ABD’den Netanyahu'ya tepki

Senatörler, yerleşimci saldırılarıyla ilgili endişelerini gizlediği için Binyamin Netanyahu’ya eleştiriler yöneltti.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ABD heyetiyle görüştü. (İsrail Hükümeti Basın Ofisi)
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ABD heyetiyle görüştü. (İsrail Hükümeti Basın Ofisi)
TT

ABD’den Netanyahu'ya tepki

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ABD heyetiyle görüştü. (İsrail Hükümeti Basın Ofisi)
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ABD heyetiyle görüştü. (İsrail Hükümeti Basın Ofisi)

ABD’li senatörler, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'yu İsrailli yerleşimcilerin Filistin beldelerine yönelik işlediği ve cinayetlere varan saldırılarıyla ilgili endişelerini halktan gizlemekle eleştirdiler.

ABD heyeti başkanı ve ABD Temsilciler Meclisi'ndeki Demokratların lideri Hakeem Jeffries, Netanyahu ve Filistin Başbakanı Dr. Muhammed Iştiyye ile dünkü görüşmesinin ardından “Sahadaki gerçeği değiştirmeye ve hem İsrail'in hem de Filistinlilerin çıkarları için iki devletli çözümü korumaya acil ihtiyaç var” dedi.

ABD Temsilciler Meclisi'nden 22 Demokrat temsilcinin katılımıyla hafta başında iki tarafı barışa öncelik vermeye çağırmak, ‘iki devletli çözüm olasılıklarını’ görüşmek ve İsrail yargı değişikliklerini konuşmak üzere İsrail’e gelen heyet, her iki tarafın yetkilileriyle bir dizi toplantı yürütüyor.

sadf
Batı Şeria'nın el-Halil kentinin kuzeyindeki Halhul köyünün arazisine çadır kuran İsrailli yerleşimciler ile Filistinliler arasında çatışma çıktı. (DPA)

ABD heyeti Netanyahu ile yaptıkları görüşme sırasında, yerleşimcilerin faaliyetleri ve bu yıl içinde (yani Netanyahu'nun iktidara dönüşünden ve aşırı sağcı oluşumundan bu yana) artan Filistin beldelerine yönelik tekrarlanan saldırılar hakkındaki endişelerini yineledi.

Görüşmeyle ilgili kısa bir açıklama yaparak bu durumu dikkate almadığını belirten Netanyahu, açıklamasının devamında şu ifadeleri kullandı:

En önemli şey İran'a karşı gerçek bir askeri tehdit oluşturmak. İran'ın İsrail'i yok edebileceği bir dünya istemiyoruz. Anlaşmalı veya anlaşmasız kendimizi korumak için elimizden gelen her şeyi yapacağız.

Basın toplantısı

ABD heyeti başkanı İsrail medyası için Kudüs'te bir basın toplantısı düzenledi. Toplantıda, Netanyahu'nun yerleşimci faaliyetleri konusundaki kişisel tutumunun bilinmesini istediğini, kendisinin sivillere yönelik her türlü şiddete karşı olduğunu ve herkese hukukun üstünlüğünü empoze etmekte ısrar ettiğini bildirdi.

Diğer yandan Filistin Başbakanı Muhammed Iştiyye, Ramallah'taki ofisinde ABD Demokrat heyetiyle bir araya geldi. Filistin Başbakanlık Ofisi tarafından yapılan açıklamaya göre, ‘Başbakan’ın ABD Kongresi'ni Filistin Devleti’ni tanıma lehinde oy kullanmaya çağırdığı’ toplantıda ‘siyasi süreci canlandırmanın yolları ve ABD Kongresi'nin iki devletli çözümü korumadaki rolü’ tartışıldı.

evf
Filistin Başbakanı Muhammed Iştiyye, Ramallah'taki ofisinde ABD Demokrat heyetiyle bir araya geldi. (WAFA)

Iştiyye, İsrail'in her gün öldürme, baskın ve yerleşim yoluyla uluslararası hukuku ihlal ettiğini vurguladı ve bunun iki devletli çözümün sistematik olarak yok edilmesine neden olduğunu yineledi. Iştiyye sözleirni şöyle sürdürdü:

Oldu-bittilerin devamı, özellikle tarihi Filistin'de Filistinlilerin Yahudilere sayıca üstünlüğü ışığında, gerçekte, yasalarda ve mevzuatta Apartheid rejimi olan tek bir devlete doğru kaymaya yol açacaktır.

Iştiyye, ABD Kongresi'ni ‘İsrail'e, Kudüs de dahil olmak üzere, imzalanan anlaşmalara uygun olarak Filistin seçimlerinin yapılmasına izin vermesi için baskı yapmaya’ çağırdı ve ‘İsrail'in buna izin vermemesinin Filistin demokrasisine karşı bir savaş girişimi olduğunu’ vurguladı.

ABD yönetiminin yerleşimleri kınamasının caydırıcı önlemlere dönüştürülmesini talep eden Iştiyye, ABD Kongresi üyelerini Filistin Yönetimi ve Filistin Kurtuluş Örgütü'nü (FKÖ) hedef alan ve onları terörizmle ilişkilendiren yasa ve yönetmeliklerin değiştirilmesi için çalışmaya çağırdı.

İsrail endişesi

Saldırıları gerçekleştiren yerleşimcileri korumaya kararlı olan İsrail güvenlik servisleri bile gelişmelerden endişeli. İsrail Genel İstihbarat Teşkilatı (Şin Bet) Başkanı Ronen Bar, saldırıların ciddiyeti konusunda uyarıda bulunarak, ‘saldırıların Filistinlileri İsraillilere karşı terör operasyonları yürütmeye teşvik ettiğini’ söyledi. Bar, “Yahudi terörü Filistin terörünü besliyor” ifadesini kullandı.

ascd
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yaov Gallant, bu ayın başlarında bir askeri üssü ziyaret etti. (DPA)

Neyanyahu iki günlük sessizliğin ardından, Şin Bet Başkanı Bar ile yaptığı görüşmede kendisine ve güvenlik teşkilatlarının başkanlarına ‘İsrail vatandaşlarının güvenliği için yaptıkları önemli çalışmalardan dolayı’ desteğini ifade etti.

Güvenlik liderlerine yönelik saldırıyı kınayan Savunma Bakanı Yaov Gallant'ın söylemine katıldığını ifade eden Natanyahu şunları söyledi:

Genel Güvenlik Teşkilatı çalışanları ve onu yönetenler sayesinde, halkın gözü önünde çalışan İsrail vatandaşları her gün kurtarılıyor. Şin Bet Başkanı’na hakaret eden Knesset üyelerinin açıklamalarını şiddetle kınıyor ve sözlerinden dolayı özür dilemelerini öneriyorum. Tanınmış bir kişinin Şin Bet güvenlik servisine yönelik her saldırısı, devletin ve vatandaşlarının güvenliğine zarar verir.



Tayvan’ın Çin stratejisi: Merkeziyetsiz komuta sistemi

Çin ordusu son dönemde Tayvan etrafındaki askeri tatbikatlarını yoğunlaştırdı (AFP)
Çin ordusu son dönemde Tayvan etrafındaki askeri tatbikatlarını yoğunlaştırdı (AFP)
TT

Tayvan’ın Çin stratejisi: Merkeziyetsiz komuta sistemi

Çin ordusu son dönemde Tayvan etrafındaki askeri tatbikatlarını yoğunlaştırdı (AFP)
Çin ordusu son dönemde Tayvan etrafındaki askeri tatbikatlarını yoğunlaştırdı (AFP)

Tayvan ordusu, Çin'in olası saldırılarına "merkeziyetsiz komuta sistemiyle" hızlı yanıt vermeyi planlıyor.

Reuters'ın aktardığına göre Tayvan Savunma Bakanlığı, Meclis'e bu hafta sunduğu raporda, ordunun "üst kademeden emir beklemeden merkezi olmayan bir komuta yapısıyla" hareket etmesi için çalışmalar yürütüldüğünü bildirdi.

Raporda, Çin'in adayı hazırlıksız yakalamak için askeri tatbikatları aniden Tayvan'a yönelik bir işgal operasyonuna dönüştürebileceği uyarısında bulunuluyor.

Savunma yetkilileri, Çin ordusunun neredeyse her gün ada çevresinde çeşitli tatbikatlar düzenlediğini, Tayvan Silahlı Kuvvetleri'ni "sürekli tetikte tutarak yıpratmayı amaçladığını" savunuyor.

Raporda, Tayvan ordusunun Çin'den gelebilecek ani bir saldırıya karşı hazırladığı acil durum planı hakkında şu bilgiler paylaşılıyor:

Düşman aniden bir saldırı başlatırsa, tüm birimler emir beklemeden 'dağıtılmış kontrol' uygulayacak ve 'merkezi olmayan' bir komuta sistemi altında savaş görevlerini yerine getirecek.

Diğer yandan bu prosedürün nasıl koordine edileceğine dair detay verilmiyor.

Savunma Bakanlığı'nın çalışmasında, Çin'in tatbikatlar aracılığıyla muhtemel işgal senaryolarına hazırlık yaptığı iddia ediliyor. Çin'e ait savaş gemilerinin Pasifik'teki alışıldık pozisyonlarının değiştirildiği, bunların Avustralya ve Yeni Zelanda'ya doğru konuşlandırıldığı aktarılıyor.

Çin Savunma Bakanlığı'ndan pazartesi günü yapılan açıklamadaysa Tayvan'ın "savaş çığırtkanlığı" yaptığı savunuldu. Tayvan Devlet Başkanı Lai Ching-te'nin "bağımsızlık için savaş" vurgusuyla halkı paniğe sürüklediği görüşü paylaşıldı.

Pekin, "tek Çin" politikası kapsamında Tayvan'ı kendi toprağı olarak görüyor. Son yıllarda askeri baskıyı artıran Çin, adanın anakarayla yeniden birleşmesi için gerekirse güç kullanabileceğini vurguluyor.

Taipei yönetimiyse Çin tehdidine karşı ABD'nin askeri ve siyasi desteğine güveniyor. ABD'de 1979'da yürürlüğe konan Tayvan İlişkileri Yasası kapsamında Washington, olası bir Çin saldırısına karşı Tayvan'a kendini koruyacak askeri teçhizatı sağlamak zorunda.

Ancak ABD Başkanı Donald Trump, Tayvan'ın kendilerine ödeme yapması gerektiğini savunarak Taipei yönetiminde soru işaretleri yaratmıştı.

Independent Türkçe, Reuters, Taipei Times


Ukraynalıların çoğu Rusya’ya verilecek büyük tavizlere karşı

Rusya, Ukrayna'nın Donbas bölgesinden çekilmesi şartıyla ateşkese yanaşacağını söylüyor (Reuters)
Rusya, Ukrayna'nın Donbas bölgesinden çekilmesi şartıyla ateşkese yanaşacağını söylüyor (Reuters)
TT

Ukraynalıların çoğu Rusya’ya verilecek büyük tavizlere karşı

Rusya, Ukrayna'nın Donbas bölgesinden çekilmesi şartıyla ateşkese yanaşacağını söylüyor (Reuters)
Rusya, Ukrayna'nın Donbas bölgesinden çekilmesi şartıyla ateşkese yanaşacağını söylüyor (Reuters)

Ukraynalıların çoğu barış anlaşması kapsamında Rusya'ya büyük tavizler verilmesine karşı.

Kiev Uluslararası Sosyoloji Enstitüsü'nün (KIIS) 547 kişinin katılımıyla yaptığı ankette, Ukraynalıların yüzde 75'inin Kiev yönetiminin büyük toprak tavizleri vermesine karşı çıktığı belirlendi.

Katılımcılar, ABD ve Avrupa Birliği'nden (AB) net güvenlik garantileri alınmadan anlaşma yapılmaması gerektiğini savunuyor. Ayrıca Rusya'nın Ukrayna ordusunun büyüklüğünün sınırlandırılması talebine de karşı çıkıyorlar.

Diğer yandan yüzde 72'lik kesim, cephedeki mevcut durumun korunduğu bazı tavizler içeren bir anlaşmaya sıcak bakıyor.

Kasım sonuyla aralık ortası arasında gerçekleştirilen ankette, Ukraynalıların yüzde 63'ünün savaşı sürdürmeye hazır olduğu aktarılıyor. Katılımcıların sadece yüzde 9'u savaşın 2026'nın başlarında sona ereceğine inanıyor.

ABD arabuluculuğunda gerçekleştirilen görüşmelerde ateşkese dair somut bir adım henüz atılmadı. Ankete göre Ukraynalıların sadece yüzde 21'i ABD'ye güveniyor. Bu oran geçen yıl aralıkta yüzde 41'di.

NATO'ya duyulan güven de aynı dönemde yüzde 43'ten yüzde 34'e düştü.

KIIS direktörü Anton Hruşetski, sonuçlar hakkında şunları söylüyor:

Güvenlik garantileri net ve bağlayıcı olmazsa Ukraynalılar bunlara güven duymaz. Bu da barış planının onaylanmasına yönelik genel istekliliği etkiler.

Hafta sonu Berlin'de düzenlenen toplantıda ABD'li ve Avrupalı yetkililer, Ukraynalı heyetle bir araya gelmişti.

Almanya, Fransa, Birleşik Krallık, İtalya, Polonya, İskandinav ülkeleriyle AB yönetimi tarafından dün yapılan ortak açıklamada, Avrupa liderliğindeki Gönüllü Ülkeler Koalisyonu çerçevesinde oluşturulacak ve ABD tarafından desteklenen "çok uluslu bir Ukrayna gücü" kurulacağı duyurulmuştu.

Bu güç, Ukrayna savunma kuvvetlerinin yeniden yapılandırılmasına, hava sahasının güvenliğinin sağlanmasına ve denizlerin daha güvenli hale getirilmesine destek verecek.

Ayrıca Ukrayna için NATO'nun 5. maddesine benzer güçlü güvenlik garantileri içeren bir "barış paketi" üzerinde önemli ilerleme sağlandığı bildirilmişi.

ABD Başkanı Donald Trump da dünkü açıklamasında Ukrayna'nın talep ettiği güvenlik garantilerinin Avrupa'yla işbirliği içinde şekillendirildiğini vurgulayarak, "Savaşın yeniden başlamaması için güvenlik garantileri üzerinde çalışıyoruz" demişti.

Cumhuriyetçi lider, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye seçim çağrısı da yapmıştı. ABD Başkanı, Kiev'in "seçim düzenlememek için savaşı bahane ettiğini" öne sürmüştü.

Görev süresi geçen yıl sona eren Zelenski ise Batılı müttefiklerin güvenliği sağlaması halinde 90 gün içinde seçime gitmeye hazır olduğunu söylemişti.

Ancak KIIS anketine göre, Ukraynalıların sadece yüzde 9'u çatışmalar sona ermeden seçim yapılmasını istiyor.

Independent Türkçe, Reuters, NBC


Sırbistan'daki protestoların ardından Trump'ın damadı geri adım attı

Öğrencilerin liderliğindeki aktivistler, Kushner'ın projesini protesto etmişti (AFP)
Öğrencilerin liderliğindeki aktivistler, Kushner'ın projesini protesto etmişti (AFP)
TT

Sırbistan'daki protestoların ardından Trump'ın damadı geri adım attı

Öğrencilerin liderliğindeki aktivistler, Kushner'ın projesini protesto etmişti (AFP)
Öğrencilerin liderliğindeki aktivistler, Kushner'ın projesini protesto etmişti (AFP)

Sırbistan yönetimi, ABD Başkanı Donald Trump'ın damadı Jared Kushner'ın otel yapmasına yeşil ışık yaksa da ardından gelen protestolar ve bir bakana açılan dava, Belgrad'daki projenin iptaline neden oldu.

Pazartesi günü bir özel savcı, aralarında Kültür Bakanı Nikola Selaković'in de olduğu 4 kişi hakkında, Kushner'ın projesiyle bağlantılı olarak düzenlediği iddianameyi açıkladı. 

Organize Suçlardan Sorumlu Kamu Başsavcılığı'nın sitesinde yayımlanan açıklamada bu 4 kişinin görevin kötüye kullanılması ve belgede sahtecilikle suçlandığı bildirildi. 

Bunun üzerine Kushner'ın firması Affinity Partners hızlıca bir açıklama yayımlayarak Belgrad'ın merkezindeki otel ve apartman kompleksi projesinin iptal edildiğini duyurdu:

Anlamlı projeler ayrışmaya değil, birleşmeye neden olmalı. Sırbistan ve Belgrad halkına saygı göstererek başvurumuzu geri çekiyoruz.

Kushner'ın iki yılı aşkın süredir üzerinde çalıştığı projenin 1999'daki Kosova Savaşı sırasında NATO'nun bombaladığı bir bölgede yapılması öngörülüyordu.

Lüks otel Trump markasını taşıyacağı için projede Cumhuriyetçi liderin oğulları Eric ve Donald Jr. tarafından yönetilen Trump Organization da yer alıyordu.

Ancak yarım milyar dolarlık proje, bombalanan Yugoslav Halk Ordusu karargahının yer aldığı anıt bölgesinde inşa edileceğinden ülkede büyük tartışma yaratmıştı. 

Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, bölgenin kültürel koruma statüsünü geçen yıl kaldırmıştı. Ayrıca Kushner'ın firması Affinity Partners'la 99 yıllığına kira sözleşmesi imzalanmıştı. Bunun ardından ülkede büyük protestolar patlak vermişti. 

Vucic'in liderliğindeki Sırp İlerleme Partisi, çoğunluğu elinde bulundurduğu Parlamento'da geçen ay geçirdiği yasayla inşaatın önünü açmıştı. 

Muhalefetten hükümetin kararına sert tepkiler gelmişti. Merkez sol Özgür ve Adalet Parti'den parlamenter Marinika Tepic, Belgrad'ın "Donald Trump'ı memnun etmek uğruna ülkenin tarihini yok ettiğini" söylemişti. 

44 yaşındaki damat, ilk Trump döneminin aksine ABD yönetiminde yer almayacağını açıklasa da Gazze ve Ukrayna savaşlarındaki müzakerelerde önemli roller üstleniyor. 

Diğer yandan da çoğunlukla Ortadoğu yönetimlerinin fonladığı bir özel sermaye şirketi olan Affinity'nin başında. 

Şirket, dünyanın en büyük oyun şirketlerinden Electronic Arts'ın (EA) satışında da gündem oldu. 

Önceki aylarda sağlanan 55 milyar dolarlık anlaşmayla EA'i satın alan konsorsiyumda Suudi Arabistan Kamu Yatırım Fonu'yla birlikte Affinity Partners ve bir başka özel sermaye şirketi olan Silver Lake de yer alıyor.

Netflix'in satın alması beklenen Warner Bros. için Paramount'un verdiği teklifte de Affinity'nin adı geçiyor. 

Independent Türkçe, New York Times, Wall Street Journal, AP