüzlerce tünel ve sığınak kazdığını ve İsrail güçlerinin burada bir miktar modern Rus silahı bulduğunu” açıkladı.

Bu açıklama, ABD'de yayınlanan Washington Post gazetesinin İsrailli yetkililere dayandırdığı, İsrail'in Lübnan'a düzenlediği saldırılar sırasında, Rus ve Çin yapımı tanksavar silahlarının bulunduğu haberinden saatler sonra geldi.

Askeri uzmanlar Hizbullah'ın silahlarını, özellikle de füzelerini kullanma konusundaki isteksizliğini birden fazla faktöre bağlıyor: Bunlardan ilki, İsrail'in iletişim araçlarını bombalayarak ve genel sekreterine suikast düzenleyerek Lübnan'ın tüm bölgelerine, özellikle de Hizbullah'ın etkisi ve kontrolü altındaki bölgelere karşı yürüttüğü yoğun hava savaşında kullandığı sürpriz unsurudur. İkincisi, İsrail'in silah depolarının büyük bir kısmını imha etmesinin yanı sıra, zamanında oraya ulaşamaması ve bu durumun Hizbullah'ta, Tel Aviv'in kendisine giden tüm ikmalleri kesme niyeti göz önüne alındığında, savaşın uzun olacağı ve tüm füzelerin aynı anda kullanılmasının uygun olmayacağı kanaatine yol açmasıdır.

Tanksavar silahları

Askeri ve stratejik Uzman Tuğgeneral Hasan Jouni, "Netanyahu'nun bahsettiği modern Rus silahlarını ve söylediklerinin doğruluğunu belirlemenin mümkün olmadığını, özellikle de Hizbullah'ın kullanmadan önce benzer bir silahı ortaya çıkarmayacağı" görüşünde. Rusya ve Çin'de geliştirilen tanklar için hafif silahların modern olup olmaması fark etmediğinden büyük bir önem taşımıyor. Uzun menzilli füzeler Hizbullah’ın elinde ama İsrail'in girdiği bölgede değil.”

Sürpriz oyun

Jouni, Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada "Hizbullah'ın sürprizler oyununda, silahların ve bunların kullanımının kademeli olarak tespit edilmesinde ustalaştığına" inanıyor ve şuna dikkat çekiyor: "Son zamanlarda Golani üssünü vuran ve çok sayıda ölüme yol açan saldırı İsrail askerleri arasında meydana gelen yaralanmalar, hedefleme doğruluğu, zamanlama ve etki açısından öncekilerden farklıydı. Bu nedenle Hizbullah'ın kullanmaya başladıkları modern insansız hava araçları neslindendir.”

“Füzelere gelince, Hizbullah, savaşın uzun olduğunu bildiği için bunları kademeli olarak kullanıyor ve son zamanlarda 100 kilometre menzilli ve 100 kilogram patlayıcı başlık taşıyan Nasr 1 füzesini kullandı ve daha uzağa giden, varlığın tüm noktalarına ulaşan füzelere sahip” dedi.

Couni, "Dengeyi değiştiren silahlardan söz edemeyiz, bunun yerine grubun, iki ülkedeki eşitsiz nüfuza bakılmaksızın, Lübnan'da kaybedilen güvenlik ile İsrail'de kaybedilen güvenlik arasındaki denklemi istikrara kavuşturma çabasından söz edebiliriz" değerlendirmesinde bulundu.

Füzelerin kademeli kullanımı

Gazze'de savaşın başladığı Ekim 2023'ten bu yana Hizbullah'ın İsrail'e ateşlediği füzeler arasında, patlayıcı yükü 300 ile 500 kilogram arasında değişen "Katyuşa" ve "Burkan" füzeleri yer alıyordu.

Hizbullah, geçen Eylül ayı sonuna kadar balistik füzelerini Tel Aviv'deki Mossad karargâhını bombalamak için kullanmadı; bunun sorumlusunun "çağrı cihazları ve radyo cihazlarının katliamına ilave olarak liderlerinin suikastı olduğunu" belirtti.

İsrail Ordu Radyosu geçtiğimiz günlerde Hizbullah'ın balistik füze kullanımını yoğunlaştırmaya başladığını ve son zamanlarda Rusya'da üretilen taşınabilir tanksavar füzeleri "Kornet" ile "Fadi 1" ve "Fadi 2" füzelerini birden fazla kez kullandığını belirtti. Bunlar, "noktasız alan bombalamasında" kullanılan taktiksel "yerden yüzeye" füzelerdir.

Ayrıca İsrail insansız hava araçlarını düşürmek için İran yapımı uçaksavar karadan havaya füzelere de başvurdu.

Hizbullah, en az iki olayda İsrail savaş uçaklarına karşı yaklaşık 90.000 feet yükseklikteki hedeflere ulaşabilen radar güdümlü füze kullandı ve onları geri çekilmeye zorladı.

Füze cephaneliği

İsrail'deki araştırma merkezlerine göre Hizbullah 150.000 ila 200.000 arasında normal balistik ve güdümlü olmayan füzeye sahiptir; bunlar 150 kilometreye kadar menzile sahip kısa, orta ve uzun menzilli füzelerdir. Ayrıca 10,000 hassas balistik füzeye ve İsraillilerin 75 olarak tahmin ettiği Yakhont karadan denize hassas füzeleri bulunmaktadır. Husiler tarafından kullanılanlar gibi sürat teknelerine sahiptir. Sayıları muhtemelen on binleri bulan çok sayıda insansız hava aracına sahip olduğunu da unutmamak gerekir.

ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı'nın (CIA) tahminlerine göre Hizbullah'ın elinde yaklaşık 150.000 roket ve füze bulunuyor.