Bergusi ailesi, Libyalı yetkililerden Mehdi el-Bergusi’nin akıbetinin aydınlatılmasını talep ediyor

Eski Libya Savunma Bakanı Mehdi el-Bergusi’nin Bingazi’de tutuklanmasının üzerinden yaklaşık iki ay geçti.

Eski Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) Savunma Bakanı Mehdi el-Bergusi (Libya medyası-Arşiv)
Eski Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) Savunma Bakanı Mehdi el-Bergusi (Libya medyası-Arşiv)
TT

Bergusi ailesi, Libyalı yetkililerden Mehdi el-Bergusi’nin akıbetinin aydınlatılmasını talep ediyor

Eski Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) Savunma Bakanı Mehdi el-Bergusi (Libya medyası-Arşiv)
Eski Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) Savunma Bakanı Mehdi el-Bergusi (Libya medyası-Arşiv)

Bingazi şehrinde gözaltına alınan eski Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) Savunma Bakanı Mehdi el-Bergusi’nin ailesi, Libya’nın batı ve doğusundaki yetkililere Mehdi’nin akıbetinin açıklanması çağrısında bulundu.

Bergusi, Mareşal Halife Hafter liderliğindeki Libya Ulusal Ordusu’ndan (LUO) ayrılarak başkent Trablus’taki Fayiz es-Serrac’ın hükümetinde savunma bakanı görevini üstlenmişti. Birkaç yılını Bingazi şehrinden uzakta geçirdikten sonra 6 Ekim akşamı etrafı bir dizi silahlı adamla çevrili olarak şehre döner dönmez, şehirde ordu güçleriyle geniş çaplı çatışmalar çıkmış ve ardından ortadan kaybolmuştu.

Bergusi’nin ailesi ve Libyalı insan hakları aktivistleri, ‘LUO kuvvetlerinin Bergusi’yi bazı arkadaşlarıyla birlikte evinden aldığından’ bu yana LUO tarafından gözaltında tutulduğunu iddia ediyor.

Libyalı insan hakları aktivistlerinin eski Savunma Bakanı’nın akıbetinin aydınlatılması yönündeki talepleri sürerken Bergusi’nin annesi Hayriye, sosyal medyada dolaşan bir videosunda Libyalı yetkililere seslenerek oğlu Mehdi ve beraberindekilerin serbest bırakılması çağrısında bulundu. Hayriye ayrıca Libya’daki kabile şeyhlerinden ve ulusal ve uluslararası insan hakları derneklerinden, oğlunun akıbetinin aydınlatılması ve serbest bırakılması için müdahale etmelerini istedi.

Fotoğraf Altı: Eski Libya Savunma Bakanı Mehdi el-Bergusi (Hepimiz Mehdi Bergusi ve Arkadaşlarıyız sayfası)
Eski Libya Savunma Bakanı Mehdi el-Bergusi (Hepimiz Mehdi Bergusi ve Arkadaşlarıyız sayfası)

Genel Komutanlık, Bergusi’nin ‘ülkeyi istikrarsızlaştırma amacıyla bir grup silahlı adamın başında Bingazi’ye girdiğini ancak güvenlik güçlerinin kendisini engellediğini’ aktardı. Askeri savcı da önceki bir basın toplantısında Bergusi’yi ‘uyuyan terör hücrelerinin yardımıyla Bingazi’nin güvenliğini istikrarsızlaştırmaya çalışmakla’ suçlayarak ‘hafif ve orta silahlarla donanmış 40 teröristten oluşan bir konvoyun başında Bingazi’ye sızdığını’ öne sürdü.

Libyalı insan hakları aktivisti Nasir el-Havari’ye göre Bergusi’nin en büyük oğlu İbrahim’in (26) geçen ekim ayı sonunda Bingazi’de babasının üç arkadaşı ile birlikte öldürüldüğü duyurulduktan sonra Bergusi davası yeni bir ‘gerginlik’ aşamasına girdi.

Fotoğraf Altı: Eski Libya Savunma Bakanı Bergusi. (Yakınlarının hesabından)
 Eski Libya Savunma Bakanı Bergusi. (Yakınlarının hesabından)

Mehdi el-Bergusi’nin ailesi, Mehdi’nin ortadan kaybolmasından bir hafta sonra LUO tarafından gözaltına alındığını doğruladı. Ardından Genel Komutanlığa bağlı Askeri Başsavcı Ferec es-Savsa, Bergusi’nin teslim olmayı reddetmesinin ardından Es-Selmani bölgesinde güvenlik güçleriyle girdiği çatışma sonucunda ‘ciddi şekilde yaralandığını' açıkladı.

Beragise kabilesi daha önce Bergusi’nin suçsuz olduğunu açıklamıştı. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Beragise’ye mensup El-Avakir Gençleri de tartışma hattına girerek 6 Ekim’de Bergusi’nin evine ‘haksızca yapılan saldırıyı’ ve kendisinin ve arkadaşlarının LUO’ya bağlı güçler tarafından bir hataları olmaksızın gözaltına alınmasını kınadılar. ‘Hukuka aykırı bir şekilde evlerinin yıkıldığını ve gözaltındakilere işkence yapıldığını’ vurguladılar.

Doğu Libya yetkilileri, terör örgütlerinin 2017 yılında ülkenin güneyinde LUO’ya bağlı Berak eş-Şati üssüne düzenlediği ve yaklaşık 140 askerin ölümüyle sonuçlanan saldırıdan Bergusi’yi sorumlu tutuyor.

Eşi, Bergusi’nin Bingazi’ye dönmesini savunarak “O bir saldırgan değildi. Sadece beş arabayla geri döndü” dedi. Ancak Doğu Libya hükümetinde İçişleri Bakanlığı Müsteşarı Ferec İkaim’e göre Bergusi bir ‘terörist grupla’ geri döndü ve kendilerini ‘sert bir darbe indirmekle’ tehdit etti.



Libya: Ortak Askeri Komite'nin rolündeki azalışın nedenlerine ilişkin sorular

 Nazuri ve Haddad, AFRICOM tarafından Afrika ülkelerinin savunma bakanları ve genelkurmay başkanları için düzenlenen konferansa katıldı. (Libya Ulusal Birlik Hükümeti Genelkurmay Başkanlığı)
Nazuri ve Haddad, AFRICOM tarafından Afrika ülkelerinin savunma bakanları ve genelkurmay başkanları için düzenlenen konferansa katıldı. (Libya Ulusal Birlik Hükümeti Genelkurmay Başkanlığı)
TT

Libya: Ortak Askeri Komite'nin rolündeki azalışın nedenlerine ilişkin sorular

 Nazuri ve Haddad, AFRICOM tarafından Afrika ülkelerinin savunma bakanları ve genelkurmay başkanları için düzenlenen konferansa katıldı. (Libya Ulusal Birlik Hükümeti Genelkurmay Başkanlığı)
Nazuri ve Haddad, AFRICOM tarafından Afrika ülkelerinin savunma bakanları ve genelkurmay başkanları için düzenlenen konferansa katıldı. (Libya Ulusal Birlik Hükümeti Genelkurmay Başkanlığı)

Libyalı siyasetçiler ve akademisyenler, 5+5 Ortak Askeri Komitesi'nin rolünün azaldığı konusunda görüş ayrılığına düştüler. Bu durum, ABD Afrika Komutanlığı (AFRICOM) tarafından Afrika ülkelerinin savunma bakanları ve genelkurmay başkanları için Botsvana'da düzenlenen konferansa üst düzey askeri liderlerin katıldığı bir dönemde gerçekleşti.

Libya Temsilciler Meclisi (TM) Üyesi Ali et-Tikbali, ‘son aylarda Ortak Askeri Komite'nin rolü ve yabancı güçler ile paralı askerlerin Libya'dan çıkması gibi ele aldığı önemli dosyalar hakkındaki konuşmaların önemli ölçüde azaldığına’ dikkat çekti. Tikbali ayrıca, ‘Askeri Komite’nin orduyu birleştirme amacının bir parçası olarak silahlı oluşumları dağıtma ve silahsızlandırma çabalarıyla ilgili konuşmalarda da düşüş yaşandığını’ belirtti.

5+5 Ortak Askeri Komitesi, Mareşal Halife Hafter liderliğindeki Libya Ulusal Ordusu (LUO) Genel Komutanlığı’na bağlı beş askeri personel ile Batı Bölgesi Genelkurmay Başkanlığı’na bağlı diğer beş askeri personelden oluşuyor.

Ekim 2020'de komite üyeleri Birleşmiş Milletler (BM) misyonu himayesinde kalıcı bir ateşkes anlaşmasına vararak, Nisan 2019'dan beri ülkenin doğusu ve batısı arasında devam eden silahlı çatışmayı sona erdirdi.

Eski Libya Savunma Bakanı Muhammed el-Bergusi, 5+5 Ortak Askeri Komitesi’nin rolünün azaldığı yönündeki önceki argümana katıldığını belirtti. Bergusi, komitenin rolünün azalmasını, ‘batı bölgesindeki silahlı oluşumların hakimiyetiyle fiilen çatışmasına, siyasi güçler arasındaki gerilimden ve hükümetin iktidar mücadelesinden etkilenmesine’ bağladı.

Ayrıca, uluslararası çatışmaların Afrika kıtası üzerindeki etkisine ve bazı Afrika ülkelerinde Sudan yüzünden patlak veren silahlı çatışmalara dikkat çeken Bergusi, tüm bunların komitenin çalışmaları üzerinde etkisi olduğunu dile getirdi.

Bergusi Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, ‘silahlı grupların davranışları nedeniyle batı bölgesinde tanık olunan güvenlik gerilimlerinin askeri kurumun birleştirilmesi yolunu daha da karmaşık hale getirdiği’ uyarısında bulundu. Bergusi, Libya krizinin tarafları arasındaki gerilimin halen siyasi boyutla sınırlı olduğunu ve kalıcı ateşkes anlaşmasını tehdit eden herhangi bir silahlı çatışmaya dönüşmediğini belirtti.

Görsel kaldırıldı. Nazuri ve Haddad (Libya Ulusal Birlik Hükümeti Genelkurmay Başkanlığı)

Bergusi, bu oluşumların artan silah cephaneliği ve daha fazla genç unsuru kendilerine çekmelerini sağlayan mali kapasiteleri ışığında Batı Bölgesi'ndeki Genelkurmay Başkanlığı'nın sahip olduklarıyla kıyaslayarak şu soruyu sordu: “Askeri kurumun birleştirilmesine yönelik prosedürlere tabi olmalarını nasıl bekleyebiliriz?”

Ülkenin doğusundaki silahlı güçlerin Genelkurmay Başkanlığını yapan Abdurrazık en-Nazuri ve Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Genelkurmay Başkanı Muhammed el-Haddad, geçtiğimiz hafta sonu Botsvana'da AFRICOM tarafından düzenlenen konferansa katıldı.

Bergusi, Haddad ve Nazuri'nin konferansa davet edilme nedeninin ‘Washington'un Libya, Cezayir ve Nijerya sınır bölgesinde konuşlanacak doğu ve batı güçlerinden oluşan ortak bir askeri güç kurma çabası’ ile ilgili olabileceğini düşünüyor.

Bergusi, “Washington, Rusların aynı kritik sınır bölgesinde konuşlu LUO Genel Komutanlığı ile koordineli bir askeri güç oluşturabileceğine inanıyor. Bu nedenle LUO güçlerini Ruslar yerine kendilerine katılmaya çekmeye çalışıyorlar” ifadelerini kullandı.

Silphium Araştırma ve Çalışmalar Vakfı Başkanı Cemal Şeluf, AFRICOM'un Nazuri ve Haddad'ı davet etme isteğinin, ‘Washington'un doğudaki ve batıdaki tüm Libyalı taraflara açık ve özellikle uluslararası çevrelerde Libya sahasının Rusların tekelinde olduğuna dair tekrarlananların doğru olmadığını kanıtlayan bir mesaj’ olduğuna inanıyor.

Şeluf, Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, toplantının askeri kurumların birleştirilmesi sürecini yeniden canlandırması ihtimalini dışlayarak, “Libya ordusu, özellikle de 5+5 Komitesi üyeleri arasında herhangi bir anlaşmazlık yok” dedi. Şeluf, Kahire, Cenevre ve Sirte'deki önceki toplantılara ve Nazuri'nin daha önce Trablus'u ziyaret etmesine işaret etti.

Şeluf, “Herhangi bir anlaşmanın sonuçları, Libya'nın batısını temsil eden ve oradaki Genelkurmay Başkanı’na bağlı askeri personelin, oluşumların etkisi ve silahlarının gücü nedeniyle bunları uygulayamaması nedeniyle her zaman engellenmiştir” dedi.

Libyalı siyasi analist Muhammed Mahfuz ise önceki görüşlere katılmayarak, AFRICOM'un Nazuri ve Haddad'ı askeri konferansa katılmaya davet etmesinin ardında siyasi ya da askeri amaçlar olduğunu düşünüyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan Mahfuz, davetin, askeri kurumun bölünmüşlüğü nedeniyle yapıldığını, Washington'un, askeri kurumları birleştirme ya da ortak bir askeri güç oluşturma konusunu yeniden canlandırma arzusunu destekleyecek herhangi bir belirti olmadığını söyledi.

Mahfuz, “Ordunun birleşeceğini varsayarsak, sadakatini borçlu olacağı ve emirlerine itaat edeceği siyasi otorite nerede?” diye sordu.

Batı bölgesindeki silahlı oluşumları 5+5 Ortak Askeri Komitesi’nin planlarını engellemekle suçlamayı reddeden Mahfuz, ‘ana nedenin krizin tarafları arasındaki siyasi irade eksikliği ile sınırlı olduğuna’ inanıyor.

‘Seçimler yapılmadan ve güçlü bir birleşik hükümet kurulmadan Libya'nın, askeri ve güvenlik kurumlarının gerçek anlamda birleşmesine tanık olamayacağını’ belirten Mahfuz, ‘Gazze Şeridi'ndeki durum gibi bölgedeki diğer yakıcı meselelere kıyasla Libya dosyası uluslararası gündemde gerilediği için seçim hakkının halen çok uzakta olduğuna’ inanıyor.