HRW: Küresel otomobil üreticileri, alüminyum tedarik zincirlerinde Uygurları zorla çalıştırma riskini en aza indirmekte başarısız oldu

Uygur gösterici, Ekim 2023’te İstanbul’daki Çin konsolosluğu yakınındaki Çin karşıtı protestoya katıldı (AFP)
Uygur gösterici, Ekim 2023’te İstanbul’daki Çin konsolosluğu yakınındaki Çin karşıtı protestoya katıldı (AFP)
TT

HRW: Küresel otomobil üreticileri, alüminyum tedarik zincirlerinde Uygurları zorla çalıştırma riskini en aza indirmekte başarısız oldu

Uygur gösterici, Ekim 2023’te İstanbul’daki Çin konsolosluğu yakınındaki Çin karşıtı protestoya katıldı (AFP)
Uygur gösterici, Ekim 2023’te İstanbul’daki Çin konsolosluğu yakınındaki Çin karşıtı protestoya katıldı (AFP)

İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), aralarında General Motors, Tesla, BYD, Toyota ve Volkswagen’in de bulunduğu küresel otomobil üreticilerini, alüminyum tedarik zincirlerinde Uygurların zorla çalıştırılmasına karşı yeterince çaba göstermemekle suçladı.

Şarku’l Avsat’ın DPA’dan aktardığı habere göre, HRW, 99 sayfalık ‘Otomobil Şirketlerinin Çin’de Zorunlu Çalıştırmada Suç Ortaklığı’ başlıklı raporu bugün yayınladı.

HRW’den kıdemli araştırmacı Jim Wormington, rapora ilişkin açıklamasında şunları söyledi:

“Otomobil şirketleri, alüminyum tedarik zincirlerinde Sincan’daki zorunlu çalıştırmayla olan bağlantılarının boyutunu bilmiyor. Tüketiciler, arabalarının Sincan’daki zorla çalıştırma veya diğer suistimallerle bağlantılı malzemeler içerebileceğini bilmelidir.”

Rapora göre, Sincan’daki alüminyum üreticilerinin, Uygurları ve diğer Müslüman azınlıkları Sincan ve diğer bölgelerde çalışmayı kabul etmeye zorlayan Çin hükümeti programlarına dahil olduklarına dair kesin kanıtlar var.

Söz konusu raporda, aralarında General Motors, Tesla, BYD, Toyota ve Volkswagen’in de bulunduğu küresel otomobil üreticilerinin, alüminyum tedarik zincirlerinde Uygurları zorla çalıştırma riskini en aza indirmekte başarısız oldukları vurgulandı.

İnsan hakları örgütleri, yıllardır Sincan’daki yüz binlerce Uygur ve diğer azınlıkların, kendi istekleri dışında ‘eğitim kamplarına’ gönderilmesine dikkat çekerek, bazı durumlarda işkence ve zorla çalıştırmaya maruz kaldıklarını vurguluyor.

Çin hükümeti ise bu suçlamaları reddediyor.



İran füzesinin laboratuvarlarını vurmasının ardından bilim insanları deneylerini kurtarmak için çabalıyor

 İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İran'ın füze saldırısı sonucu hasar gören Weizmann Enstitüsü'nü ziyaret etti. (AP)
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İran'ın füze saldırısı sonucu hasar gören Weizmann Enstitüsü'nü ziyaret etti. (AP)
TT

İran füzesinin laboratuvarlarını vurmasının ardından bilim insanları deneylerini kurtarmak için çabalıyor

 İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İran'ın füze saldırısı sonucu hasar gören Weizmann Enstitüsü'nü ziyaret etti. (AP)
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İran'ın füze saldırısı sonucu hasar gören Weizmann Enstitüsü'nü ziyaret etti. (AP)

İsrail'in prestijli Weizmann Enstitüsü araştırmacıları, İran'dan atılan bir füzenin onlarca gelişmiş laboratuvarın bulunduğu bir binayı yerle bir etmesinin ardından deneylerini kurtarmak için çabalıyor.

Pazar sabahı erken saatlerde Tel Aviv'in güneyindeki Rehovot'ta bulunan enstitü kampüsüne isabet eden füze, birkaç binaya hasar verdi. Araştırmacılar, enkaz ve şiddetli yangına rağmen deneylerinden numuneleri kurtarmak için içeri koştular.

Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığına göre, kampüs gece boyunca boş olduğu için kimse yaralanmadı, ancak binanın bir kısmı tamamen çökerken, binanın kalan kısmındaki duvarlar yıkılarak bükülmüş demirler, moloz yığınları ve tozdan oluşan bir karmaşayı ortaya çıkardı.

Weizmann Enstitüsü Geliştirme ve İletişim Başkan Yardımcısı fizikçi Roee Ozeri Reuters'a yaptığı açıklamada, “Yangınla mücadele ederken laboratuvarlardan mümkün olduğunca çok numune kurtarmak için elimizden geleni yaptık” dedi.

Tel Aviv'in güneyindeki Rehovot'ta Herzl Caddesi üzerinde bulunan Weizmann Enstitüsü (Enstitünün internet sitesi)

Tel Aviv'in güneyindeki Rehovot'ta Herzl Caddesi üzerinde bulunan Weizmann Enstitüsü (Enstitünün internet sitesi)

İsrail, düşmanının nükleer silah geliştirmenin eşiğinde olduğunu söyleyerek geçtiğimiz cuma günü İran'a saldırmaya başladı. Nükleer programının sadece barışçıl amaçlı olduğunu söyleyen İran ise İsrail'e roket ve insansız hava aracı (İHA) saldırılarıyla karşılık verdi.

İsrail saldırıları, İran'ın önde gelen nükleer bilimcilerini, üst düzey askeri liderlerini ve yüzlerce sivili öldürdü ve İran'ın nükleer kapasitesine zarar verdi.

İran saldırıları, İsrail'de 24 sivili öldürdü ve güneydeki Beerşeba kentindeki bir hastane de dahil olmak üzere yüzlerce binaya zarar verdi.

İran, Weizmann Enstitüsü'nü hedef alıp almadığını ya da neden hedef aldığını açıklamadı.

Enstitünün araştırmalarının çoğu tıp ve bilimsel bilgi için potansiyel faydaları olan alanlara yönelik olsa da, enstitünün savunma sektörüyle de bağlantıları var. Ekim 2024'te enstitü, İsrail'in en büyük savunma şirketi Elbit ile ‘savunma uygulamaları için biyo-esinlenmiş malzemeler’ konusunda bir iş birliği yaptığını açıkladı.

1934 yılında kurulan Weizmann Enstitüsü, genetik, immünoloji ve astrofizik gibi alanlarda araştırmalar yürüten çok disiplinli bir kurumdur; uluslararası bilim camiasında dünya standartlarındadır.

Enstitü, 286 araştırma grubu, 191 öğretim üyesi ve yüzlerce doktora ve yüksek lisans öğrencisi ve doktora sonrası bursiyeriyle İsrail'in en önemli bilimsel araştırma enstitüsüdür.

‘Her şey kayboldu’

İran füzesi, özellikle yetişkin kalp hastalıklarıyla ilgili rejeneratif tıbba odaklanan Eldad Tzahor gibi araştırmacıların çalışmalarını vurdu. Tzahor, uzun süredir devam eden deneylerin parçası olan birçok numune ve dokunun yok olduğunu söyledi.

 İsrail'deki Weizmann Enstitüsü, İran bombardımanında hasar gördü. (New York Times)

    İsrail'deki Weizmann Enstitüsü, İran bombardımanında hasar gördü. (New York Times)

Reuters’a konuşan Tzahor, “Her şey kayboldu. Her şeyin yeniden çalışır hale gelmesinin neredeyse tam bir yılımızı alacağını tahmin ediyorum” ifadelerini kullandı.

Enstitü fiziksel hasarın 300 ila 500 milyon dolar arasında olduğunu tahmin ediyor. Enstitü, genellikle birkaç laboratuvar ya da araştırma grubu tarafından paylaşılan karmaşık ve pahalı makinelere sahip.

Embriyonik kök hücre bilimine odaklanan bir moleküler genetik ekibini yöneten Yacoub Hanna, bilim dergisi Nature’a verdiği demeçte, laboratuvarının çatısının çöktüğünü ve merdivenlerin yerinden çıktığını ifade etti.

Derginin haberine göre, öğrencileri yüzlerce donmuş insan ve fare hücre dizisini Hanna'nın bodrum katına yerleştirdiği yedek sıvı nitrojen tanklarına aktararak kurtarmayı başardı.

Hanna, “Bir savaş çıkarsa onları (tankları) kaybetmek istemediğim için hep endişeleniyorum” dedi.