Britanya'nın Bradford kentinde bir sanat galerisi, "de Brecy Tondo" isimli bir tabloyu Rönesans döneminin önde gelen isimlerinden Raffaello Sanzio'ya ait olduğu iddiasıyla görücüye çıkardı.
Şu ana kadar kime ait olduğu tartışmalı görülen tablonun Rafael'in eserlerinden biri olarak sergiye çıkarılmasının altında ise yapay zekanın tabloyu ünlü ressamın eserlerinden biri olarak görmesi yatıyor.
Nottingham ve Bradford üniversitelerinden araştırmacılar ocakta, yapay zeka destekli bir yüz tanıma modelinin tabloda yer alan Meryem Ana figürüyle Rafael'e ait olduğu teyit edilen Sistine Madonna'daki figür arasında yüzde 97 benzerlik tespit ettiğini duyurmuştu.
Yapay zeka modelleri benzer şekilde, de Brecy Tondo'da yer alan çocukla Rafael'in İsa'sı arasında yüzde 86'ya varan bir benzerlik tespit etti.
Bradford Üniversitesi'nde kullanılan modeli geliştiren akademisyen Hassan Ugail, olayın sanat uzmanlarının yöntemlerini modernleştirmesi gerektiğini gösterdiğini söyledi.
Ugail, sanat dünyasının bilimsel kanıtları ne kadar az kullandığını bu süreçte öğrendiğini ve bu tip modellerin insan gözünün göremeyeceği ayrıntıları yakalayabileceğini belirtti.
Bir sanat eseri doğrulama şirketi yöneten Richard Polsky ise, sanat eserlerine atfedilen özelliklerin devasa maddi çıkarlar sağlayabileceğine dikkat çekerken, "Müzelerde çok az sayıda hakiki eser bulunuyor. Ve pazara yeni bir tane ekleyip büyük bir fiyat belirliyorsunuz. Birilerinin elinde parayla gelip, 'Bunu yeni müzem için istiyorum ve 100 milyon dolar ödeyeceğim' demesi çok sürmez" diye konuştu.
Yapay zekanın bir sanat eseri üzerindeki nüansları tespit edebileceği konusunda şüpheli olduğunu belirten Polsky şunları söyledi:
Eğer bir sanatçının eserlerine derinlemesine dalmışsanız, onunla ilgili her şeyi okursunuz. Orjinal eserleri görmek için dünyadaki tüm müzeler, sanat sergilerine gidersiniz. Belki bu eserlerden bazılarını alıp satarsınız. Bu tip bir şeyin öğretilebileceğini düşünmüyorum.
Sanat tarihçileri de şüpheli
Rafael ve Rönesans üzerine çalışan bazı sanat tarihçileri de yapay zekanın verdiği sonuçlar konusunda şüpheci.
İlk olarak 1981'de özel bir koleksiyoner tarafından satın alınan tablodaki figülerin Sistine Madonna tablosuna benzerliği dikkat çekmişti. Bunun üzerine koleksiyoner tabloyu incelenmek üzere uzmanlara teslim etti.
Rafael üzerine çalışmalar yürüten Leipzig Üniversitesi'nden sanat tarihçisi Rudolf Hiller von Gaertringen, ünlü ressamın kariyerinin zirvesindeyken Sistine Madonna'daki figürlerin bir kopyasını çizmeyeceğini bunun yerine çizimlerini çeşitlendirmeyi seçeceğini söyledi.
New Hampshire Üniversitesi'nde Rönesans üzerine çalışmalar yürüten Patricia Emison da aynı fikirde.
Emison, "Madonna'yı ve Sistine Madonna tablosundaki çocuk motifini yeniden çizmek onun itibarını yansıtmıyor. Biraz daha para kazanma çabası yoktu" diye konuştu.
Independent Türkçe, Washington Post, BBC
