Norveç’te ‘yüzyılın altın keşfi’ yapıldı

Norveçli Erlend Bore’nin bulduğu altın madalyonların bir kolye formatına getirilmiş hali (AFP)
Norveçli Erlend Bore’nin bulduğu altın madalyonların bir kolye formatına getirilmiş hali (AFP)
TT

Norveç’te ‘yüzyılın altın keşfi’ yapıldı

Norveçli Erlend Bore’nin bulduğu altın madalyonların bir kolye formatına getirilmiş hali (AFP)
Norveçli Erlend Bore’nin bulduğu altın madalyonların bir kolye formatına getirilmiş hali (AFP)

Doktorların tavsiyesi üzerine yürüyüşe çıkan Norveçli bir kişi, yeni satın aldığı metal detektörü kullanarak altıncı yüzyıldan kalma nadir altın takıları gün yüzüne çıkardı.

Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığı habere göre, arkeologlar, söz konusu keşfi Norveç’teki ‘yüzyılın altın keşfi’ olarak nitelendirdi.

Takıları bulan Erlend Bore, hayali bir Norveçli korsana atıfta bulunarak, “İlk başta bunların altın şeklinde çikolata veya Kaptan Sabertooth’un paraları olduğunu düşündüm” dedi.

FOTO: Amatör arkeolog Erlend Bore dün yayınlanan fotoğrafta bulduğu altın takılarla (AFP)
Amatör arkeolog Erlend Bore dün yayınlanan fotoğrafta bulduğu altın takılarla (AFP)

Stavanger Üniversitesi tarafından yapılan açıklamaya göre keşfedilenler, bir zamanlar gösterişli bir kolyeyi oluşturan dokuz altın madalyon ve altın incinin yanı sıra üç altın yüzükten oluşuyor.

Bore, doktorların daha fazla egzersiz yapması yönündeki tavsiyesi üzerine kendisini evden çıkmaya teşvik etmek ve fiziksel hareketlerini artırmak için bir metal detektörü satın aldı.

Çocukluğunda arkeolog olmayı hayal eden Bore, bu keşfi ağustos ayında güneydeki Stavanger yakınlarındaki Rennesoy adasında yürüyüş yaparken gerçekleştirdi. Metal detektörü aniden “bip” sesi çıkarmaya başladığında eve dönmek üzereydi. Bore bunun üzerine, yerel Eski Eserler İdaresi ile temasa geçti.

FOTO: Bore’nin bulduğu bir kolye oluşturan altın madalyonlar (AFP)
Bore’nin bulduğu bir kolye oluşturan altın madalyonlar (AFP)

Stavanger Üniversitesi Arkeoloji Müzesi Başkanı Ole Madsen, bunun ülkede ‘yüzyılın altın keşfi’ olduğunu söyleyerek, “Bu kadar altını bir anda bulmak son derece alışılmadık bir durum” diye ekledi.

Ağırlığı 100 gramdan biraz fazla olan mücevherlerin MS 500’den kalma olduğu tespit edildi.

Müze yetkilisi Profesör Hakon Reiersen ise, Norveç’te 19. yüzyıldan bu yana benzer bir keşif yapılmadığını ve bunun İskandinav bağlamında da çok sıra dışı bir keşif olduğunu dile getirdi.

Arkeologlar, İskandinav mitolojisinde adı geçen bir at türünün madalyonun üzerine işlenmesi nedeniyle keşfin benzersiz olduğuna dikkat çekti.

FOTO: Dün yayınlanan fotoğrafta Bore’nin bulduğu üç yüzükten biri görülüyor (EPA)
Dün yayınlanan fotoğrafta Bore’nin bulduğu üç yüzükten biri görülüyor (EPA)

Profesör Reiersen, “Keşfin yeri ve diğer benzer buluntulardan bildiklerimiz göz önüne alındığında, bu muhtemelen ya gizli değerli eşyalarla ya da dramatik zamanlarda tanrılara sunulan bir adakla ilgilidir” dedi.

Miktarı henüz belirlenmemiş olsa da Bore ve altınların bulunduğu arazinin sahibi Norveç yasalarına uygun olarak bir ödül alacak. 



Neandertaller 200 bin yıl önce tahta mızraklarla at avlamış

Neandertallerin tahta mızrakları kullanarak topluca avlandığı düşünülüyor (Volker Minkus/Aşağı Saksonya Eyaleti Anıtları Koruma Dairesi)
Neandertallerin tahta mızrakları kullanarak topluca avlandığı düşünülüyor (Volker Minkus/Aşağı Saksonya Eyaleti Anıtları Koruma Dairesi)
TT

Neandertaller 200 bin yıl önce tahta mızraklarla at avlamış

Neandertallerin tahta mızrakları kullanarak topluca avlandığı düşünülüyor (Volker Minkus/Aşağı Saksonya Eyaleti Anıtları Koruma Dairesi)
Neandertallerin tahta mızrakları kullanarak topluca avlandığı düşünülüyor (Volker Minkus/Aşağı Saksonya Eyaleti Anıtları Koruma Dairesi)

Bilim insanları, Neandertallerin 200 bin yıl önce tahta mızraklarla at sürülerini avladığını öne sürdü. Yeni çalışma modern insanların en yakın akrabasının geçmişinde az bilinen bir döneme ışık tutuyor.

Almanya'nın Schöningen bölgesindeki arkeolojik kazı alanında 1994'te yapılan çalışmalarda, Paleolitik dönemden kalma bugüne kadarki en sağlam tahta mızraklar keşfedilmişti. 

İlk başta 400 bin ve sonra 300 bin yıl önceye tarihlenen mızrakları, modern insanlar (Homo sapiens) ve Neandertallerin ortak atası Homo heidelbergensis'in yaptığı düşünülüyordu. 

Ancak bulguları hakemli dergi Science Advances'ta 9 Mayıs Cuma günü yayımlanan çalışmaya göre mızraklar daha yeni ve muhtemelen Neandertaller tarafından kullanıldı.

Yeni bir yönteme başvuran bilim insanları, mızraklarla aynı tortu tabakasında bulunan salyangoz kabuklarının amino asit analizini yaparak silahları tarihledi. Bulgular aletlerin yaklaşık 200 bin yıl önce yapıldığına işaret ediyor.

Neandertallerin kullandığı anlaşılan bu silahlar, bozulmamış haldeki en eski tahta mızrak olma özelliğini koruyor. 

Araştırmacılar Neandertaller hakkındaki bilgilerin büyük bölümü 60 bin ila 40 bin yıl önceden geldiği için yeni çalışmanın önem arz ettiğini söylüyor.

Smithsonian Ulusal Doğa Tarihi Müzesi'nden makalenin ortak yazarı Dr. Jarod Hutson "Schöningen, Neandertal davranışının daha eski yönünü gösteriyor ve bu da bir boşluğu dolduruyor ve 200 bin yıl önce Neandertallerin hayatında neler olup bittiğine dair çok net bir resim veriyor" diyor.

Dr. Hutson örneğin mızrakların "bu kadar eski bir şey için epey gelişmiş" seviyede olduğunu belirtiyor.

Kazı alanında, kesilerek öldürülmüş yaklaşık 50 atın kalıntıları da keşfedilmişti. Bilim insanları Neandertallerin bu hayvanları mızrakla avladığını düşünüyor. 

Araştırmacılar bölgenin, at ailelerinin hedef alındığı bir pusu ve avlanma alanı olduğunu öne sürerek makalede şöyle yazıyor:

Bu rutin başarı seviyesine ulaşmak için Schöningen'deki av saldırıları, ortak bir dizi hedefle tam bir işbirliği içinde gerçekleştirilmiş olmalı. 

Bu kadar koordineli bir avlanma stratejisinin varlığı, yaklaşık 200 bin yıl önce ciddi bir organizasyon ve iletişim becerisine işaret ediyor.

Ekip, bu dönemde yeni yeni ortaya çıkan Homo sapiens'le Neandertallerin birbirine daha önce düşünülenden daha fazla benzediğini tahmin ediyor.

Ancak bazı uzmanlar bulgulara şüpheyle yaklaşarak mızrakların ne zaman ve kim tarafından kullanıldığını anlamak için daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulduğunu söylüyor.

Göttingen Üniversitesi'nden arkeolog Thomas Terberger, yer almadığı çalışma hakkında "Şu an için argümanları ilgi çekici buluyorum ama kesinlikle ikna edici değiller" diyor. 

Independent Türkçe, IFLScience, Interesting Engineering, AP, Science Advances