Refik Huri
Başta Ortadoğu olmak üzere tüm dünya Gazze savaşıyla ne kadar meşgul olursa olsun ne Moskova ve Kiev’de ne de Avrupa ve ABD’de, Ukrayna savaşı unutulmadı. ABD Başkanı Joe Biden baştan beri şöyle demişti:
"Ukrayna'yı terk edemez ve İsrail'e sırt çeviremeyiz. Yardımlar ABD ulusal güvenliğine akıllıca bir yatırımdır.”
Ukrayna ve İsrail'in başarısı Amerikan ulusal güvenliği için hayati önem taşımaktadır. İlk savaş, büyükler arasındaki ve halen dolaylı olan bir çatışma. İkincisi, büyükler arasında olmayan bölgesel bir çatışmadır. Ancak Ukrayna'daki sorun, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri Başkomutanı Valeriy Zalujni'nin İngiliz The Economist dergisine verdiği röportajda belirttiği gibi ‘durgunluk aşamasına’ ulaştı. Gazze'deki mesele ise Hamas'ın Filistin'i kurtarma hayalleri ve İsrail'in Hamas'ı yok etme hayalleri ile savaşın en tehlikeli aşamalarına ulaşmaktadır: Uzun süre gerektiren yıpratma savaşı ve sokak çatışmaları. Diğer yandan uluslararası siyasi zemin de sivillere yönelik vahşetini sürdüren ve Gazze'de Arap-İsrail savaşlarında ve hatta İsrail'in Gazze Şeridi'ndeki önceki savaşlarında öldürülen tüm çocuklardan daha fazlasını öldüren İsrail’e baskı yapmaya başladı. Ukrayna'daki taraflardan hiçbiri ne ilerleyebiliyor ne kazanabiliyor ne de geri çekilmek istiyor. Gazze savaşı nasıl sona erecek kimse bilmiyor. General Zalujni'nin istediği şeyin "Ukrayna ordusunun Rusya'nın dönüp onlara bakmaya cesaret etmeyecek kadar güçlü olması." ne zaman gerçekleşeceği de kimse tarafından bilinmiyor:
Bunun nedeni, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Ukrayna'da oynadığı bahislerin kamuoyunda ortaya çıkmaya başlamasıdır. ABD’nin arkasında uzun süre sıralanan Avrupa'dan birçok ülke Kiev'e silah tedarik etmeyi durdurdu, Ukrayna'ya 61 milyar dolarlık Amerikan mali yardımı Temsilciler Meclisi'nde Cumhuriyetçiler tarafından engellendi ve Demokrat Parti saflarında hoşnutsuzluk artıyor.
750 bin savaşçıya sahip olan Rusya için yıpratma savaşında zaman Moskova’nın lehine. Ukrayna, Ruslara göre daha az kayıp verse de çok sayıda asker kaybından şikayet ediyor. Ancak Moskova'nın telafi etme kabiliyeti daha büyük. Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy için savaş, sürekli olarak Batı'dan gelen yardımlara bağlı olarak bıçak sırtında. Batı, aralarında NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'in de bulunduğu liderleri aracılığıyla bu gidişatın devam ettiğini belirtiyor. Peki, eski Başkan Donald Trump Beyaz Saray'a dönerse ne olur? Slovakya'nın Eski Başbakanı Robert Fico, Hollandalı aşırı sağcı Geert Wilders ve diğerleri, Macaristan Başbakanı Viktor Orbán'a katıldıktan sonra ne olur? Ukrayna'nın en büyük destekçilerinden biri olan Polonya ile soğukluk ne anlama geliyor?
Tarihçi Serhii Plokhy, ‘Rus-Ukrayna Savaşı: Tarihin Dönüşü’ adlı kitabında, Ukraynalıların bağımsızlık arzularının ‘Sovyetler Birliği'nin tabutuna son çiviyi çaktığını’ söylüyor. Ukrayna Savaşı, ulusal kurtuluş savaşlarının son bölümüdür, çünkü Ukrayna savaştan sonra Avrupa'yı ve ulus olma niteliğini şekillendirecek, Avrupa fikrini değiştirecek ve Rusya'nın çok kutuplu bir dünyada yeni bir küresel merkez olma umutlarını sonlandıracaktır. Bunlar, Ukrayna'yı işgalinin çok kutuplu dünya düzeninde Rusya'nın önemli rolünü başlatacağına inanan Putin'in hayallerinin tam tersi. Kremlin danışmanı Gleb Pavlovsky, New York ve Washington'un ‘El Kaide’ ve onu takip eden Afganistan ve Irak'ın Amerikalılar tarafından işgaline gönderme yaparak, Rusya'nın adamı Viktor Yakunoviç'i “Meydan’da deviren Turuncu Devrim, bizim 11 Eylül’ümüzdür” dedi. Açıkça ‘Rusya'da hiçbir liderin Ukrayna'yı kabul etmediğini’ söylüyor, yani sorun Putin'de değil, onun sahnede olmaması da durumu değiştirmiyor.
Eğer Putin ‘Rusya'nın yenilmez olduğuna’ inanırsa, Moskova yılda 200 tank üretebilir. Bu da savaş öncesinin iki katı kadardır ve ABD ve Avrupa'daki iki milyon mermi üretimine kıyasla iki milyon top mermisi üretimi gerçekleştirebilir. Tarihçiler ve siyaset bilimi profesörleri arasında hakim olan izlenim, Rusya'da Marksist ideolojinin öldüğü ancak çarların topraklarında emperyalist ideolojinin ölmediği yönündedir. Oyun büyük hedeflerle ilgili ama Ukrayna'daki, Gazze'deki ve tüm Filistin'deki masum sivillerin pahasına oluyor.
*Bu makale Şarku’l Avsat tarafından Independent Arabia’dan çevrildi.
Filistinli sağlık görevlileri, Batı Şeria'da yerleşim karşıtı protesto gösterisinde İsrail askerleri tarafından vurularak öldürülen 26 yaşındaki Ayşenur Ezgi Eygi'nin cesedini taşıyor. (AP)
Nablus Valisi Gassan Daglas, işgal altındaki Batı Şeria'nın Nablus kentinde bulunan bir hastane morgunda, Türk asıllı ABD vatandaşı Ayşenur Ezgi Eygi ve 13 yaşındaki Filistinli Bana Bekr’in cesetleri önünde konuşuyor. (AFP)