Rusya inisiyatifi yeniden ele alırken Ukrayna mühimmat sıkıntısı yaşıyor

Donetsk yakınlarında top mermisi taşıyan Ukraynalı bir asker. (Reuters)
Donetsk yakınlarında top mermisi taşıyan Ukraynalı bir asker. (Reuters)
TT

Rusya inisiyatifi yeniden ele alırken Ukrayna mühimmat sıkıntısı yaşıyor

Donetsk yakınlarında top mermisi taşıyan Ukraynalı bir asker. (Reuters)
Donetsk yakınlarında top mermisi taşıyan Ukraynalı bir asker. (Reuters)

Ukraynalı asker, bir yıl önce imha edilen Rus tankının paslı gövdesini gazla çalışan bir termal kesiciyle kesti. Taretin ya da motorun değil, kalın zırhının parçalarının peşindeydi.

Ukraynalı asker, tankın kalın zırhını, cepheden yaklaşık 100 kilometre uzaklıktaki Avdiyivka kentini savunan Ukraynalı personel taşıyıcılarını korumak için kullanmayı amaçlıyordu.

Ukrayna zırhlı araçlarını korumak için kullanmak üzere tahrip edilmiş Rus tankının parçalarının sökülmesi ihtiyacı, bir yıl daha savaşa hazırlanırken Ukrayna'ya ekipman girişinin azaldığını gösteriyor.

Askeri rumuzu ‘Geiger’ olan bir asker New York Times'a şunları söyledi: “Uluslararası ortaklarımız hızlı hareket etseydi, ilk üç dört ay içinde onları (Rusları) büyük bir yenilgiye uğratacaktık. Kendimizi tarlalarımıza bakmaya, çocuklarımızı yetiştirmeye adayacaktık. Avrupa'ya un ihraç edecektik. Ancak şimdi savaşın ikinci yılının sonuna yaklaşıyoruz.”

Batı'nın desteği artık geçen yılla aynı seviyede olmadığından ve güneydeki yaz taarruzu hedeflerinden hiçbirine ulaşamadığından, Ukrayna ordusu açısından işler zor görünüyor. Şimdi Rus güçleri özellikle Ukrayna'nın doğusunda karşı saldırı başlatıyor.

Marinka ve Avdiyivka kuşatma altına alınırken, Rusların Bahmut yakınlarındaki Chasiv Yar'a doğru ilerlemesi bekleniyor. Kuzeyde ise Kupyansk'ın dışında çatışmalar sonbahardan beri azalmadı.

Ukraynalı askerler arasında Rus ordusunun ne iyi ne de kötü olduğuna dair bir espri var. Onlara göre Rus ordusu sadece çok büyük. Kremlin'in çok sayıda adamı, aracı ve mühimmatı var. Böylece çok sayıda ölü ve yaralıya rağmen ilerlemeye devam ediyor.

dfbert
Ukrayna askerleri Marinka'daki Rus kuvvetlerine top mermisi atıyor. (Reuters)

Carnegie Uluslararası Barış Vakfı'nda Rusya ve Avrasya Uzmanı Michael Kaufman, “Bu yıl neler olabileceğine, özellikle de Batı'nın Ukrayna'ya yapacağı yardıma bakılırsa, 2024'te önümüzde iki yol var: Ya Ukrayna 2025 yılına kadar inisiyatifi yeniden kazanır ya da gerekli desteği alamadan savaşı kaybetmeye başlar” değerlendirmesinde bulundu.

Ukrayna ordusu şu anda istikrarsız bir durumda ve sorunları geçen yazdan bu yana daha da kötüleşti. Ukraynalı askerler geniş bir cephede konuşlanmaları ve dinlenme sürelerinin olmaması nedeniyle bitkin durumdalar. Yaşlı adamlar ve yetersiz eğitimli askerler tarafından telafi edilen kayıplar nedeniyle çeşitli askeri rütbelerde eksiklik var.

ytju6
Kiev yakınlarında beş günlük bir askeri eğitim tatbikatı sırasında Ukraynalı siviller. (EPA)

Birçok Ukraynalı askeri yetkili, savaşın kazanılmasını sağlamak için daha geniş seferberliğin önemini vurguladı. Ancak Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy'nin ofisi, 500 bin yeni savaşçının seferber edilmesine yol açacak büyük değişiklikler yapma konusunda hâlâ suskun.

Uzmanlara göre bu sayı, Rus güçlerini geri püskürtmek için gerekli olan Ukrayna'nın ağır kayıplarını da hesaba katıyor.

Ukrayna kayıp sayısını açıklamasa da ABD’li yetkililer yaz aylarında Ukrayna'nın kayıplarının toplam 150 bin ölü ve yaralıyı aştığını söyledi.

ABD’li yetkililer, Rus kuvvetlerinin de kayıplar verdiğini ancak Ukrayna'nın karşı saldırısını püskürtmeyi başardıklarını, ardından güçlerini yeniden organize ederek kışın saldırı başlattıklarını belirttiler.

Asker sıkıntısı sorunun sadece bir tarafı. Daha acil olan diğer tarafı ise mühimmat stoklarının yetersizliği ve Batı desteğinin düzeyine ilişkin belirsizlik. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre Ukraynalı liderlerin artık cephane tasarrufu yapması gerekiyor. Çünkü Batılı ülkelerden gelen her mühimmat sevkiyatı, son sevkiyat olabilir.

Ukrayna topçu askerleri, 2023'ün sonunda Ukrayna'nın doğu cephesindeki ağaçlık sınırına yakın bir sığınakta, kamuflaj ağlarıyla kaplı Sovyet döneminden kalma bir topun yanında gizlenirken, iki top mermisi taşıyan bir araba geldi. Silah mürettebatı iki mermiyi Rus kuvvetlerine doğru ateşledi.

fbr
Ukrayna askerleri Marinka'daki Rus kuvvetlerine top mermisi atıyor. (Reuters)

Askeri rumuzu ‘Monk’ olan top mürettebatı komutanı şunları söyledi: “Bugün iki mermi aldık ve birçok gün mermimiz olmuyor. En son dört gün önce sadece beş top mermisi ateşledik.”

Mühimmat eksikliği, topçu kuvvetlerinin artık Ukrayna kuvvetlerine destek sağlayamayacağı ve mermilerini yalnızca Rus kuvvetleri siperlere saldırdığında kullanabileceği anlamına geliyor.

Monk şunu ekliyor: “Şu ana kadar onları (Rusları) etkisiz hale getirmiş olabiliriz. Ancak yarın ya da sonraki gün onların ilerleyişini durduramayacağız. Bu büyük bir sorun.”

Rusya ve Ukrayna tarafının cephaneliğinin büyük bir kısmını insansız hava araçları (İHA), özellikle de fotoğraf çekmek için tasarlanmış ve füze yüklü İHA’lar işgal ediyordu.

Bir Ukraynalı askere göre bu İHA’lar topçu birlikleriyle yan yana çalışıyor ve son dokuz ayda sayıları on kat arttı. Kayıpların sayısı top mermilerinden ziyade İHA saldırıları nedeniyle yükseldi.



İsrail'in Mescid-i Aksa'ya yönelik provokasyonlarına Arap ve İslam dünyasından kınama

Kudüs (DPA)
Kudüs (DPA)
TT

İsrail'in Mescid-i Aksa'ya yönelik provokasyonlarına Arap ve İslam dünyasından kınama

Kudüs (DPA)
Kudüs (DPA)

İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, bin 200'den fazla yerleşimcinin eşliğinde işgal altındaki Doğu Kudüs'te bulunan Mescid-i Aksa'nın avlularına baskın düzenledi. Bu hareket ‘provokasyon’ ve kutsal mekandaki tarihi ve yasal statükonun bariz bir ihlali olarak nitelendirildi.

Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada, İsrail işgal hükümeti yetkilileri tarafından tekrarlanan bu ihlallerin bölgedeki çatışmayı körüklediği uyarısında bulunarak, Suudi Arabistan’ın bu uygulamaları ‘en güçlü şekilde’ kınadığını ifade etti.

Suudi Arabistan, uluslararası topluma ‘barış çabalarını baltalayan ve uluslararası yasa ve normları ihlal eden bu ihlalleri durdurmak için derhal harekete geçme’ çağrısını yineledi.

Ürdün Dışişleri Bakanlığı ise yaptığı resmî açıklamada, ‘yaşananların Mescid-i Aksa’daki statükonun ve uluslararası hukukun açık bir ihlali olduğunu’ vurgulayarak, Mescid-i Aksa'ya yapılan baskını kınadı. Açıklamada ayrıca, ‘144 dönümlük alanıyla Mescid-i Aksa'nın Müslümanlara özel bir ibadet yeri olduğu ve İsrail'in bunun üzerinde hiçbir egemenliği olmadığı’ vurgulandı.

Filistin Devleti Başkanlığı, Ben-Gvir'in Mescid-i Aksa'ya girmesini şiddetle kınadığını ifade ederek, “Bu provokatif davranış, İsrail hükümetinin gerginliği artırma politikalarını sürdürme konusundaki ısrarını yansıtmakta ve aşırılık yanlısı doğasını teyit etmektedir” değerlendirmesinde bulundu. Filistin Devleti Başkanlığı, ABD liderliğindeki uluslararası topluma, ‘tekrarlanan bu ihlalleri durdurma ve İsrail'i uluslararası sözleşmeleri ihlalinden dolayı sorumlu tutma’ çağrısında bulundu.

zdfgth
İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir yerleşimcilerle birlikte Mescid-i Aksa çevresinde (WAFA)

Kudüs İslami Vakıflar İdaresi, Ben-Gvir liderliğindeki bin 251 yerleşimcinin bu sabah Mescid-i Aksa'ya baskın düzenlediğini, işgal güçlerinin yoğun koruması altında avlularında Talmud ritüelleri gerçekleştirdiğini ve mescidin kutsallığına karşı ‘sistematik saldırganlık’ olarak tanımladığı eylemin tekrarlandığını bildirdi.

Arap Birliği ve İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) saldırıyı kınayarak, bunu ‘Müslümanların duygularına yönelik ciddi bir provokasyon ve Haşimilerin Kudüs'teki kutsal mekânlar üzerindeki himayesinin ihlali’ olarak nitelendirdi. Ayrı ayrı yapılan açıklamalarda, bu tür uygulamaların tansiyonu yükselttiği ve sükûnet ve istikrarı sağlamaya yönelik tüm çabaları baltaladığı vurgulandı.

Bu gelişmeler, uluslararası hukuka göre 1967'den beri işgal altındaki Filistin topraklarının bir parçası olan ve tanınmış uluslararası anlaşmalar uyarınca Ürdün'ün himayesi altında bulunan Mescid-i Aksa'ya yönelik devam eden saldırıların sonuçlarına karşı tekrarlanan uyarıların ardından geldi.