BAE ve Türkiye arasında iki yılda gerçekleşen beş zirve, iki ülke arasındaki kapsamlı ortaklığı güçlendirdi

Fotoğraf: WAM
Fotoğraf: WAM
TT

BAE ve Türkiye arasında iki yılda gerçekleşen beş zirve, iki ülke arasındaki kapsamlı ortaklığı güçlendirdi

Fotoğraf: WAM
Fotoğraf: WAM

Türkiye ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), son iki yılda BAE Devlet Başkanı Şeyh Muhammed bin Zayed Al Nahyan ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı bir araya getiren 4 zirve ve toplantıyla kapsamlı dostluk ve ortaklık ilişkilerini güçlendirdi.

BAE Devlet Başkanı Şeyh Muhammed Zayed Al Nahyan, 24 Kasım 2021 tarihinde Ankara’ya resmi bir ziyaret gerçekleştirdi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ise, 14 Şubat 2022 tarihinde BAE’ye resmi bir ziyaretle karşılık verdi.

Ayrıca iki ülkenin liderleri, geçtiğimiz Mart ayında video konferans yöntemi ile bir zirve gerçekleştirdi.

İki ülkenin liderleri, kapsamlı kalkınma sürecini ilerletme, refah fırsatlarını artırma ve halkları ve genel olarak bölge için barış ve istikrarı sağlamadaki büyük etkisi nedeniyle kapsamlı ortaklığı güçlendirmenin önemini her zaman vurguladı.

BAE’nin Türkiye’nin bölgesel ve küresel varlığı ve önemine dayalı olarak ortaklıklarını güçlendirme, çeşitli kardeş ve dost ülkelerle ilişkileri genişletme ve her alanda iş birliği köprülerini güçlendirme stratejisinde Türkiye ile ilişkiler büyük önem taşıyor.

Anlaşmalar

BAE ve Türkiye, ekonomik, güvenlik, çevresel ve teknolojik alanlar da dahil olmak üzere ikili iş birliğini geliştirmek için 24 Kasım 2021’de 10 stratejik anlaşma ve mutabakat zaptı imzaladı.

Bunlar arasında, BAE Mali İstihbarat Birimi ile Türkiye Mali Suçlar Soruşturma Kurulu arasında işbirliği, Abu Dabi Liman Şirketi ile Türk Egemenlik Fonu arasında bir işbirliği, Abu Dabi Holding Şirketi ile Türk Egemenlik Fonu arasında işbirliği, Abu Dabi Holding Şirketi ile Türk Yatırım Ofisi arasında bir işbirliği, Abu Dabi Menkul Kıymetler Borsası ile İstanbul Borsası arasında işbirliği, BAE Merkez Bankası ile Türkiye Merkez Bankası arasında bankacılık işlemleri alanında bilgi paylaşımı, BAE ve Türkiye arasında gümrük konularında karşılıklı idari işbirliği, enerji ve çevre alanında işbirliğini öngören anlaşmalar bulunuyor. 

14 Şubat 2022 tarihinde, iki ülke arasında 13 işbirliği anlaşması, anlayış belgesi ve protokol imzalandı.

Bu anlaşmalar ve belgeler, yatırım, sağlık, tarım, ulaşım, sanayi, ileri teknolojiler, iklim çalışmaları, kültür, gençlik ve diğer alanlarda işbirliğini güçlendirmeyi ve ortaklıkları genişletmeyi amaçlıyor.

Ekonomik işbirliği

Ekonomi, iki ülke arasındaki artan işbirliğinin önemli bir temelini oluşturuyor.

BAE ve Türkiye arasındaki güçlü ekonomik ilişkilerin kökeni, BAE’nin kuruluş dönemine kadar uzanmakta olup, yıllar boyunca gelişme ve büyüme gösterdi.

1984 yılında, iki ülke arasında ekonomik ve teknik işbirliği anlaşması imzalandı.

Bu anlaşmayı takiben, birçok anlaşma imzalanarak iki ülke arasındaki ekonomik ve ticari işbirliği güçlendirildi.

Bu süreç, geçtiğimiz Mart ayında imzalanan kapsamlı ekonomik ortaklık anlaşmasına kadar devam etti.

İmzalanan bu kapsamlı ekonomik ortaklık anlaşmasının, BAE ve Türkiye arasındaki ticaretin petrol dışı sektörde yıllık 40 milyar doları aşmasına ve 2031 yılına kadar 25 bin yeni istihdam oluşturmasına, ayrıca BAE’nin Türkiye’ye ihracatını yüzde 21,7 oranında artırmasına önemli bir katkı sağlaması bekleniyor.

BAE ile Türkiye arasındaki toplam petrol dışı ticaret 19 milyar dolara ulaştı. Bu, 2021 yılına göre yüzde 40 ve 2020 yılına göre yüzde 112 artış anlamına geliyor.

Türkiye, BAE’nin en büyük 10 ticari ortağı arasında en hızlı büyüyen ülke oldu. 

Bunun yanı sıra BAE, 2021 yılının Kasım ayında Türkiye’de 10 milyar dolarlık bir yatırım fonu kurma planını duyurdu.

Stratejik yatırımlara odaklanacak bu fon, lojistik, enerji, sağlık, gıda gibi sektörlerin öncelikli olduğu alana yatırım yapmayı hedefliyor.

Kültürel ilişkiler

BAE ve Türkiye arasındaki kültürel ilişkiler, zengin ve ilham verici kültürel tarihleri ve edebi gelenekleri nedeniyle güçlü bir temele dayanıyor. 

Bu ilişkileri güçlendirmek amacıyla, 2022 yılının Şubat ayında kültürel alanda işbirliğine yönelik bir mutabakat zaptı imzalandı.

Son zamanlarda, Türkiye'nin 2023 Abu Dabi Uluslararası Kitap Fuarı’nda onur konuğu olarak yer alması ve ‘Dubai Expo 2020’ etkinliklerinde dikkat çeken Türk katılımı gibi kültürel alanda artan işbirliği görüldü.

Ayrıca, BAE Yayıncılar Derneği’nin geçtiğimiz Ekim ayında İstanbul Uluslararası Arap Kitap Fuarı’na katılımı, 31 BAE yayınevinin 284 eserini sunması dikkat çekti.



Katar ile dayanışma içerisinde olduğunu belirten KİK Bakanlar Konseyi, Doha’nın İran ile İsrail arasındaki çatışmaların durdurulmasında oynadığı rolü takdir etti

KİK Dışişleri Bakanları ve KİK Genel Sekreteri hatıra fotoğrafı çektirdi. (KİK)
KİK Dışişleri Bakanları ve KİK Genel Sekreteri hatıra fotoğrafı çektirdi. (KİK)
TT

Katar ile dayanışma içerisinde olduğunu belirten KİK Bakanlar Konseyi, Doha’nın İran ile İsrail arasındaki çatışmaların durdurulmasında oynadığı rolü takdir etti

KİK Dışişleri Bakanları ve KİK Genel Sekreteri hatıra fotoğrafı çektirdi. (KİK)
KİK Dışişleri Bakanları ve KİK Genel Sekreteri hatıra fotoğrafı çektirdi. (KİK)

Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) dün Katar devletinin egemenliğine yönelik her türlü ihlali ya da güvenlik ve istikrarına yönelik her türlü tehdidi kategorik olarak reddettiğini yineleyerek, Katar'ın güvenlik ve istikrarının tüm KİK ülkelerinin güvenlik ve istikrarının ayrılmaz bir parçası olduğunu ve herhangi bir üye ülkeye yönelik tehdidin tüm KİK ülkelerine yönelik doğrudan bir tehdit olduğunu vurguladı.

İran'ın Katar'daki el-Udeyd Hava Üssü’ne yönelik füze saldırılarını görüşmek üzere dün Katar'ın başkenti Doha'da düzenlenen olağanüstü toplantının ardından KİK Bakanlar Konseyi, ABD Başkanı Donald Trump'ın ateşkes ilanını memnuniyetle karşılayarak, tüm askeri eylemlerin derhal durdurulması gerektiğini vurguladı ve Katar'ın bölgenin güvenlik ve istikrarını korumak için arabuluculuk yapma ve ateşkes sağlama çabalarını övdü. Konsey tüm tarafları, anlaşmazlıkları çözmenin etkili bir yolu olarak diplomatik yaklaşımı benimsemek için ortak çaba sarf etmeye, azami itidal göstermeye, bölgeyi ve halkını savaşın tehlikelerinden korumaya ve bölgede olumlu bir geleceğe doğru yeni bir yol çizmek için bir fırsat teşkil eden sürdürülebilir çözümlere yol açacak müzakerelere dönüş için baskı yapmaya çağırdı.

KİK Bakanlar Konseyi, bu yöndeki tüm çabaları desteklemeye hazır olduğunu vurguladı, ABD Başkanı Donald Trump’ın İran ile İsrail arasında ateşkes sağlanması konusundaki başarısını takdir etti ve ABD Başkanı’nı Gazze Şeridi'nde kalıcı bir ateşkes sağlanması için çaba göstermeye davet etti.

Katar ile dayanışma

KİK’in Katar’ın başkenti Doha'da düzenlenen 49. olağanüstü toplantısında yayımlanan bildiride, İran'ın Katar'daki bir askeri üsse yönelik füze saldırılarından duyulan derin üzüntü ve güçlü kınama ifade edildi. Açıklamada bu durum, ‘İran'ın Katar'ın egemenliğini, hava sahasını ve iyi komşuluk ilkelerini açık, kabul edilemez ve tehlikeli bir şekilde ihlal etmesi ve bahaneler ve gerekçeler ne olursa olsun uluslararası hukukun ve Birleşmiş Milletler (BM) Şartı’nın açık bir ihlali’ olarak nitelendirildi.

Bakanlar Konseyi, Katar ile tam dayanışma içinde olduğunu ve güvenlik ve istikrarını korumak için aldığı tedbirlere tam destek verdiğini ifade ederek, Katar Silahlı Kuvvetleri’nin İran tarafından başlatılan saldırıya karşı koyma kabiliyetlerini övdü.

BM Şartı ve uluslararası hukuk sözleşmeleri, iyi komşuluk ilkeleri, devletlerin egemenliğine saygı, içişlerine karışmama, anlaşmazlıkları barışçıl yollarla çözme, güç kullanmama ve güç tehdidinde bulunmama gibi temellere ve ilkelere bağlı kalınması gerektiğini vurguladı.

Diyalog ve diplomasinin önceliği

KİK Bakanlar Konseyi, Mart 2024'te açıklanan KİK Bölgesel Güvenlik Vizyonu'nun ülkeler arasındaki ilişkilerde diyalog ve diplomasi yolunun önceliğine ilişkin içeriğini ve bu yolun mevcut krizlerin üstesinden gelmenin ve bölgenin güvenliği ile halklarının huzurunu korumanın tek yolu olduğunu kaydetti. Herhangi bir gerilimin bölgesel güvenliğe zarar vereceğini ve bölgeyi uluslararası barış ve güvenlik üzerinde yıkıcı etkileri olacak tehlikeli yollara sürükleyeceğini kaydetti.

Bakanlar Konseyi, Umman Sultanlığı'nın nükleer dosyaya ilişkin ABD-İran müzakerelerindeki rolünü övdü ve Katar, ABD ve diğer ülkelerin sükûnete katkıda bulunan rolünü takdir ederek etkili arabuluculuk çabalarının sürdürülmesinin önemini vurguladı.

Hava ve deniz güvenliğine vurgu

KİK Bakanlar Konseyi, bölgedeki hava ve deniz güvenliği ile su yollarının korunmasının ve ticari gemilerin hedef alınması ve deniz nakliyat hatlarının, uluslararası ticaretin ve KİK ülkelerindeki petrol tesislerinin tehdit edilmesi de dâhil olmak üzere bölgenin ve dünyanın güvenlik ve istikrarını tehdit eden faaliyetlere karşı koymanın önemini vurguladı. Bakanlar Konseyi ayrıca, KİK ülkelerinin küresel enerji piyasalarının istikrarı konusundaki kararlılığını ve istekliliğini yineledi.

Bakanlar Konseyi'nin olağanüstü toplantısına Kuveyt Dışişleri Bakanı Abdullah el-Yahya başkanlık ederken, Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Dışişleri Bakanı Şeyh Abdullah bin Zayed Al Nahyan, Bahreyn Dışişleri Bakanı Dr. Abdullatif ez-Zeyani, Umman Dışişleri Bakanı Bedr el-Busaidi, Katar Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman bin Casim Al Sani ve KİK Genel Sekreteri Casim el-Budeyvi katıldı.