‘Takas anlaşmaları’ insani arayı uzatarak savaşı donduruyor

Suudi Arabistan Gazze için ateşkes vurgusu yaparken, Çin “bölgeyi yok oluşa götürecek bir felakete” karşı uyarıyor

Dün, insani ara sırasında, Gazze Şeridi’nin güneyindeki Han Yunus kampında İsrail bombardımanının yol açtığı yıkıma bakan Filistinliler (Reuters)
Dün, insani ara sırasında, Gazze Şeridi’nin güneyindeki Han Yunus kampında İsrail bombardımanının yol açtığı yıkıma bakan Filistinliler (Reuters)
TT

‘Takas anlaşmaları’ insani arayı uzatarak savaşı donduruyor

Dün, insani ara sırasında, Gazze Şeridi’nin güneyindeki Han Yunus kampında İsrail bombardımanının yol açtığı yıkıma bakan Filistinliler (Reuters)
Dün, insani ara sırasında, Gazze Şeridi’nin güneyindeki Han Yunus kampında İsrail bombardımanının yol açtığı yıkıma bakan Filistinliler (Reuters)

Hamas Hareketi ile İsrail arasında dün yeni bir esir-tutuklu takası gerçekleştirildi. Gazze Şeridi’nde altı gündür devam eden insani aranın, taraflar arasında daha fazla esir-tutuklu takası anlaşması ihtimali olduğu sürece daha uzun süre devam edeceği öngörülüyor. Bu durum, İsrail’in savaşı sürdürme tehditlerine rağmen çatışmaları fiilen donduruyor.

Hamas’a yakın bir kaynak, hareketin Gazze’deki insani arayı dört gün daha uzatmaya ve İsrail’de tutuklu bulunan Filistinlilerin serbest bırakılması karşılığında Gazze Şeridi’nde esir tutulan İsraillileri serbest bırakmaya devam etmeye hazır olduğunu söyledi. Doha’nın ev sahipliği yaptığı ve Katarlı arabulucuların yanı sıra İsrail, ABD ve Mısır’dan istihbarat liderlerinin de yer aldığı insani arayı uzatma müzakereleri, sükunet yolunda ilerlenmesine odaklanıyor. Özellikle de orduda hizmet yaşı geçmiş erkekler, kadın askerler (varsa) ve ölen kişilerin cesetleri de dahil olmak üzere, Hamas’ın takas operasyonlarının sonraki aşamalarında serbest bırakılabileceği gruplar üzerinde anlaşmaya varılmasını ele alıyor.

Hamas, ‘herkese karşılık herkes’ ilkesiyle İsrail hapishanelerindeki Filistinli tutukluların hepsinin serbest bırakılmasını ve savaşı bitirmeyi istiyor. Bu, şu anda esir durumda olan İsrail askerleri için verilen tek teklif. Ancak İsrail’de, Hamas’a hapishaneleri boşaltmak gibi büyük bir zafer vererek savaşı bitirmek istenmiyor ve savaşı şu anda bitirmeye de niyetli değiller. Zira İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İsrail’in ‘rehineleri iade etme aşaması bittikten sonra’ Gazze Şeridi’ndeki savaşa geri döneceğini söyledi.

Dün Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi, Gazze’deki savaş hususunda bir hareketliliğe tanık oldu. Olağanüstü oturum sırasında, Gazze’de daimi ateşkesin sağlanması, Filistinlilerin iki devletli çözüm temelinde kendi kaderlerini tayin etme hakkını tanıyan bir BM kararının çıkarılması ve uluslararası bir barış konferansı düzenlenmesi çağrısında bulunan sesler yükseldi. Oturumun başkanlığını yürüten Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, ‘savaşın yeniden başlamasının muhtemelen tüm bölgeyi yok oluşa götürecek bir felakete dönüşeceği’ konusunda uyarırken, Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan, “Bizi barışa yaklaştıracak şey, Gazze’de ateşkes olması ve İsrail’in onlarca yıldır devam eden barış çabalarına yanıt vermesidir” dedi.



Yedek askerlerin isyanını önlemek için milyar dolarlık İsrail planı

Askeri operasyonlar sırasında Batı Şeria sokaklarındaki İsrail askerleri (İsrail ordusu)
Askeri operasyonlar sırasında Batı Şeria sokaklarındaki İsrail askerleri (İsrail ordusu)
TT

Yedek askerlerin isyanını önlemek için milyar dolarlık İsrail planı

Askeri operasyonlar sırasında Batı Şeria sokaklarındaki İsrail askerleri (İsrail ordusu)
Askeri operasyonlar sırasında Batı Şeria sokaklarındaki İsrail askerleri (İsrail ordusu)

İsrail hükümeti, yedek subay ve askerler için 3 milyar şekel (yaklaşık 1 milyar dolar) değerinde büyük bir mali destek planını onayladı.

İsrail medyası bu planın doğru, hayati ve adil olduğunu, ancak iyi niyetle onaylanmadığını, daha ziyade Netanyahu'nun hizmete uymama olgusunu engelleme girişimi olduğunu kaydetti.

Ordu, uyum oranının yüzde 75 olduğunu bildirdi. Ancak gözlemciler bu rakamın hileli olduğunu, ordunun uyum sağlamayacağını bildiği kişileri kasıtlı olarak davet etmediğini ve gerçek uyum oranının yüzde 50'yi geçmediğini iddia etti.

Gözlemciler, Netanyahu'nun bu olgudan korktuğunu ve başlangıçta Genelkurmay Başkanı'na, askerlik hizmetini yerine getirmeyenleri cezalandırması yönünde baskı yaptığını ileri sürdü. Ancak Netanyahu, böyle bir eylemin, sokaklarda kendi politikasına karşı gösteri yapan on binlerce asker ve subayla karşı karşıya gelme tehlikesini doğuracağının farkındaydı.

asdfergt
İsrail askerleri geçtiğimiz ocak ayında Gazze Şeridi'nde öldürülen bir meslektaşlarının defni sırasında Kudüs'teki askeri mezarlıkta (EPA)

Böylece Netanyahu, birçoklarının ‘siyasi rüşvet’ olarak gördüğü ‘havuç’ yöntemine başvurdu.

Plan ilk olarak Başbakan Binyamin Netanyahu, Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, Adalet Bakanı Yariv Levin ve Savunma Bakanı Yisrael Katz'ın başkanlık ettiği toplantıda onaylandı. Planın üç ay içinde Mevzuat Bakanlık Komitesi tarafından onaylanması bekleniyor.

Yıllık ödenek

Plan, 60 günden fazla (üniversite öğrencileri için 40 gün) görev yapan her kolordu komutanı için yılda bir kez 22 bin şekel (bir dolar yaklaşık 3,5 şekel), bölük komutanları için 10 bin şekel, tümen komutanları için 6 bin şekel, tatil günlerinde görev yapanlar için 5 bin şekel ve birden fazla çağrılanlar için bin şekel daha ödenek verilmesini içeriyor.

Yedek kuvvetlerde 10 günden fazla görev yapanlara yarım puan, 30 günden fazla görev yapanlara 0,75 puan, yılda 40 günden fazla görev yapanlara tam puan ve ilave her beş gün için çeyrek puan olmak üzere en fazla dört puana kadar gelir vergisi muafiyeti tanınıyor.

Yedek askerlere konut yardımı yapılıyor. Ayrıca, çalışanlarını askere gitmeleri için serbest bırakan ve döndükten sonra işe geri alan işverenlere vergi indirimi sağlanıyor.

xsadfrgt
Gazze Şeridi sınırındaki İsrail askerleri (Reuters)

Katz, bu miktarın şu anda yedek ordudaki asker ve subaylara verilen ödenekler için harcanan 20 milyar şekellik bütçeye eklendiğini söyledi.

Diğer yandan bir grup subay ‘rüşveti’ reddederek, savaşın sona erdirilmesi ve esirlerin serbest bırakılması talebiyle bir medya kampanyası başlattı. Şarku’l Avsat’ın Yedioth Ahronoth'tan aktardığına göre kampanya, ‘Kaçırılanların hayatları para karşılığında satılamaz’ sloganı altında yürütülecek.