Sudan, Guterres ile Hamideti arasındaki görüşmeyi onaylamadığını BM’ye bildirdi

Burhan bu ayın başında Vad Medeni kentine yaptığı ziyarette (Egemenlik Konseyi Medyası)
Burhan bu ayın başında Vad Medeni kentine yaptığı ziyarette (Egemenlik Konseyi Medyası)
TT

Sudan, Guterres ile Hamideti arasındaki görüşmeyi onaylamadığını BM’ye bildirdi

Burhan bu ayın başında Vad Medeni kentine yaptığı ziyarette (Egemenlik Konseyi Medyası)
Burhan bu ayın başında Vad Medeni kentine yaptığı ziyarette (Egemenlik Konseyi Medyası)

Sudan Dışişleri Bakanlığı, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri’nin Sudan’daki Özel Temsilcisi Ramtan Lamamra’ya, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in “isyancı” biri olarak Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) Komutanı Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) ile yaptığı telefon görüşmesini onaylamadığını bildirdi.

Sudan Dışişleri Bakan Vekili Ali es-Sadık, dün basına yaptığı açıklamada, “Bazı BM kurumları ve uluslararası toplumun çoğunluğu tarafından kınanan korkunç ihlallere imza atan bir hareketin lideriyle böyle bir temas kurulmasını kabul etmiyoruz” dedi. Sadık, Lamamra’ya “BM Genel Sekreteri ve HDK Komutanı arasındaki görüşmeyi Sudan halkının onaylamadığını ve halkın tepkisini çektiğini” bildirdi.

ytj6uk
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, BM Güvenlik Kurulu’nun bir toplantısında konuşurken (AFP)

Geçen kasım ayında, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Cezayirli Ramtan Lamamra’yı Sudan’daki özel temsilcisi olarak atamıştı. Bu, BM Entegre Geçiş Yardım Misyonu (UNITAMS) Başkanı ve BM Temsilcisi Volker Peretz’in geçen eylül ayında Sudan hükümeti tarafından ‘istenmeyen adam’ ilan edilmesiyle istifasını sunmasının ardından yapılmıştı.

Sudan resmi haber ajansı SUNA’nın aktardığına göre, Dışişleri Bakan Vekili Ali es-Sadık, “Ramtan Lamamra’ya savaşın çıkmasına yol açan nedenleri, bundan önceki atmosferi, çerçeve anlaşmasının etkisini ve HDK’nin hareketlerini açıkladım” dedi.

Sadık “isyanın” -HDK’yi kastediyor- iktidarı devirmeyi ve ele geçirmeyi amaçladığını, başarısız olduğunda da devlete, vatandaşlara ve onların mülklerine karşı kapsamlı bir savaşa başvurduğunu söyledi.

Sadık, şu anda Port Sudan’da bulunan BM temsilcisine, hükümetinin Cidde Anlaşması’nda belirtildiği gibi müzakere yoluyla bir çözüme ulaşmaya hazır olduğu konusunda güvence vererek, “Temsilciye insani durumu anlattık. Kendisinden BM’ye ve bağışçılara insani yardım sağlanması için çağrıda bulunmasını istedik” dedi.

dvfr
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in Sudan’daki Özel Temsilcisi Cezayirli Ramtan Lamamra (AP)

Lamamra, göreve atanmasından bu yana ülkeye yaptığı ilk ziyarette, Geçici Egemenlik Konseyi’nden istifa eden Aişe Musa’nın liderliğini yaptığı Ulusal Mekanizma olarak bilinen siyasi grupla bir araya geldi. Musa, Lamamra’ya Sudan krizini çözme, demokratik sivil dönüşüm yolunu yeniden tesis etme, savaşı durdurma ve ülkenin yönetimine dair anayasal çerçeveye ilişkin projesi hakkında bilgi verdi.

Ulusal Mekanizma tarafından yapılan ayrı bir açıklamada, Lamamra’nın mekanizmanın savaşın sona ermesine katkıda bulunacak çaba ve önerilerinin yanı sıra istikrarı tesis edip, devleti yeniden inşa edecek şekilde kapsamlı ulusal dönüşüme ilişkin genel düzenleme ve prosedürlerini övdüğü bildirildi.

Geçen hafta düzenlediği basın toplantısında Sudan’daki savaşı durdurma vizyonunu açıklayan Ulusal Mekanizma, hiçbir tarafa karşı önyargılı olmadığını ve yalnızca Sudan halkının çıkarlarını önemsediğini vurgulamıştı.

Lamamra ayrıca, siyasi aktivist Eş-Şefii Hadır ile de bir araya gelerek ‘ateşkes’ meselesini görüştü. Lamamra, Sudan Ordu Komutanı ile HDK Komutanı arasında doğrudan bir görüşme sağlanması, siviller arasında siyasi konuların tartışılmasına hazırlık amacıyla bir ateşkes yapılması ve buna uyulması yönünde gösterilen çabalara dikkat çekti.



Libya'daki ‘Rus nüfuzu’ ABD Özel Temsilcisi’nin güney ziyaretini gölgede bıraktı

ABD Libya Büyükelçiliği heyetinin Sebha'yı ziyaretinden (ABD Libya Büyükelçiliği’nin X hesabı)
ABD Libya Büyükelçiliği heyetinin Sebha'yı ziyaretinden (ABD Libya Büyükelçiliği’nin X hesabı)
TT

Libya'daki ‘Rus nüfuzu’ ABD Özel Temsilcisi’nin güney ziyaretini gölgede bıraktı

ABD Libya Büyükelçiliği heyetinin Sebha'yı ziyaretinden (ABD Libya Büyükelçiliği’nin X hesabı)
ABD Libya Büyükelçiliği heyetinin Sebha'yı ziyaretinden (ABD Libya Büyükelçiliği’nin X hesabı)

Libya'daki ‘Rus nüfuzu’, Libyalı analistlerin ABD Özel Temsilcisi Richard Norland'ın Libya'nın güneyine yaptığı benzeri görülmemiş ziyaretin sonuçlarına ilişkin değerlendirmelerini gölgede bıraktı.

Norland'ın bu hafta başında güneydeki Sebha kentinde Mareşal Halife Hafter'in oğlu Saddam Hafter ile yaptığı görüşmelerin ayrıntıları yeterince açıklanmadı. Ancak gözlemciler Norland'ın Sebha'ya yaptığı ziyaretin ‘sembolik’ olduğunu bildirdi. Derne Üniversitesi'nde siyaset bilimi profesörü olan Yusuf el-Farisi, söz konusu ziyaretin ‘önceki güvensizlik dalgalarının ardından istikrarlı güvenlik koşulları ışığında bir ABD yetkilisinin güney kentine yaptığı ilk ziyaret’ olduğunu belirtti.

cdvfg
ABD'nin Libya Özel Temsilcisi Richard Norland, Sebha ziyareti sırasında gerçekleşen görüşmede konuşurken (ABD Libya Büyükelçiliği’nin X hesabı)

Johns Hopkins Üniversitesi Dış Politika Enstitüsü üyesi Hafız el-Guveyl'e göre, Libya'ya yönelik on yıllık stratejik planın ve Rus nüfuzunu sınırlama girişimlerinin gölgeleri, ABD Özel Temsilcisi’nin Güney Libya ziyaretinde de kendisini gösterdi. El-Guveyl'e göre Rusya'nın Libya'nın güneyindeki nüfuzunu arttırması, ABD'nin kırılgan bölgelere yönelik stratejisinden ve Norland'ın ziyaretinden daha uzak değil. Bu noktada, geçtiğimiz mart ayından bu yana Rus askeri kargo uçaklarının ülkenin güneyinde yer alan Brak eş-Şati Üssü’ne yönelik birden fazla hava ikmalinden söz eden sızıntıların ortaya çıktığını da belirtmek gerekir.

Xujık8
Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid ed-Dibeybe ile CIA Direktörü William Burns arasında Trablus'ta daha önce yapılan bir görüşmeden (UBH)

İki yıldan kısa bir süre önce Biden yönetimi, ‘Çatışmayı Önlemek ve İstikrarı Teşvik Etmek için ABD Stratejisi - Libya için On Yıllık Stratejik Plan’ olarak bilinen planı başlattı. Bu plan, diğer hususların yanı sıra, Libya'nın tarihsel olarak marjinalleştirilmiş güneyini ulusal yapılara entegre etmeyi, daha geniş bir birleşmeye yol açmayı ve güney sınırını güvence altına almayı amaçlıyor.

Norland, Hafter'le görüştükten sonra Libya'nın güneyinin istikrara kavuşturulması, Libya'nın egemenliğinin korunması ve bölünmelerin aşılmasında oynadığı hayati rol hakkında genel bir konuşma yapmakla yetindi. Trablus Üniversitesi’nde siyaset bilimi profesörü olan Dr. Ahmed el-Atraş'a göre söz konusu ziyaret Moskova'nın nüfuz mücadelesi ve Rusya'nın bölgedeki genişlemesini keşfetme bağlamının ötesine geçemeyebilir.

Diğer yandan Norland’ın Libya'nın güvenlik kurumlarını birleştirme çabalarını ülkenin dört bir yanından Libyalı askeri liderlerle ilişki kurarak desteklemekten bahsetmesi de dikkat çekiyor. El-Atraş Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, bu ziyaretin gerçekleri gizlemek için yapıldığını belirtti. El-Atraş’a göre bu ziyaret öncelikle Moskova'yı hedef alıyor ve ülkenin batısından sorumlu İçişleri Bakanı İmad et-Trablusi ile Saddam arasında daha önce yapılan ve tek taraflı bir eylem olan görüşmeye dayanan vizyonları önemsizleştiriyor.

 sc
Rusya Savunma Bakanı Yardımcısı ve Rus hükümetinden üst düzey bir heyetin daha önce Bingazi'ye yaptığı ziyaretten (Şarku’l Avsat)

Öte yandan bir grup analist, Çin'in Libya'daki faaliyetlerinin genişlemesine ilişkin ABD'nin güçlü endişelerinden bahsetti. Siyasi analist İzzeddin Akil'e göre güney Libya, Çin İpek Yolu'nun kesilmesinde önemli bir istasyon olabilir ve aynı zamanda Afrika'da Çinlileri rahatsız etmek ve onlara karşı koymak için bir üs olarak kullanılabilir.

Akil, Washington yönetiminin Trablus Büyükelçisi olarak atanması planlanan Amerikalı diplomat Jennifer Gavito'nun brifinginde Çin hakkında söylenenleri esas aldı.

Gavito geçtiğimiz haziran ayında Senato Dış İlişkiler Komitesi önünde yaptığı açıklamada, Çin'le bağlantılı şirketlerin Libya'da bilgi ve iletişim teknolojileri sektöründe gösterdikleri derin başarılar konusunda uyarıda bulundu.

Infra Global Partners Vakfı danışmanı Jonathan Bass, Pekin'in Mareşal Halife Hafter'e verdiği desteğe işaret ederek, Çin'in daha önce eski Libya Başbakanı Fethi Başağa döneminde çok cazip koşullarla ülkenin güneyinde Libya altını çıkarma hakkını elde ettiğini söyledi.

Sahel bölgesinin son iki yılda Fransa'ya sadık bazı yerleşik rejimlerin devrilmesine tanık olması ve Rusya'nın yeni rejimlerin müttefiki olarak bölgeye müdahil olması da dikkat çekiyor.

Norland'ın Sebha'yı ziyaretinden bir gün sonra Rusya'nın Libya Büyükelçisi Aydar Aganin'in Rus askeri kamyonu Ural'ın direksiyonuna geçmesi ve Ural’ın Libya pazarına girişini kutlaması da önemli bir noktaydı.