Dişlerinizi her gün fırçalamak zatürre riskini azaltır

Dişlerinizi fırçalamak zatürre oranlarını azaltmaya yardımcı olmak için etkili bir yoldur (iStock)
Dişlerinizi fırçalamak zatürre oranlarını azaltmaya yardımcı olmak için etkili bir yoldur (iStock)
TT

Dişlerinizi her gün fırçalamak zatürre riskini azaltır

Dişlerinizi fırçalamak zatürre oranlarını azaltmaya yardımcı olmak için etkili bir yoldur (iStock)
Dişlerinizi fırçalamak zatürre oranlarını azaltmaya yardımcı olmak için etkili bir yoldur (iStock)

ABD’de yapılan bir araştırma, günlük olarak diş fırçalamanın "hastane kaynaklı zatürre oranlarını azaltmaya yardımcı olmak için kolay ve etkili bir yol" olduğunu ortaya koydu. Araştırmacılar, sonuçları Pazartesi günü JAMA InternalMedicine dergisinde yayınlanan çalışmada, "diş fırçalamanın ağızdaki bakteri miktarını azaltabileceğini ve bunun da zatürre riskini azalttığını" açıkladılar.

Hastane kaynaklı zatürre, ağızdaki bakteriler hastanın bronş tüplerine girip akciğerlerini enfekte ettiğinde ortaya çıkar. Özellikle hastalığa yakalanma riski yüksek hastalar veya bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler, hastanede kaldıkları süre boyunca zatürreye yakalanmaya karşı savunmasızdır.

Tedavi, enfeksiyona neden olan bakterinin türüne bağlı olarak antibiyotiklere bağlıdır ve bazı kişiler oksijen veya ağrıyı hafifletmek için ilaçlar gibi ek tedaviye ihtiyaç duyabilir.

Çalışma, hastanede yatan hastalar arasında günlük diş temizliğinin daha düşük pnömoni oranlarıyla ilişkili olup olmadığını inceledi. Çalışma sırasında araştırmacılar, diş fırçası kullanılarak yapılan düzenli ağız bakımının hastane kaynaklı pnömoni insidansı üzerindeki etkisini izlemek için dünyanın farklı bölgelerinden 2 bin 700'den fazla hastayı içeren 15 klinik çalışmanın sonuçlarını inceledi.

Araştırmacılar, dişlerini günlük olarak fırçalayan hastalarda hastane kaynaklı pnömoni oranlarının fırçalamayanlara kıyasla daha düşük olduğunu tespit etti. Ayrıca, günlük diş temizliğinin, hastanede yatan hastalarda zatürre oranlarının azaltılmasına yardımcı olmada fark yaratabilecek ucuz ve etkili bir araç olduğunu buldu.

Çalışmanın baş araştırmacısı Harvard Tıp Fakültesi'nden Dr. Michael Klomps ise Şarku’l Avsat'a şunları söyledi "Sonuçlar, hastanede yatan hastalarda düzenli olarak diş fırçalamanın zatürre riskini azalttığını ve dolayısıyla bu alışkanlığın hastanede günlük olarak uygulanmasının hayat kurtarabileceğini gösterdi.”

Sonuçların ayrıca ventilatör kullanan hastalar için "günlük diş fırçalamanın ventilatörde geçirdikleri süreyi azalttığını, yoğun bakım ünitesinde geçirdikleri süreyi azalttığını ve dolayısıyla ölüm riskini azalttığını" kanıtladığını da sözlerine ekledi.

Klomps, çalışmanın "diş temizliğinin hem ağız sağlığı hem de genel sağlık için önemini teyit ettiğini, bu nedenle hastaların kendilerini zatürreden korumak, hastalıktan kurtulmalarını hızlandırmak ve hastanedeki ölüm oranlarını azaltmak için hastaneye girdiklerinde dişlerini fırçalamaya devam etmeleri konusunda dikkatli olmaları gerektiğini" belirtti.

Hastanelere, her hastanın dişlerinin hastanedeyken günde en az iki kez temizlenmesini sağlayacak politika ve prosedürlere sahip olduklarından emin olmaları tavsiye edildi.



Dinozorlar asteroit çarpmasa da yok olmaya mahkum muydu?

Dinozorlar asteroit çarpmasa da yok olmaya mahkum muydu?
TT

Dinozorlar asteroit çarpmasa da yok olmaya mahkum muydu?

Dinozorlar asteroit çarpmasa da yok olmaya mahkum muydu?

Dinozorların asteroit çarpmasından önce çöküşe geçtiği teorisinin doğru olmadığı öne sürüldü.

Milyonlarca yıl boyunca yeryüzüne hükmeden dinozorların soyu, 66 milyon yıl önce Dünya'ya çarpan bir göktaşının etkisiyle tükenmişti. 

Bugüne kadar bulunan bazı fosiller, dinozorların bu olaydan önce sayı ve çeşitlilik açısından gerilediğine işaret ediyordu. Özellikle göktaşından önceki yıllarda fosil sayısının azalması bu teoriyi destekliyordu. Bazı bilim insanları, asteroit gezegene çarpmasa bile bu sürüngelerin yok olma sürecine girdiğine inanıyordu. 

University College London'dan paleontolog Chris Dean "Dinozorların asteroit çarpmadan önce de yok olmaya mahkum olup olmadığı 30 yılı aşkın süredir tartışılan bir konu" diyor.

Dean ve ekip arkadaşları bu soruya yanıt bulmak için 66 milyon ila 84 milyon yıl önce Kuzey Amerika'da yaşamış 4 dinozor türüne ait 8 binden fazla fosili inceledi. 

Bulguları hakemli dergi Current Biology'de dün (8 Nisan) yayımlanan çalışmada dinozor çeşitliliğinin yaklaşık 76 milyon yıl önce zirveye ulaştığı ve ardından kitlesel yok oluşa kadar azaldığı bulundu. Bu eğilim, dinozorların soyu tükenmeden önceki 6 milyon yılda daha belirgindi. 

Ancak araştırmacılar, paleontologların asteroit çarpmasından önceki yıllarda ne kadar araziye erişebildiğini ve bu bölgelerde kaç kazı çalışması yapıldığını hesaplayınca, bilim insanlarının elinde pek örnek olmadığını tespit etti. Ekip, bu döneme ait jeolojik kayıtların açığa çıkmadığını veya üstünün bitki örtüsüyle kaplı olduğunu buldu.

Ayrıca çevresel koşullar veya diğer faktörlerin bu düşüşü açıklayamadığını söylüyorlar. Geliştirdikleri modellere göre dinozorların sayısı, göktaşı çarpmasına kadar stabildi. 

Bilim insanlarına göre dinozorlar kitlesel yok oluştan önce muhtemelen çökmeye başlamamıştı. Bu izlenimin, döneme ait fosillerin iyi korunmamış ya da bulunmasının zor olmasından kaynaklandığını düşünüyorlar. 

Makalenin bir diğer yazarı Alfio Alessandro Chiarenza, "Dinozorlar muhtemelen kaçınılmaz bir yok oluşa mahkum değildi" diyerek ekliyor: 

Eğer o asteroit olmasaydı, hâlâ bu gezegeni memeliler, kertenkeleler ve hayatta kalan torunları olan kuşlarla paylaşıyor olabilirlerdi.

Diğer yandan bazı bilim insanları yeni çalışmanın, dinozorların türlerinin azalmaya başladığı teorisini çürütmediğini savunuyor.

Reading Üniversitesi'nden Manabu Sakamoto'nun araştırmasına göre dinozorların yaşadığı 175 milyon yıl boyunca, yeni dinozor türlerinin ortaya çıkma hızı genel olarak yavaşlamıştı ve yeni türlerinin gelişmesinden çok daha fazla sayıda türün nesli tükeniyordu. 

Sakamoto, yeni araştırma mevcut fosillerde sapma olduğunu öne sürmesine karşın dinozor çeşitliliğindeki bu uzun vadeli düşüşün geçerliliğini koruduğunu söylüyor: 

Bu iki durum aynı anda geçerli olabilir.

Independent Türkçe, Live Science, New Scientist, Current Biology