Afrika'da darbelerin tekrarlanma nedeni nedir?

Gabon sokaklarında askeri darbe kutlamaları (EPA)
Gabon sokaklarında askeri darbe kutlamaları (EPA)
TT

Afrika'da darbelerin tekrarlanma nedeni nedir?

Gabon sokaklarında askeri darbe kutlamaları (EPA)
Gabon sokaklarında askeri darbe kutlamaları (EPA)

Gabon'da Bongo ailesinin 55 yıllık iktidarının ardından cumhurbaşkanının devrilmesinin açıklanmasının sonra birçok kişi bunu kutlamak için sokaklara döküldü.

Bu, 2020'den beri sekiz darbeye tanık olan Batı ve Orta Afrika'da tanıdık bir sahne haline geldi.

Başkent Libreville sakinlerinden Hermann N'Golo, “Bu, halkın hoşnutsuzluğunun bir ifadesidir. Kötü yönetim ve gıda fiyatları ile yaşam maliyetlerinin artması nedeniyle her düzeyde derinleşen bir kriz yaşıyorduk” dedi.

AP’nin haberine göre Afrika 1950'lerden bu yana yaklaşık yüz askeri darbe gördü. Analistler, darbelerin tekrarlanmasındaki ana nedenin, demokratik kazançların azalması olduğunu belirtiyor.

Birleşmiş Milletler (BM) İnsani Gelişme Endeksi'ne göre 54 Afrika ülkesinden 27'si dünyanın en az gelişmiş 30 ülkesi arasında yer alıyor. Bu ülkeler doğal kaynaklar açısından zengin olmasına rağmen, bu zenginlik vatandaşlara yansımıyor. Bu ülkelerin çoğu, Afrika'nın batı ve orta kesimlerinde yer alıyor.

Afrobarometer araştırma ağı tarafından 2023'te yürütülen bir anket, ankete katılanların çoğunun seçimleri "liderlerini seçmek için kusurlu ama önemli bir araç" olarak gördüğünü gösterdi.

Geçtiğimiz günlerde Gabon'da gerçekleşen darbe, ilk kez uluslararası gözlemcilerin katılımının engellendiği seçimlerde cumhurbaşkanının zaferinin açıklanmasının hemen ardından gerçekleşti.

Washington'daki Freedom House'un Afrika programları direktörü Tiseke Kasambala'ya göre seçim sahtekarlığıyla bilinen bölgede gözlemcilerin dışlanması alışılmadık bir durum değil. Liderler iktidarda kalma sürelerini uzatmaya veya bu konuda getirilen kısıtlamaları değiştirdikçe vatandaşlar arasında genel bir hoşnutsuzluk ve hayal kırıklığı hâkim oluyor.

Öte yandan, Afrika'daki darbeleri durdurmak için uygulanan uluslararası yaptırımlar genellikle başarısız oluyor. Yaptırımlar, zaten yüksek oranda yoksulluk ve açlıkla mücadele eden halk üzerinde daha fazla oluşmasına yol açıyor.

Bu bağlamda, Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS) Komisyonu Başkanı Omar Touray, dünyanın en az gelişmiş üçüncü ülkesi olan ve insani yardıma muhtaç 4,3 milyon insanın yaşadığı Nijer'de yaşananları aktardı. Burada, geçtiğimiz temmuz ayındaki darbeyi durdurmak için uluslararası yaptırımlar uygulama girişimleri, ciddi bir sosyal ve ekonomik felakete yol açtı.

Adekoya raporun sonunda, "Afrikalılar çok fazla bir şey istemiyor; yalnızca ülkelerinin zenginliği, güvenlik duygusu ve adil seçimler açısından birkaç basit düzenleme istiyorlar." değerlendirmesinde bulundu.



Yetkililer: ABD'den sınır dışı edilenleri taşıyan uçak Güney Sudan'a ulaştı

Amerikan Havayolları'na ait bir uçak (Reuters)
Amerikan Havayolları'na ait bir uçak (Reuters)
TT

Yetkililer: ABD'den sınır dışı edilenleri taşıyan uçak Güney Sudan'a ulaştı

Amerikan Havayolları'na ait bir uçak (Reuters)
Amerikan Havayolları'na ait bir uçak (Reuters)

Juba havaalanında görevli iki yetkili, Amerika'dan iki göçmeni taşıyan uçağın dün Güney Sudan'a indiğini söyledi. Bu gelişme, sekiz göçmenin ABD Başkanı Donald Trump yönetimi tarafından sınır dışı edilmeyi engellemek için yaptıkları son girişimlerinin başarısızlıkla sonuçlanmasının ardından gerçekleşti.

Havaalanında çalışan ve isminin açıklanmasını istemeyen bir görevli, Reuters haber ajansına, uçağın “bu sabah saat 06:00'da (04:00 GMT) geldiğini” gösteren bir belge gördüğünü söyledi.

Göçmenlik yetkilisi de sınır dışı edilenlerin Güney Sudan'a ulaştığını ancak daha fazla ayrıntı veremediğini söyledi ve tüm soruları ABD Ulusal Güvenlik Ajansı'na yönlendirdi.

Güney Sudan'daki bir hükümet kaynağı daha önce, ABD'li yetkililerin göçmenlerin gelişini beklemek üzere havaalanında bulunduğunu söylemişti.

ABD Yüksek Mahkemesi, göçmenlerin kendi ülkelerine değil başka ülkelere gönderilmesiyle ilgili hukuki mücadelede, Başkan Donald Trump yönetimini bir kez daha destekledi. Perşembe günü, hükümetin siyasi açıdan istikrarsız Güney Sudan'a göndermeye çalıştığı sekiz kişiyi korumak için bir yargıcın getirdiği kısıtlamaları kaldırdı.

Mahkeme, 23 Haziran'da Boston'daki ABD Bölge Mahkemesi yargıcı Brian Murphy'nin verdiği karara göre, sınır dışı edilecek göçmenlere, kendileriyle hiçbir bağı olmayan “üçüncü ülkelere” gönderilmeden önce, yasal itirazları değerlendirilirken, bu ülkelerde işkenceye maruz kalma riski olduğunu yetkililere bildirme fırsatı verilmesi yönündeki kararını askıya almıştı.