عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
TEKNOLOJİ

NASA'nın uzay aracı, 2 bin metrelik kum şeytanını yakaladı

Araştırmacılar görüntüleri 20 kat hızlandırıp yayımladı

Mars'taki uzay araçları, Dünya'ya gönderilen veri miktarını azaltmak için görüntüleri genellikle siyah beyaz kaydediyor (NASA)
Mars'taki uzay araçları, Dünya'ya gönderilen veri miktarını azaltmak için görüntüleri genellikle siyah beyaz kaydediyor (NASA)
TT
TT

NASA'nın uzay aracı, 2 bin metrelik kum şeytanını yakaladı

Mars'taki uzay araçları, Dünya'ya gönderilen veri miktarını azaltmak için görüntüleri genellikle siyah beyaz kaydediyor (NASA)
Mars'taki uzay araçları, Dünya'ya gönderilen veri miktarını azaltmak için görüntüleri genellikle siyah beyaz kaydediyor (NASA)

NASA'nın Mars'taki uzay aracı Perseverance, Kızıl Gezegen'in yüzeyinde tozu dumana katan dev bir hortumu görüntüledi.

Nadir gerçekleşen keşif, Perseverence'ın Kızıl Gezegen'deki (Mars zamanıyla) 899. gününde mümkün oldu.

Mars'ta dönerek ilerleyen devasa yükseklikteki hortumlara toz şeytanı da deniyor. Daha önce de uzay araçları ender görülen birkaç toz şeytanını yakalamayı başarmıştı.

Ancak son olayda görüntülenen toz şeytanı devasa yüksekliğiyle bilim insanlarını şaşırtıyor.

Videoda toz şeytanının tüm gövdesi yer almıyor. Ancak araştırmacılar, yaptıkları hesaplamalardan yola çıkarak onun 2 bin metre yüksekliğe ulaştığını tahmin ediyor.

DAHA FAZLA OKU

(NASA/JPL-Caltech/MSSS)

NASA'nın Perseverance keşif aracı, Mars'ta "çeşitli türde organik maddeler" buldu

NASA'nın Mars'taki uzay aracı Perseverance'tan çarpıcı görüntü

NASA'nın Mars'taki uzay aracı Perseverance'tan çarpıcı görüntü

Perseverance görüntüleri kaydettiği sırada toz şeytanından yaklaşık 4 kilometre uzaklıktaydı. Uzay aracı şaşırtıcı doğa olayını 84 saniye boyunca kaydetti.

Jet İtki Laboratuvarı'ndan araştırmacılar bu görüntüleri 20 kat hızlandırıp 29 Eylül'de yayımladı.

NASA'ya göre dev hortum, saatte yaklaşık 19 kilometre hızla hareket ediyordu ve kabaca 61 metre genişliğindeydi. Hortumun videoya sığan yüksekliğiyse 118 metre.

Independent Türkçe

Araştırma ekibinden Mark Lemmon, "Toz şeytanının tepesini görmüyoruz ama gölgesi bize onun yüksekliğine dair iyi bir fikir veriyor" diye konuştu.

2021'de araştırmacılar ilk kez Perseverance'ın üzerinden geçen bir toz şeytanının sesini kaydetmişti. Bu da uzay aracının, parçacıkların girdap içinde nasıl hareket ettiğini takip etmesini sağlamış ve nasıl oluştuklarına dair ipuçları sağlamıştı.

Toz şeytanları, yükselen sıcak hava hücrelerinin alçalan daha soğuk hava sütunlarıyla karışmasıyla meydana geliyor.

Bunlara Dünya'da da rastlamak mümkün. Gezegenimizde özellikle ABD'nin Arizona eyaleti gibi kuru ve tozlu yerlerde görülen toz şeytanlarının genellikle 3 ila 91 metre geniştiğe ve 150 ila 300 metre yüksekliğe ulaşıyor.

Independent Türkçe

Daha fazlasını oku

 
 
TEKNOLOJİ

Şempanzeler bilim insanlarını şoke etti: Robotlar esneme bulaştırdı

(Reuters)
(Reuters)
TT
TT

Şempanzeler bilim insanlarını şoke etti: Robotlar esneme bulaştırdı

(Reuters)
(Reuters)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Şempanzelerin insan yüz ifadelerini taklit eden bir android robottan esneme "kapabildiğini" öne süren yeni araştırma, bu davranışın evrimsel kökenleri hakkında daha fazla soru işareti yaratıyor.

Esnemenin dikkat değişiklikleri, vücut ısısının düzenlenmesi ve dinlenmeyle uyarılma arasındaki geçişle ilişkili olduğu biliniyor.

Bulaşıcı esnemeyse, bir hayvanın başka birinin aynı davranışı sergilediğini gördükten sonra esnediği tuhaf bir davranış.

Bu davranışın bulaşıcı yönü, empati ve taklit gibi bazı sosyal etkileşim unsurlarıyla ilişkilendiriliyor.

Bugüne kadar memelilerde ve bazı balıklarda gözlemlenen bulaşıcı esnemenin evrimsel kökenleri hâlâ bilinmiyor.

Bilim insanları bu davranışın insanlarda, şempanzelerde ve köpeklerde yavaş yavaş ortaya çıktığını, insanlarda yaklaşık 4 ve şempanzelerde 5 yaşında, köpeklerdeyse yaklaşık 7 ayda belirginleştiğini söylüyor.

Görsel kaldırıldı.
Şempanzelerin esneme ve uzanma davranışları sergiledikleri örnekler (RMJM/Aline Sardin-Damasso/Mona)


Perşembe günü hakemli dergi Nature'da yayımlanan yeni bir araştırma, şempanzelerin bir android robotun esnemesine tepki olarak hem esneme hem de uzanma davranışı sergilediğini ortaya koydu.

Bulgular, başka bir bireyin esnemesini gözlemlemenin şempanzelerde otomatik bir tepkiyi tetiklemekten ziyade, dinlenme işareti işlevi görebileceğini düşündürüyor.

Bilim insanları çalışmada yüz ifadelerini taklit edebilen bir android kafa kullanarak 10 ila 33 yaşındaki 14 yetişkin şempanzenin tepkilerini test etti.

Android kafada esneme gibi yüz ifadelerini oluşturan kas görevi gören 33 adet dönme motoru vardı ve her ifade 10 saniye sürüyordu.

Çalışmadaki şempanzeler, androidin esneme, ağzını açma ve nötr yüz ifadeleri sergilediği 15 dakikalık 4 seansa sokuldu.

Bilim insanları bu seansları kamerayla kaydetti ve her şempanzenin tepki verme derecesiyle uzanarak geçirdiği süre puanlandı.
 

Görsel kaldırıldı.Android kafa ağzını açma ve esneme davranışı sergiliyor (Aline Sardin-Damasso/Mona)


14 şempanzeden 8'inin, androidin "esneme" ifadesine tepki olarak esnediği saptandı.

Araştırmacılar şöyle yazıyor: 

Sonuçlar, yetişkin şempanzelerin bireyler arası esneme bulaşıcılığını değişen derecelerde sergilediğini gösterdi: En yüksek bulaşıcılık, android ağzını tamamen açtığında meydana geldi, ağzı kısmen açık olduğunda tepki azaldı ve androidin ağzı kapalıyken bulaşma görülmedi.

8 şempanze de esneme karşısında uzandı ve bazıları uzanmadan önce yatak malzemesi topladı.

Bilim insanları, "Şempanzeler, androidin esnemesini izlerken yatak malzemesi toplamak, yuva yapmak ve uzanmak gibi uyku haliyle ilişkili davranışlar sergiledi" diye yazıyor.

Araştırmacılara göre bulgular, cansız bir model kaynaklı bulaşıcı esnemenin ilk örneğini sunuyor gibi görünüyor.

Bilim insanları bu sonuçların, primatların bulaşıcı davranışlara yatkınlığına daha fazla ışık tuttuğunu söylese de burada tam olarak hangi biyolojik mekanizmaların rol oynadığının belirsizliğini koruduğunu ekliyor.

Araştırmacılar, gelecekteki çalışmaların robotların gerçekleştirdiği diğer eylemlerin de hayvanlar için bulaşıcı olup olmadığını ortaya çıkarmasını umuyor.


 Independent Türkçe, independent.co.uk/news