NASA astronotunun 8 ay önce uzayda kaybettiği minik domates bulundu

"Uzun süredir bu domatesi yemekle suçlanıyor"

Rubio, Ekim 2022'de Uluslararası Uzay İstasyonu'ndaki domates filizlerini kontrol edderken görüntülenmişti (NASA)
Rubio, Ekim 2022'de Uluslararası Uzay İstasyonu'ndaki domates filizlerini kontrol edderken görüntülenmişti (NASA)
TT

NASA astronotunun 8 ay önce uzayda kaybettiği minik domates bulundu

Rubio, Ekim 2022'de Uluslararası Uzay İstasyonu'ndaki domates filizlerini kontrol edderken görüntülenmişti (NASA)
Rubio, Ekim 2022'de Uluslararası Uzay İstasyonu'ndaki domates filizlerini kontrol edderken görüntülenmişti (NASA)

NASA astronotu Frank Rubio'nun mart ayında Dünya yörüngesindeki Uluslararası Uzay İstasyonu'nda (UUİ) kaybettiği minik domates 8 ay sonra bulundu.

Astronot o tarihte deney kapsamında hasat ettiği domatesi kaybetmiş ve bu durum istasyonda espri konusu olmuştu.

Yine NASA astronotu Jasmin Moghbeli, çarşamba günü canlı yayımlanan etkinlikte, "Evine dönen yakın dostumuz Frank Rubio, uzun süredir bu domatesi yemekle suçlanıyor. Ama artık onu temize çıkarabiliriz. Domatesi bulduk" diye konuştu.

Söz konusu etkinlik, 6 Aralık'te UUİ'nin 25. yıldönümü kapsamında düzenlendi. Moghbeli domatesin nerede bulunduğunu veya ne durumda olduğunu açıklamadı.

Yaklaşık 2,5 santimetre çapındaki Red Robin türü cüce domates, Veg-05 deneyi için yetiştirilmişti. Rubio bu sebzelerle bizzat ilgileniyor ve onları hasat ediyordu.

29 Mart 2023'te hasat edilen numuneler istasyondaki astronotlar arasında pay edildi. Öte yandan Rubio domatesten bir ısırık bile alamadı.

Eylül ayında UUİ'nin canlı yayınında konuşan Rubio, "O şeyi aramak için çok saatlerimi harcadım" demişti.

"18 ila 20 saatimi onu aramakla geçirdim" diyen astronot, şöyle eklemişti:

Onu yemedim. Bir noktada ortaya çıkacağından ve yıllar sonra beni haklı çıkaracağından eminim.

UUİ kabaca 6 yatak odalı bir evden daha büyük. Burada mikro yerçekiminde küçük nesneler kolayca beklenmedik köşelere uçup gidebilir.

Rubio, uzayda geçirdiği 371 günün ardından eylülde güvenli bir şekilde Dünya'ya dönmüştü.

Independent Türkçe, Livescience, CNN International



Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından akıllardaki soru: Cep telefonlarımız güvenli mi?

Cep telefonları hacklenerek patlatılmaz (Sosyal medya)
Cep telefonları hacklenerek patlatılmaz (Sosyal medya)
TT

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından akıllardaki soru: Cep telefonlarımız güvenli mi?

Cep telefonları hacklenerek patlatılmaz (Sosyal medya)
Cep telefonları hacklenerek patlatılmaz (Sosyal medya)

Abdullah es-Seb’a

Lübnan'da çağrı cihazı patlamaları akıllara “Bu bir hack mi, başka türlü bir saldırı mı, yoksa cihazlara hedeflerine ulaşmadan önce üretim aşamalarında yapılan bir müdahale mi?” sorusunu akıllara getirdi. Ancak konuyu teknik açıdan ele aldığımızda akıllı cihazlarda kullanılan pillerin lityum olması nedeniyle Lübnan’daki olayla ilgili görüntülerde görülen türden bir hasara yol açamayacağını bilmekte fayda var.

Cihazlarımızdaki piller lityum teknolojisini kullanıyor ve yüksek sıcaklıklara maruz kaldıklarında şişebiliyor. Örneğin, bir güvenlik açığından sızarak bir kullanıcının cihazı aşırı ısıtılarak patlatılmaya çalışılsa bile -ki bu pek olası değil- en fazla cihazın alev alması ve alev almadan önce aşırı ısınması sağlanabilir. Böylece kullanıcı sorun ortaya çıkmadan uyarılmış olacak ve Lübnan'daki olayla ilgili görüntülerde olduğu gibi cihazda patlamalar olamayacak.

İngiltere merkezli Kraliyet Kimya Topluluğu’na (RSC) göre yumuşak, gümüş renkli bir metal olan lityumun adı Yunanca kaya anlamına gelen lithos kelimesinden türetilmiştir. Bu metal 1817 yılında Johann Augustus tarafından keşfedildi. Lityum, cep telefonlarında, dizüstü bilgisayarlarda, kameralarda, elektrikli araçlarda kullanılan şarj edilebilir pillerde ve örneğin çocuk oyuncaklarında kullanılan şarj edilemeyen pillerde yaygın olarak kullanılır. Ayrıca kurşun geçirmez yeleklerde kullanılan plaka, lityumun alüminyum ve magnezyum ile birlikte kullanıldığı kapmalarla kaplıdır.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre şu an piyasada silikon/karbon piller ve ısı ve şişmenin dikkate alındığı diğer teknolojiler gibi farklı malzemelerden üretilen başka pil teknolojileri de var. Pile kasıtlı olarak keskin bir cisimle vurulsa bile pil patlamaz yahut tutuşmaz.

Teknik açıdan bakıldığında Lübnan'da yaşanan olayda çağrı cihazlarının son kullanıcıya ulaşmadan önce manipüle edildiği ve kullanıcı cihazları aldıktan sonra bu tür patlamalara neden olan bazı kodların etkinleştirildiği ortada. Dolayısıyla elimizdeki cihazlar bu tür bir saldırı sonucu patlamaz. Çünkü şimdiye kadar bildiğimiz kadarıyla bu teknik olarak mümkün değil.