Mısır’da müfredat dışı kitaplardaki fiyat artışı tartışma yarattı

Fiyatlar rekor seviyelere ulaştı.

Mısır Milli Eğitim Bakanı Rıza Hicazi okul ziyaretlerinde bulundu. (Mısır Milli Eğitim Bakanlığı)
Mısır Milli Eğitim Bakanı Rıza Hicazi okul ziyaretlerinde bulundu. (Mısır Milli Eğitim Bakanlığı)
TT

Mısır’da müfredat dışı kitaplardaki fiyat artışı tartışma yarattı

Mısır Milli Eğitim Bakanı Rıza Hicazi okul ziyaretlerinde bulundu. (Mısır Milli Eğitim Bakanlığı)
Mısır Milli Eğitim Bakanı Rıza Hicazi okul ziyaretlerinde bulundu. (Mısır Milli Eğitim Bakanlığı)

Mısır’da önümüzdeki eylül sonunda başlayacak olan yeni eğitim öğretim yılı için geri sayım başladı. Bununla birlikte geçen yıla göre yüzde 50’yi aşan zamlarla müfredat dışı kitapların fiyatları, sosyal paylaşım sitelerinde geniş tartışmalara yol açtı.

Mısır’daki öğrenciler özellikle son yıllarda, resmi ders kitaplarının yanı sıra basitleştirilmiş bir şekilde açıklamalar sağlayan özel kitaplara yöneldi.

Bazı sosyal paylaşım sitelerinde 2023-2024’te ders kitapları için belirlenen fiyatlar tepki topladı. Kitapların çoğunun ilk aşamada 100 cüneyh sınırını aştığı, hazırlık aşamasında İngilizce fen ve aritmetik gibi bilimsel konulardaki kitapların 300 cüneyhe yaklaştığı ve bazı lise kitaplarının 400 cüneyhi geçtiği kaydedildi.

Kahire’nin batısında bulunan 6 Ekim şehrindeki kütüphanelerden birinde çalışan Muhammed Eymen, Şarku’l Avsat’a şu açıklamalarda bulundu:

“Bu yılki yüksek fiyatlara rağmen yüksek talep var.  İnsanlar kitapların tükenmesinden korkuyor. Fiyat artışı var ancak veliler bu durumu biraz abartıyor. Tüm bunlar, bir kitabın fiyatında yaklaşık 50 ila 80 lira arasında bir artış marjı olduğu gerçeğini değiştirmiyor.”

Şarku’l Avsat’ın gözlemlerine göre sosyal medyada, ‘tüccarların açgözlülüğü’ ve ‘yabancı kitap mafyası’ gibi ifadeler bir süre dolaşımda kaldı. Kahire Ticaret Odaları Genel Birliği Kağıt Bölümü Başkanı Amr Hıdır, Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, yeni akademik yıl için sunulan dış kitapların fiyatlarının yüksek olduğunu söyledi. Hıdır, Mısır’daki müfredat dışı kitapların, özellikle yerel endüstrinin yüzde 90’ını temsil eden şirketlerin (Masr Edfo-Quena Paper Industry) yerel olarak üretilmiş kağıt kullandığını ve yerel kağıdın fiyatının istikrarlı olduğunu söyledi. Ayrıca geçtiğimiz ocak ayının başından bu yana herhangi bir artış görmediğini kaydetti. Hıdır, “İthal kağıt, dünya standartlarına göre yüzde 30 azaldı. Bu yüzden kitap fiyatlarındaki artışın gerekçesini ya da artışın kağıt fiyatından kaynaklandığı argümanlarını dikkate almıyorum” dedi.

Hıdır, kitap fiyatlarının yüzde 65’ini kağıdın oluşturduğunu, yüzde 35’ini mürekkep ve baskı malzemelerinin oluşturduğunu da sözlerine ekledi. “Ancak fiyatlardaki artış devam ediyor. Tüm kitaplar gönderildikten sonra artış yüzdesi ölçülebilir. Son akademik yıla ait artış yüzdesi o dönemde doğru bir şekilde izlenebilir” ifadesini kullandı.

Fotoğraf Altı: Mısırlı sanatçı Nabil Al Halfawi müfredat dışı kitaplar sorununa dikkat çekti. (Twitter)
Mısırlı sanatçı Nabil Al Halfawi müfredat dışı kitaplar sorununa dikkat çekti. (Twitter)

Hıdır müfredat dışı kitap fiyatlarındaki bu artışa rağmen, özellikle Milli Eğitim Bakanlığı’nın bu yıl ders kitabı sayfa sayısının yaklaşık üçte bir oranında azaltmasıyla talebin artmasının beklendiğine dikkat çekti.

Hazırlık aşamasında iki çocuğu olan 36 yaşındaki Dina eş-Şafi şu açıklamada bulundu:

“Son akademik yılın ikinci yarısından bu yana müfredat dışı kitapların fiyatı önemli ölçüde arttı. Henüz yeni yıl kitaplarını almadım. Ancak, öğretmenler hemen hemen tüm konulardaki alıştırmaların yanı sıra açıklama için müfredat dışı kitaplara güveniyor. Mecburen bizde alacağız.”

Mısır Sanayi Federasyonu Baskı Odası’na göre yerel kağıt fiyatındaki artış, ocak ayında ton başına 900 ila 1300 cüneyh arasında değişiyor.



Suriyeli Yahudiler Şam'daki Faranj Sinagogu’nda ibadet ediyor

Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda ibadet eden bir Yahudi, 29 Nisan 2025. (AFP)
Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda ibadet eden bir Yahudi, 29 Nisan 2025. (AFP)
TT

Suriyeli Yahudiler Şam'daki Faranj Sinagogu’nda ibadet ediyor

Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda ibadet eden bir Yahudi, 29 Nisan 2025. (AFP)
Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda ibadet eden bir Yahudi, 29 Nisan 2025. (AFP)

AFP fotoğrafçısı, ABD'de yaşayan Suriyeli Yahudilerden oluşan bir heyetin bugün Şam'ın eski şehrindeki el- Faranj Sinagogu’nda (Frenk sinagogu) ibadet ettiğini ve bunun Beşşar Esed rejiminin devrilmesinden bu yana Suriye'nin başkentine yapılan bir dizi ziyaretin parçası olduğunu söyledi.

Ziyaret, Suriye'deki Yahudi topluluğunun lideri Bahur Chamntoub’un geçen hafta ortasında kimliği belirsiz saldırganların Yahudi mezarlığına girerek Yahudi mistisizminin sembolü olan Haham Hayyim Vital'in mezarını tahrip ettiklerini açıklamasının ardından gerçekleşti.

Görsel kaldırıldı.Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda Tevrat'ın el yazmasını taşıyan bir haham, 29 Nisan 2025. (AFP)

Ziyaret heyetinde, Suriye'yi terk eden son haham olan ve 1990'ların başında ülkeyi terk eden binlerce Suriyeli Yahudi arasında yer alan Yusuf Hamra'nın oğlu Haham Henry Hamra da yer aldı. Yusuf Hamra, ayrılışından bu yana ilk kez geçtiğimiz şubat ayında oğluyla birlikte Şam'ı ziyaret etmişti.

Henry Hamra, Suriye'deki 20'den fazla sinagogdan biri olan el- Faranj Sinagogu’nda, aralarında Brooklyn'deki Suriye Yahudi cemaatinden Victor Kemil'in de bulunduğu heyet üyelerinin huzurunda sabah ibadetini yönetti.

Görsel kaldırıldı.Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda ibadet eden Yahudi erkekler, 29 Nisan 2025. (AFP)

Kemil AFP'ye yaptığı açıklamada, ziyaretin ‘yakında Suriye'yi ziyaret edecek daha büyük bir heyetin hazırlıklarının’ parçası olduğunu söyledi.

Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığına göre Kemil, “Sinagogu ve buradaki toplumu en azından ziyaretçi kabul etmeye hazırlamak istiyoruz. Umuyoruz ki, ülkedeki durum iyileşir ve geri dönmeyi ya da turizm için gelmeyi daha fazla düşünmeye başlarlar. Biz gururlu Suriyeli Yahudileriz ve çocuklarımız da bizim ne kadar gururlu olduğumuzu biliyorlar. Bu mirası ve bu tarihi kesinlikle sevecekler” ifadelerini kullandı.

Kemil, heyetin dün Şam'da, Şam'daki Yahudi mezarlığında gömülü olan Haham Vital'in ölüm yıldönümünü andığını söyledi.

Anma töreni, geçen hafta kimliği belirsiz saldırganların mezarlıkta Vital'in mezarının bulunduğu bölüme girmelerinin ardından gerçekleşti.

Görsel kaldırıldı.ABD'de yaşayan Suriyeli Yahudilerden oluşan bir heyet, Eski Şam'daki el- Faranj Sinagogu'nda ibadet ediyor. (AFP)

Suriye'deki Yahudi topluluğunun lideri Bahur Chamntoub cuma günü Facebook'ta yaptığı paylaşımda, kimliği belirsiz kişilerin ‘tarihi eser aramak için Haham Vital’in mezarının yanındaki alanı kazdıklarını’ belirtti. Chamntoub, “Bölgeden sorumlu yetkilileri bilgilendirdik. Onlar da vandalizmin gerçekleştiği yeri incelediler ve olayın sorumlularını bulacaklarına dair söz verdiler” dedi.

İslam Ülkeleri Hahamlar İttifakı adına geçtiğimiz pazar günü Chamntoub tarafından yayınlanan açıklamada, “Haham Hayyim Vital'in mezarına yapılan saygısızlık karşısında derin bir şok ve üzüntü duyuyoruz” denildi. Açıklamada ayrıca, ‘Suriye hükümeti, Yahudi kutsal mekanlarını, sinagoglarını ve mezarlıklarını acilen emniyete almaya” çağrıldı.

AFP'ye konuşan Kemil, “Olayın amacını bilmiyoruz ve amacın hahamın kemiklerine dokunmak, taşımak ya da saygısızlık etmek olup olmadığını öğrenmeye çalışıyoruz. Bu hiçbir şeyi değiştirmeyecek. Haham bizim için çok önemli ve gömülü olduğu yer bizim için sonsuza kadar önemli kalacak” ifadelerini kullandı.

Suriye’deki çatışma yıllarında, Şam’ın Cobar mahallesinde bulunan ve dünyanın dört bir yanından gelen Yahudiler için kutsal bir yer olan eski bir sinagog yağmalanmış ve ağır hasar görmüştü.

Suriye'deki varlıkları milattan önceki yüzyıllara kadar uzanan Yahudiler, Esed ailesinin yönetimi sırasında dinlerinin gereklerini yerine getirme özgürlüğüne sahipti. Ancak Esed rejimi 1992 yılına kadar hareketlerini kısıtladı ve seyahat etmelerini engelledi. Seyahat etmelerine izin verildikten sonra sayıları yaklaşık 5 binden şu anda Şam'da ikamet eden 7 yaşlı kişiye düştü.

Görsel kaldırıldı.Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda Tevrat'ın el yazmasını taşıyan bir Yahudi, 29 Nisan 2025.

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera liderliğindeki yeni yetkililer, Suriye'nin geleceğinin inşasına ve güvenliğinin sağlanmasına tüm toplulukları dahil etme sözü verirken, azınlıklar arasında zaman zaman yaşanan ihlaller nedeniyle kaygılar yaşanıyor.

Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan eş-Şeybani, New York'a yaptığı bir ziyaret kapsamında, New York'taki Suriyeli Yahudi toplumundan bir heyetle görüştü. Şarku’l Avsat’ın Suriye resmi haber ajansı SANA’dan aktardığına göre Şeybani, görüşmede ‘iletişim ve anlayış köprülerinin güçlendirilmesinin önemini’ ele aldı.