İsrail’de hükümetten yerleşimleri desteklemek için ek bütçe adımı

Filistinliler, Batı Şeria'daki El Halil yakınlarındaki İsrail yerleşimlerinin genişletilmesine karşı protestolarını sürdürüyor.  (EPA)
Filistinliler, Batı Şeria'daki El Halil yakınlarındaki İsrail yerleşimlerinin genişletilmesine karşı protestolarını sürdürüyor.  (EPA)
TT

İsrail’de hükümetten yerleşimleri desteklemek için ek bütçe adımı

Filistinliler, Batı Şeria'daki El Halil yakınlarındaki İsrail yerleşimlerinin genişletilmesine karşı protestolarını sürdürüyor.  (EPA)
Filistinliler, Batı Şeria'daki El Halil yakınlarındaki İsrail yerleşimlerinin genişletilmesine karşı protestolarını sürdürüyor.  (EPA)

İsrail büyük bir siyasi ve yargı krizi ile meşgul. Ancak tüm bu sorunlar sürerken Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, devlet hazinesi üzerindeki yetkilerini kullanarak Batı Şeria'daki Yahudi yerleşimini teşvik etmek için iki büyük adım atmaya hazırlanıyor. Smotrich, mevcut yerleşim yerlerindeki projeleri finanse etmek için devlet bütçesinden 700 milyon şekel (yaklaşık 180 milyon dolar) tahsis edilmesine karar verdi. Ayrıca Ashiel ve Avigil adlı iki ileri karakolun alanı da genişliyor.

Savunma Bakanlığı Sivil İdaresi, İsrail hükümetinin daha önce aldığı bir karara göre El Halil Dağı'nın güneyindeki Ashiel ve Avigil adlı iki ileri karakola ilişkin yasal statü verilmesi çerçevesinde haritalar yayınladı. ABD'nin itirazı üzerine geçen Şubat ayında bu adım ertelenmek zorunda kalmıştı.

gbrt
Yerleşimciler geçen Temmuz'da Batı Şeria'daki El Halil'de bulunan Kiryat yerleşiminin yakınındaki bir karakolu işgal etti. (EPA)

İsrail'in Batı Şeria'da uyguladığı yerleşim ve toprak müsadere politikasını izleyen barış hareketlerinden İsrailli kar amacı gütmeyen kuruluş Kerem Navot şu açıklamada bulundu:

“Bu haritalar, Sivil Yönetim’in Ashiel yerleşim karakolunun alanını yerleşimciler tarafından ele geçirilen 55 dönümden 880 dönüme çıkararak 18 kat genişlettiğini gösteriyor. Yerleşim karakolu Avigil’in alanı ise yerleşimciler tarafından ele geçirilen 75 dönümden 201 dönüme çıkarılarak iki buçuk kat genişletildi.”

Söz konusu iki ileri karakol, mevcut İsrail hükümetinin resmi yerleşim birimlerine dönüştürmeye karar verdiği 10 ileri karakoldan ilkleri. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Sivil İdare, iki haritaya 21 gün içinde itiraz edilebileceğini duyurdu. Avigil ileri karakolunun haritasından, oradaki bazı binaların 918 Nolu Atış Bölgesi içinde inşa edilmesi nedeniyle ‘yasa dışı’ kalacağı anlaşılıyor.

Sivil İdare ayrıca Ashiel karakolu alanına, coğrafi temas olmamasına rağmen ‘çiftlik’ niteliğinde bir karakol dahil etti.

Ashiel ve Avigil karakolları, hükümetin herhangi bir kararı olmaksızın Batı Şeria'da Yahudi yerleşimciler tarafından gelişigüzel kurulan 146 karakoldan ikisi. Bakan Smotrich yasallaştırma sürecini hızlandırmaya çalışıyor. Netanyahu hükümeti tarafından bu karakollardan dokuzunun resmi yerleşim yerine dönüştürülmesi kararı alındı.

ferg
Nablus ile Ramallah arasındaki Eli yerleşimine giden yolda nöbet tutan İsrail güvenlik birimleri. (EPA)

Tel Aviv'deki siyasi kaynaklara göre, mevcut karakollar üzerinde tasarrufta bulunulacağı zaman duyuru yapılmadan prosedürler hayata geçiriliyor. Böylece hükümet kararı ile yeni bir yerleşim kurulmasına karar verildiğinde gelen eleştirilerin benzerlerinin gelmesinin önüne set çekiliyor. Bu bağlamda yakın zamanda iki yerleşim yeri olan Bilge Yam ve Heovel, Eli yerleşimine ait mahallelere dönüştürüldü. Bundan önce gelişigüzel ileri karakollar olan Nofei Nehemia, Zayt Ra'anan, Derekh Havot ve Bnei Kedem mevcut yerleşim yerlerinin ‘mahalleleri’ olarak ilan edilerek dönüştürüldü.

İsrail Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, işgal altındaki Batı'daki yerleşimi güçlendirmek amacıyla tahmini 700 milyon şekellik bir bütçe ayırmak için çalışıyor.  Resmi İsrail kanalı Kan 11’e göre Smotrich, bu fonları hükümet bakanlıklarının bütçelerinden aktarmaya karar verdi. Böylece Eğitim Bakanlığı bütçesinden tahmini olarak 130 milyon şekel tahsis edilecek. İçişleri Bakanlığı bütçesinden ve diğer bakanlıklardan yaklaşık 200 milyon şekel kesinti yapılacak.

gtrh
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, geçen haziran ayındaki kabine toplantısı öncesinde konuşma yaptı. (AP)

Hukukçular, yaklaşan belediye seçimleri nedeniyle Smotrich'in kararının ‘yasal sorunlar’ doğuracağını düşünüyorlar. İsrail hukuku, seçim döneminde hükümet tarafından verilen kararlarda gayrimenkule tahsis edilen fonların transferini yasaklıyor. Barış Şimdi Hareketi’nin açıklamasına göre işgal altındaki topraklarda yerleşimin yasa dışı veya kanunsuz bir faaliyet olduğunu belirten ‘uluslararası hukuka’ aykırı olarak şu an Batı Şeria'daki 145 yerleşim yeri ve 146 ileri karakolda 666 binden fazla yerleşimci yaşıyor.

 



Dünya liderleri, Avustralya’daki Bondi sahili saldırısını kınadı

14 Aralık 2025'te Avustralya'nın Bondi plajındaki silahlı saldırı olay yerinde bir polis aracı duruyor (Reuters)
14 Aralık 2025'te Avustralya'nın Bondi plajındaki silahlı saldırı olay yerinde bir polis aracı duruyor (Reuters)
TT

Dünya liderleri, Avustralya’daki Bondi sahili saldırısını kınadı

14 Aralık 2025'te Avustralya'nın Bondi plajındaki silahlı saldırı olay yerinde bir polis aracı duruyor (Reuters)
14 Aralık 2025'te Avustralya'nın Bondi plajındaki silahlı saldırı olay yerinde bir polis aracı duruyor (Reuters)

Dünya liderleri, Pazar günü Sydney’in Bondi Sahili’nde düzenlenen Yahudi kutlamasına yönelik saldırıyı şiddetle kınadı. Saldırıda en az 12 kişi hayatını kaybetti, onlarca kişi yaralandı.

Avustralya Başbakanı Anthony Albanese, olayı “Avustralya’daki Yahudilere yönelik bir saldırı. Hanuka Bayramı’nın ilk günü, normalde sevinç ve inançla kutlanması gereken bir gün…” sözleriyle değerlendirdi ve polis ile güvenlik güçlerinin olaya karışanları tespit etmek için çalıştığını söyledi.

frgt
Avustralya Güvenlik İstihbarat Teşkilatı (ASIO) Güvenlik Genel Direktörü Mike Burgess, Sidney'deki Bondi Plajı saldırısının ardından 14 Aralık 2025'te Canberra'daki Parlamento Binası'nda düzenlenen basın toplantısında konuşuyor (EPA)

Avustralya muhalefet partisi Liberal Parti lideri Susan Lee, “Avustralyalılar bu akşam derin bir yas içinde. Şiddet ve nefret, toplumumuzun kalbini vurdu… Hepimizin bildiği ve sevdiği Bondi’de” ifadelerini kullandı.

frgt
Avustralya Federal Polisi'nde ulusal güvenlikten sorumlu geçici komiser yardımcısı Nigel Ryan (EPA)

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, “Bu dünyada antisemitizme yer yok. Kalplerimiz bu korkunç saldırının kurbanları, Yahudi toplumu ve Avustralya halkı ile birlikte” dedi.

Saldırıya ilişkin tepkilerini dile getiren dünya liderleri arasında İngiltere Başbakanı Keir Starmer, olayın “son derece üzücü haberler” olduğunu söyledi. Yeni Zelanda Başbakanı Christopher Luxon ise, Avustralya ve Yeni Zelanda’nın bir aile gibi olduğunu belirterek, Bondi’deki saldırının kurbanlarıyla dayanışma içinde olduklarını ifade etti.

sd
Avustralya polisi ve acil durum ekipleri, 14 Aralık 2025'te Bondi Plajı'ndaki silahlı saldırı olayının yaşandığı yere yakın bir bölgede çalışıyor (EPA)

İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Sa’ar, saldırının “Yahudi topluluğuna yönelik antisemitizmin bir sonucu” olduğunu ifade etti. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, “Avustralya ve Yahudilerle dayanışma içindeyiz. Şiddet, nefret ve antisemitizme karşı birleşiyoruz” açıklamasında bulundu.

İspanya Dışişleri Bakanı José Manuel Albares, Norveç Başbakanı Jonas Gahr Støre ve İsveç Başbakanı Ulf Kristersson da benzer şekilde saldırıyı kınayarak, kurbanlar ve ailelerine başsağlığı dileklerini iletti.

ABD ve Kanada yetkilileri de saldırıyı terör eylemi olarak nitelendirerek, kurbanlara ve Avustralya halkına destek mesajı verdi. Almanya’daki Yahudi Derneği ise yaptığı açıklamada, “Derin bir şok içindeyiz. Antisemitizm öldürür” ifadelerini kullandı.

New South Wales Başbakanı Chris Minns, “Hanuka’nın ilk günü kutlanan bir bayram, ne yazık ki bu korkunç saldırı nedeniyle kabusa dönüştü. En az 12 kişi hayatını kaybetti, saldırganlardan biri de öldü” dedi.


Avustralya, silahlı saldırganı durduran Ahmed el Ahmed'i konuşuyor

Ahmed'in silahlı saldırganla karşı karşıya geldiği anı ve vurulduktan sonra tedavi edildiği anı gösteren bir videodan alınan birleşik görüntü (Dolaşımda)
Ahmed'in silahlı saldırganla karşı karşıya geldiği anı ve vurulduktan sonra tedavi edildiği anı gösteren bir videodan alınan birleşik görüntü (Dolaşımda)
TT

Avustralya, silahlı saldırganı durduran Ahmed el Ahmed'i konuşuyor

Ahmed'in silahlı saldırganla karşı karşıya geldiği anı ve vurulduktan sonra tedavi edildiği anı gösteren bir videodan alınan birleşik görüntü (Dolaşımda)
Ahmed'in silahlı saldırganla karşı karşıya geldiği anı ve vurulduktan sonra tedavi edildiği anı gösteren bir videodan alınan birleşik görüntü (Dolaşımda)

Bondi Plajı’nda düzenlenen Yahudilerin Hanuka Bayramı kutlamaları sırasında yaşanan ve en az 12 kişinin yaşamını yitirdiği saldırıya dair ortaya çıkan görüntülerde, bir sivilin saldırgana müdahale ederek silahını elinden aldığı görüldü. Söz konusu davranış, kamuoyunda geniş yankı uyandırırken, çok sayıda kişinin hayatının kurtarılmış olabileceği değerlendirildi.

Görüntülerde, otoparkta beyaz tişört giymiş bir kişinin, tüfek taşıyan koyu renkli tişörtlü saldırgana hızla yaklaştığı, arkasından saldırarak silahı ele geçirdiği ve ardından silahı saldırgana doğrulttuğu görülüyor. Saldırganın dengesini kaybederek geriye doğru çekildiği ve köprüye doğru yöneldiği, kahraman vatandaşın silahı daha sonra yere bıraktığı anlar videoda net şekilde yer alıyor.

Olay anına ait görüntüler kısa sürede sosyal medyada yayılırken, çok sayıda kullanıcı müdahalede bulunan kişinin cesaretini övdü ve bu davranışın birçok insanın hayatını kurtarmış olabileceğini dile getirdi. Avustralya merkezli News.com.au sitesi, kahraman olarak anılan kişinin Sidney’de yaşayan ve Sutherland’da bir manav işleten 43 yaşındaki Ahmed el-Ahmed olduğunu duyurdu.

İki çocuk babası olan Ahmed’in, bu müdahalesi sırasında iki kurşunla yaralandığı, kuzeninin 7News kanalına yaptığı açıklamayla doğrulandı. Duygusal görüntülerde, 43 yaşındaki manavın saldırganlardan birinin silahını zorla aldığı anlar dikkat çekti.

h
Viral videodan bir görüntü (ABC Avustralya Haber Ağı)

Reuters, güvenilir görüntüler üzerinden videonun doğruluğunu teyit etti. Ajans ayrıca, söz konusu görüntülerdeki saldırganların, daha sonra polis tarafından çevrelendiği doğrulanan kişilerle aynı kişiler olduğunu, kıyafetlerinden yola çıkarak belirlediğini aktardı. Şüpheli saldırganlardan birinin öldürüldüğü, diğerinin ise ağır yaralı olarak hastaneye kaldırıldığı bildirildi.

“Nefreti körüklüyor” açıklaması

Saldırıdan saatler sonra açıklama yapan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ağustos ayında Avustralya Başbakanı Anthony Albanese’ye bir mektup gönderdiğini ve Canberra yönetimini “antisemitizm ateşini körüklemekle” suçladığını söyledi.

Albanese hükümetinin Filistin devletini tanımayı da içeren politikalarının, Yahudi karşıtlığını teşvik ettiğini ve sokaklarda yayılmasına neden olduğunu savunan Netanyahu “Antisemitizm bir kanserdir. Liderler sessiz kaldığında yayılır. Zayıflığın yerini eylem almalıdır” ifadelerini kullandı.

Saldırıyı “dehşet verici” olarak nitelendiren Netanyahu, “Bu soğukkanlı bir cinayettir. Ne yazık ki her dakika kurbanların sayısı artıyor. En uç kötülüğü gördük. Aynı zamanda Yahudi kahramanlığının zirvesine de tanık olduk” dedi. Netanyahu, kendisinin Yahudi olduğunu söyleyen ve saldırganlardan birinin silahını alan bir sivile atıfta bulundu.

Netanyahu açıklamasında, “Küresel antisemitizme karşı bir mücadele içindeyiz. Bununla mücadele etmenin tek yolu onu açıkça kınamak ve kararlılıkla karşı durmaktır. İsrail’de yaptığımız da budur. Ordumuz, güvenlik güçlerimiz, hükümetimiz ve halkımızla birlikte bunu sürdürmeye devam edeceğiz” ifadelerini kullandı.

Avustralya hükümetine dolaylı eleştirilerde bulunan Netanyahu, “Kınamayan, hatta teşvik edenleri kınamayı sürdüreceğiz. Özgür ülkelerin liderlerinden beklenen adımları atmaları için baskı yapmaya devam edeceğiz. Teslim olmayacağız, eğilmeyeceğiz ve atalarımızın yaptığı gibi mücadeleyi sürdüreceğiz” dedi.


Boeing motor arızası Washington’daki Dulles Uluslararası Havaalanı pistinde yangına neden oldu

United Airlines uçağı kazasında dumanlar yükseliyor (Reuters)
United Airlines uçağı kazasında dumanlar yükseliyor (Reuters)
TT

Boeing motor arızası Washington’daki Dulles Uluslararası Havaalanı pistinde yangına neden oldu

United Airlines uçağı kazasında dumanlar yükseliyor (Reuters)
United Airlines uçağı kazasında dumanlar yükseliyor (Reuters)

United Airlines’a ait bir Boeing 777-200ER uçağı, kalkış sırasında meydana gelen motor arızası nedeniyle pistte çıkan yangın sonucu dün Tokyo’ya gitmek üzere havalandığı Washington’daki Dulles Uluslararası Havaalanı’na geri dönmek zorunda kaldı.

Fransız Haber Ajansı AFP’nin aktardığına göre United Airlines şirketi, “UAL803, kalkıştan kısa bir süre sonra Washington’daki Dulles Uluslararası Havalimanı’na geri döndü ve motorlarından birinde meydana gelen güç kaybını gidermek için güvenli bir şekilde indi” açıklamasını yaptı ve 275 yolcu ve 15 mürettebat arasında yaralanan olmadığını belirtti.

Açıklamaya göre yolcuların başka bir uçakla United Airlines uçuşunun asıl varış noktası olan Tokyo Haneda Havalimanı'na götürmesi planlanıyor.

ABD'nin başkenti Washington’daki en büyük havaalanı olan Dulles Uluslararası Havaalanı’nın sözcüsü, uçağın saat 12:20 civarında (17:20 GMT) kalktığını ve olayın ‘pist yakınlarındaki bazı ağaçlarda yangına neden olduğunu’ söyledi.

Sözcü, açıklamasına şöyle devam etti:

“Yangın söndürüldü, uçak Dulles Uluslararası Havaalanı’na geri döndü, saat 13.30 civarında güvenli bir şekilde indi ve havalimanı itfaiye ekipleri tarafından incelendi.”

Hasar gören pistin sınırlı bir süre için kapatıldığını açıklayan sözcü, Dallas Uluslararası Havaalanı'nda birkaç pist olduğu için diğer uçuşların etkilenmediğini de sözlerine ekledi.

rfgtyh
Uçak Dulles Uluslararası Havalimanı'na indikten sonra, bir acil müdahale aracı pistin yakınlarındaki yangını söndürmeye çalışıyor (Reuters)

ABD Federal Havacılık İdaresi (FAA), uçağın ‘kalkış sırasında motor arızası’ yaşadığı için Dulles Uluslararası Havaalanı’na geri döndüğünü açıkladı, ancak daha fazla ayrıntı vermedi. FAA, olayı soruşturacağını belirtti.

ABD Ulusal Ulaşım Güvenliği Kurulu (NTSB) da resmi bir soruşturma açıp açmayacağına karar vermek için şu anda olayla ilgili verileri topladığını duyurdu.

Havacılık haber ağı AIRLIVE, uçağın motorunun kalkış sırasında alev aldığını ve pistin sonunda yangına neden olduğunu bildirdi.

AIRLIVE, olayın ardından acil iniş denemesi öncesinde uçağın ağırlığını azaltmak için kritik bir güvenlik prosedürü olan yakıt boşaltma manevrası yaptığının görüldüğü bildirdi.

AIRLIVE tarafından yayınlanan uçak kayıt bilgilerine göre uçak 1998 kasımında Continental Airlines'a teslim edilmiş, daha sonra United Airlines tarafından satın alınmış ve (2024 yılından beri GE Aerospace olarak bilinen) iki General Electric motorla donatılmıştı.