Wagner’in geleceği Prigojin’in sürgüne gitmesinin ardından belirsiz

Biden, Putin’in ‘savaşı kaybettiğini’ öne sürdü. Borrell durumun güven vermediğini belirtirken Zelenskiy ise ‘çatışmayı durdurmaya’ karşı çıktı.

Ukrayna’nın kuzeyinde, Belarus sınırına yakın bölgede durum Ukrayna ordusunun kontrolünde. (Reuters)
Ukrayna’nın kuzeyinde, Belarus sınırına yakın bölgede durum Ukrayna ordusunun kontrolünde. (Reuters)
TT

Wagner’in geleceği Prigojin’in sürgüne gitmesinin ardından belirsiz

Ukrayna’nın kuzeyinde, Belarus sınırına yakın bölgede durum Ukrayna ordusunun kontrolünde. (Reuters)
Ukrayna’nın kuzeyinde, Belarus sınırına yakın bölgede durum Ukrayna ordusunun kontrolünde. (Reuters)

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov dün, Rusya’nın Wagner Grubu’nun Afrika’daki faaliyetleriyle herhangi bir ilgisi olmadığını belirtti. Bu durum, Wagner’in lideri Yevgeniy Prigojin’in Moskova’ya yönelik darbe girişimini de içeren bir isyan başlatması sonucu Belarus’a sürgüne gitmesinin ardından, birkaç ülkede kolu olan bir imparatorluk haline gelen grubun geleceği hakkında soru işaretleri uyandırdı.

Şarku’l Avsat’ın TASS haber ajansından aktardığı habere göre Peskov açıklamasında “Wagner’in Afrika’daki operasyonları özel bir faaliyettir. Bu işlerle devletin herhangi bir ilişkisi yoktur” ifadelerini kullandı.

Peskov’un açıklaması, Rusya Savunma Bakanlığı’nın ‘ağır askeri teçhizatın Wagner birliklerinden orduya nakledilmesi için çalışmaların sürdüğüne’ yönelik duyurusu ile aynı zamana denk geldi. Çalışmalar, bir zamanlar güçlü olan askeri grubu etkisiz hale getirmeyi amaçlıyor.

ABD Başkanı Joe Biden dün, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Ukrayna’daki savaşı kaybettiğinin ‘net’ olduğunu ancak Wagner isyanının Putin’i zayıflatıp zayıflatmadığını söylemek için henüz çok erken olduğunu belirtti. Buna karşılık Avrupa Birliği Dışişleri ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Rusya’da meydana gelen olan olayların Ukrayna savaşının Rus otoritesinde neden olduğu çatlağın kanıtı olduğunu söylemekle yetindi. Ancak nükleer cephanelik üzerinde uyuyan bir ülkede bu tür bölünmelerin güven vermediğini ve gelecek aşamada Avrupa’nın tutumunu sağlamlaştırılmasını gerektirdiğini belirtti.

Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy ise Ukrayna’daki savaşı donmuş bir çatışmaya çevirecek herhangi bir barış planını reddederek sahada Rusya’nın kazanımlarını aynı şekilde koruyacak herhangi bir barış anlaşmasına karşı olduğunu vurguladı.



UCM kararı, İsrail'e ambargo uygulanmasını sağlayabilir mi?

STK'lerin Hollanda hükümetine karşı Lahey'de açtığı davanın görüldüğü mahkeme binası önünde protesto düzenlendi (Reuters)
STK'lerin Hollanda hükümetine karşı Lahey'de açtığı davanın görüldüğü mahkeme binası önünde protesto düzenlendi (Reuters)
TT

UCM kararı, İsrail'e ambargo uygulanmasını sağlayabilir mi?

STK'lerin Hollanda hükümetine karşı Lahey'de açtığı davanın görüldüğü mahkeme binası önünde protesto düzenlendi (Reuters)
STK'lerin Hollanda hükümetine karşı Lahey'de açtığı davanın görüldüğü mahkeme binası önünde protesto düzenlendi (Reuters)

Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (UCM), Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında çıkardığı tutuklama emrinin yankıları sürüyor. 

İsrail'in köklü gazetelerinden Haaretz'in savunma analisti Amos Harel'in kaleme aldığı yazıda, UCM kararının İsrail'e karşı silah ambargosu taleplerini artırabileceğine dikkat çekiliyor.  

Gazetenin görüştüğü Kudüs merkezli düşünce kuruluşu İsrail Demokrasi Enstütüsü'nden Eran Şamir-Borer, UCM'nin kararını eleştirirken, sürecin bu noktaya varmasında Tel Aviv yönetiminin yol açtığına işaret ediyor. 

Analist, İsrail'de Gazze savaşıyla ilgili bağımsız bir inceleme yürütülse UCM'nin böyle bir karar vermek durumunda kalmayacağını savunarak şunları söylüyor: 

Devlet hiçbir şey yapmadı, kafasını kuma gömdü.

Hamas'ın 7 Ekim 2023'teki Aksa Tufanı operasyonuyla patlak veren Gazze savaşında muhalefet kanadı, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu liderliğindeki radikal sağcı koalisyonun kararlarının incelenmesi için defalarca komisyon kurulmasını talep etmişti. Ancak Netanyahu, araştırma komisyonu kurulmasına savaş bitene kadar karşı olduğunu söylemişti. 

İsrail'in ekonomi gazetelerinden Globes'taki analizde UCM kararının, İsrail'in Gazze işgalini eleştirenlerle Tel Aviv'e silah satışının yasaklanmasını isteyenlerin elini güçlendirdiği yorumu paylaşılıyor. 

Haberde, İsrail'in askeri teçhizatının yüzde 30'unun Almanya tarafından gönderildiği hatırlatılıyor. UCM kararının, Berlin hükümetinin İsrail'e silah tedariki konusundaki ısrarcılığının zayıflamasına yol açabileceği değerlendirmesi yapılıyor. 

UCM'nin merkezi Hollanda'nın Lahey şehrinde yer alıyor. Hollanda Dışişleri Bakanı Caspar Veldkamp, mahkemenin tutuklama emrini uygulayacaklarını duyurmuştu. 

Ancak sivil toplum kuruluşları (STK), Hollanda'nın İsrail'e silah gönderen ülkeler arasında yer aldığına dikkat çekerek ambargo talebiyle Lahey'de hükümete karşı dün dava açtı. Mahkeme, talebe ilişkin kararını 13 Aralık'ta açıklayacak.

Diğer yandan Times of Israel, UCM kararından önce de son dönemde İsrail'e silah tedarikinin durdurulması çağrılarının arttığına işaret ediyor. Haberde, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın İsrail'e ambargo talep ettiği mektubu 1 Kasım'da Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliği'ne gönderdiği hatırlatılıyor. Ortak mektupta aralarında Rusya ve Çin'in de yer aldığı 52 ülkenin imzası var. 

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da geçen ayki açıklamasında Gazze savaşının sonlandırılması için İsrail'e silah ambargosu çağrısı yapmıştı. Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Macron'a destek verirken, Netanyahu açıklamaya tepki göstermişti. 

İsrail'in en büyük silah tedarikçisi olan ABD, UCM'yi kuran Roma Statüsü'ne taraf değil. ABD Başkanı Joe Biden, UCM kararını "rezalet" diye nitelerken, Netanyahu mahkemeyi "Yahudi düşmanlığıyla" suçlamıştı. İsrail de üye devletler arasında yer almıyor ve UCM'nin yargı yetkisini tanımıyor.

Independent Türkçe, Haaretz, Globes, Times of Israel, AP