Çin solunum yolu hastalıklarındaki artışla mücadele ederken, Avrupa’da çocuklarda görülen zatürre vakaları ortaya çıkıyor

Çin, birçok hastaneyi dolduran zatürre vakalarına tanık oldu (Reuters)
Çin, birçok hastaneyi dolduran zatürre vakalarına tanık oldu (Reuters)
TT

Çin solunum yolu hastalıklarındaki artışla mücadele ederken, Avrupa’da çocuklarda görülen zatürre vakaları ortaya çıkıyor

Çin, birçok hastaneyi dolduran zatürre vakalarına tanık oldu (Reuters)
Çin, birçok hastaneyi dolduran zatürre vakalarına tanık oldu (Reuters)

Çin, solunum yolu hastalıklarında benzeri görülmemiş bir artışla mücadele ederken, İrlanda ve Fransa, çocuklarda zatürre vakalarında keskin bir artış kaydeden birkaç Avrupa ülkesi arasında yer alıyor.

Şarku’l Avsat’ın The Telegraph gazetesinden aktardığı habere göre, İrlanda, Fransa, Hollanda ve Danimarka’da enfeksiyona neden olan bakteri olan Mikoplazma pnömoniya’da artış olduğu bildirildi.

Danimarka ve Fransa’da enfeksiyonlar salgın seviyelerine yükseldi.

Danimarka’da ekim ayından bu yana vakalarda üç kat artış görüldü ve geçen hafta itibarıyla toplam 541 vaka kaydedildi.

Veri analiz şirketi Airfinity, Fransa’nın da salgın düzeyindeki enfeksiyonlarla boğuştuğunu bildirdi.

Bu arada Hollanda’da, geçen yılın zirve rakamlarına kıyasla yüzde 124’lük bir artış görüldü.

İrlanda’da ise çocuklar ve gençlerde 15 Mikoplazma pnömoniya vakası bildirildi. Bu, bir önceki yıla göre, 14 vakalık bir artış anlamına geliyor.

Çin’de, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) nedeniyle getirilen kısıtlamaların kaldırılması ve bunun da genellikle kış mevsimine eşlik eden hastalıkta artışa yol açması nedeniyle, genellikle ‘yürüyen zatürre’ olarak bilinen enfeksiyon vakalarıyla birçok hastane doldu.

Hastalık, geçtiğimiz hafta Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO), Pekin, Liaoning ve diğer bölgelerdeki çocuk hastanelerinde teşhis edilemeyen zatürre raporları hakkında daha fazla bilgi için Çin’den resmi bir talepte bulunmasıyla gündeme geldi.

Çinli yetkililer, zatürre dalgasına neden olan herhangi bir ‘yeni’ patojene dair hiçbir kanıt bulunmadığını söylerken, uluslararası düzeyde bazı yetkililer ise ülkenin şeffaflığı konusunda şüphelerini dile getirdi.

Hindistan, Nepal, Tayvan ve Tayland’ın da aralarında bulunduğu Asya’daki ülkeler, gözetimi artırdı ve sağlık çalışanlarından zatürre vakalarına karşı dikkatli olmalarını istedi.

Söz konusu enfeksiyon, enfekte kişilerin burun ve boğazından çıkan damlacıklarla temas yoluyla yayılıyor ve çocuklarda yetişkinlerden daha yaygın olarak görülüyor.

Vakaların çoğu, komplikasyonsuz bir şekilde antibiyotik tedavisiyle düzeliyor, ancak antibiyotik direnci endişe verici olarak kabul ediliyor.

Bu durum, özellikle zatürreyi tedavi etmek için kullanılan bir tür antibiyotik olan makrolid direncinin yüzde 90’a kadar çıktığı Asya’da endişe verici bir hal aldı.



Tarihte ilk: Bir robot, gerçekçi bir ameliyatı ilk kez yardım almadan gerçekleştirdi

 Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi'nin videolarla eğitilerek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir işlemi gerçekleştirdiğini duyurdu (Juo-Tung Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)
Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi'nin videolarla eğitilerek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir işlemi gerçekleştirdiğini duyurdu (Juo-Tung Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)
TT

Tarihte ilk: Bir robot, gerçekçi bir ameliyatı ilk kez yardım almadan gerçekleştirdi

 Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi'nin videolarla eğitilerek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir işlemi gerçekleştirdiğini duyurdu (Juo-Tung Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)
Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi'nin videolarla eğitilerek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir işlemi gerçekleştirdiğini duyurdu (Juo-Tung Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)

İlk kez bir robot, insan yardımı olmadan gerçekçi bir ameliyat gerçekleştirdi.

Johns Hopkins Üniversitesi'nden araştırmacılar, robotun ekipten gelen sesli komutlara yanıt vererek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir operasyonu "sakince" gerçekleştirdiğini çarşamba günü açıkladı. Robot, gerçek hayattaki tıbbi acil durumlara özgü beklenmedik senaryolar sırasında bile yetenekli bir insan cerrahın uzmanlığını sergiledi.

Tıbbi robotik uzmanı Axel Krieger yaptığı açıklamada, "Bu ilerleme bizi belirli cerrahi görevleri yerine getirebilen robotlardan, cerrahi prosedürleri gerçekten anlayan robotlara taşıyor" diyor.

Bu kritik ayrım bizi, gerçek hasta bakımının karmaşık, öngörülemez gerçekliğinde çalışabilen, klinik düzeyde uygulanabilir otonom cerrahi sistemlere önemli ölçüde yaklaştırıyor.

"SRT-H" ya da "Surgical Robot Transformer-Hierarchy" (Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi) diye bilinen robot, Johns Hopkins cerrahlarının domuz kadavraları üzerinde yaptıkları operasyonları izleyerek ameliyat videolarıyla eğitim aldı. Videolarda görevleri açıklayan altyazılar vardı.

Johns Hopkins, robotun videoları izledikten sonra ameliyatı yüzde 100 doğrulukla gerçekleştirdiğini ifade ediyor. Robotun ameliyatı gerçekleştirmesi daha uzun sürse de sonuçlar bir cerrahla kıyaslanabilir düzeydeydi.

Popüler yapay zeka sohbet botu ChatGPT'ye güç veren aynı makine öğrenimi mimarisiyle geliştirilen robotun, kanalları ve arterleri tanımlama, bunları hassas bir şekilde tutma, klipsleri stratejik olarak yerleştirme ve parçaları makasla kesme gibi 17 dakika süren görevleri tamamlaması gerekti.

Bu, Krieger'in "Akıllı Doku Otonom Robotu"nun (Smart Tissue Autonomous Robot) üç yıl önce bir hayvan üzerindeki ilk otonom robotik ameliyatta (canlı bir domuz üzerinde laparoskopi ameliyatı) yaptığından daha fazla görev içeriyor. O robot da özel olarak işaretlenmiş dokulara ihtiyaç duymuş, son derece kontrollü bir ortamda çalışmış ve katı bir cerrahi planı takip etmişti.

Buna karşılık SRT-H, tek tip olmayan anatomik koşullarda kusursuz bir performans sergiledi. Araştırmacılar robotun başlangıç pozisyonunu değiştirdiğinde ve safra kesesi ve çevresindeki dokuların görünümünü değiştiren kan benzeri boyalar eklediğinde bile durum böyleydi.

fgrthyju
Robot, popüler OpenAI sohbet botu ChatGPT'ye güç veren aynı makine öğrenimi mimarisiyle çalıştırılıyor. Robot 17 dakika süren görevleri tamamlayabildi (XinHao Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)

Krieger geçen yıl sistemi kullanarak bir robotu üç kritik cerrahi görevi yerine getirecek şekilde eğitmişti: bir iğneyi yönlendirmek, vücut dokusunu kaldırmak ve dikiş atmak. Ancak bu görevlerin her biri sadece birkaç saniye sürmüştü.

Araştırmacı ekip bundan sonra sistemi daha fazla ameliyat türü üzerinde eğitip test etmek ve yeteneklerini tam bir otonom ameliyat gerçekleştirecek şekilde genişletmek istiyor.

Daha önce Johns Hopkins'te doktora sonrası araştırmacı olan ve artık Stanford Üniversitesi'nde çalışan başyazar Ji Woong "Brian" Kim, "Bu çalışma, otonom cerrahi robotların gerçek dünyada kullanılmasının önündeki bazı temel engelleri aştığı için önceki çabalara göre büyük bir sıçramayı temsil ediyor" diyor. 

Çalışmamız, yapay zeka modellerinin cerrahi otonomi için yeterince güvenilir hale getirilebileceğini gösteriyor; bu bir zamanlar çok uzak görünse de artık uygulanabilir olduğu kanıtlanıyor.

Bulgular hakemli dergi Science Robotics'te yayımlandı.

Independent Türkçe