Karabağ nüfusunun yarısı Ermenistan’a gitti: Erivan yeni bir krizle karşı karşıya

Mülteci olarak Ermenistan’a giden bir çocuk otobüsün penceresinden dışarı bakıyor. (Reuters)
Mülteci olarak Ermenistan’a giden bir çocuk otobüsün penceresinden dışarı bakıyor. (Reuters)
TT

Karabağ nüfusunun yarısı Ermenistan’a gitti: Erivan yeni bir krizle karşı karşıya

Mülteci olarak Ermenistan’a giden bir çocuk otobüsün penceresinden dışarı bakıyor. (Reuters)
Mülteci olarak Ermenistan’a giden bir çocuk otobüsün penceresinden dışarı bakıyor. (Reuters)

Ermenistan, geçen hafta askeri operasyonun ardından Ermenilerin çoğunlukta olduğu Dağlık Karabağ bölgesini Azerbaycan’ın kontrol altına almasıyla insani bir krizle karşı karşıya kaldı.

Tepkilerin odağındaki Nikol Paşinyan hükümeti, yaklaşık 120 bin nüfuslu Karabağ’dan kaçan 50 binden fazla kişinin anavatana sığınmasıyla başa çıkmak zorunda.

Azerbaycan askeri operasyonu 213 Ermeni ayrılıkçının ölümüne yol açarken, Bakü yönetimi 192 askerinin ve bir sivilin öldüğünü duyurdu.

Azerbaycan geçtiğimiz Pazar günü, ayrılıkçıların teslim olmasından ve ateşkes anlaşmasına varılmasından 4 gün sonra Karabağ’ı Ermenistan’a bağlayan tek yolu ulaşıma açtı.

Azerbaycan, silahlarını teslim edenlerin Ermenistan’a gitmesine izin vereceğini açıklarken, savaş suçu işlediği ifade edilen ve bölgedeki ayrılıkçı hükümeti yöneten iş adamı Ruben Vardanyan’ın gözaltına alındığını duyurdu.

Paşinyan geçen hafta 2,9 milyon nüfuslu ülkesinin 40 bin mülteci almaya hazırlandığını duyurdu. Ancak şu ana kadar Ermenistan hükümeti yalnızca 2 bin 850 kişiyi ağırlamayı başardı, bu da dışarıdan yardım almadan başa çıkamayacağı insani bir krize işaret ediyor.



Ermenistan, Kafkaslar'ın Silikon Vadisi olmak istiyor

Güney Kafkaslar'daki en az nüfusa sahip ülke, geleceği için bir çıkış yolu arıyor (AFP)
Güney Kafkaslar'daki en az nüfusa sahip ülke, geleceği için bir çıkış yolu arıyor (AFP)
TT

Ermenistan, Kafkaslar'ın Silikon Vadisi olmak istiyor

Güney Kafkaslar'daki en az nüfusa sahip ülke, geleceği için bir çıkış yolu arıyor (AFP)
Güney Kafkaslar'daki en az nüfusa sahip ülke, geleceği için bir çıkış yolu arıyor (AFP)

2020'deki İkinci Dağlık Karabağ Savaşı'nda Azerbaycan'a yenildikten sonra bir yandan Rusya ve Batı dünyasıyla ilişkilerini dengeleyip güvenliğini sağlamaya çalışan Ermenistan diğer taraftan da Kafkaslar'ın Silikon Vadisi'ni kurma amacında. 

BBC'nin Kafkasya muhabiri Rayhan Demytrie, çocukların daha ilkokuldan itibaren teknoloji eğitimi aldığını bildiriyor. 

2014'te başlatılan Armath projesiyle programlama, kodlama, robotik, üç boyutlu modelleme gibi konuların okul laboratuvarlarında sürdürülen derslerde öğretildiği ve günümüzde ülke çapında 650 Armath laboratuvarı olduğu aktarılıyor. 

Ermenistan'daki 200'den fazla şirketin oluşturduğu İleri Teknoloji İşletmeleri Birliği'nin (UATE) baş yöneticisi Sargis Karapetyan, başlattıkları Armath'ı şöyle anlatıyor:

Ermenistan'ı en büyük değerleri dünyaya sunan bir teknoloji merkezi haline getirmek istiyoruz.

Ülkedeki teknoloji şirketi sayısının 4 bine vardığını aktaran Karapetyan, Armath'la Ermenistan'ın en başarılı devlet-özel sektör işbirliğini sergilediklerini savunuyor: 

Yatırım harcamalarını özel sektörden alıyoruz. Okullara gidip Armath laboratuvarlarını kuruyoruz, ekipmanı bağışlıyoruz. Devlet de Eğitim Bakanlığı aracılığıyla 2 milyon dolarlık yıllık bütçe verip eğitmenlerin maaşını ödüyor.

600'den fazla eğitmen, halihazırda 17 binden fazla öğrenciye ders veriyor. Karapetyan bu yolla her yıl 5 bin mühendis yetiştirmeyi planladıklarını vurguluyor. 

Birleşik Krallık'ın kamu yayıncısı, 2,7 milyon kişinin yaşadığı Ermenistan'ın komşuları Azerbaycan ve Türkiye'yle sorunlar yaşadığını ve doğal kaynaklar açısından da zengin olmadığını ifade ediyor. 

Sovyetler Birliği döneminde matematik ve bilgisayar biliminde önemli bir merkez olan ülkenin bu mirası geliştirerek geleceğini kurmaya çalıştığı bildiriliyor. 

2011'de Ermenistan'dan çıkan Picsart adlı yapay zeka destekli fotoğraf ve video düzenleme sitesi ve uygulamasını yapan şirketin ABD'nin Miami kentinde de bir merkez açtığı ve günümüzde 1,5 milyar dolarlık değere ulaştığı aktarılıyor. 

Ermenilerin yüzde 75'inin başka ülkelerde yaşamasının sağladığı bağlantıların, bu sektöre de yaradığı ifade ediliyor. 

Kaliforniya ve Ermenistan merkezli girişim sermayesi firması SmartGate'in yöneticilerinden Samvel Khachikyan, ABD'nin ilk 500 şirketine bakıldığında yöneticiler arasında bir Ermeni'nin bulunmasının kaçınılmaz olduğunu savunuyor. 

Khachikyan kendilerinin de Ermeni girişimcilere yardım ettiğini vurguluyor. 

2022'de Rusya'nın başlattığı Ukrayna istilası da Ermenistan'ın teknoloji sektörüne yaramış. Hem binlerce Rus bilişimci ülkesinden kaçarak oraya taşınmış hem de Amerikalı çip devi Nvidia, Rusya ofisini Ermenistan'a almış. 

Bu sektörde çalışanlardan Vasily, 5 ila 8 bin kişinin Ermenistan'a taşındığını tahmin ediyor. 

Independent Türkçe, BBC, AFP