Zencefil, otoimmün hastalıklarda iltihabı azaltıyor

Zencefilin iltihap üzerinde olumlu etkisi olduğu belirtiliyor.
Zencefilin iltihap üzerinde olumlu etkisi olduğu belirtiliyor.
TT

Zencefil, otoimmün hastalıklarda iltihabı azaltıyor

Zencefilin iltihap üzerinde olumlu etkisi olduğu belirtiliyor.
Zencefilin iltihap üzerinde olumlu etkisi olduğu belirtiliyor.

Zencefil binlerce yıldır tıbbi amaçlarla kullanılsa da anti-inflamatuar etkileri üzerine yeterli sayıda araştırma bulunmuyor. Ancak yapılan bir çalışmada, zencefilin iltihaplanmaya neden olan beyaz kan hücrelerinin aktivitesini durdurma yeteneği nedeniyle bazı otoimmün hastalıkların tedavisine yardımcı olabileceği sonucuna ulaşıldı.

Çalışmanın yazarlarından olan, Aurora’daki Colorado Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden romatoloji Profesörü Dr. Kristen Demoruelle, her ne kadar zencefil uzun süredir çeşitli rahatsızlıklar için ev ortamında bir çare olarak kullanılıyor olsa da otoimmün hastalıkları olan kişiler üzerinde zencefil kökünün neden anti-inflamatuar etkilere sahip olduğunu açıklayan çok fazla araştırma yapılmadığını belirtti.

Şarku’l Avsat’ın EverydayHealth’ten aktardığına göre Dr. Demoruelle açıklamasında şu ifadeleri kullandı:

Bazen takviyelere potansiyel sağlık yararları açısından daha az itibar ediliyor. Zira insanlar üzerinde tam olarak nasıl çalıştıklarını ayrıntılarıyla anlatan çalışmalar titizlikle yapılmıyor. Çalışmamızda yeni olan şey, zencefilin özellikle insanlarda anti-inflamatuar etkiye neden olduğunu göstermemiz oldu. Bu da inflamasyonu azaltmak için zencefil takviyelerinin kullanımını daha güçlü bir şekilde destekliyor.

Araştırmacılar zencefilin anti-inflamatuar etkilerini nasıl değerlendirdi?

22 Eylül’de JCI Insight dergisinde yayınlanan çalışma için araştırmacılar, zencefil takviyelerinin bağışıklık sistemi üzerindeki etkisini değerlendirmek için özellikle nötrofiller olarak bilinen beyaz kan hücrelerinin aktivitesini inceleyerek bir dizi laboratuvar testi gerçekleştirdi. Cleveland Clinic’e göre nötrofiller normal hareket ettiğinde vücudun enfeksiyonlarla savaşmasına yardım ediyor. Ancak aşırı aktif hale geldiklerinde birçok otoimmün hastalığın temelindeki iltihaba neden olabiliyorlar.

Bilim insanları öncelikle, antifosfolipid sendromu (APS) veya lupus olmak üzere iki otoimmün hastalıktan birine sahip olan farelere 6-gingerol (zencefilde bulunan bir antioksidan kimyasal) takviyesi verdiler. Zencefil takviyesi aldıktan sonra farelerde aşırı aktif nötrofillerin varlığına dair daha az belirti görüldü.

Daha sonra araştırmacılar dokuz sağlıklı gönüllüden bir hafta boyunca günde 20 miligram (mg) zencefil takviyesi almalarını istedi. Laboratuvar testleri, takviye zencefilin gönüllülerin bağışıklık sistemlerinin aşırı aktif nötrofillere yol açan hücresel süreçlere daha iyi direnç göstermesine yardımcı olduğunu ortaya koydu. Farelerde ve insanlarda zencefil takviyelerinin, nötrofil hücre dışı tuzağı (NET) oluşumu olarak bilinen ve beyaz kan hücrelerinin aşırı aktif hale gelmesine neden olan bir süreci bloke ettiği görüldü.

Johns Hopkins Medicine’a göre APS ve lupus da dahil olmak üzere birçok otoimmün hastalık, bağışıklık sistemindeki aşırı aktif beyaz kan hücreleri, bakteri veya virüs gibi yabancı istilacılarla karıştırdıkları sağlıklı hücrelere saldırdığında gelişiyor.

Demoruelle konuya dair şunları söyledi:

Aşırı aktif NET oluşumunun, romatoid artrit, antifosfolipid sendromu, lupus ve hatta Kovid-19 gibi bir dizi hastalıkla ilişkili inflamasyonda rol oynadığı belirtiliyor. Dolayısıyla, bulgularımız tam olarak hangi insanların zencefilin anti-inflamatuar etkilerinden yararlanabileceği konusunda odaklanmaya başlayabilir.

Çok fazla zencefil takviyesi almayın

Çalışma, otoimmün hastalıkları tedavi etmek için zencefil takviyeleri alınmasının güvenli veya etkili olup olmayacağı konusunda daha kapsamlı sonuçlara varmak için çok küçük ve ön hazırlık niteliğindeydi. Los Angeles’taki California Üniversitesi’nde klinik profesörü ve Doğu-Batı Tıp Merkezi direktörü Lawrence Taw, zencefil takviyelerinin her tür otoimmün hastalık için faydalı olacağının kesinliği bulunmadığını belirtti. Yeni çalışmaya katılmayan Dr. Taw şu açıklamada bulundu:

Tüm iltihaplar aynı değildir. Zencefil faydalı olmayabilir veya psoriatik artrit, inflamatuar barsak hastalığı ve dermatit gibi diğer inflamasyon türlerini ağırlaştırabilir. Zencefil takviyeleri kullanırken artan kanama riskine ve ayrıca kan incelticiler de dahil olmak üzere ilaçlarla olası etkileşimlere karşı dikkatli olmalısınız.

Taw, otoimmün bir hastalığınız varsa zencefil kullanmanın en güvenli yolunun bunu diyete eklemek ve iltihaplanmaya yardımcı olup olmadığına bakmak olduğunu belirtti.

New York City’deki NYU Langone Health’den klinik beslenme uzmanı Samantha Heller’in açıklaması ise şöyle oldu:

Zencefille yemek pişirmenin muhtemelen hiçbir zararı yoktur. Zira zencefil binlerce yıldır tıbbi olarak ve yemek pişirmede kullanılıyor. Zencefil özellikle anti-inflamatuar, antioksidan ve bulantı önleyici özellikleriyle bilinir. Taze, konserve edilmiş, salamura edilmiş, kurutulmuş veya öğütülmüş zencefilin yemeklere eklenmesi bir miktar da olsa şifa sağlayabilir.



Memelilerde erkeklerin daha kısa yaşamasının nedeni seks mi?

Erkek memelilerin, geyiklerin boynuzlarını birbirine vurması gibi karmaşık ve enerji gerektiren çiftleşme ritüelleri olması, sıklıkla yaralanma ve kısa bir yaşama yol açıyor (AP)
Erkek memelilerin, geyiklerin boynuzlarını birbirine vurması gibi karmaşık ve enerji gerektiren çiftleşme ritüelleri olması, sıklıkla yaralanma ve kısa bir yaşama yol açıyor (AP)
TT

Memelilerde erkeklerin daha kısa yaşamasının nedeni seks mi?

Erkek memelilerin, geyiklerin boynuzlarını birbirine vurması gibi karmaşık ve enerji gerektiren çiftleşme ritüelleri olması, sıklıkla yaralanma ve kısa bir yaşama yol açıyor (AP)
Erkek memelilerin, geyiklerin boynuzlarını birbirine vurması gibi karmaşık ve enerji gerektiren çiftleşme ritüelleri olması, sıklıkla yaralanma ve kısa bir yaşama yol açıyor (AP)

Dünya genelinde kadınlar ortalama olarak erkeklerden daha uzun yaşıyor ve bilim insanları bunun, eş bulma rekabetinden kaynaklanıyor olabileceğini keşfetti.

Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü'nden araştırmacılar, erkek memelilerin, geyiklerin boynuzlarını birbirine vurması gibi ayrıntılı ve enerji gerektiren çiftleşme ritüelleri gerçekleştirdiğini ve bunların genellikle yaralanma ve kısa ömürlere yol açtığını ortaya koydu.

Hangi cinsiyetin daha uzun yaşadığını bulmak için incelenen 1176 memeli ve kuş türü arasında, dişi memeliler erkeklerden ortalama yüzde 13 daha uzun yaşarken, kuşlarda erkeklerin yaklaşık yüzde 5 daha uzun yaşadığı görüldü.

Erkek memeliler ve kuşlar, üreme başarısını artırmak için renkli işaretler, çatal boynuzlar, boynuzlar ve büyük vücut boyutları gibi özellikler geliştiriyor. Ancak çok eşli olup birden fazla partnerleri bulunması durumunda ömürleri kısalıyor.

Rekabetin yoğun olduğu çok eşli memelilerde, erkekler genellikle eş bulmak için diğer erkeklerle mücadele ettiğinden dişilerden daha erken ölüyor. Öte yandan birçok kuş türü tek eşli; böylece rekabet baskısı daha düşük oluyor ve erkekler genellikle daha uzun yaşıyor.

Hakemli dergi Science Advances'ta yayımlanan çalışmanın araştırmacıları, yavruları yetiştirmede rol alan cinsiyetin (memelilerde genellikle dişi) daha uzun yaşama eğilimi gösterdiğine dair kanıtlar da buldu.

Goriller gibi primatlarda bu durum muhtemelen dişinin, yavruları bağımsızlığına veya cinsel olgunluğa ulaşana kadar hayatta kalması gerekmesinden kaynaklanıyor.

Ancak erkek memelilerin, erkek kuşlar kadar uzun yaşamamasına yol açan genetik bir dezavantaj da olabilir.

Memelilerde dişilerin iki X kromozomu, erkeklerinse sadece bir X ve bir Y kromozomu var. Bazı araştırmalar, iki X kromozomuna sahip olmanın dişileri zararlı mutasyonlardan koruyarak hayatta kalma avantajı sağlayabileceğini öne sürüyor.

Ancak kuşlarda sistem bunun tam tersi: "Farklı kromozom çiftine" sahip dişiler Z ve W kromozomlarını taşırken, erkekler iki Z kromozomuna sahip.

Hayvanlar hayvanat bahçelerinde, yırtıcılardan uzak ve veterinerler tarafından bakılırken bile, cinsiyetler arasındaki yaşam süresi farklılıkları aynı kaldı.

Çalışmanın başyazarı Johanna Stärk, "Bazı türler beklenenin tam tersi bir eğilim gösterdi" diyor. 

Örneğin birçok yırtıcı kuşta dişiler erkeklerden hem daha büyük hem de daha uzun ömürlü. Dolayısıyla cinsiyet kromozomları hikayenin sadece bir kısmı olabilir.

Bazı istisnalar arasında eş için rekabet etmesine rağmen daha uzun yaşayan parlak ve renkli kuyruklu erkek tavus kuşları vardı. Ancak eş rekabetine girmek zorunda kalan çoğu kuşun dişiler karşısındaki uzun ömür avantajı azalıyor.

Benzer şekilde dişi uluyan maymunlar, marmosetler ve tamarinler, erkeklerden sadece biraz daha uzun yaşıyor. Bunun nedeni, diğer memelilerin aksine tek eşli olmaları olabilir.

Diğer yandan şempanzeler eş için rekabet ediyor ve esaret altındaki dişi şempanzeler ortalama 34 yıl, erkeklerse yaklaşık beşte bir daha kısa, yani 28 yıl yaşıyor.

Independent Türkçe


Kreş zincirinin verilerini çalan hackerlar ailelerden özür diledi

Montessori ve Reggio Emilia yaklaşımlarını benimseyen zincirin Britanya'da 18 kreşi var (Reuters)
Montessori ve Reggio Emilia yaklaşımlarını benimseyen zincirin Britanya'da 18 kreşi var (Reuters)
TT

Kreş zincirinin verilerini çalan hackerlar ailelerden özür diledi

Montessori ve Reggio Emilia yaklaşımlarını benimseyen zincirin Britanya'da 18 kreşi var (Reuters)
Montessori ve Reggio Emilia yaklaşımlarını benimseyen zincirin Britanya'da 18 kreşi var (Reuters)

Birleşik Krallık'ın yanı sıra ABD, Çin ve Hindistan'da da faaliyet gösteren kreş zinciri Kido, çevrimiçi sistemlerinde barındırdığı hassas verilerin ele geçirilmesiyle gündem oldu.

Radiant adlı hacker grubu, 8 bin çocuğun verilerini çaldığını duyurdu. Çocuklarla birlikte ebeveynleri ve bakıcılarının isimleri, adresleri, ulusal sigorta numaraları ve fotoğraflarının ele geçirilmesi endişe yarattı. 

Radiant, zincirden 100 bin sterlinlik (yaklaşık 5 milyon 600 bin TL) Bitcoin talep etti. 

Ebeveynlere de ulaşıp ellerindeki verileri gösteren hackerlar, bu fidyenin ödenmesi için Kido'ya baskı yapmalarını söyledi.

Diğer hacker örgütlerinin "İtibar önemlidir, çocuklara saldırmayın" diye tepki göstermesi üzerine Radiant geri adım attı.

Çarşamba günü "Çocuklara zarar verdiğimiz için üzgünüz" diyen siber korsanlar, çocuklara dair tüm bilgileri veri tabanlarından sildiklerini öne sürdü. 

Kötü haberi 25 Eylül'de alan ebeveynlerse hem hackerlara güvenmiyor hem de Kido'dan kendilerini rahatlatacak net bir açıklama bekliyor. 

Bazılarıysa kreş zincirine toplu dava açma hazırlığında.

Verilerin çalındığını kabul eden Kido, kolluk kuvvetlerinin "Fidye ödemeyin" çağrısına uyduğunu vurguladı. Şirket, siber güvenlik uzmanlarıyla çalışarak bu verilerin kesin olarak silinmesini sağlayacağını öne sürdü. 

Londra merkezli düşünce kuruluşu Royal United Services Institute'te çalışan siber güvenlik uzmanı Jamie MacColl, hackerların bu özürlerinden dolayı çok fazla övülmemesi gerektiğini savunup ekledi:

Ancak bazı kırmızı çizgiler var ve bu örgüt bunlardan birini aştı.

Diğer yandan uzmanlar, Radiant'ın elindeki verileri silip silmediğinin net bir şekilde belirlenemeyeceğini de vurguluyor.

Independent Türkçe, The Times, Washington Post


Sex and the City'nin yıldızından hayranlara müjde

Sex and the City ve And Just Like That'in tüm bölümleri HBO Max'te izlenebiliyor (HBO Max)
Sex and the City ve And Just Like That'in tüm bölümleri HBO Max'te izlenebiliyor (HBO Max)
TT

Sex and the City'nin yıldızından hayranlara müjde

Sex and the City ve And Just Like That'in tüm bölümleri HBO Max'te izlenebiliyor (HBO Max)
Sex and the City ve And Just Like That'in tüm bölümleri HBO Max'te izlenebiliyor (HBO Max)

27 yıldır Sex and the City evreninde Carrie Bradshaw karakterine hayat veren Sarah Jessica Parker, serinin son halkası And Just Like That'in bitişiyle birlikte hikayenin sonlanmamış olabileceğini söyledi. 

6 kere Altın Küre kazanan 60 yaşındaki oyuncu, And Just Like That'in 14 Ağustos'ta yayımlanan üçüncü sezon finaliyle beklenmedik bir şekilde sonlanmasıyla ilgili olarak dizi sorumlusu Michael Patrick King'le konuştuğunu açıkladı:

Bence gerçekten eşsiz olan bu profesyonel deneyime saygısından dolayı, ne yapmak istediğini ve bunu zaten gerçekleştirip gerçekleştirmemiş olmadığını düşünmesi önemli. Bazen en iyisi, her şeyin doğru ve enerjik bir şekilde ilerlediğini hissederken zarafetle ayrılmaktır. Ben bu kararın ne anlama geldiğinden çok emin değilim. Yalnızca bir ara vermiş olabilirim.

Darren Starr tarafından yaratılan Sex and the City, 1998'de HBO'da yayımlanmaya başlamış ve kısa sürede kültürel bir fenomene dönüşmüştü. 

Parker'ın yanı sıra Kim Cattrall, Kristin Davis ve Cynthia Nixon'ın da rol aldığı dizi, 4 New Yorklu kadının hikayesini anlattı ve 6 sezon boyunca 50'den fazla Emmy adaylığı kazandı. 

İki sinema filmi ve Parker'ın canlandırdığı karaktere odaklanan bir gençlik dizisi de üreten marka, 2023'te And Just Like That'le Cattrall dışındaki ekibi yeniden bir araya getirdi.

Dizi, HBO Max'te yayımlandığında platformun en çok izlenen açılışına imza attı. Ancak sonraki sezonlarda hem izlenme oranları düştü hem de eleştirmenlerden olumsuz yorumlar aldı. Pek çok izleyici, yapımın eski temaları tekrar ettiğini, güncel olma çabasının ise yüzeysel kaldığını düşündü. Bazılarıysa her bölümdeki "utandırıcı" sahneleri görmek için nefret ederek izlemeyi tercih etti.

Üçüncü sezon finalinden sadece iki hafta önce HBO, dizinin 4. sezonla ekranlara dönmeyeceğini açıkladı. Final bölümünde Carrie, diziyi "bağımsız ve yalnız bir kadın" olarak noktalıyor. Yıllar boyunca inişli çıkışlı ilişkileri, ayrılıkları ve aşklarıyla tanınan karakterin "tek başına" kalması bazı hayranlarca tatmin edici bulunmadı.

Independent Türkçe, Deadline, TheWrap