İsrail yeni esir değişimine hazır: Tel Aviv üç prensibe göre müzakerelere devam etmek istiyor

Refah'tan çekilen bir fotoğraf, İsrail bombardımanı sırasında Gazze Şeridi'ndeki Han Yunus'un üzerinde yükselen dumanları gösteriyor (AFP)

İsrail, yeni bir esir değişimi anlaşması isteği konusunda olumlu sinyaller verdi ancak Hamas, savaş durmadan herhangi bir anlaşmayı tartışmaya hazır olmadığını açıkladı. İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog büyükelçilerle yaptığı toplantıdaki konuşmasında, Tel Aviv’in tutukluların serbest bırakılmasına izin vermek için yeni bir insani ateşkes düzenlemeye hazır olduğunu söyledi. Cumhurbaşkanı, “Ve sorumluluk tamamen (Hamas lideri Yahya) Sinvar ve (diğer) Hamas liderlerine aittir. Gazze'deki tutuklular arasında onlarca kritik durumda olan insan var” ifadesini kullandı.

Filistinli mahkum Marah Bakir, Hamas ile İsrail arasındaki mahkum değişimi anlaşmasında serbest bırakıldıktan sonra ( Reuters)

İsrail mahkum değişim anlaşmasını ilerletmeye çalışıyor. İsrail istihbarat teşkilatı Mossad'ın direktörü David Barnea, CIA direktörü William Burns ve Katar Başbakanı Şeyh Muhammed bin Abdurahman Al Sani ile Pazartesi günü Varşova'da bir araya gelerek İsrail'in İsrail'le ilgili müzakerelerini yeniden başlatma girişiminde bulundu.

Tehlikeli esirler

Geçtiğimiz ay Doha, aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu Filistinli mahkumların ‘1'e 3’ formülüne göre serbest bırakılması karşılığında Gazze Şeridi'ndeki İsrailli rehinelerin serbest bırakılmasına yol açan müzakerelere arabuluculuk yaptı. Ateşkes 7 gün sürdü. Hamas, İsrailli bazı rehinelerin orduda görev yapmış erkek, kadın askerler ve yaşlılar olduğunu, sivillere uygulanan değişimin onlar için geçerli olmadığını, bedelinin yüksek olduğunu, bunun da savaşı durdurmak ve İsrail cezaevlerindeki Filistinli mahkumları bırakmak olduğunu söylüyor.

Göstericiler Hamas'ın elindeki rehinelerin fotoğraflarını açıyor (Reuters)

İsrailli bir yetkili, Tel Aviv'in yeni bir mahkum değişim anlaşması kapsamında cinayetten hüküm giymiş olanlar da dahil olmak üzere ‘tehlikeli’ kategoride sınıflandırılan Filistinli mahkumları serbest bırakmaya hazır olduğunu söyledi. Yedioth Ahronoth gazetesi, Hamas'ın talep ettiği yüksek bedelin bilincinde olarak İsrail'in yeni bir anlaşmaya varmaya karar verdiğini ve önceki anlaşmada serbest bırakılanlardan daha önemli mahkumların serbest bırakılmasından vazgeçilip vazgeçilmeyeceğini düşündüklerini aktardı. Haberde, İsrail'dekilerin müzakerelerin kara harekatı üzerinde olası bir etkisi de dahil olmak üzere riskler içerdiğinin farkında olduğu kaydedildi.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yoav Galant, Hamas'ın işine yarayacak tek şeyin askeri baskı olduğunu söylerken, Hamas savaş altında anlaşma olmayacağını söylüyor.

Üç rehine öldürüldü

Yedioth'a göre İsrail yönetimi, geçtiğimiz Cuma günü esirlerden üç kişinin ordu tarafından yanlışlıkla vurularak öldürülmesinin ardından anlaşmaya varmaya karar verdi. Böylece, esaret altında öldürülen rehinelerin sayısı artarken, ordunun cenazeleri ailelerine teslim ettiği açıklandı.

Yedioth'a göre İsrail üç prensibe göre müzakerelere devam etme kararı aldığını söyledi:

Birincisi, Hamas'la yapılacak her türlü müzakere savaş altında olacak ve kaçırılan insanlar geri dönmeden ateşkes olmayacak.

İkincisi, anlaşma kaldığı yerden devam edecek yani kadın esirlerin dönüşü konusunda taviz verilmeyecek.

Üçüncü ise, İsrail, serbest bırakmanın her kategori için net kriterlere göre yapılması konusunda ısrarcı.

İsrail bunun kadınlar ve hastaların yanı sıra kaçırılan yaşlıları da geri getirmeyi sağlayacağını umuyor.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre, İsrailli bir siyasi yetkili, "Önümüzdeki günler belirleyici olacak ve baskılarla şekillenecek" dedi. Hamas'ın cevabını bekleyen İsrail, topun kendilerinde olmadığını söylüyor. Bu kapsamda Mossad şefi gerekli adımları attıklarını ve artık baskının ABD'den Katar'a, Katar'dan da Hamas'a kayacağını belirtti.

Savaş altında müzakereler

Ancak Hamas, savaş devam ederken hiçbir müzakerenin yapılmayacağını söyleyerek İsrail’e yanıt verdi. Hamas üst düzey yetkilisi Basim Naim, Hamas’ın tutumunun değişmediğini ifade ederek, “Saldırganlık sona ermeden tutuklularla ilgili herhangi bir müzakere yapılmayacak. Halkımızın üzerindeki yükü hafifletecek her türlü girişime açığız” dedi. İsrail yönetimi ise askeri baskı ve aracı ülkelerin baskısıyla Hamas'ın tutumunun değişeceğini iddia ederek, “Çark yeniden dönmeye başlıyor" değerlendirmesinde bulundu.

Hamas’a yakın medya kuruluşları, Hamas heyetinin önümüzdeki günlerde Mısır'ın başkenti Kahire'yi ziyaret edeceğini bildirdi. Kaynaklar Quds Network'e heyetin Mısırlı yetkililerle görüşeceğini söyledi. Kaynaklara göre heyette üst düzey isimler yer alacak.

Kaynaklara göre, Hamas hareketinin ilk saflarından liderlerin yer alacağı heyet Gazze Şeridi dışından Kahire'ye gelecek. Daha önce Hamas hareketinin liderlerinden, Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye başkanlığında üst düzey bir heyet Mısır'a gitmişti. Bu, Gazze'deki savaşın başlangıcından bu yana yapılan ikinci ziyaret olacak.