The Moscow Times: Rus General Surovikin, Wagner isyanı bağlamında gözaltına alındı

Rus General Sergey Surovikin (Reuters)
Rus General Sergey Surovikin (Reuters)
TT

The Moscow Times: Rus General Surovikin, Wagner isyanı bağlamında gözaltına alındı

Rus General Sergey Surovikin (Reuters)
Rus General Sergey Surovikin (Reuters)

Rusya Savunma Bakanlığı’na yakın iki kaynak, Ukrayna’daki Rus kuvvetlerinin eski komutanı General Sergey Surovikin’in gözaltına alındığını bildirdi.

Şarku’l Avsat’ın The Moscow Times gazetesinden aktardığı habere göre, kaynaklardan biri, “Yetkililerle durumu pek iyi gitmiyordu. Bundan daha fazlasını söyleyemem” dedi.

İkinci kaynak ise, Surovikin’in, Wagner Grubu lideri Yevgeniy Prigozhin’in isyanı bağlamında gözaltına alındığını söyleyerek, “Görünüşe göre, Surovikin ayaklanma sırasında Prigojin’in tarafını seçti ve onu yakaladılar” diye konuştu.

Generalin şu anda nerede olduğu sorulduğunda ise kaynak şu yanıtı verdi; “Bu bilgi hakkında dahili kanallarımız aracılığıyla bile yorum yapmıyoruz.”

Savunma Bakanlığı, Surovikin’in gözaltına alındığına dair haberlerle ilgili henüz yorum yapmadı.

Surovikin, Prigojin’in Rusya’nın askeri liderliğine karşı silahlı bir isyan başlattığı Cumartesi gününden bu yana kamuoyu önünde görünmüyordu.

Ne olmuştu?

Ukrayna’daki Rus askeri operasyonlarının komutan yardımcısı General Surovikin’in, paralı asker grubu Wagner’in lideri Yevgeny Prigojin’in, Rus askeri liderliğine karşı isyan etme planlarından önceden haberdar olduğu iddia edildi.

Şarku’l Avsat’ın New York Times gazetesinden aktardığı haberde, bu konuda ABD istihbarat bilgileri hakkında brifing alan ABD’li yetkililerden alıntı yapıldı.

Haberde, “Yetkililer, General Surovikin’in hafta sonu Prigojin’in isyan hareketini planlanmasına yardım edip etmediğini öğrenmeye çalışıyorlardı” denildi.

Yetkililerin konuyla ilgili ABD istihbaratına bilgi vermesi, Wagner liderinin üst seviyelerde ne gibi bir desteğe sahip olduğu konusunda sorulara yol açtı.

Prigojin, Wagner askerlerinin hafta sonu başlayan kısa süreli isyanını sona erdiren bir anlaşma kapsamında, Salı günü Belarus’a sürgüne gitti ve Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rus ordusunu iç savaşı önlediği için övdü.

ABD’li yetkililer, diğer Rus askeri liderlerinin de Prigojin’i desteklemiş olabileceğine dair işaretler olduğunu söyledi.

Söz konusu yetkililere göre, Prigojin iktidardaki diğer kişilerden yardım geleceğine inanmasaydı, ayaklanmayı başlatmazdı.

Ekim ayında Ukrayna’daki operasyonların tüm sorumluluğu Sorovikin’e verildi. Ancak Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Ocak ayında Genelkurmay Başkanı Valery Gerasimov’u Ukrayna’daki askeri birlikler komutanı olarak atadığını duyurdu.

Sorovikin de, Gerasimov’un yardımcısı olarak görevlendirildi.



UCM kararı, İsrail'e ambargo uygulanmasını sağlayabilir mi?

STK'lerin Hollanda hükümetine karşı Lahey'de açtığı davanın görüldüğü mahkeme binası önünde protesto düzenlendi (Reuters)
STK'lerin Hollanda hükümetine karşı Lahey'de açtığı davanın görüldüğü mahkeme binası önünde protesto düzenlendi (Reuters)
TT

UCM kararı, İsrail'e ambargo uygulanmasını sağlayabilir mi?

STK'lerin Hollanda hükümetine karşı Lahey'de açtığı davanın görüldüğü mahkeme binası önünde protesto düzenlendi (Reuters)
STK'lerin Hollanda hükümetine karşı Lahey'de açtığı davanın görüldüğü mahkeme binası önünde protesto düzenlendi (Reuters)

Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (UCM), Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında çıkardığı tutuklama emrinin yankıları sürüyor. 

İsrail'in köklü gazetelerinden Haaretz'in savunma analisti Amos Harel'in kaleme aldığı yazıda, UCM kararının İsrail'e karşı silah ambargosu taleplerini artırabileceğine dikkat çekiliyor.  

Gazetenin görüştüğü Kudüs merkezli düşünce kuruluşu İsrail Demokrasi Enstütüsü'nden Eran Şamir-Borer, UCM'nin kararını eleştirirken, sürecin bu noktaya varmasında Tel Aviv yönetiminin yol açtığına işaret ediyor. 

Analist, İsrail'de Gazze savaşıyla ilgili bağımsız bir inceleme yürütülse UCM'nin böyle bir karar vermek durumunda kalmayacağını savunarak şunları söylüyor: 

Devlet hiçbir şey yapmadı, kafasını kuma gömdü.

Hamas'ın 7 Ekim 2023'teki Aksa Tufanı operasyonuyla patlak veren Gazze savaşında muhalefet kanadı, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu liderliğindeki radikal sağcı koalisyonun kararlarının incelenmesi için defalarca komisyon kurulmasını talep etmişti. Ancak Netanyahu, araştırma komisyonu kurulmasına savaş bitene kadar karşı olduğunu söylemişti. 

İsrail'in ekonomi gazetelerinden Globes'taki analizde UCM kararının, İsrail'in Gazze işgalini eleştirenlerle Tel Aviv'e silah satışının yasaklanmasını isteyenlerin elini güçlendirdiği yorumu paylaşılıyor. 

Haberde, İsrail'in askeri teçhizatının yüzde 30'unun Almanya tarafından gönderildiği hatırlatılıyor. UCM kararının, Berlin hükümetinin İsrail'e silah tedariki konusundaki ısrarcılığının zayıflamasına yol açabileceği değerlendirmesi yapılıyor. 

UCM'nin merkezi Hollanda'nın Lahey şehrinde yer alıyor. Hollanda Dışişleri Bakanı Caspar Veldkamp, mahkemenin tutuklama emrini uygulayacaklarını duyurmuştu. 

Ancak sivil toplum kuruluşları (STK), Hollanda'nın İsrail'e silah gönderen ülkeler arasında yer aldığına dikkat çekerek ambargo talebiyle Lahey'de hükümete karşı dün dava açtı. Mahkeme, talebe ilişkin kararını 13 Aralık'ta açıklayacak.

Diğer yandan Times of Israel, UCM kararından önce de son dönemde İsrail'e silah tedarikinin durdurulması çağrılarının arttığına işaret ediyor. Haberde, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın İsrail'e ambargo talep ettiği mektubu 1 Kasım'da Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliği'ne gönderdiği hatırlatılıyor. Ortak mektupta aralarında Rusya ve Çin'in de yer aldığı 52 ülkenin imzası var. 

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da geçen ayki açıklamasında Gazze savaşının sonlandırılması için İsrail'e silah ambargosu çağrısı yapmıştı. Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Macron'a destek verirken, Netanyahu açıklamaya tepki göstermişti. 

İsrail'in en büyük silah tedarikçisi olan ABD, UCM'yi kuran Roma Statüsü'ne taraf değil. ABD Başkanı Joe Biden, UCM kararını "rezalet" diye nitelerken, Netanyahu mahkemeyi "Yahudi düşmanlığıyla" suçlamıştı. İsrail de üye devletler arasında yer almıyor ve UCM'nin yargı yetkisini tanımıyor.

Independent Türkçe, Haaretz, Globes, Times of Israel, AP