Almanya Savunma Bakanı Beyrut'ta: Durum trajik bir şekilde gelişebilir

Büyükelçiliklerin vatandaşlara yönelik uyarıları devam ediyor.

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT

Almanya Savunma Bakanı Beyrut'ta: Durum trajik bir şekilde gelişebilir

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

Lübnan’ın başkenti Beyrut'ta birçok Arap ve Batılı ülkeden yetkili ve bakanın ziyaretlerine paralel olarak diplomatik temaslar ve toplantılar yoğunlaşıyor. Lübnan Dışişleri Bakanı Abdullah Buhabib Arap büyükelçileriyle bir toplantı yaptı.

Büyükelçilikler, güvenlik durumunun herhangi bir uyarı yapılmadan kötüleşebileceğine dikkat çekerek vatandaşlarına Lübnan'ı terk etmeleri yönünde çağrıda bulunmaya devam ederken, Almanya Savunma Bakanı Boris Pistorius dün (Perşembe) Beyrut'a geldi. Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock ise Lübnan ziyaretinin ardından bölgede Ürdün ve İsrail'i de ziyaret edecek.

Orta Doğu bölgesinde gerilimin daha da artacağı konusunda uyaran Pistorius, “Durum trajik bir şekilde gelişmeye devam edebilir. Savaş gemisinin, Alman vatandaşlarının bölgeden olası tahliyesine karşı hazırlıklı olması iyi bir şey.” dedi.

Pistorius, Lübnan'daki BM misyonunun koşullarına ilişkin olarak, "durumu gergin olarak tanımlamanın mümkün, ancak misyon personelinin güvenlikleri konusunda endişeye gerek yok. UNIFIL güçlerini azaltmak veya geri çekmek şu anda yanlış bir sinyal olacaktır.” ifadelerini kullandı.

Pistorius, Lübnan'ın güneyindeki Nakura'daki UNIFIL güçlerinin ana karargâhının çevresini vuran füzenin başıboş füze olduğuna dikkat çekti.

BM misyonuna katılan yaklaşık 40 Alman askeri, Lübnan'ın güney bölgesinde konuşlanmış durumda ve toplamda yaklaşık 140 asker bulunuyor.

Arap büyükelçileri

Lübnan Dışişleri Bakanı Abdullah Buhabib, dün Arap büyükelçileriyle bir araya geldi. Toplantının ardından açıklamalarda bulunan Lübnanlı Bakan şunları söyledi: “Acil ateşkesin önemi, yardımların gönderilmesi, yerinden edilmenin ve başka bir ülkeye yerleştirmenin reddedilmesi, İsrail işgaline son verilmesi ve bir Filistin devleti kurulmasının çözüm olduğu konusunda mutabakata varıldı”

Buhabib, “Cidde'de önceki gün (Çarşamba) yapılan bakanlar toplantısında Gazze'ye yönelik saldırıya yaklaşım konusunda ‘Arap kenetlenmesi’ hissettik. Toplantı, Batılı ülkeleri bu anlamsız savaşı ve haksız kuşatmayı durdurması için İsrail'e baskı yapmaya ikna için değerlendirilmeli. Çatışmaya adil ve kapsamlı bir çözüm birinci, ikinci ve son seçeneklerde Filistinlilerle başlayacak.” diye konuştu.

Seyahat uyarıları

Batılı ülkelerin büyükelçilikleri tarafından vatandaşlarına uyarılar yapılıyor; bunların en sonuncusu dün İngiltere, ABD, Avustralya ve Kanada büyükelçiliklerinin vatandaşlarına Lübnan'ı terk etmeye yönelik çağrıda bulunmalarıydı. İngiliz Büyükelçiliği yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi: "Dışişleri ve Kalkınma Bakanlığı artık Lübnan'a seyahat edilmemesini tavsiye ediyor ve ayrılmayı düşünen İngiliz vatandaşlarını da bunu yapmaya teşvik ediyor. Durum öngörülemez ve herhangi bir uyarı yapılmadan daha da kötüleşebilir.”

ABD Büyükelçiliği zorunlu olmayan personelinin Lübnan'dan ayrılmasına izin verdikten sonra vatandaşlara bu ülkeye seyahat etmemeleri çağrısında bulundu. ABD Büyükelçiliği, dün yaptığı açıklamada, vatandaşlarına ticari uçuşlar hala mevcutken mümkün olan en kısa sürede ayrılmayı planlamaları çağrısı yaptı. Büyükelçiliğin açıklamasında şu ifadeler yer aldı: “Lübnan'daki güvenlik durumu yakından takip ediliyor. Yerinde kalmayı seçen ABD vatandaşları, acil durumlar için acil durum planları hazırlamalı.”

Avustralya Dışişleri Bakanı Senatör Penny Wong ise vatandaşlarına Lübnan'a seyahat etmekten kaçınmalarını tavsiye etti ve "X" platformunda şu paylaşımı yaptı: Avustralya Hükümeti'nin Lübnan'daki güvenlik durumuyla ilgili ciddi endişeleri var. Lübnan'da yaşayan bir Avustralyalıysanız ve eğer güvenliyse, şimdi ayrılmayı düşünmelisiniz.

Kanada Dışişleri Bakanlığı da vatandaşlarına "kötüleşen güvenlik durumu ve iç karışıklıklar nedeniyle Lübnan'a seyahat etmekten kaçınmaları" çağrısında bulundu. Şarku’l Avsat’ın resmi internet sitesinden aktardığına göre Bakanlık açıklamada şu ifadeleri kullandı: “Güvenlik durumunun herhangi bir uyarı yapılmadan daha da kötüleşmesi mümkün. İsrail ile silahlı çatışma yoğunlaşırsa, ülkeyi terk etmenin ticari yolları etkilenebilir. Kanada hükümetinin aktif çatışma sırasında vatandaşların tahliyesi de dahil olmak üzere konsolosluk hizmetleri sağlama yeteneği sınırlı olabilir. Vatandaşlar güvenli bir şekilde seyahat edebileceklerse ayrılmayı düşünmeliler.”



Hamas'ın Gazze anlaşmasının ikinci aşamasına ilişkin şartları ilerleme şansını zayıflatıyor mu?

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta devam eden enkaz kaldırma çalışmalarından (AFP)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta devam eden enkaz kaldırma çalışmalarından (AFP)
TT

Hamas'ın Gazze anlaşmasının ikinci aşamasına ilişkin şartları ilerleme şansını zayıflatıyor mu?

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta devam eden enkaz kaldırma çalışmalarından (AFP)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta devam eden enkaz kaldırma çalışmalarından (AFP)

Gazze Şeridi’nde şu anda tıkanma yaşayan ateşkes anlaşması, Hamas’ın ikinci aşamada öngörülen idari ve güvenlik düzenlemelerine ilişkin çekinceleri ve kamuoyuna yansıyan talepleriyle yeniden gündeme düştü. Bu gelişme, ABD’den ikinci aşamaya geçiş konusunda ‘perde arkasında’ yürütülen çabalara dair açıklamaların yapıldığı bir döneme denk geldi.

Hamas’ın dün açıkladığı ve silahsızlanma, barış konseyi, istikrar güçleri ile Gazze Şeridi’nin yönetimi için bir komite oluşturulmasına ilişkin dört ana başlığı içeren bu çerçeveye dair değerlendirmelerde görüş ayrılığı yaşanıyor. Şarku’l Avsat’a konuşan bazı uzmanlar, söz konusu taleplerin ikinci aşamaya geçişi zorlaştıran krizleri ortaya koyduğunu ve hareketin üzerindeki baskıyı azaltmaya yönelik manevralar olduğunu savunurken, diğerleri ise İsrail kaynaklı engellere rağmen Hamas’ın anlaşmayı uygulama konusunda ciddiyetini yansıttığı görüşünü dile getiriyor.

ABD Başkanı Donald Trump tarafından önerilen ve geçtiğimiz ekim ayında Gazze’de ateşkes sağlanmasına temel oluşturan barış planı, başkanlığını Trump’ın üstleneceği bir barış konseyi kurulmasını, bu konseyin Filistinli teknokratlardan oluşan bir komiteyi denetlemesini, Hamas’ın silahsızlandırılmasını, savaş sonrası Gazze yönetiminde rol almamasını ve istikrar güçlerinin konuşlandırılmasını öngörüyor.

Hamas’ın Gazze’deki lideri Halil el-Hayye, hareketin kuruluşunun 38. yıl dönümünde yaptığı açıklamada, silahın işgal altındaki halklar için uluslararası hukukla güvence altına alınmış bir hak olduğunu belirterek, bu hakkın korunmasını ve bağımsız bir Filistin devletinin kurulmasını güvence altına alan her türlü önerinin incelenmesine açık olduklarını ifade etti.

El-Hayye, Trump planında yer alan ve ABD Başkanı’nın liderliğinde kurulması öngörülen barış konseyinin görevinin, ateşkes anlaşmasının uygulanmasını gözetmek, finansmanı sağlamak ve Gazze Şeridi’nin yeniden imarını denetlemek olduğunu vurguladı. Filistinliler üzerinde ‘her türlü vesayet ve manda uygulamasını’ ise reddettiklerini söyledi.

Gazze Şeridi’nin yönetimi için Filistinli bağımsız isimlerden oluşan bir teknokratlar komitesinin derhal kurulması çağrısında bulunan el-Hayye, Hamas’ın tüm alanlardaki yetkileri bu komiteye devretmeye ve görevlerini kolaylaştırmaya hazır olduğunu kaydetti. Kurulması planlanan uluslararası gücün görevinin ise Gazze sınırlarında ateşkesi korumak olması gerektiğini vurguladı.

El-Hayye ayrıca, arabuluculara ve özellikle ‘temel garantör’ olarak nitelendirdiği ABD yönetimi ile Başkan Trump’a, İsrail’i anlaşmaya saygı göstermeye ve uygulamaya zorlamak için çalışmaları, anlaşmanın çöküşe sürüklenmesine izin vermemeleri çağrısında bulundu.

asdfr
Başlarında yük taşıyan kadınlar, Gazze Şeridi'nin güneyinde yerinden edilmiş Filistinlilere barınak sağlamak için temizlenmiş araziye kurulan çadırların önünden geçiyor. (AFP)

Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk geçen hafta yaptığı açıklamada, ateşkesin ilan edilmesinden bu yana Gazze’de sarı hattın gerisinde kalan bölgede 350’den fazla İsrail saldırısının belgelendiğini ve en az 121 Filistinlinin hayatını kaybettiğini söyledi. Öte yandan Hamas liderlerinden Raid Saad, cumartesi günü İsrail’in Gazze’de aracını hedef alan saldırısında öldürüldü.

İsrailli yetkililer, ABD yönetiminin Gazze’de savaşı sona erdirmeyi amaçlayan planın ikinci aşamasını şekillendirmek üzere çalışmalar yürüttüğünü ve çok uluslu uluslararası gücün gelecek aydan itibaren bölgede göreve başlamasının planlandığını belirtti. İsrail Yayın Kurumu’na göre, ABD’li yetkililer bu bilgileri son günlerde yapılan görüşmelerde İsrailli muhataplarına iletti.

İsrail Kanal 14 televizyonu, kasım ayının sonlarında yaptığı bir haberde, ABD’nin uluslararası istikrar gücünün Gazze’de konuşlandırılması için tarih olarak ocak ayının ortasını belirlediğini, nisan ayı sonunu ise bölgedeki silahsızlanma sürecinin tamamlanması için nihai takvim olarak öngördüğünü aktarmıştı. Kanal, bu hedeflerin gerçeklikten kopuk bir beklenti olduğunu ve sürecin yeniden ertelenebileceğini kaydetmişti.

El-Ehram Stratejik Araştırmalar Merkezi’nde İsrail meseleleri uzmanı olan Mısırlı analist Dr. Said Ukkaşe, Hamas’ın ortaya koyduğu çerçevenin ikinci aşamada ilerleme ihtimalinin zayıf olduğunu gösterdiğini ve bunun daha fazla İsrail saldırısını tetikleyebileceğini savundu. Ukkaşe, bu tutumun, tehlikeli koşullar altında ilerleyen ikinci aşama yükümlülükleri öncesinde Hamas üzerindeki baskıyı azaltmaya yönelik ‘manevralar’ olduğunu ifade etti.

Hamas dosyasına odaklanan Filistinli siyaset analisti İbrahim el-Medhun ise İsrail’in anlaşmayı sabote etmeye yönelik tekrarlanan engellerine rağmen ikinci aşamaya geçilmesi ve uygulanmasının kaçınılmaz olduğunu dile getirdi. Silah meselesine ilişkin olarak Hamas’ın, Filistin iç kamuoyunda derinlemesine bir diyalog yürüttüğünü, Kahire’deki arabulucularla da şeffaf ve açık görüşmeler yaptığını belirten el-Medhun, tüm taraflarca kabul edilebilecek bir vizyonun şekillenebileceğini ve hareketin barış güçlerinin varlığına açık olduğunu söyledi.

Hamas’ın ortaya koyduğu bu çerçeveye arabulucuların henüz yorum yapmadığı bir ortamda, Mısır Dışişleri Bakanlığı dün yaptığı açıklamada, Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati’nin, İngiliz mevkidaşı Yvette Cooper ile gerçekleştirdiği telefon görüşmesinde Gazze’de geçici bir uluslararası istikrar gücünün konuşlandırılmasının önemini vurguladığını bildirdi. Abdulati, ateşkesin sürdürülebilirliğinin sağlanması ve Trump planının ikinci aşamasına ilişkin yükümlülüklerin uygulanmasının önemine dikkat çekti.

Birleşik Arap Emirlikleri’nde (BAE) düzenlenen Sir Bani Yas Forumu’na katılımı sırasında konuşan Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati, Gazze anlaşmasının ikinci aşamasına geçilmesinin gerekliliğini ve uluslararası istikrar gücünün oluşturulmasının önemini yineledi.

Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, cuma günü gazetecilere Gazze anlaşmasındaki gelişmelere ilişkin yaptığı açıklamada, “Barış anlaşmasının ikinci aşamasına yönelik olarak şu anda perde arkasında çok sayıda sessiz planlama yürütülüyor… Kalıcı ve sürdürülebilir bir barış sağlamak istiyoruz” ifadelerini kullandı.

ABD’nin Wall Street Journal gazetesi, cumartesi günü yetkililere dayandırdığı haberinde, Trump yönetiminin Gazze Şeridi’nde istikrarı sağlamak amacıyla bir ABD’li generalin komutasında 10 bin askerden oluşan çok uluslu bir güç oluşturmayı hedeflediğini aktardı. Haberde, bazı ülkelerin, gücün görev kapsamının Hamas’ın silahsızlandırılmasını da içerebileceğine yönelik çekinceleri nedeniyle henüz asker göndermediği belirtildi.

Gazete ayrıca ABD Dışişleri Bakanlığı’nın, Gazze’de konuşlandırılması planlanan bu güç için yaklaşık 70 ülkeden askerî veya mali katkı talebinde bulunduğunu, ancak yalnızca 19 ülkenin asker göndermeye ya da ekipman ve lojistik destek gibi farklı şekillerde katkı sunmaya istekli olduğunu yazdı.

Ukkaşe, Trump’ın 29 Aralık’ta İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile yapacağı görüşmede ikinci aşamanın başlatılması için baskı kuracağını öngörerek, İsrail’in bu aşamaya girmeyi kabul edeceğini ancak çekilmelerin uygulanmasına ilişkin müzakerelerin süresiz biçimde uzayabileceğini söyledi.

El-Medhun ise Kahire’nin İsrail kaynaklı engellerin farkında olduğunu ve anlaşmanın başarısızlığa uğramasına yol açabilecek muhtemel İsrail gerekçelerini ortadan kaldırmak için ikinci aşamaya geçişin hızlandırılmasını talep edeceğini ifade etti.


Tunus'taki protestoların ardından Kayravan'da çatışmalar çıktı

Tunus'un başkentinde cumartesi günü düzenlenen bir gösteriden, (Reuters)
Tunus'un başkentinde cumartesi günü düzenlenen bir gösteriden, (Reuters)
TT

Tunus'taki protestoların ardından Kayravan'da çatışmalar çıktı

Tunus'un başkentinde cumartesi günü düzenlenen bir gösteriden, (Reuters)
Tunus'un başkentinde cumartesi günü düzenlenen bir gösteriden, (Reuters)

Tunus'un merkezindeki Kayravan şehrinde, cumartesi akşamı, polis ve gençler arasında art arda ikinci gece çatışmalar yaşandı.

Ailesinin ifadesine göre, çatışmalar bir kişinin polisin kovalamacası ve ardından kendisine yönelik şiddet sonucu ölmesinin ardından patlak verdi. Ölen kişinin akrabaları, ehliyetsiz motosiklet kullandığını ve bir polis aracı tarafından takip edildiğini söylüyor. Ardından dövülerek hastaneye kaldırılan adam, hastaneden kaçmayı başardı. Cumartesi günü geçirdiği kafa travması sonucu hayatını kaybetti.

Tunus'ta da yüzlerce kişi, muhalefet dernekleri ve partilerinin çağrısına yanıt olarak, dördüncü hafta üst üste başkentte "özgürlükleri savunmak ve Cumhurbaşkanı Kays Said'in politikalarını protesto etmek" amacıyla gösteri düzenledi.


Lübnan ve İran ilişkileri "hassas" bir aşamada bulunuyor

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Haziran 2025'te İran Dışişleri Bakanı’nın Beyrut ziyaretinde Recci ve Arakçi arasında arabuluculuk yapıyor (Arşiv- Lübnan Cumhurbaşkanlığı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Haziran 2025'te İran Dışişleri Bakanı’nın Beyrut ziyaretinde Recci ve Arakçi arasında arabuluculuk yapıyor (Arşiv- Lübnan Cumhurbaşkanlığı)
TT

Lübnan ve İran ilişkileri "hassas" bir aşamada bulunuyor

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Haziran 2025'te İran Dışişleri Bakanı’nın Beyrut ziyaretinde Recci ve Arakçi arasında arabuluculuk yapıyor (Arşiv- Lübnan Cumhurbaşkanlığı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Haziran 2025'te İran Dışişleri Bakanı’nın Beyrut ziyaretinde Recci ve Arakçi arasında arabuluculuk yapıyor (Arşiv- Lübnan Cumhurbaşkanlığı)

Lübnan-İran ilişkileri çok hassas bir aşamaya geldi ve şu anda, İran liderliği kararını verip Lübnan işlerine müdahalesini durdurmadığı sürece, kontrolden çıkma ve önlenemez olumsuz sonuçlar doğurma riskiyle karşı karşıya. Önde gelen bir siyasi kaynak Şarku’l Avsat'a durumu böyle aktardı. İran'ın Beyrut'taki elçileri müdahaleyi reddederken, Lübnan'daki resmi makamlar müdahaleyi kanıtlayan delillere sahip olduklarını vurguluyor.

Kaynak, İran'ın müdahalesine örnekler verdi; bunlardan ilki, resmi davet olmadan elçilerin gelmesiydi ve resmi görüşmelerinin çoğunun, Hizbullah, Hamas ve İslami Cihad hareketlerinin önderliğindeki görüşmelerini haklı çıkarmak için siyasi bir kılıf sağlama bağlamında kaldığını vurguladı.