Washington Büyükelçisi Mercan: Türkiye-ABD ilişkileri stratejik müttefiklik esasları üzerine kurulmalı

Türkiye’nin Washington Büyükelçisi Hasan Murat Mercan, Türkiye ve ABD arasındaki ilişkilerin karşılıklı "al-ver" mantığıyla değil, "stratejik müttefiklik" esasları üzerine kurulması gerektiğini belirterek "Aksi durumda herkes kaybeder" dedi

Hasan Murat Mercan (AA)
Hasan Murat Mercan (AA)
TT

Washington Büyükelçisi Mercan: Türkiye-ABD ilişkileri stratejik müttefiklik esasları üzerine kurulmalı

Hasan Murat Mercan (AA)
Hasan Murat Mercan (AA)

ABD'de Mart 2021'den beri görev yapan ve yaş haddinden emekli olacağı için görev süresi 12 Ocak 2024'te dolacak olan Büyükelçi Mercan, AA muhabirinin Türk-Amerikan ilişkileri ile ilgili sorulanını yanıtladı.

Mercan, Suriye, Ukrayna ve şimdi de Gazze’de yaşanan "yıkıcı" krizlerin dünyanın geleceği için endişe verici olduğunu söyledi.

Türkiye’nin yapıcı siyasetiyle bölgesinde ve dünyada alternatif bir güç odağı haline geldiğini belirten Mercan, bugüne kadar yaşanan olayların Türkiye’yi birçok kez haklı çıkardığını vurguladı.

Mercan, Türkiye'nin uyarılarının zamanında dinlenmediğini ifade ederek "Afganistan’dan Somali’ye kadar, Sudan’a kadar, hatta Balkanlara kadar, Orta Doğu’ya kadar neresi varsa düzenler yıkıldı, insanların hayatları mahvoldu. Ama yerine daha iyi yeni bir şey, maalesef konmadı." dedi.

Türk-ABD ilişkileri "stratejik müttefiklik" üzerine kurulmalı

Büyükelçi Mercan, "Türkiye ve ABD arasındaki ilişkiler karşılıklı 'al-ver' mantığıyla değil, 'stratejik müttefiklik' esasları üzerine kurulmalı. Aksi durumda herkes kaybeder." uyarısında bulundu.

Teoride herkesin stratejik ilişkilerden bahsettiğini ancak terör örgütleri PKK/YPG ve FETÖ ile savunma sanayisi gibi konulara bakıldığında bunu "al-ver temelli" ve "geçirgen bir yapı" olduğunun görüldüğünü belirten Mercan, "Bunun sürdürülmesi mümkün değildir ve bunu her yerde söyledim, Kongrede söyledim, yönetimle çok görüşmeler yaptım, Pentagon'da Savunma Bakanlığında, Beyaz Saray’da ve düşünce kuruluşlarında." diye konuştu.

Türkiye’nin F-16 alım talebi

Mercan, tüm sorunlara rağmen gayretler sonucunda Türkiye-ABD ilişkilerinde diyalogların çok daha geliştiğini vurgulayarak "Tüm bunlar oldu. İnşallah F-16'lar da yakın bir zamanda olacaktır. Uzun yıllardan sonra ilk defa eğer Kongre onaylarsa F-16'ları, ilk defa bir Kongre onay sürecinden geçirmiş olacağız. Bu kadar yüklü bir paket için bunlar pozitif gelişmeler." ifadelerini kullandı.

Görevi boyunca ABD’nin PKK/YPG'ye bakışının ilişkilerde zorluk yarattığını ve yaratmaya devam ettiğini söyleyen Mercan, Fetullahçı Terör Örgütü konusunda da ABD yönetiminin yeterli duyarlılığı göstermediğini kaydetti.

Büyükelçi Mercan, Türkiye'nin NATO üyesi, ABD'nin ise NATO’nun en önemli aktörlerinden biri olduğunu belirterek "NATO’nun da varlık nedeni üye ülkelerin güvenliklerini sağlamak ve üye ülkelerinin karşılaştığı güvenlik tehlikelerine karşı ortak hareket etmek." diye konuştu.

"ABD ve diğer Batılı ülkeler, Türkiye ile ilişkilerini daha uzun vadeli ve stratejik bir perspektife oturtmak zorundadır, oturtmazlarsa Türkiye yoluna devam edecektir." diyen Mercan, "Yani burada Türkiye’nin savunma sanayisindeki gelişmeler, istihbarat gelişmeleri, bugünkü ilerlemeler, bunlar zaten oluyor." değerlendirmesinde bulundu.

Mercan, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırmasından sonra Türkiye’ye bakışın değişmeye başladığını belirterek "Şimdi orada da Türkiye çok etkili rol oynadı. Tahıl koridoru, burada kiminle görüştüysek teşekkür ettiler, takdir ettiler, şükranlarını sundular." dedi.

Deprem felaketinin güçlendirdiği bağlar

Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat 2023 tarihli depremlerin ardından başlatılan yardım kampanyalarına da değinen Mercan, "Deprem sırasında Büyükelçilik olarak burada çok duygusal anlar yaşadık." diye konuştu.

Mercan, vatandaşların gözyaşları içinde gayretlerini gördüğünü belirterek "Çok gururlandım, mutlu oldum. İyi ki Türk'üm, iyi ki Türk vatandaşıyım. Bunu çok söyledim. Allah bir daha böyle acılar yaşatmasın." ifadelerini kullandı.

"Önümüzdeki yüzyıl Türkiye Yüzyılı olacak"

Mercan, Türkiye Cumhuriyeti’nin gelecek yüzyılda öneminin daha da artacağına inandığına işaret ederek "Şunu açıklıkla söyleyebilirim ki önümüzdeki yüzyıl Türkiye Yüzyılı olacak. Türkiye’nin önemi, bu söylediğim nedenlerle ülkenin tarihsel birikimi, kültürel birikimi, vizyonu, yapıcı olması, yumuşak gücü çok daha fazla önem kazanacak." diye konuştu.



Türkiye, Abdi'nin ‘doğrudan temas’ açıklamaları ve ABD raporlarının ardından yetkililerinin SDG lideriyle görüşme planı olduğu iddialarını yalanladı

Suriye Demokratik Güçleri (SDG) lideri Mazlum Abdi (Reuters)
Suriye Demokratik Güçleri (SDG) lideri Mazlum Abdi (Reuters)
TT

Türkiye, Abdi'nin ‘doğrudan temas’ açıklamaları ve ABD raporlarının ardından yetkililerinin SDG lideriyle görüşme planı olduğu iddialarını yalanladı

Suriye Demokratik Güçleri (SDG) lideri Mazlum Abdi (Reuters)
Suriye Demokratik Güçleri (SDG) lideri Mazlum Abdi (Reuters)

Türkiye, Ankara ile doğrudan iletişim kanallarının varlığından söz eden Suriye Demokratik Güçleri (SDG) lideri Mazlum Abdi ile Türk yetkililer arasında herhangi bir görüşme planı ya da hazırlığı olduğunu reddetti.

Dışişleri Bakanlığı kaynakları, Türkiye'nin Abdi ile görüşmeye hazır olduğuna dair haberlerin doğru olmadığını bildirdi.

Şarku’l Avsat’ın Anadolu Ajansı'ndan (AA) aktardığına göre kaynaklar, ABD merkezli haber sitesi Al-Monitor'un bu konu hakkındaki bir haberinde yer alan iddiaların ‘gerçek dışı’ olduğunu belirtti.

Türk gazeteci Amberin Zaman'ın Al-Monitor'da yer alan haberinde, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ya da Millî İstihbarat Teşkilâtı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın'ın Abdi ile görüşeceği iddia edildi.

fghy
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera perşembe günü ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi Thomas Barrack'ı Şam'da kabul etti. (DPA)

İsmi açıklanmayan kaynaklara göre, ABD Başkanı Donald Trump'ın Suriye Özel Temsilcisi ve Ankara Büyükelçisi Thomas Barrack, perşembe günü Şam'da bulunduğu sırada Abdi ile bir telefon görüşmesi yaptı ve 13 yılı aşkın bir süredir kapalı olan ABD Büyükelçiliği konutuna Amerikan bayrağını çekti. Abdi'ye DEAŞ’a karşı mücadelede ABD'nin desteğini sürdüreceği güvencesini veren Barrack, SDG ile Türkiye arasında ABD'nin arabuluculuğunda yürütülen gerilimi azaltma görüşmelerini sürdürmesi için onu teşvik etti.

Barrack aynı zamanda SDG ile Suriye hükümeti arasında imzalanan anlaşmanın uygulanması gerektiğini vurguladı.

Kaynaklar, Abdi'nin telefon görüşmesi sırasında üst düzey Türk yetkililerle Şam'da bir araya gelme teklifi aldığını, görüşmenin SDG'den bir heyetin cuma günü Şam'da Suriye hükümetiyle yapacağı görüşmelerin sonuçlarına göre belirleneceğini, ancak Suriye hükümetinin yeni bir tarih belirlemeden görüşmenin ertelendiğini duyurduğunu bildirdi.

Türk Dışişleri Bakanlığı kaynakları Al-Monitor'un haberinde Türkiye ve yetkilileriyle ilgili iddiaların asılsız olduğunu söyledi.

Türkiye'nin pozisyonu teyit edildi

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan perşembe günü yaptığı açıklamada, SDG'yi, Suriye ordusuna entegre edilmesi için yeni Suriye hükümetiyle varılan anlaşmaya rağmen ‘oyalama taktikleri’ kullanmakla suçladı.

Erdoğan, Türkiye'nin Suriye'nin birlik ve toprak bütünlüğünün korunması yönündeki tutumunu yineleyerek, SDG ile Şam arasında varılan anlaşmanın mutabık kalınan ve planlanan zaman dilimi içerisinde uygulanması gerektiğini vurguladı.

Türkiye, SDG'yi PKK’nın Suriye'deki uzantısı olan bir ‘terör örgütü’ olarak görüyor ve ABD desteğinin sona erdirilmesini, feshedilmesini, Suriye ordusuna entegre edilmesini ve yabancı savaşçılarının Suriye'den çıkarılmasını talep ediyor.

fgthy
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, SDG'yi Şam ile varılan anlaşmanın uygulanmasını geciktirmekle suçladı. (Türkiye Cumhurbaşkanlığı)

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ile Abdi arasında geçtiğimiz mart ayında Şam'da imzalanan SDG'nin kendini feshetmesi, Suriye ordusuna entegre olması ve Suriye'nin kuzeydoğusunda kontrol ettiği bölgeleri Suriye yönetimine devretmesine ilişkin anlaşmanın üzerinden üç aydan fazla bir süre geçmesine rağmen, SDG'nin anlaşmayı uygulamak için adım atmadığı ve halen Suriye'nin kuzeydoğusunda özerklikten bahsettiği görülüyor.

Cuma günü bir televizyon röportajında Abdi, Şam hükümetiyle varılan anlaşmanın uygulanması için SDG'nin Suriye ordusuna entegre edilmesi sürecinin yıllar alabileceğini ve ‘anlaşmanın siyasi adem-i merkeziyetçiliği ve kuzey ve doğu Suriye'deki bileşenlerin haklarını tanıyan kapsamlı bir siyasi çerçeve içinde olması gerektiğini’ söyledi.

gthyuj7ı
SDG lideri Mazlum Abdi, SDG'nin Suriye ordusuna entegre edilmesi için mart ayında Şam'da Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ile bir anlaşma imzaladı. (AP)

Abdi, Şam ile ‘siyasi adem-i merkeziyetçilik’ çerçevesinde diyaloğa açık olduğunu ifade ederek, Kürt meselesinin özüne hitap etmeyen hızlı ya da resmi çözümleri reddetti. Abdi, “Güçlerimizin üzerinde mutabık kalınmış bir ulusal yapı içerisinde organize bir güç olarak varlığını sürdürmesini garanti altına alacak bir formül arıyoruz” ifadesini kullandı.

“Türkiye ile iyi bir ilişki kurmaya açığız. Türkiye ile doğrudan ve aracılar vasıtasıyla iletişim kanallarımız var ve bu ilişkinin gelişeceğini umuyoruz” diyen Abdi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmeye bir itirazı olmadığını ifade etti.

SDG'nin İsrail ile ilişkileri konusunda ise Abdi, “Bazıları bizi İsrail ile ilişkimiz olmakla suçluyor ama biz bunu reddediyoruz” dedi.