Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri, Sudan'a komşu ülkeleri ‘yardımların Sudan içinde ve dışında ihtiyaç sahiplerine en hızlı ve en verimli şekilde ulaşması’ da dahil olmak üzere ‘yaşanan insani krize yanıt vermek için acil önlemler’ sağlamaya çağırdı.
Şukri, Sudan'a komşu ülkeler bakanlar mekanizmasının dün Çad'ın başkenti Encemine'de düzenlenen ilk toplantısında, Sudan'daki duruma ilişkin ‘kasvetli bir tablo’ çizdi. Sudan'daki siyasi sürecin gidişatında tam bir muğlaklık olduğuna işaret eden Bakan, “Yeni bir sürecin hiçbir özelliği yok” dedi. Şukri, Sudan'da hayatın normale dönebilmesi için Sudanlıları sorumluluk göstermeye ve komşu ülkelerle el ele vermeye çağırdı.
Sudan'a Komşu Ülkeler Zirvesi geçtiğimiz ay Afrika Birliği (AfB) Komisyonu Başkanı Musa Faki ve Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu Gayt'ın yanı sıra Etiyopya, Çad, Orta Afrika, Eritre, Libya ve Güney Sudan liderlerinin katılımıyla Kahire'de düzenlendi. Katılımcılar, ilk kez Çad'da bir araya gelmek üzere dışişleri bakanları düzeyinde krizle ilgili bir mekanizma oluşturma konusunda anlaştılar.
Olumsuz yansımaları azaltmak
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Şukri konuşmasını şöyle sürdürdü:
Sudan'ın komşu ülkelerinin girişimi, amaç birliğinin, niyetlerdeki samimiyetin ve Sudan'ın içinde bulunduğu çöküşten çıkıp bu yıkıcı savaşa son vermesine yardımcı olacak ciddi siyasi iradenin kanıtıdır. Toplantı, Sudan'ın komşu ülkeleri arasında geçtiğimiz Temmuz ayında düzenlenen Kahire Zirvesi'nin kararları, devlet ve kurumlarının birlik ve beraberliğini korumak ve bu krizin komşu ülkeler üzerindeki olumsuz yansımalarını sınırlamak, mevcut krizin nedenlerinin ele alınmasına katkıda bulunan bir yürütme vizyonuna ve koordineli adımlara dönüştürmek için alındı.
Sudan'daki çatışmanın iki tarafını derhal savaşa son verilmesi gerektiğine ikna etmeye yönelik ortak çabaların önemini vurgulayan Şukri, komşu ülkelerdeki yerinden edilmiş toplulukların dayanıklılığının güçlendirilmesi gerektiğine dikkat çekti. Şukri, aynı zamanda bağışçı topluluğu, komşu ülkelerin Sudanlılara gereken hızlı yanıtı sağlama kapasitelerini desteklemeye çağırdı.
Pratik öneriler
Mısır Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre Sudan'a komşu ülkelerin dışişleri bakanlarının yaptıkları toplantıda, Sudan’a komşu devlet ve hükümet başkanlarının mevcut krize son verecek ve Sudan’ın birliğini ve toprak bütünlüğünü koruyacak çözümlere ulaşmak için etkili bir şekilde hareket etmelerini sağlayacak pratik öneriler geliştirmek amacıyla, Sudan krizinin tüm güvenlik, siyasi ve insani boyutlarıyla, Sudan halkı üzerindeki etkileri ile bölgesel ve uluslararası yansımaları ele alındı.
Şu anda Çad'da düzenlenen Sudan'a Komşu Ülkeler Zirvesi Dışişleri Bakanları’nın ilk toplantısının oturum aralarında, diğer ülkelerle koordinasyon içinde ev sahibi ülke Çad tarafından öne sürülen fikirlerin tartışıldığı bir çalışma yemeği de düzenlendi. Şukri basın açıklamasında “Mısır vizyonu, Sudan halkının yararı için her türlü çabayı sarf etmeyi ve Sudan devletinin kurumlarını korumayı içeriyor. Mısır, Sudan halkının zarar görmesini önlemek için çalışıyor” ifadelerini kullandı.
“Kahire Zirvesi'ndeki liderlerin kararları çerçevesinde toplantının sonuçlarını netleştirmek için uzmanlar arasında bir dizi görüşme yapılıyor” diyen Şukri, aynı zamanda ‘Sudan'daki taraflarla temasların sürdüğünü, ancak askeri harekatın durdurulması konusunda meyve vermediğini’ vurguladı.
Malik Agar'ın yol haritası
Diğer yandan, Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) Danışmanı Ali et-Tahir eş-Şerif dün (Pazartesi), Sudan Egemenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Malik Agar'ın ülkedeki savaşı sona erdirmek için ortaya koyduğu yol haritasını, Agar'ın ‘HDK için gayri meşru olduğu ve Sudan Egemenlik Konseyi Başkan Yardımcısı olmadığı’ gerekçesiyle reddetti. Şerif, Arap Dünyası Haber Ajansı’na yaptığı açıklamalarda HDK güçlerinin ‘savaşı ve Sudanlıların kanının dökülmesini durduran’ her türlü girişimi memnuniyetle karşıladığını doğruladı. Şerif, Agar'ın Egemenlik Konseyi Başkan Yardımcılığı görevini üstlenmesiyle ilgili olarak “Onu atayan kişi, yani Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan, HDK’nin onu kuşattığı bodrum katından çıkamayacak” dedi. HDK danışmanı, Agar'ın ‘mevcut krizin bir parçası’ olduğunu kaydetti. Şerif, son olarak HDK’nin artık ‘Hartum'un yüzde 80 ila 90'ını kontrol ettiğini’ söyledi.
Agar, hükümetin savaşı bitirmek için önerdiği, savaşan güçlerin ayrılmasından başlayıp siyasi bir süreçle biten bir yol haritasını ortaya koymuştu. Sudan Halk Kurtuluş Hareketi-Kuzey (SPLM-N) lideri Agar, ülkenin güneydoğusundaki Mavi Nil eyaletinde silahlı kuvvetler bulunduruyor.
ABD'nin Ortadoğu temsilcisi Steve Witkoff, Tel Aviv'deki Rehine Meydanı olarak bilinen meydanda rehine aileleriyle bir araya geldi (AP)