İsrail Başbakanı Netanyahu'nun doğalgaz boru hattı planı: İstikamet Türkiye üzerinden Avrupa!https://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/4516251-i%CC%87srail-ba%C5%9Fbakan%C4%B1-netanyahunun-do%C4%9Falgaz-boru-hatt%C4%B1-plan%C4%B1-i%CC%87stikamet-t%C3%BCrkiye-%C3%BCzerinden
İsrail Başbakanı Netanyahu'nun doğalgaz boru hattı planı: İstikamet Türkiye üzerinden Avrupa!
Akdeniz’deki Leviathan sahasından doğal gaz sondaj platformu (Sosyal Medya)
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, hükümetinin çeşitli bakanlıklarından oluşturulan profesyonel bir çalışma grubuna İsrail’in mevcut doğalgaz ihracatı için alternatifler üzerinde çalışmaya başlaması talimatını verdi. Gözden geçirilen seçeneklerden birinin, İsrail’in en büyük açık deniz doğalgaz sahası olan Leviathan’dan Türkiye’ye deniz altından bir boru hattının uzatılması olduğu ifade edildi. Söz konusu hamlenin Netanyahu’nun Ankara ziyareti için ‘kırmızı halı sermek’ anlamına gelebileceği dile getirildi.
Netanyahu’nun yardımcılarının değindiği masadaki planlar arasında, tam da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın istediği gibi, Türkiye ile İsrail arasında benzeri görülmemiş bir iş birliği projesi yer alıyor. Plana göre, İsrail, Leviathan sahasından çıkan doğalgazı Türkiye’ye, ardından da Rus boru hattına bağımlılığın azaltılması amacıyla güney Avrupa ülkelerine yönlendirilecek.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre, önerilen boru hattı, Türkiye-Avrupa ana boru hattını, İsrail’deki ve Mısır ile Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) gibi komşu bölgelerdeki bol doğalgaz rezervlerine bağlamayı amaçlıyor.
Girişim, bölgenin Rus gazına olan bağımlılığı azaltmayı amaçladığı bir dönemde Avrupa için uygulanabilir alternatif doğalgaz kaynakları oluşturmaya çalışıyor.
Tel Aviv’deki kaynaklar, ekip kurma kararının Binyamin Netanyahu’nun başkanlık ettiği bir toplantıda alındığını söyledi. Toplantıya İsrail Enerji Bakanı Israel Katz, Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, İsrail Ulusal Güvenlik Danışmanı Tzachi Hanegbi ve doğalgaz ihracatlarını iki katına çıkarmalarına müsaade edilmesi için ısrarla çaba gösteren doğalgaz kuyusunun sahibi şirketlerin temsilcileri katıldı.
17 Ağustos 2023’te Netanyahu, Enerji Bakanı Israel Katz (soldan üçüncü) ve Maliye Bakanı Bezalel Smotrich (soldan ikinci) ile Tel Aviv bölgesinde yeni bir demiryolu hattının açılış töreninde (EPA)
Geçtiğimiz hafta İsrail Enerji Bakanı Katz, Tamar sahasından Mısır’a doğalgaz ihracatını artırmayı kabul etmişti.
Ankara son yıllarda, İsrail’e boru hattını Türkiye üzerinden geçirmesi için çağrıda bulunmuş, ancak İsrail böyle bir hareketin, projenin, Türkiye’nin komşuları Güney Kıbrıs ve Yunanistan’ın Doğu Akdeniz’deki sınırlarından geçmesi planlandığı için iki ülke ile ilişkilerine zarar vereceğinden endişe ediyordu.
Netanyahu’nun, iki ülke arasındaki ilişkilerde son dönemde yaşanan sıcaklığın etkisiyle önümüzdeki haftalarda Cumhurbaşkanı Erdoğan ile bir araya gelmesi bekleniyor. Netanyahu, geçen ay kalp pili taktırma ameliyatı olmak zorunda kaldığı için 28 Temmuz’da yapılması planlanan görüşmenin ertelenmesini talep etmişti.
Mart 2022’de Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın İsrailli mevkidaşı Isaac Herzog ile Ankara’da düzenlediği basın toplantısından bir kare (AFP)
Tel Aviv’deki gözlemciler bu ziyaret ile Netanyahu’nun çalışma grubunun kurulduğunu duyurmasını birbiriyle ilişkilendiriyorlar. Siyasi kaynaklara göre Netanyahu, Erdoğan’ın bu hattın Avrupa’ya ulaşması için Türkiye’nin önemli bir görev üstlenmek istediğini biliyor. Ancak İsrail’in geçmişte birkaç kez konuyu incelediğini açıklaması ve daha sonra meselenin gündemden düşmesi göz önüne alınırsa, şu anda konuşulanlar sadece ‘konunun incelenmesi’ ile sınırlı. Kaynaklara göre Netanyahu Türkiye’den bir takım fiili adımların atılması yönünde bir talep gelmesini beklemek zorunda.
ABD Başkanı Biden, Hizbullah lideri Nasrallah’ın öldürülmesini “adaletin ölçüsü” şeklinde tanımladıhttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/5065717-abd-ba%C5%9Fkan%C4%B1-biden-hizbullah-lideri-nasrallah%E2%80%99%C4%B1n-%C3%B6ld%C3%BCr%C3%BClmesini-%E2%80%9Cadaletin-%C3%B6l%C3%A7%C3%BCs%C3%BC%E2%80%9D
ABD Başkanı Biden, Hizbullah lideri Nasrallah’ın öldürülmesini “adaletin ölçüsü” şeklinde tanımladı
ABD Başkanı Joe Biden (AFP)
ABD Başkanı Joe Biden dün yaptığı açıklamada, Hizbullah lideri Hasan Nasrallah'ın İsrail hava saldırısında öldürülmesinin, aralarında binlerce Amerikalı, İsrailli ve Lübnanlı sivilin de bulunduğu "birçok kurbanı için adaletin bir ölçüsü" olduğunu söyledi.
Biden, Amerika'nın İsrail'in Hizbullah, Hamas, Husiler ve İran tarafından desteklenen diğer “terörist gruplara” karşı kendini savunma hakkını tamamen desteklediğini vurguladı.
Savunma Bakanı Lloyd Austin'e herhangi bir saldırganlığı caydırmak ve bölgede geniş çaplı bir savaş riskini azaltmak için ABD kuvvetlerinin Ortadoğu'daki konumunu güçlendirmesi talimatını verdiğini söyleyen Biden, "Amacımız ister Gazze'de ister Lübnan'da olsun mevcut çatışmaları diplomatik yollarla yatıştırmaktır" dedi.
Hizbullah lideri Hasan Nasrallah Cuma günü güney banliyölerinde düzenlenen bir İsrail saldırısında öldürüldü (AFP)
ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin (Cumartesi) İran tarafından desteklenen “terörist gruplar” karşısında İsrail'in meşru müdafaa hakkına tam destek verdiğini ifade etmişti.
ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) Austin'in Cuma günü İsrailli mevkidaşı Yoav Galant ile Lübnan'daki olaylar hakkında iki kez görüştüğünü ve ABD'li bakanın Washington'un bölgedeki güçlerini ve tesislerini korumaya hazır olduğunu ve İsrail'i savunmaya kararlı olduğunu söylediğini açıkladı.
ABD'nin tutumu, Hizbullah'ın lideri Hasan Nasrallah'ın Cuma günü İsrail'in Beyrut'un güney banliyösündeki Hizbullah'ın merkez karargâhına düzenlediği hava saldırısında öldüğünü doğrulamasından saatler sonra geldi.
Daha geniş çaplı bir çatışma endişesi
CNN'in eski ve mevcut ABD'li yetkililerden aktardığına göre Nasrallah'ın ölümü, Başkan Joe Biden yönetiminin aylardır önlemek için yoğun çaba sarf ettiği Ortadoğu'da geniş çaplı bir savaş korkusunu önemli ölçüde körükledi.
Ancak adı açıklanmayan üst düzey bir Batılı yetkili CNN'e şunları söyledi “Bunun yakında nasıl tırmanmayacağını anlamıyorum.”
Eski üst düzey Ortadoğu yetkilisi Mick Mulroy'a göre saldırı aynı zamanda İsrail'in daha geniş bir çatışmayı göze aldığının, ABD destekli ateşkes önerisini kabul etmeye yakın olmadığının ve Hizbullah'ın artık müzakerelerle ilgilenmeyeceğinin açık bir işaretiydi.
İran endişeli
ABD'li bir askeri yetkili CNN'ne şunları söyledi: “İran'ın, İsrail'in bölgedeki en güçlü ve en yetenekli milis gücü olan Hizbullah'a verdiği zararın derecesinden endişe duyduğuna dair bazı işaretler var.” ABD'nin İran'ın, İsrail'in Hizbullah'a yönelik operasyonlarının sonucunda yüzlerce savaşçısının savaş alanından çekilmesinin ve Hizbullah'ın kaybetmek üzere olduğunu görmesi halinde İran'ın çatışmaya müdahale edeceğine inandığını da ifade eden askeri yetkili ABD'li yetkililerin uzun zamandır Hizbullah'ın üst düzey liderliğinin, son aylarda çatışmalar şiddetlense de İsrail'le kapsamlı bir savaştan kaçınmak istediği değerlendirmesinde bulunduğunu ancak Nasrallah'ın ölümünün çok farklı olduğunu da sözlerine ekledi.
Hizbullah karşılık verecek
Eski üst düzey istihbarat yetkilisi Jonathan Panikov'a göre, Hizbullah kesinlikle karşılık verecek ve İran da muhtemelen bir rol oynayacak. Panikov sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu karşılık büyük olasılıkla geniş çaplı bir savaşa yol açacak kadar büyük olacaktır.” Panikov, Hizbullah liderliğinin 7 Ekim'den bu yana İsrail'e karşı mücadelede daha büyük bir rol oynamaya teşvik ettiğini ve şimdi liderinin öldürülmesine sert bir yanıt vermezse savaşçılarının ve destekçilerinin gözünde meşruiyetini kaybetme riskiyle karşı karşıya olduğunu da sözlerine ekledi.
Schenker: İsrail'e karşı bu savaşı isteyenler Nasrallah ve İranlı destekçileriydi
Hizbullah liderinin öldürülmesini Şarku'l Avsat'a değerlendiren ABD'nin Yakın Doğu İşlerinden Sorumlu eski Dışişleri Bakan Yardımcısı David Schenker, “İsrail'e karşı bu savaşı isteyenler Nasrallah ve İranlı destekçileriydi. Nasrallah bu savaşı istediği zaman sona erdirebilirdi ama bunu yapmamayı tercih etti. Ölümüyle birlikte Lübnan'ı bir kez daha İsrail ile yıkıcı bir çatışmaya sürükledi” dedi.
Aaron David Miller
Carnegie Endowment'ın kıdemli üyesi ve başkan yardımcısı Aaron David Miller, Asharq al-Awsat'a verdiği demeçte İsrail'in güney banliyölerinde Hizbullah lideri Hasan Nasrallah'ı hedef alan saldırısını şöyle değerlendirdi: “Bana göre İsrail Savunma Kuvvetleri ve Başbakan Netanyahu, gerçek stratejik tehdidin güneydeki Hamas değil, kuzeyde (Lübnan'da) olduğu sonucuna varmıştır. Bence İsrail Başbakanı bu sonuca vardı ve Knesset'in tatilde olmasından ve ABD seçimlerine haftalar kalmasından faydalandı, dolayısıyla ABD'nin yaptırım uygulama, İsrail'in kabiliyetlerini sınırlama ya da ABD askeri yardımına koşul koyma kabiliyeti büyük rahatsızlık yaratabilir ve bu da Netanyahu'ya şimdi ile ABD seçimlerinin yapılacağı 5 Kasım arasında manevra yapma fırsatı veriyor.”
İran Dini Lideri Ali Hamaney (DPA)
Birçok ABD yönetiminde müzakereci olarak çalışmış olan tanınmış araştırmacı Miller ABD seçimlerinin Netanyahu'nun hesaplarında önemli bir yer tuttuğunu ve aynı zamanda Biden yönetiminin hesaplarında da önemli ve anlaşılabilir bir yer kapladığını belirterek bu yönetim ve Demokrat aday Kamala Harris için en kötü şey şu anda tam ölçekli bi rsavaşın patlak vermesi ve İsrail'in (Hizbullah'a) gerilimi tırmandırmasıdır. ABD'nin bu savaşın içine çekilebileceğini hayal etmek çok kolay, dolayısıyla bu yönetim için riskli bir teklif olduğunu ifade eden Miller, "Hasan Nasrallah'ın öldürülmesinin bir bölümün sonu ya da yeni bir hikayenin başlangıcı olmayacak. Çünkü İsrail şu anda üç cephe ve bir yıpratma savaşıyla karşı karşıya; biri en az stratejik öneme sahip olan Hamas'la, ikincisi bir şekilde devam edecek olan Hizbullah'la ve üçüncüsü de İran'la ve “bu savaşlar yakında bitmeyecek ve diplomatik bir sonları da yok. Hizbullah İsrail'i hedef almak için pek çok tehditte bulundu. Şimdi asıl soru büyük bir misillemeden geri adım atıp atmayacakları. Lübnan kamuoyu da dikkate alınmalı çünkü İsrail saldırılarından etkileniyor ve ben Hizbullah'ın zamanla yumuşak güç kullanımına başvuracağına inanıyorum” dedi.
İran'ın verebileceği tepki konusunda Miller şu ifadeleri kullandı: “İranlılar bir ikilem içinde: Arap-İsrail çatışmasındaki başlıca vekillerinin bu şekilde öldürüldüğünü görmek istemiyorlar ve aynı zamanda İsrail'le ABD'nin de dahil olduğu devam eden bir çatışmanın içine çekilerek İran ordusuna ve muhtemelen nükleer tesislerine saldırı düzenlemek istemiyorlar.”
