ABD ve Çin nükleer silahlar için masaya oturacak

İki ülke arasındaki görüşmelerin gelecek hafta yapılması bekleniyor

Dünyanın en büyük iki ekonomisinin liderlerinin, San Francisco'daki Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) zirvesi sırasında bir araya gelmesi bekleniyor (Reuters)
Dünyanın en büyük iki ekonomisinin liderlerinin, San Francisco'daki Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) zirvesi sırasında bir araya gelmesi bekleniyor (Reuters)
TT

ABD ve Çin nükleer silahlar için masaya oturacak

Dünyanın en büyük iki ekonomisinin liderlerinin, San Francisco'daki Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) zirvesi sırasında bir araya gelmesi bekleniyor (Reuters)
Dünyanın en büyük iki ekonomisinin liderlerinin, San Francisco'daki Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) zirvesi sırasında bir araya gelmesi bekleniyor (Reuters)

ABD merkezli Wall Street Journal gazetesi, ABD ve Çin'in Obama yönetiminden sonra ilk kez gelecek hafta "nükleer silahların kontrolü" için masaya oturacağını yazdı.

Çin Dışişleri Bakanlığı geçen hafta Dışişleri Bakanı Wang Yi'nin Washington'a düzenlediği ziyaretin ardından, iki ülkenin ilerleyen günlerde silah kontrolü kontrolü üzerine görüşmeler gerçekleştireceğini açıklamıştı.

WSJ'nin haberinde görüşmelerde ABD tarafını Dışişleri Bakanlığı'nın üst düzey yetkilisi Mallory Stewart'ın temsil edeceği, Pekin adına görüşmelere katılacak kişininse Dışişleri Bakanlığı Silah Kontrolü Bölümü'nün başındaki Sun Şiaobo olacağı kaydedildi.

ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, 2021'de yaptığı açıklamada iki ülke liderlerinin "stratejik istikrar" konusunda görüşmeleri ileri taşımayı kabul ettiğini söylemişti.

O dönem bu açıklama, Washington'ın Çin'in nükleer silah envanteriyle ilgili endişeleriyle bağlantılı olarak yorumlanmıştı.

Ancak 2021'den bu yana ABD'li yetkililer sıklıkla, nükleer silah riskinin azaltılması konusuna Pekin'in ilgi göstermediği yönünde açıklamalarda bulundu.

İki ülke arasındaki nükleer silah görüşmelerinin, bu ay ABD Başkanı Joe Biden ve Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in San Francisco'daki zirvesinden önce düzenlenmesi bekleniyor.

Ancak Biden yönetiminden yetkililer, nükleer silah görüşmeleriyle ilgili önemli detayların henüz bir sonuca bağlanmadığına dikkat çekiyor.

ABD Savunma Bakanlığı'nın geçen ay açıkladığı verilere göre Pekin'in silah envanterinde şu anda 500'den fazla operasyonel nükleer savaş başlığı var. Bu rakamın 2030'a kadar bini aşacağı tahmin ediliyor.

Pekin yönetimiyse uzun süredir ABD'nin çok daha geniş bir nükleer cephaneliğe sahip olduğunu vurguluyor. Tahminlere göre, ABD'nin elinde 3 bin 700'den fazla nükleer savaş başlığı var.

Dünyadaki nükleer cephaneliğin yüzde 90'ını elinde bulunduran ABD ve Rusya arasında imzalanan New START anlaşması her iki ülkenin de 1550'den fazla nükleer başlık bulundurmamasını, bu rakamın üstündeki silahların imha edilmesini öngörüyordu.

Ancak Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Şubat 2023'te ülkesinin bu anlaşmadan çekildiğini duyurmuştu.

Independent Türkçe, Reuters, Wall Street Journal, Guardian



İran Cumhurbaşkanı'ndan ABD Başkanı'na: Müzakere yok, ne istiyorsan yap

İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan (Reuters)
İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan (Reuters)
TT

İran Cumhurbaşkanı'ndan ABD Başkanı'na: Müzakere yok, ne istiyorsan yap

İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan (Reuters)
İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan (Reuters)

İran’ın resmi haber ajansları İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’ın dün yaptığı bir açıklamada, Tahran'ın ABD ile tehdit altında müzakere etmeyeceğini söylediğini aktardı. Aynı haberlere göre Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan, ABD Başkanı Donald Trump'a “Ne istiyorsan onu yap” diye seslendi.

Şarku’l Avsat’ın Reuters'ten aktardığına göre İran Cumhurbaşkanı, “(ABD'nin) emirler vermesi ve tehditlerde bulunması bizim için kabul edilemez. Sizinle (Trump) müzakere etmeyeceğim. Ne istiyorsanız onu yapın” ifadelerini kullandı.

İran’ın Dini Lideri Ali Hamaney, geçtiğimiz cumartesi günü yaptığı açıklamada, Tahran'ın ABD'nin ‘zorbalıkla’ yaptığı baskı altında müzakere masasına oturmayacağını söyledi. Hamaney’in açıklamasından bir gün önce ABD Başkanı Trump, İran’ı nükleer programıyla ilgili yeni bir anlaşma için görüşmelere katılmaya çağıran bir mektup gönderdiğini açıklamıştı.

Trump daha önce Tahran'la bir anlaşmaya varmayı istediğini ifade etmiş, ancak İran'ı küresel ekonominin dışında tutmak ve petrol ihracatını sıfıra indirmek için ilk başkanlık döneminde uyguladığı ‘azami baskı’ politikasını yeniden yürürlüğe koymuştu.

Trump, 7 Mart'ta Fox Business Network'e verdiği röportajda, “İran’ın nükleer silah edinmesini önlemenin iki yolu var. İran’la ya askeri olarak ya da bir anlaşmaya vararak başa çıkabilirsiniz” ifadelerini kullanmıştı.

İran, nükleer silah geliştirmek istediği iddialarını her zaman olduğu gibi reddetmeye devam etse de Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Tahran'ın uranyum zenginleştirme oranlarını ‘önemli ölçüde’ artırarak yüzde 60 saflığa ulaştığı, yani nükleer silah yapmak için gereken yüzde 90 seviyesine yaklaştırdığı uyarısında bulundu.

İran, Trump'ın ilk başkanlık döneminde dünyanın en güçlü altı ülkesiyle 2015 yılında imzalanan nükleer anlaşmadan çekilip ülke ekonomisini felce uğratan yaptırımları yeniden uygulamaya başlamasından bir yıl sonra, yani 2019 yılından beri nükleer çalışmalarını yoğunlaştırdı.