NASA'nın Mars'taki uzay aracı Perseverance, Kızıl Gezegen'in yüzeyinde tozu dumana katan dev bir hortumu görüntüledi.
Nadir gerçekleşen keşif, Perseverence'ın Kızıl Gezegen'deki (Mars zamanıyla) 899. gününde mümkün oldu.
Mars'ta dönerek ilerleyen devasa yükseklikteki hortumlara toz şeytanı da deniyor. Daha önce de uzay araçları ender görülen birkaç toz şeytanını yakalamayı başarmıştı.
Ancak son olayda görüntülenen toz şeytanı devasa yüksekliğiyle bilim insanlarını şaşırtıyor.
Videoda toz şeytanının tüm gövdesi yer almıyor. Ancak araştırmacılar, yaptıkları hesaplamalardan yola çıkarak onun 2 bin metre yüksekliğe ulaştığını tahmin ediyor.
DAHA FAZLA OKU
Perseverance görüntüleri kaydettiği sırada toz şeytanından yaklaşık 4 kilometre uzaklıktaydı. Uzay aracı şaşırtıcı doğa olayını 84 saniye boyunca kaydetti.
Jet İtki Laboratuvarı'ndan araştırmacılar bu görüntüleri 20 kat hızlandırıp 29 Eylül'de yayımladı.
NASA'ya göre dev hortum, saatte yaklaşık 19 kilometre hızla hareket ediyordu ve kabaca 61 metre genişliğindeydi. Hortumun videoya sığan yüksekliğiyse 118 metre.
Araştırma ekibinden Mark Lemmon, "Toz şeytanının tepesini görmüyoruz ama gölgesi bize onun yüksekliğine dair iyi bir fikir veriyor" diye konuştu.
2021'de araştırmacılar ilk kez Perseverance'ın üzerinden geçen bir toz şeytanının sesini kaydetmişti. Bu da uzay aracının, parçacıkların girdap içinde nasıl hareket ettiğini takip etmesini sağlamış ve nasıl oluştuklarına dair ipuçları sağlamıştı.
Toz şeytanları, yükselen sıcak hava hücrelerinin alçalan daha soğuk hava sütunlarıyla karışmasıyla meydana geliyor.
Bunlara Dünya'da da rastlamak mümkün. Gezegenimizde özellikle ABD'nin Arizona eyaleti gibi kuru ve tozlu yerlerde görülen toz şeytanlarının genellikle 3 ila 91 metre geniştiğe ve 150 ila 300 metre yüksekliğe ulaşıyor.
Independent Türkçe
Ay'ın Dünya'yla Güneş'in arasına geçmesi sonucu görünen korona, sadece tam güneş tutulması sırasında yakalanabiliyor (AFP) 