Kuveyt ile İngiltere, Bağdat'ın, "Irak-Kuveyt deniz sınırı anlaşmasını" geçersiz saymasını görüştü

Kuveyt Dışişleri Bakanı Salim Abdullah el-Cabir es-Sabah, İngiltere Dışişleri Bakanı James Cleverly ile telefonda bir görüşme gerçekleştirdi

Abdullah el-Cabir es-Sabah (AA)
Abdullah el-Cabir es-Sabah (AA)
TT

Kuveyt ile İngiltere, Bağdat'ın, "Irak-Kuveyt deniz sınırı anlaşmasını" geçersiz saymasını görüştü

Abdullah el-Cabir es-Sabah (AA)
Abdullah el-Cabir es-Sabah (AA)

Kuveyt Dışişleri Bakanı Salim Abdullah el-Cabir es-Sabah, İngiltere Dışişleri Bakanı James Cleverly ile Irak'ın, Kuveyt ile arasındaki deniz seyrüseferinin düzenlenmesini öngören Hor Abdullah Sınır Anlaşmasının geçersizliğine hükmetmesi meselesini ele aldı.

Kuveyt resmi haber ajansı KUNA'da yer alan habere göre, Kuveyt Dışişleri Bakanı Sabah, İngiltere Dışişleri Bakanı Cleverly ile telefonda görüştü.

İki ülke arasındaki ilişkiler ve bölgedeki gelişmeleri değerlendiren ikili ayrıca Irak Federal Mahkemesinin, Irak-Kuveyt arasında deniz sınırının belirlenmesi ve seyrüseferin düzenlenmesi amacıyla imzalanan Hor Abdullah Anlaşması'nın geçersizliğine hükmetmesinin yansımalarını masaya yatırdı.

Irak Federal Mahkemesi 4 Eylül'de, Irak ile Kuveyt arasında her daim tartışma konusu olan deniz sınırının belirlenmesi ve seyrüseferin düzenlenmesi için 2012'de imzalanan ve 2013'te de onaylanan Hor Abdullah Sınır Anlaşması'nın geçersiz olduğuna hükmetmişti.

Bunun üzerine Kuveyt, 16 Eylül'de deniz sınırı anlaşmasını geçersiz sayan Irak'a protesto notası verildiğini duyurmuştu.

Irak'ın 1990'da Kuveyt'i işgalinin ardından Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin (BMGK) 1993 yılında aldığı 833 sayılı kararla, Irak ile Kuveyt arasındaki kara sınırı belirlenmiş ancak deniz sınırının çizilmesi iki ülkeye bırakılmıştı.

Irak ile Kuveyt arasında 2003'te diplomatik ilişkilerin yeniden tesis edilmesinin ardından sınırların belirlenmesiyle ilgili müzakerelere de başlanmıştı.

Bu bağlamda Hor Abdullah bölgesinde seyrüseferi düzenleyen anlaşma, 2012'de imzalanmış ve 2013'te Irak tarafından onaylanmıştı.

Ancak söz konusu anlaşma, Iraklı bazı siyasetçiler, milletvekilleri ve uzmanlar tarafından, "Hor Abdullah'ı Irak'ın egemenlik alanından çıkardığı" gerekçesiyle eleştirilmişti.

Hor Abdullah, Basra Körfezi'nin kuzeyinde Kuveyt'in Bubiyan ve Verbe adaları ile Irak'ın El-Fav Yarımadası arasında yer alan ve Hor ez-Zübeyr (Zübeyr Körfezi) ile Irak içlerine kadar uzanan bir su yolu olarak öne çıkıyor.



ABD-Irak toplantısı çekilme takvimini netleştirecek

Uluslararası Koalisyon’un askeri eğitmeni, eğitim kampında Iraklı bir askerle tokalaşıyor. (CENTCOM)
Uluslararası Koalisyon’un askeri eğitmeni, eğitim kampında Iraklı bir askerle tokalaşıyor. (CENTCOM)
TT

ABD-Irak toplantısı çekilme takvimini netleştirecek

Uluslararası Koalisyon’un askeri eğitmeni, eğitim kampında Iraklı bir askerle tokalaşıyor. (CENTCOM)
Uluslararası Koalisyon’un askeri eğitmeni, eğitim kampında Iraklı bir askerle tokalaşıyor. (CENTCOM)

Üst düzey bir Iraklı yetkili bugün Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada, Bağdat ve Washington hükümetleri arasında Uluslararası Koalisyon güçlerinin çekilmesine ilişkin varılan nihai anlaşmanın iki ülke arasında mutabık kalınan tarihlere göre uygulanacağını belirtti. Bir başka yetkili de planın onaylanması için yakında toplantı yapılacağını doğruladı.

Iraklı yetkilinin açıklamaları, ABD Savunma Bakanlığı’ndan (Pentagon) bir yetkilinin Washington'un ‘şu anda çekilme konusunda herhangi bir açıklaması olmadığını’ söylemesinden saatler sonra geldi.

Cuma akşamı sekiz ABD'li ve Iraklı yetkili, iki ülkenin Uluslararası Koalisyon güçlerinin Irak topraklarından çekilmesine ilişkin bir plan üzerinde anlaşmaya vardığını doğruladı. Yetkililer tarafından yapılan açıklamada, “Söz konusu plan, yüzlerce koalisyon gücünün Eylül 2025'e kadar, geri kalanının da bir sonraki yılın sonuna kadar Irak'tan ayrılmasını içeriyor” denildi.

Sudani'nin ofisi tarafından yayınlanan ve Ocak 2024'te Uluslararası Koalisyon yetkilileriyle yapılan bir toplantı fotoğrafı (AFP)Sudani'nin ofisi tarafından yayınlanan ve Ocak 2024'te Uluslararası Koalisyon yetkilileriyle yapılan bir toplantı fotoğrafı (AFP)

Adının açıklanmaması kaydıyla konuşan Iraklı yetkili, “Hükümet, Uluslararası Koalisyon’un misyonlarını sona erdirmeye ve Uluslararası Koalisyon’un parçası olan ülkelerle ikili ilişkilere geçmeye kararlı” dedi.

Yetkili, “Bölgede son dönemde yaşanan gerginlik, Dışişleri Bakanlığı tarafından geçen ay yapılan açıklamada da belirtildiği üzere, görüşmelerin nihai sonuçlarının açıklanmasını geciktirdi” ifadesini kullandı.

Yetkili sözlerini şöyle sürdürdü: “Plan geçen hafta Başbakan ile Uluslararası Koalisyon misyonunun komutanı arasında görüşüldü ve misyonun ikili ilişkiler çerçevesine aktarılması ele alındı.”

Şarku’l Avsat'a konuşan bir hükümet kaynağı ise kısa süre önce açıklanan anlaşmanın yeni bir anlaşma olmadığını, Irak-ABD Yüksek Askeri Komitesi toplantıları sırasında üzerinde mutabık kalınan bir çerçevenin parçası olduğunu söyledi.

Reuters'e göre anlaşma, iki ülke liderliğinin onayını ve duyurulması için bir tarih belirlenmesini bekliyor. Reuters üst düzey bir ABD'li yetkilinin şu sözlerini aktardı: “Bir anlaşmaya vardık ve şimdi tek mesele bunun ne zaman duyurulacağı.”

Iraklı kaynak, ‘Ocak 2024'te Irak hükümetinin Uluslararası Koalisyon’un görevlerini sona erdirmek için siyasi bir karar aldığını ve Irak ile Uluslararası Koalisyon ülkeleri arasında Ortak Yüksek Askeri Komite'nin kurulduğunu açıkladığını’ belirtti.

Kaynağa göre komite, takvimi belirlemek için temel vizyonlar üzerinde fikir birliğine vardığı ortak bir diyalog başlattı. Ancak bölgedeki gerilimin artması ortak duyuruyu erteledi. Her şeye rağmen diyaloglar yine de devam etti ve çekilme takviminin netleştirilmesi konusunda bir anlaşmayla sonuçlandı.

Irak ile ABD ve Uluslararası Koalisyon’un geri kalanı arasındaki ikili ilişkinin ‘Irak güvenlik güçleriyle eğitim, uzmanlık ve bilgi alışverişine’ kayması bekleniyor.

ABD Başkanı Joe Biden, Nisan 2024'te Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile yaptığı görüşme sırasında (AFP)  Ortaklığa geçişABD Başkanı Joe Biden, Nisan 2024'te Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile yaptığı görüşme sırasında (AFP)

Ortaklığa geçiş

Irak Başbakan Danışmanı Hüseyin Allavi Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, ‘Sudani’nin ABD Başkanı Joe Biden ile zirve toplantısında yürüttüğü diyalogların, Ortak Yüksek Askeri Komite'nin Uluslararası Koalisyon’un görevlerini sona erdirme, görevlerin sona erdirilmesi için takvim belirleme ve Uluslararası Koalisyon’un tüm ülkeleriyle ilişkileri ikili ortaklığa devretme sonuçlarını takip ettiğini’ söyledi.

Allavi, “İki ülke, DEAŞ'a karşı 10 yıllık ortak eylemin ardından görevlerin ortaklık ve iş birliğine devredilmesine ilişkin takvimi onaylamak için bir toplantı düzenlemek üzere” dedi.

Karada ise Irak güçleri ülkenin çeşitli bölgelerinde DEAŞ unsurlarını takip etmeye devam etti. Ortak Operasyonlar Komutanlığı'nın bugün yaptığı açıklamaya göre Irak uçakları, Diyala operasyonları bölgesindeki Hamrin dağlarında bir DEAŞ mevzisini hedef alarak üç teröristi öldürdü.

Açıklamada, “İstihbarat servisinden bir keşif gücü saldırı bölgesini inceledi ve patlayıcı kemerler, el bombaları, silahlar, lojistik malzemeler, cep telefonları ve çeşitli teçhizat buldu” denildi.