Mısır'da sigara fiyatları tartışmaların fitilini ateşledi

Mısır’da tüccarlar ve şirketler arasındaki karşılıklı suçlamalar hız kazandı

Mısır'da sigara fiyatlarına yapılan son zamlar tartışmaya neden oldu. (AFP)
Mısır'da sigara fiyatlarına yapılan son zamlar tartışmaya neden oldu. (AFP)
TT

Mısır'da sigara fiyatları tartışmaların fitilini ateşledi

Mısır'da sigara fiyatlarına yapılan son zamlar tartışmaya neden oldu. (AFP)
Mısır'da sigara fiyatlarına yapılan son zamlar tartışmaya neden oldu. (AFP)

Mısır'da bazı sigara türlerine yapılan yeni zam, tüccarlar ve şirketler arasındaki karşılıklı suçlamalar ve ‘vergi mevzuatında değişiklik’ çağrıları arasında tartışmalar hız kazandı. Philip Morris, bazı ürünlerine değeri 3 ila 5 cüneyh arasında değişen yeni bir zam uygulamaya başladı ve fiyatı artan ürünler arasında ‘Marlboro, Merritt ve LM’ de yer aldı. Yeni artış, değeri 2 pound ile 50 pound arasında olan ısıtılmış tütün ürünlerinin fiyatlarını da etkiledi.

Son zam, Mısır'da sigara fiyatlarının sürekli yükselmesinin nedenleri konusunda yeni bir tartışmaya neden oldu. Mısır Temsilciler Meclisi Plan ve Bütçe Komitesi Milletvekili Yasir Ömer, sigara fiyatlarındaki artışın nedenlerini tüccarların sömürüsüne bağlarken, perşembe akşamı televizyonda yayınlanan bir konuşmasında ‘çözümün tüccarların açgözlülüğüyle yüzleşmekte olduğunu’ söyledi. Mısır Sanayi Federasyonu'nun sigara bölümü başkanı İbrahim İmbabi'ye göre krizden hükümet ve parlamento sorumlu. İmbabi, perşembe akşamı televizyonda yayınlanan konuşmasında, Mısır Maliye Bakanı'nın Temsilciler Meclisi'ne yeni mali bütçede Mısır devletinin 86,9 milyar pound olarak tahmin edilen sigaradan vergi almasını sağlayacak bir teklif (mevzuat değişikliği) sunduğunu ancak mevzuatın henüz yayınlanmadığını söyledi.

Eastern Tobacco Company’nin raporuna göre, Mısırlılar 2021-2022 mali yılı olan bir yıl içinde yaklaşık 70 milyar sigara tüketti. Şirket tarafından geçtiğimiz eylül ayında yayınlanan raporda, şirketin aynı dönemde yerel satış hacminin 67 milyar 882 milyon pound olduğu belirtilmişti.

Şarku’l Avsat’ın gözlemcilerden aktardığı bilgilere göre göre Mısır'da sigara fiyatları ardı ardına yükseliyor. Fiyatlardaki artış ve bazı ürünlerin bulunamaması sigara paketlerinin bir tüccardan diğerine değişen fiyatlarla satıldığı karaborsanın büyümesine neden oluyor.

Eastern Tobacco Company CEO'su ve Genel Müdürü Hani Aman  perşembe akşamı televizyonda yayınlanan konuşmasında, şirketi tarafından üretilen sigaraların fiyatlarında yeni bir artış olmadığını belirterek yeni mali yılın başlamasıyla birlikte, her yılın temmuz ayında fiyatlarda bir artış beklendiğini, bu nedenle sigaraları depoladıklarını aktardı.

Mısır'daki Tüketicinin Korunması yasasına göre tüccarlar tüketici için ürünün üzerine bir fiyat koymak zorunda.  Bunun ihlali durumunda, olayla ilgili bir rapor düzenlenir ve bir yıldan az olmamak üzere hapis cezası ve 100 bin pounddan az olmamak ve iki milyon poundu geçmemek kaydıyla para cezası veriliyor. Tüketicinin Korunması yasası ayrıca fiilin tekrarı halinde, ihlal eden kişinin iki yıldan az ve beş yıldan fazla olmamak üzere hapis cezası ile cezalandırılacağı ve para cezasının iki katına çıkarılacağı maddesine sahip.

Aynı bağlamda, Mısır Sanayi Federasyonu Tütün Bölümü Başkanı İbrahim İmbabi, Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte sigara fiyatlarındaki artışa karşı en iyi çözümün Maliye Bakanlığı ile üzerinde mutabık kalınan yasal değişiklik olduğunu ve bunun katma değer vergisi kanununda yapılacak bir değişiklik ile sağlanabileceğini söyledi.

Dünya Sağlık Örgütü'nün geçtiğimiz haziran ayında yayınladığı rapora göre sigara içmek dünya genelinde yılda sekiz milyondan fazla kişinin ölümüne neden oluyor. Mısır Parlamentosu Şubat 2020'de, 2016 yılında çıkarılan katma değer vergisi kanununun bazı hükümlerinde yapılan değişiklikleri onayladı. Bu değişiklikler arasında üreticiden veya ithalatçıdan tahsil edilmek kaydıyla, tüketicinin satış fiyatına yansıtılan sigara ve tütün ürünlerine vergi ve harç uygulanması da yer alıyor.



Arabulucular, Gazze ateşkesi için Hamas'a yeni bir öneri sundu

İsrail ordusu, halkı Gazze'nin güneyine nakletmeye hazırlanırken ailesinin sığındığı çadırdan dışarı bakan Filistinli bir kız çocuğu (Reuters)
İsrail ordusu, halkı Gazze'nin güneyine nakletmeye hazırlanırken ailesinin sığındığı çadırdan dışarı bakan Filistinli bir kız çocuğu (Reuters)
TT

Arabulucular, Gazze ateşkesi için Hamas'a yeni bir öneri sundu

İsrail ordusu, halkı Gazze'nin güneyine nakletmeye hazırlanırken ailesinin sığındığı çadırdan dışarı bakan Filistinli bir kız çocuğu (Reuters)
İsrail ordusu, halkı Gazze'nin güneyine nakletmeye hazırlanırken ailesinin sığındığı çadırdan dışarı bakan Filistinli bir kız çocuğu (Reuters)

Kahire'de bulunan Hamas heyeti, Mısırlı ve Katarlı arabuluculardan Gazze Şeridi'nde 60 günlük ateşkes ve İsrailli rehinelerin iki grup halinde serbest bırakılmasına ilişkin yeni bir öneri aldı.

22 aydan fazla bir süredir arabulucuların çabaları savaşta kalıcı bir ateşkes sağlanmasında başarısız oldu. Yeni öneri, İsrail güvenlik kabinesinin Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Gazze şehrini kontrol altına alma planını onaylamasının ve uluslararası toplumun, yıkılmış ve kuşatılmış Gazze Şeridi'nde açlığın yayılması ve kıtlığın eşiğine gelinmesi konusunda uyarıda bulunmasının ardından geldi.

İsminin açıklanmaması koşuluyla AFP’ye konuşan Filistinli bir yetkili, “Halil el-Hayye başkanlığındaki Hamas heyeti Kahire'de Mısırlı ve Katarlı arabuluculardan ateşkes için yeni bir öneri aldı. Bu öneri, ABD'nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff'un son önerisine dayanıyor ve 60 günlük ateşkes ile İsrailli rehinelerin iki grup halinde serbest bırakılmasını öngörüyor” dedi.

Kfkfk
Gazze Şeridi'nin güneyindeki el-Mevasi bölgesinde insani yardım malzemeleriyle dolu bir çanta taşıyan Filistinli kız çocuğu (AFP)

Yetkili bu önerinin, ‘iki taraf (İsrail ve Hamas) arasında kalıcı ateşkes konusunda dolaylı müzakerelerin başlatılmasına yönelik bir çerçeve anlaşması’ olduğunu belirterek, ‘Hamas'ın yeni öneri hakkında kendi lider kadrosu ve fraksiyon liderleriyle istişarelerde bulunacağını’ söyledi.

İslami Cihat Hareketi'nden bir kaynak, Mısır ve Katar temsilcilerinin ‘Filistinli gruplara yeni bir girişim ilettiklerini ve bu girişimin kısmi bir ateşkes anlaşmasını içerdiğini’ doğruladı. Girişimin ‘60 günlük geçici ateşkes ve bu süre zarfında on İsraillinin serbest bırakılması ve bir dizi cesedin (ölen rehinelerin) teslim edilmesini’ içerdiğini belirten kaynak, ‘daha kapsamlı bir anlaşma için acil müzakereler yapılacağını ve bu müzakerelerin, Gazze Şeridi'ndeki savaş ve saldırının sona ermesinden sonraki gün için garantiler içeren bir anlaşmaya varılmasını sağlayacağını’ ifade etti.

Kahire'deki grupların temsilcileri, ‘Gazze Şeridi'nde ateşkes sağlanması için arabulucuların önerdiği planı kabul ederek, Gazze Şeridi'nin işgal edilmesini ve bölge halkının yerinden edilmesini önlemeye’ çalıştıklarını vurguladı ve İslami Cihat Hareketi'nin ‘girişime olumlu ve esnek bir şekilde yaklaştığını, zira ateşkesin Filistin halkının insani acılarının hafifletilmesini sağlayacağını’ belirtti.

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas liderliğindeki Fetih Hareketi de Mısır'ın önerisini desteklediğini açıkladı.

Fetih Hareketi Sözcüsü Munzir el-Hayek, AFP’ye yaptığı açıklamada, Fetih Hareketi'nin ‘soykırım savaşını durdurmak için’ yeni öneriyi desteklediğini ve ‘halkımızın geri kalanını kurtarmak için Hamas'ı bu öneriyi derhal kabul etmeye’ çağırdığını söyledi.

“Hayal edilebilecek her şeyin ötesinde”

Hamas liderlerinden oluşan bir heyet, Halil el-Hayye başkanlığında geçtiğimiz çarşamba günü Kahire'ye geldi. Heyete, İslami Cihat Hareketi Genel Sekreteri Ziyad en-Nehhale ve Filistin Halk Kurtuluş Cephesi Başkan Yardımcısı Cemil Mazhar başta olmak üzere bir dizi fraksiyon yetkilisi eşlik etti. Heyet, Mısırlı yetkililerle günlük görüşmeler yürütüyor.

Mısır, Katar ve ABD ile birlikte arabuluculuk çabalarına katılıyor.

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati bugün Filistin Başbakanı Muhammed Mustafa'yı kabul ederken, Katar Başbakanı Muhammed Abdurrahman Al Sani'nin ‘en kısa sürede bir anlaşmaya varmak için her iki tarafa da azami baskı uygulamak amacıyla ortak çabaları güçlendirmek için’ Mısır'da olduğunu açıkladı.

Abdulati ve Mustafa bugün Refah Sınır Kapısı’nın Mısır tarafını ziyaret etti. Abdulati, sınır kapısının önünde yaptığı açıklamada, “Şu anda Filistin ve Katar heyetleri Mısır topraklarında bulunmakta ve sistematik öldürme ve aç bırakma eylemlerine son vermek ve masum Filistin halkının kanının akıtılmasını durdurmak için yoğun çabalar sarf etmektedir” dedi.

Abdulati geçen hafta Kahire'nin Doha ve Washington ile birlikte Gazze Şeridi'nde 60 günlük ateşkesi yeniden canlandırmak, bazı rehineleri ve Filistinli mahkûmları serbest bırakmak ve insani ve tıbbi yardımların engelsiz ve koşulsuz olarak ulaştırılmasını sağlamak için çaba gösterdiğini açıklamıştı.

İsrail ile Hamas arasında temmuz ayında Doha'da başlayan dolaylı müzakereler, başlamasından iki haftadan fazla bir süre sonra tıkanmıştı.

“Kasıtlı aç bırakma politikası”

Gazze Şeridi’ndeki Sivil Savunma Müdürlüğü yetkilileri bugün, İsrail'in ateş açması sonucu farklı bölgelerde 11 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı.

Bu arada Uluslararası Af Örgütü bugün yayınladığı raporda İsrail'i Gazze Şeridi'nde ‘kasıtlı’ bir açlık politikası izlemekle suçlarken, Birleşmiş Milletler (BM) ve sivil toplum kuruluşları Filistin'in açlık sınırında olduğu uyarısında bulundu.

Kckxk
İsrail ordusu Gazze şehrinde bölge sakinlerini güney kesime nakletmeye hazırlanırken, arabayla güneye doğru yol alan Filistinli mülteciler (Reuters)

Uluslararası Af Örgütü, 19 Filistinli mülteci ve yetersiz beslenen çocukları tedavi eden iki sağlık görevlisiyle yaptığı röportajlara ve tanıklıklara dayanarak bu açıklamayı yaptı.

Gazze halkının su, gıda ve yakıt kıtlığı nedeniyle çektiği acılar karşısında uluslararası eleştiriler artarken, BM yetersiz beslenme ve geniş çaplı kıtlık tehlikesi konusunda uyarıda bulunuyor. İsrail ise bu suçlamaları her zaman olduğu gibi reddediyor.

BM tarafından güvenilir kabul edilen Gazze Şeridi’ndeki Sağlık Bakanlığı'na göre, savaşın başlamasından bu yana İsrail saldırıları çoğu sivil en az 61 bin 944 kişinin hayatını kaybetmesine neden oldu.