Mısır’da Ulusal Diyalog, ‘Yeni Cumhuriyet’i inşa etmek için ‘30 Haziran Koalisyonu’na güveniyor

Diyalog çalışmalarına Kurban Bayramı tatilinden sonra devam edilmesi planlanıyor

Ziya Rişvan ulusal diyalog oturumlarından birinde (Arşiv)
Ziya Rişvan ulusal diyalog oturumlarından birinde (Arşiv)
TT

Mısır’da Ulusal Diyalog, ‘Yeni Cumhuriyet’i inşa etmek için ‘30 Haziran Koalisyonu’na güveniyor

Ziya Rişvan ulusal diyalog oturumlarından birinde (Arşiv)
Ziya Rişvan ulusal diyalog oturumlarından birinde (Arşiv)

Mısır’ın 2013 yılında İhvan-ı Müslimin (Müslüman Kardeşler) örgütünün iktidarını deviren 30 Haziran Devrimi’ni anmak için yaptığı hazırlıklarla eş zamanlı olarak, Ulusal Diyalog Genel Koordinatörü Ziya Rişvan, ‘30 Haziran Koalisyonu’ndaki bağları yeniden tesis etme çağrısında bulunarak bunun ‘yeni cumhuriyetin’ inşasındaki rolünün önemine dikkat çekti.

Geçtiğimiz nisan ayında Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi’nin talimatları doğrultusunda Ulusal Diyalog başlatıldığından beri, bu diyaloğu yürütenler birden fazla kez bunun “30 Haziran Koalisyonun’daki bağları yeniden tesis etmeyi” hedeflediğini vurguladılar. 30 Haziran Koalisyonu, Mısırlı yetkililerin ‘terörist’ olarak sınıflandırdığı İhvan örgütünün iktidarının yıkılmasına katkıda bulunan siyasi ve sivil güçlerden oluşan bir ittifak olarak biliniyor.

Rişvan, cuma akşamı yerel medya tarafından yayınlanan açıklamalarında Mısır Cumhurbaşkanı’nın Ulusal Diyalog çağrısının “30 Haziran Koalisyonu’nu yeniden hayata döndürmek olduğunun” altını bir kez daha çizdi. Rişvan son zamanlarda “koalisyon üyelerinin ortadan kaybolduğunu, aralarındaki kanalların tıkandığını, köprülerin yıkıldığını ve yanlış anlaşılmaların olduğunu” söyleyerek “tüm bunların başka öncelikler olduğu için siyasi reformu bir süreliğine geciktirdiğini” kaydetti.

Rişvan Kurban Bayramı tatilinden sonra devam etmesi planlanan Ulusal Diyalog’un “bir vaziyet ve sorunları ifade ettiğini” söyleyerek “Vaziyet, sorunlardan daha önemlidir. Vaziyet, sorunları çözmek ve uzun zamandır kimsenin faydalanamadığı tıkanık köprüleri ve kanalları açmak ile ilgilidir” dedi.

Mısır Devlet Enformasyon Servisi Başkanı Rişvan “Ölümcül olabilecek bir akıbeti paylaşanlar artık inşa sürecine katılmak zorundadır” ifadelerini kullanarak 2013 yılında 30 Haziran Koalisyonu’nu tehdit eden tehlikelere atıfta bulundu. Rişvan “Mısır Cumhurbaşkanı, 30 Haziran Koalisyonu’nun yeniden canlandırılmasının ülkenin geleceği ve devletin son yedi yılda özellikle altyapı ve ekonomik reform düzeyinde inşa etmeye başladığı yeni cumhuriyet için çok gerekli olduğunun farkında” dedi. Rişvan “yeni cumhuriyetin bir slogan olmadığını, aksine Charles de Gaulle’nin 1958’de kurduğu ve hala devam etmekte olan Fransız Beşinci Cumhuriyeti gibi inşa edilmekte olan çok büyük bir şey olduğunu” vurguladı. Ayrıca “Cumhurbaşkanı’nın yeni cumhuriyetin inşası için ortaklara ihtiyaç olduğunun farkında olduğunu” kaydetti.

Kahire Üniversitesi’nde Siyaset Bilimi dersi veren Ulusal Diyalog Siyasi Eksen Raportör Yardımcısı Dr. Mustafa Kamil es-Seyyid, 30 Haziran Koalisyonu’nun birden fazla siyasi görüşe sahip güçleri içerdiğine dikkat çekti. Şarku’l Avsat’a verdiği röportajda “bu güçlerden bazılarının şu anda tam olarak karşılanamayacak talepleri olduğunu” söyleyerek “mevcut koşulların 30 Haziran Koalisyonu’ndaki bağları yeniden inşa etmeye hazır olmayabileceğine” işaret etti.

‘Cumhurbaşkanlığı Af’ komitesi, Ulusal Diyalog çağrısının başlatılmasıyla eş zamanlı olarak yeniden etkinleştirildi. Komite, faaliyete geçtiğinden bu yana binden fazla mahkumun serbest bırakılmasına katkıda bulundu. 12 Mısır partisinin ittifakıyla oluşturulan Sivil Hareket, daha fazla mahkumun serbest bırakılması çağrısında bulunuyor ve bu talebi Ulusal Diyalog gündemine yerleştiriyor.

Ulusal Diyalog’a katılan Sivil Hareket liderlerinden Hamid Ceber, Şarku’l Avsat’a verdiği röportajda “30 Haziran Koalisyonu’nun bağlarını yeniden tesis etmek için siyasi suçlardan hüküm giyenlerin dosyasının kapatılması gerek” dedi.



Nebil Fehmi'nin Arap Birliği Genel Sekreterliğine aday gösterilmesine ilişkin haberler giderek yaygınlaşıyor

Kahire'deki Arap Birliği Genel Merkezi (Arap Birliği)
Kahire'deki Arap Birliği Genel Merkezi (Arap Birliği)
TT

Nebil Fehmi'nin Arap Birliği Genel Sekreterliğine aday gösterilmesine ilişkin haberler giderek yaygınlaşıyor

Kahire'deki Arap Birliği Genel Merkezi (Arap Birliği)
Kahire'deki Arap Birliği Genel Merkezi (Arap Birliği)

Mısır Eski Dışişleri Bakanı Nebil Fehmi'nin, mevcut Genel Sekreter Ahmed Ebu Geyt'in yerine Arap Birliği Genel Sekreteri olarak atanması haberi, Mısır'da resmi bir onay olmamasına rağmen büyük ilgi gördü.

Şarku'l Avsat'a konuşan konu hakkında bilgili Mısırlı kaynak, "Mısır'ın son zamanlarda Ebu Geyt'in halefi konusunda istişarelerde bulunduğunu" söyledi. Kaynak, "Dışişleri Bakanlığı, bu göreve dört eski dışişleri bakanını aday gösterdi: Samih Şukri, Nebil Fehmi, Muhammed El-Urabi ve Muhammed Kamil Amr" dedi. Kaynak, "istişareler sonucunda Fehmi'nin göreve seçildiğini" belirtti.

Mısır Dışişleri Konseyi'nden iki kaynak Şarku'l Avsat'a, "Fehmi'nin Arap Birliği Genel Sekreteri olarak atanması konusunda anlaşmaya varmak için temaslar olduğunu" doğruladı. Kaynaklara göre, "Nebil Fehmi'nin adaylığı doğrulandı ve isim Arap Birliği ülkeleri arasında görüşülüyor." Kaynaklar, "Kararın Arap Birliği'ne ve yaklaşan Arap Zirvesi'ne bağlı olduğunu" açıkladılar.

Şarku'l Avsat, Mısır Dışişleri Bakanlığı'ndan resmi doğrulama istedi, ancak alamadı. Bu arada, Arap Birliği'ndeki diplomatik kaynaklar, "henüz resmi bir adaylık almadıklarını", ancak "Fahmi'nin isminin bir süredir Birlik içinde dolaştığını" doğruladılar.

dfgty
Büyükelçi Nebil Fehmi (Arşiv)

Bir Arap diplomatik kaynak, “Al-Majalla” dergisine, Fehmi'nin Haziran 2026'da görev süresi sona erecek olan Abul Geyt'in yerine “Arap Birliği”nin yeni genel sekreteri olacağını söyledi. Mısır'ın “Sada el-Beled” internet sitesi cumartesi akşamı Fehmi'nin “Dışişleri Bakanlığı tarafından bu önemli göreve aday gösterildiğini, ancak konuyla ilgili ayrıntıların sadece Dışişleri Bakanlığı tarafından açıklanabileceğini, özellikle de bu tür işlemlerin birçok aşamadan geçtiğini” söylediğini aktardı. Fehmi, “Arap Birliği Genel Sekreterliği görevine atanma süreci birkaç aşamadan geçiyor. İlk aşama, Dışişleri Bakanlığı tarafından bu Arap görevine aday gösterilmek, ardından görevine başlayana kadar birçok prosedür ve adımın izlenmesi” dedi.

Geçtiğimiz haziran ayında, yerel ve Arap internet siteleri, Mısır Başbakanı Mustafa Medbuli'nin bu göreve aday gösterildiğine dair haberler yayınladı. Medbuli, temmuz ayında bu haberi yalanlayarak, bunu "tuhaf bir zamanda ortaya atılan söylenti" olarak nitelendirdi. Medbuli, "Bu görev, Arap Birliği Tüzüğü'nde belirtilen çok özel niteliklere ve açık koşullara sahip. Üye devletler tarafından üzerinde mutabık kalınan mekanizmalara göre bu görev için başvuru ve adaylıkların son tarihleri de biliniyor" dedi.

Medbuli'nin adaylığı söylentileriyle eş zamanlı olarak, Fehmi'nin adı, diğer eski dışişleri bakanlarıyla birlikte, gerekli nitelikleri karşılayan potansiyel adaylar olarak anıldı.

Nebil Fehmi, Haziran 2013'ten Temmuz 2014'e kadar Mısır Dışişleri Bakanı olarak görev yaptı. Ayrıca 1999-2008 yılları arasında Kahire'nin Washington Büyükelçisi ve 1997-1999 yılları arasında Japonya Büyükelçisi olarak görev yaptı. Babası İsmail Fehmi, 1973-1977 yılları arasında eski Mısır Cumhurbaşkanı Enver Sedat döneminde Dışişleri Bakanı olarak görev yaptı.