Başını örtmeyen İranlı kadına 74 kırbaç cezası

33 yaşındaki Kürt kadına sosyal medyadaki fotoğrafı nedeniyle ceza kesildi

Roya Heşmati
Roya Heşmati
TT

Başını örtmeyen İranlı kadına 74 kırbaç cezası

Roya Heşmati
Roya Heşmati

İran’da adli makamlarının bildirdiğine göre “İran yetkilileri, bir kadını, genel ahlakı ihlal ettiği gerekçesiyle 74 kırbaç ve başını örtmediği için para cezasına” çarptırdı.

Şarku’l Avsat’ın İran yargı makamlarına bağlı “Mizan Online” internet sitesinden aktardığı habere göre "Sanık Roya Heşmati, Tahran'da kalabalık halka açık yerlerde utanç verici bir şekilde görünerek ahlaksızlığı teşvik etti." "Cezası kanuna ve şeriata uygun olarak 74 kırbaç ceza uygulandı. Genel ahlakı ihlal etmekle suçlandı” ifadelerine yer verildi.

İslam Devrimi 1979’da İran'daki Şah rejimini devirdi ve 1983'ten itibaren başörtüsü kadınlar için zorunlu hale geldi.

Kadınların “katı kıyafet kurallarını” ihlal ettiği için kırbaçlanması İran'da pek yaygın değil ancak yetkililer bu kurallara karşı çıkanlara giderek daha fazla baskı yapılıyor. Özellikle İslam Cumhuriyeti'nin katı kıyafet kuralını ihlal ettiği gerekçesiyle ahlak polisi tarafından tutuklanan genç kadın Mahsa Amini'nin ölümünün ardından 2022 sonlarında başlayan protestoların ardından İran rejimi başını örtmeyenlere daha sert baskı yapıyor.

Başörtüsü olmadan sokağa çıkan aktivist Heşmati'ye atfedilen bir fotoğraf (iletişim ağları)
Başörtüsü olmadan sokağa çıkan aktivist Heşmati'ye atfedilen bir fotoğraf (iletişim ağları)

Protestolar sırasında kadın göstericiler başörtülerini çıkardı, hatta yaktı; bazı kadınlar ise kıyafet kurallarına uymamaya başladı ve bu durum baskılara yol açtı.

Hankav Örgütü, Heshmati'nin 33 yaşında ve Kürt kökenli olduğunu söyledi. Genç kadının avukatı Maziar Tatai, İran’daki reformcu Şark gazetesine verdiği demeçte, Heshmati'nin geçen Nisan ayında "sosyal medyada başörtüsü takmadan bir fotoğraf yayınladığı için" tutuklandığını söyledi.

Avukata göre, Heşmati'nin "halka açık alanda İslami kurallara uygun başörtüsü takmaması nedeniyle" 12 milyon İran riyali (yaklaşık 25 dolar) para cezası ödemesine karar verildi.

İranlı yetkililer ihlalleri izlemek için halka açık yerlere güvenlik kameraları yerleştirdi ve kuralları ihlal eden mağazaları kapattı.

İran parlamentosu ayrıca katı kıyafet kurallarını ihlal edenlere yönelik cezaları artırmayı amaçlayan bir yasa tasarısını da görüştü.

İran’ın farklı şehirlerinde, zaman zaman çeşitli bahanelerle ahlak polisleri tarafından tazcizlere şahit olunuyor. Ahlak polisleri geniş yetkilere sahipler ve vatandaşlara karşı şiddet uygulayarak, örtünme yasasını ihlal ettiklerini düşündükleri kişileri görüntülüyorlar. Ayrıca, ticari işletmeleri kapatıyor, öğrencilerle ve üniversite profesörleriyle sürekli karşı karşıya geliyor.



Magen Oz... İsrail neden Han Yunus'ta yeni bir eksen inşa ediyor?

TT

Magen Oz... İsrail neden Han Yunus'ta yeni bir eksen inşa ediyor?

Magen Oz... İsrail neden Han Yunus'ta yeni bir eksen inşa ediyor?

İsrail ordusu bugün, aynı bölgede Hamas'a ait üç kilometreden uzun büyük bir tünelin imha edildiğini duyurduktan bir gün sonra, kuvvetlerinin “Majin Oz” adı verilen yeni bir eksenin açılışını tamamladığını açıklayarak Gazze Şeridi'ndeki Filistinlileri, özellikle de Han Yunus sakinlerini şaşırttı.

İsrail ordusundan yapılan açıklamada, “188. Tugay ve Golani Tugayı güçleri Han Yunus'un doğusu ve batısını ayıran Majin Oz ekseninin açılışını tamamladı. Eksen yaklaşık 15 kilometrelik bir mesafe boyunca uzanıyor.”

Yeni “Majin Oz” ekseni Han Yunus'un doğusunu batıdan ayıracak ve Han Yunus'un Refah'tan ayrılmasını “Morag” ekseniyle de devam ettirecek.

Resim  İsrail ordusu tarafından yayınlanan, soldan sağa çapraz olarak uzanan ve Morag ekseni ile bir noktada kesişen Magen Oz ekseninin görüntüsü

Han Yunus bölgesindeki son hamleler, İsrail'in “insani şehir” olduğunu iddia ettiği ve Refah'taki (Gazze Şeridi'nin güneyi ve Han Yunus) yüz binlerce Gazzeli’nin bir çadır alanına tıkıştırılmasına yol açacak planla aynı zamana denk geliyor.

İsrail ordusuna göre bu yeni eksen, Hamas üzerindeki “baskının” ve Han Yunus Tugayı'na karşı yürütülen savaşın çözümünün merkezi bir parçası.

Bir parçalama politikası

Ancak İsrail, Gazze'yi parçalamak ve Doha'da devam eden dolaylı müzakerelerde İsrail'in Şerit'ten tamamen çekilmesinde ısrar eden Hamas üzerinde baskı kurmak için tesadüfi coğrafi eksenler dayatma politikası izliyor.

Gazze'deki saha kaynakları Şarku’l Avsat'a yaptıkları açıklamada, "Yeni eksen İsrail'in kontrolü altındaki birçok bölgeyi kapsıyor: Kizan en-Neccar, Curti el-Lut, Şeyh Nasır, Mean, Menara, Huza'a, Absan, al-Kara'a ve Beni Suheyla." Kaynaklar, “bu bölgenin, herhangi bir Filistinlinin sınıra yaklaşmasını önlemek için sınırdan 2 kilometreden daha uzağa ulaşan geniş tampon bölgeler oluşturmayı amaçladığını,

bunun da Han Yunus'un doğu bölgesinde yaşayan yüz binlerce kişinin İsrail güçlerinin orada kalması halinde, evlerine dönmesini engellemek anlamına geldiğini” belirtti.

İsrail ordusundan yapılan açıklamaya göre yeni “Magen Oz” ekseninin ilan edilmesiyle Hamas üzerinde daha fazla baskı kurulması amaçlanıyor.

İsrail, Refah'ı Han Yunus'tan ayıran Morag ekseninden çekilmemekte ısrar ederken, İbrani medyasının Refah'ın yaklaşık 2 kilometreye kadar olan bazı bölümlerinde askeri kontrolü sürdürmesi koşuluyla “eksenden çekilmek için müzakerelerde esneklik önerdiği” yönündeki haberleri Hamas reddediyor. Hamas, tamamen çekilene kadar kademeli bir çekilme için harita ve belirli tarihler konusunda ısrar ediyor.

Hamas, özellikle geçtiğimiz ocak ayında gerçekleşen ateşkes sırasında İsrail ordusu tarafından kurulan Netzarim ekseninin (Gazze Şehri'nin güneyinde, Gazze Şeridi'nin kuzeyini merkezinden ve güneyinden ayıran) büyük bir kısmı ve Gazze Şeridi'nin kuzeyinde geçici olarak kurulan eksenlerin bir kısmını ortadan kaldırmayı başardıktan sonra, kademeli geri çekilme ve bu yeni eksenlerin ortadan kaldırılması taleplerinde ısrarcı görünüyor.

Büyük Tünel Yıkıldı

Bu arada İsrail ordusu dün, iki aydan uzun bir süre önce Han Yunus'ta yapılan operasyonlar sırasında keşfedilen büyük bir Hamas tünelini yıktığını duyurdu.

İsrail ordusundan yapılan açıklamada, güçlerinin "merkezi bir yeraltı yolunda bulunan tüneli keşfettiğini ve tamamen yok ettiğini" belirterek, tünelin "yaklaşık 3,5 kilometre uzunluğunda olduğunu ve içinde birkaç sığınak bulunduğu" kaydedildi.

Şarku'l Avsat'a konuşan Filistinli saha kaynaklarına göre “bu tünel Hamas'ın askeri kolu olan El Kassam Tugaylarına ait en uzun tünellerden biri ve tünelden birçok tünel ve açılım bulunuyor, savunma tünelleri, komuta ve kontrol için kullanılan tüneller var.”

“Tünelin Mean, Al-Menara ve Han Yunus'un güneydoğusundaki diğer bölgelerde yer aldığını” belirten kaynaklar, “tünelin Kassam Tugayları savaşçıları için savaş düğümleri içerdiğine ve bu tüneli gerek bu bölgelerde gerekse büyük tünelin açıldığı yakın bölgelerde İsrail güçleriyle savaşmak için kullandıklarına” işaret etti.

Kaynaklar, son birkaç haftalarda bu bölgelerde çok sayıda operasyon gerçekleştirildiğini ve İsrail araçlarının patlayıcı düzenekler ve tanksavar füzeleriyle hedef alındığını belirtti.

Kaynaklar, savaşın belirli bir döneminde, büyük tünelin içinde, saha komutanlarının İsrail güçlerine karşı muharebeleri yönettiği, bu güçlerin hareketlerinin izlendiği ve onlara karşı saldırı planlamak için hareketlerinin belgelendiği komuta ve kontrol için özel tüneller bulunduğuna dikkat çekti.

rtgy6u
Gazze tünelinin içindeki bir İsrail askeri, Kasım 2023 (Reuters)

İsrail güçleri, savaşın başlangıcında ve Netzarim ekseninin kontrolünde duyurulduğu gibi, bazıları 2 ve 3 kilometre uzunluğa ulaşan, bazıları Gazze Şeridi'nin kuzeyi ile merkezini birbirine bağlayan ve araçların geçtiği çeşitli büyüklükteki tünellerin imha edildiğini sık sık duyurdu.

İsrail güçleri Gazze Şeridi'nde 20 aydan fazla bir süredir faaliyet göstermelerine, Hamas'ın kabiliyetlerini önemli ölçüde yok etmeyi başardıklarını iddia etmelerine rağmen, Han Yunus örneğinde olduğu gibi girdikleri bölgelere her yeniden girişlerinde daha fazla tünel ortaya çıkarmakta ve bunları yok etmek için çalışmaktadırlar. Saha kaynakları İsrail ordusunun daha önce bu bölgede en az bir kez, bazı bölgelerde ise iki kez operasyon düzenlediğini vurguluyor.