Bilim insanları, kan kök hücrelerinin üretimi de dahil insanın en erken dönemdeki gelişimini taklit eden insan embriyosu benzeri bir yapıyı laboratuvarda yetiştirdi.
Laboratuvarda yetiştirilen embriyo modeli, araştırmacıların nakiller için kan kök hücreleri üretmesine, ilaçları taramasına ve lösemi gibi kan hastalıklarını anlamasına imkan sağlayabilir.
Hematopoetik kök hücreler olarak da bilinen insan kan kök hücreleri, oksijen taşıyan kırmızı kan hücreleri ve bağışıklık sistemi için hayati öneme sahip çeşitli beyaz kan hücreleri de dahil her tür kan hücresine dönüşebilen olgunlaşmamış hücrelerdir.
Cambridge Üniversitesi Gurdon Enstitüsü'nde araştırmacı olan ve Cell Reports adlı akademik dergide yayımlanan çalışmanın baş yazarı Dr. Jitesh Neupane, "Kapta kan kırmızısı rengin ortaya çıkması heyecan verici bir andı, çıplak gözle bile görülebiliyordu" dedi.
Cambridge Üniversitesi'ndeki bilim insanlarının "hematoid" adını verdiği embriyo benzeri yapılar, laboratuvarda yaklaşık iki haftalık bir gelişimin ardından kan üretmeye başlayarak insan embriyosundaki gelişim sürecini taklit ediyor.
Kan kök hücreleri üretmesine rağmen, gerçek embriyoların aksine, çeşitli embriyonik dokuların yanı sıra gelişimin ilerlemesi için gerekli destekleyici yumurta kesesi ve plasentaya sahip değil.
Cambridge Üniversitesi Gurdon Enstitüsü'nden, çalışmanın ortak başyazarlarından Dr. Geraldine Jowett şunları söyledi:
Hematoidler, T hücreleri gibi özelleşmiş bağışıklık hücreleri veya adaptif lenfoid hücreleri oluşturabilen ikinci kan gelişimi dalgasını yakalıyor. Bu da sağlıklı ve kanserli kan gelişiminin modellenmesinde kullanılmaları için heyecan verici imkanlar sunuyor.
Hematoidleri geliştirmek için kullanılan insan kök hücreleri vücuttaki herhangi bir hücreden oluşturulabiliyor, bu da bir hastanın vücuduyla uyumlu kan üretme potansiyeli olduğu anlamına geliyor.
Laboratuvarda kök hücre oluşturmanın başka yolları olsa da bu yöntem, doğal gelişim sürecini taklit ediyor ve kök hücre büyümesini desteklemek için ekstra proteinler gerektirmiyor.
Bulgular, hematoidlerdeki kan hücrelerinin, organlarımızın ve kan sistemimizin ilk oluşmaya başladığı, kabaca insan embriyonik gelişiminin 4. ila 5. haftasına karşılık gelen bir aşamaya kadar geliştiğini ortaya koydu.
Yaşamın bu çok erken aşaması gerçek bir insan embriyosunda doğrudan gözlemlenemez, çünkü bu zamana kadar anne rahmine yerleşmiştir.
Ekip, hematoidlerin büyümesinin ikinci gününde, ektoderm, mezoderm ve endoderm diye adlandırılan ve kan da dahil her organ ve dokuyu şekillendirmek için kritik önem taşıyan, insan vücut yapısının temelleri olan üç germ tabakasına kendi kendilerine organize olduklarını gözlemledi.
8. güne gelindiğinde, gelişmekte olan embriyoda kalbin temelini oluşturan atan kalp hücreleri ortaya çıkmıştı. Ekip, 13. günde hematoidlerde kırmızı kan lekelerinin oluştuğunu gördü.
Araştırmacılar ayrıca kan kök hücrelerinin T hücreleri gibi özelleşmiş bağışıklık hücreleri de dahil çeşitli kan hücresi türlerine farklılaşabileceğini gösteren bir yöntem geliştirdi.
Independent Türkçe
