Astronotların uzaydaki ilk sözleri

"İlk Türk astronotu" unvanını alan Gezeravcı'nın, Axiom-3 kapsamında başladığı uzay yolculuğu sırasındaki ilk sözünün "İstikbal göklerdedir" şeklinde kayıtlara geçmesinin ardından diğer astronotların da ilk ifadeleri merak konusu oldu

Türkiye’nin ilk astronotu Alper Gezeravcı'nın (sağda) uzaydaki ilk sözü "İstikbal göklerdedir" oldu (AA)
Türkiye’nin ilk astronotu Alper Gezeravcı'nın (sağda) uzaydaki ilk sözü "İstikbal göklerdedir" oldu (AA)
TT

Astronotların uzaydaki ilk sözleri

Türkiye’nin ilk astronotu Alper Gezeravcı'nın (sağda) uzaydaki ilk sözü "İstikbal göklerdedir" oldu (AA)
Türkiye’nin ilk astronotu Alper Gezeravcı'nın (sağda) uzaydaki ilk sözü "İstikbal göklerdedir" oldu (AA)

Türkiye'nin ilk astronotu Gezeravcı'nın da bulunduğu SpaceX'e ait uzay aracı, NASA'nın Florida'daki Kennedy Uzay Merkezi'nden başarıyla fırlatıldı.

Fırlatmanın ardından Ax-3 ekibiyle kurulan canlı bağlantıda konuşan Gezeravcı'nın uzaydaki ilk sözleri, "Türkiye'nin insanlı ilk uzay misyonu için ilk Türk'ün uzaya adım attığı şu anda Yüce Ata'mızın sözüyle bu anı başlatmak istiyorum: Türkiye Cumhuriyetimizin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün dahiyane sözü; 'İstikbal göklerdedir.'" şeklinde oldu.

Gezeravcı’nın bu sözlerinin ardından uzaya giden diğer astronotların uzaydayken kullandıkları ilk ifadeler merak konusu oldu.

“Uzaya çıkmayı başardık”

NASA ve SpaceX tarafından ortaklaşa yürütülen "Crew-6" görevinde yer alan Birleşik Arap Emirlikleri’nden ilk Arap astronot Sultan Al Neyadi, Mart 2023’te gerçekleştirilen fırlatmayla 6 ay sürecek uzay yolculuğuna başladı.

Neyadi’nin uzaydaki ilk sözleri, “Şükürler olsun, uzaya çıkmayı başardık. Herkese, aileme, liderimize, bize güvenen Muhammed bin Raşid Uzay Merkezi'ne ve bizi bu fırlatmaya hazırlayan herkese teşekkür etmek istiyorum.” oldu.

"Uzaya çıkan ilk insan" olarak tarihe geçen Sovyet kozmonot Yuri Gagarin’in Vostok 1 misyonuyla 1961’de yörüngeye ulaştığındaki ilk sözleri, "Araç normal çalışıyor. Vzor'un görüş alanında Dünya'yı görebiliyorum. Her şey planlandığı gibi ilerliyor." şeklinde kayıtlara geçti.

"Dünya ne kadar güzel"

16 Haziran 1963'te uzaya çıkan ilk kadın ve "Martı" kod adını kullanan 26 yaşındaki Valentina Tereshkova, Dünya'ya şu mesajı gönderdi:

Benim, Martı. Her şey yolunda. Ufku görüyorum, koyu şeritli mavi bir gökyüzü. Dünya ne kadar güzel. Her şey yolunda gidiyor.

Alexander Gerst, NASA astronotu Reid Wiseman ve Roscosmos komutanı Maxim Suraev ile Soyuz uzay aracıyla uzaya ulaştığında aile ve arkadaşlarıyla yaptığı kısa görüşmede "Burası harika bir yer." dedi.

20 Şubat 1962'de Dünya yörüngesinde dönen ilk Amerikalı John Glenn, "Friendship 7" adlı uzay kapsülüyle 4 saat 55 dakikada Dünya'nın çevresini 3 kez dolaştı.

Fırlatmadan 5 dakika 44 saniye sonra Glenn, gördüğü manzarayla ilgili, "Burası Friendship 7. Arkayı net bir şekilde görebiliyorum, Cape'e doğru büyük bir bulut deseni var. Güzel bir manzara." ifadelerini kullandı.

Ay’a adım atıldığında söylenen ilk sözler

Amerikalı astronot Neil Armstrong’un "Apollo 11" misyonuyla 1969’da Ay’a ilk kez ayak bastığı sırada söylediği ilk sözler, “İnsan için küçük, insanlık için büyük bir adım.”, "Ay'a ayak basan ikinci insan" olarak tarihe geçen Edwin Buzz Aldrin’in de ilk ifadeleri, Armstrong’un sorusuna verdiği “Güzel manzara.” cevabı oldu.

Ay'a ayak basan 7. insan David Scott, "Burada, Hadley'de bilinmeyenin harikaları arasında dururken doğamızın temel bir gerçeği olduğunu fark ediyorum. İnsanoğlu keşfetmeli ve bu da en büyük keşif." sözlerini sarf ederken bu deneyimi tecrübe eden 3. kişi Pete Conrad, "Mark, bu yumuşak ve mide bulandırıcı. Hey, burası düzgün. Çok fazla batmıyorum." dedi.

Conrad'ı takip eden ve Ay'a ayak basan 4. insan Alan Bean'ın ise ilk yorumu, “Güneş ne kadar parlak.” oldu.

Ay'da yürüyen 9. insan John Young, "İşte buradasın: Gizemli ve Bilinmeyen Descartes. Yayla düzlükleri. Apollo 16 imajınızı değiştirecek. Yaşlı Brer Rabbit'i ait olduğu yere, böğürtlen tarlasına geri gönderdikleri için çok mutluyum." ifadelerini kullandı.

1972'de Apollo 16 misyonuyla "Ay'a ayak basan en genç insan" olan 37 yaşındaki Charlie Duke, "Harika. Ay yüzeyine attığım ilk adım süper, Tony." dedi.

Apollo 17 misyonuyla Ay'da yürüyen 11. kişi Eugene Cernan, Alan Bean gibi güneşin parlaklığından etkilenerek, "Jack, buradayım. Aman Tanrım. İnanılır gibi değil. İnanılmaz ama güneş çok parlak. Çok sığ bir çukura indik. Bu yüzden hafif bir eğim açımız var. Çok sığ, yemek tabağı gibi, çanak krater, sadece payandaların genişliği kadar. Nasılsın, Jack?" diye konuştu.



İnternetin kuralları değişiyor: Yapay zekanın sızamayacağı altyapı geliştirildi

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

İnternetin kuralları değişiyor: Yapay zekanın sızamayacağı altyapı geliştirildi

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

İnternetin büyük bölümüne güç sağlayan internet altyapısı şirketi Cloudflare, "internetin kurallarını değiştirdiğini" söylüyor. 

Şirket, yapay zeka firmalarının internetten veri toplamasını engellemek amacıyla yapay zeka tarayıcılarını doğrudan engelleyecek.

ChatGPT gibi büyük dil modelleri, performanslarını artırmak için muazzam miktarda eğitim verisine ihtiyaç duyuyor. Bu şirketlerin çoğu, sistemleri eğitmek adına farklı internet sayfalarına erişip içeriklerini depolayan  tarayıcılar kullanıyor.

Artık Cloudflare, bu yapay zeka tarayıcılarının doğrudan engelleneceğini söylüyor. Bu, sözkonusu otomatik sistemlerin "izin veya ücret" olmaksızın sayfalara erişemeyeceği anlamına geliyor.

Bu internet sitelerinin yayıncıları, yapay zeka tarayıcılarına sitelerine erişim izni verebilecek. Cloudflare, yapay zeka şirketlerinin ödeme yapıp yapmamayı seçebileceği bir "taramaya göre ödeme" ücreti seçeneği ekleyeceğini söylüyor.

Yapay zeka sistemlerini eğitmek için çevrimiçi yazıların kullanılması, süregelen yapay zeka çağının en bölücü konularından biri haline geldi. Birçok yayıncı, içeriklerinin sistemleri eğitmek amacıyla izinsiz kullanıldığını öne sürerek yapay zeka şirketlerine karşı hukuki yollara başvurdu.

Bu çatışma 2023'te artarken Cloudflare, ilk başta internet sayfalarına özel bir etiket ekleyerek yapay zeka sitelerinden erişmemesini istemesine izin vereceğini söylemişti ancak bu uygulanamazdı. Geçen yıl, bu tür yapay zeka botlarını tespit eden bir teknoloji geliştirerek internet sitelerinin bunları otomatik olarak engellemesine imkan tanımaya başladı.

Artık ikinci araç varsayılan olarak açık hale gelecek.

Cloudflare CEO'su Matthew Prince, New York Times'a, "Cloudflare'ın internetin kurallarını tamamen değiştirdiğini" söyledi. Prince bu hamlenin, yapay zeka şirketlerinin interneti kazıyarak içeriğe serbestçe erişmesinin, insanların yeni yazılar ya da diğer içerik türlerini yayımlamaya teşvik edilmesini engelleyeceği endişesinden kaynaklandığını söyledi.

Independent Türkçe