İran savaş halinde İsrail'i mağlup edebilir mi?

Tel Aviv'in teknolojik üstünlüğü ve askeri teçhizatı, Tahran kuvvetlerinin kara saldırısında ilerlemesini zorlaştırıyor

İsrail askerleri, kara saldırısına hazırlık amacıyla Gazze Şeridi sınırındaki mevzilerde konuşlanıyor (AFP)
İsrail askerleri, kara saldırısına hazırlık amacıyla Gazze Şeridi sınırındaki mevzilerde konuşlanıyor (AFP)
TT

İran savaş halinde İsrail'i mağlup edebilir mi?

İsrail askerleri, kara saldırısına hazırlık amacıyla Gazze Şeridi sınırındaki mevzilerde konuşlanıyor (AFP)
İsrail askerleri, kara saldırısına hazırlık amacıyla Gazze Şeridi sınırındaki mevzilerde konuşlanıyor (AFP)

İran rejiminin “İsrail'i yok etme” arzusu hiç kimse için bir sır değil, İranlı yetkililer bu arzuyu defalarca kamuoyuna açıkladılar. Ancak bu konu, hem İran'ın hem de İsrail'in askeri yetenekleri, silah cephaneliği ve taktik beceri düzeyi alanında birçok soruyu gündeme getiriyor.

Askeri Modernizasyon Merkezi Başkanı Chris Osborne, yazdığı makalede, aralarında bir savaş çıkması durumunda İran ile İsrail'in askeri kapasiteleri karşılaştırdı.

Hava Kuvvetleri

Bu bağlamda en acil soru, her bir ülkenin ve coğrafi uzantısının diğerine saldırma yeteneğiyle ilgili. İran'da çok sayıda eski ve hızlı F-14 (Tomcat) savaş uçağı bulunurken bunların bakım ve onarım açısından ne durumda olduğu belli değil. İran'ın İsrail savaş uçaklarının saldırılarına karşı savunmasız kalması muhtemel.

İsrail'in, hava üstünlüğü kazanmasına ve İran hava savunma sistemlerinden kaçmasına olanak tanıyabilecek F-35I Adir de dahil olmak üzere beşinci nesil radar özellikli uçaklardan oluşan bir filosu var. İran'ın çok sayıda Rus yapımı savunma sistemi olmasına rağmen bunların İsrail F-35I savaş uçaklarını tespit edip imha edip edemeyeceği henüz belli değil.

Savaş uçağı sayısı açısından İsrail, İran'dan daha iyi bir konuma sahip. Global Fire Power'ın yakın tarihli bir raporuna göre İran Silahlı Kuvvetleri'nin 160 savaş uçağı, İsrail Hava Kuvvetleri'nin ise 241 savaş uçağı bulunuyor.

Teknolojik üstünlük ve İsrail askeri teçhizatı, İran kuvvetlerinin İsrail'e kara saldırısı yapmasını zorlaştırıyor. İran kara kuvvetlerinin de İsrail'e ulaşmak için Türkiye, Irak veya Basra Körfezi'nden geçmesi gerekiyor. Tüm bu senaryolarda İran kara kuvvetleri İsrail'in hava saldırısına açık ve savunmasız kalacak.

Dolayısıyla İran rejiminin nükleer silah elde etmesi yönündeki rahatsız edici ihtimal bir yana, İran'ın İsrail'e saldırısı başarılı görünmüyor.

İran kara kuvvetleri

İran rejiminin en azından kağıt üzerinde daha büyük kara kuvvetlerine sahip olduğu doğru, ancak tanklar ve askeri zırhlar söz konusu olduğunda İsrail, İran'ı geride bırakıyor.

Global Fire Power internet sitesinin 2023 yılı askeri değerlendirmesine göre İran'ın 4 bin 71, İsrail'in ise 2 bin 200 tankı bulunuyor. Ancak İran'ın İsrail'den 2 bin daha fazla tanka sahip olması, özellikle de İsrail tankları sensörlerle ve hassas ve üstün hedefleme silahlarıyla donatılmışken onun askeri üstünlüğü bulunduğu anlamına gelmiyor. Bu sorun, İsrail Merkava tankları ile modernize edilmiş Sovyet dönemi İran T-72 tankları arasındaki kısa bir karşılaştırmayla açıkça ortaya konmakta.

İran'ın İsrail'den yaklaşık 400 binden daha fazla askeri var. Ancak İran rejimi İsrail'e kara saldırısı gerçekleştiremezse ve İsrail silah ve teknoloji açısından üstünse, bu farkın (asker sayısı) savaşta belirleyici bir faktör olması pek olası değil.

İran cephaneliği

Şarku’l Avsat’ın Independent Farsi’den aktardığına göre 2021 yılı Küresel Ateş Gücü değerlendirmesine göre İran'ın 8 bin 500 civarında askeri zırhlı aracı, İsrail'in ise 7 bin civarında askeri zırhlı aracı bulunuyor.

Bu durumda teknolojinin ve üstünlüğünün büyük payı var. Ayrıca İsrail'in savunma bariyerlerini veya hendeklerini yok edebilecek tanklar olmadan İran'ın İsrail'e yapacağı herhangi bir saldırıda başarılı olması çok zor.

İran'ın İsrail'den daha fazla topu ve birden fazla füze fırlatıcısı var, ancak menzili 70 ila 80 kilometre olan bu top ve füze sistemlerinin İsrail'e saldırabilmesi için İsrail sınırına yakın konuşlandırılması gerekiyor.

Donanmanın belirleyici bir rolü var mı?

Her ikisinin de (İsrail ve İran) güçlü deniz kuvvetleri yok ancak İran, küçük botlarla saldırı düzenleyebileceğini birçok kez gösterdi. Global Fire Power internet sitesinin raporuna göre İran'ın 19 denizaltısı varken, İsrail'in yalnızca beş denizaltısı var.



Trump ve Putin'in zirvesine ev sahipliği yapacak askeri üs hakkında ne biliyoruz?

ABD Başkanı Donald Trump 16 Temmuz 2018'de Helsinki'deki toplantı öncesinde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump 16 Temmuz 2018'de Helsinki'deki toplantı öncesinde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile (AFP)
TT

Trump ve Putin'in zirvesine ev sahipliği yapacak askeri üs hakkında ne biliyoruz?

ABD Başkanı Donald Trump 16 Temmuz 2018'de Helsinki'deki toplantı öncesinde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump 16 Temmuz 2018'de Helsinki'deki toplantı öncesinde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump ile Rus mevkidaşı Vladimir Putin'in ikinci dönemindeki ilk zirvesi, cuma günü Alaska, Anchorage'daki Elmendorf Richardson ABD askeri üssünde gerçekleştirilecek.

Sky News, Anchorage'ın birçok ABD başkanına ev sahipliği yapmış olmasına rağmen, Vladimir Putin'in Kremlin'deki görevi boyunca şehri bir kez bile ziyaret etmediğini bildirdi.

Bu, Trump'ın ikinci döneminin başlangıcından bu yana Alaska'ya ilk ziyareti olacak, ancak ilk döneminde Elmendorf Richardson'a birkaç kez gitmişti.

Eski başkanlar Joe Biden ve Barack Obama da burayı ziyaret etti. Obama, 2015 yılındaki gezisi sırasında Kuzey Kutbu'na ayak basan ilk ABD başkanı oldu.

Şarku’l Avsat’tın SKY News’ten aktardığına göre bu üs, Alaska'nın en büyüğü ve 32 binden fazla kişiyi barındırdırıyor, yani Anchorage nüfusunun yaklaşık yüzde 10'unu oluşturuyor. Bölge, Rusya için de önem arz ediyor: ABD, Alaska'yı 158 yıl önce Rus İmparatorluğu'ndan satın almıştı.

ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (AP)ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (AP)

Aslında, Alaska'daki küçük Diomede Adası, Bering Boğazı'nda bulunan büyük Diomede Adası'ndan üç milden daha az bir mesafede yer almaktadır, bu da iki ülke arasındaki coğrafi yakınlığı göstermektedir.

Putin'in dışişleri danışmanı Yuri Ushakov, “Heyetimizin Bering Boğazı'nı hava yoluyla geçmesi ve iki ülke liderleri arasında bu kadar önemli ve beklenen bir zirvenin Alaska'da yapılması son derece mantıklı” ifadelerini kullandı.

Kongre Kütüphanesi'ne göre Soğuk Savaş döneminde üs, Amerika Birleşik Devletleri'ni o zamanki Sovyetler Birliği'ne karşı savunmada "özel öneme sahip" kabul ediliyordu.

Üs, ABD Hava Kuvvetleri'nin “bilinen veya öngörülen hiçbir savaş uçağıyla kıyaslanamayacak” bir savaş uçağı olan F-22 Raptor gibi uçakları barındırıyor.

ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), bölgeyi “karla kaplı muhteşem dağlar, göller, nehirler, buzullar ve zengin vahşi yaşamla karakterize” olarak tanımlıyor.

Üsse arabayla ulaşmaya çalışan ziyaretçilere ise uzaklığı nedeniyle acil durum ekipmanları, yiyecek, battaniye ve yedek yakıt getirmeleri tavsiye ediliyor.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (sağda), ABD Başkanı Donald Trump (ortada) ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy (sol), (AFP)Ukrayna Devlet Başkan Volodimir Zelenskiy, ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (AFP)

Bazıları, ABD başkanının Rusya-Ukrayna ihtilafı hakkında Alaska'da görüşmeler yapma kararını eleştirdi. İngiltere'nin eski Belarus Büyükelçisi Nigel Gould-Davies, "Putin'in Trump ile görüşmeleri sırasında şu argümanı kullandığını hayal etmek kolay: 'Bakın, topraklar pazarlığa açıktır. Size Alaska'yı verdik. Ukrayna neden bize topraklarının bir kısmını veremiyor?'" dedi. Beyaz Saray sözcüsü Carolyn Leavitt, görüşmeyi durumu daha iyi anlamak için bir "dinleme egzersizi" olarak nitelendirdi.