İsrail güçleri cuma günü, Mısır sınırındaki sınır tellerinin önünde sayıları yüz binlere ulaşan yerinden edilmiş ve kaçacak yerleri kalmayan Gazzelilerin yeni bir saldırıdan korkuları sürerken, Gazze Şeridi'nin güney ucundaki son sığınağın dış mahallelerine yeni bir saldırı başlattı.
Reuters haberine göre 2,3 milyonluk Gazze’nin yarısından fazlası evsiz ve Refah'ta toplanmış durumdalar. İsrail güçlerinin geçen hafta Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah Mülteci Kampı’nın kuzeyinde yer alan ana şehir olan Han Yunus'u ele geçirmeye yönelik en büyük saldırılarından birini başlatmasının ardından on binlerce kişi geçtiğimiz birkaç gün içinde eşyalarıyla Mısır sınırına geldi.
Altı çocuk babası olan iş insanı, 55 yaşındaki İmad mobil sohbet uygulaması aracılığıyla şu açıklamada bulundu:
"Bu gerçekleşirse iki seçeneğimiz olacak: Ya kalıp öleceğiz ya da Mısır sınırındaki duvarına tırmanacağız. Gazze halkının çoğunluğu Refah'ta, bu da demek oluyor ki tanklar burayı işgal ederse savaş boyunca benzeri görülmemiş katliamlar yaşanacak."
İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant perşembe günü geç saatlerde güçlerinin Han Yunus'un hemen kuzeyindeki Deyr el-Belah ile birlikte yaklaşık dört aydır devam eden saldırılarda henüz müdahale edilmeyen son bölgeler arasında yer alan Refah'a kaydırılacağını söyledi.
Gallant, yaptığı açıklamada: "Han Yunus'ta görevimizi yerine getiriyoruz. Aynı zamanda Refah'a da ulaşarak bizi tehdit eden terör unsurlarını da yok edeceğiz " dedi.
Sınırdan geçen sınırlı gıda ve tıbbi yardımın Gazze'ye ulaştığı tek bölge olan Refah ve Han Yunus'a komşu bölgeler, geçici çadırlarla doldu. Rüzgârın çadırları devirmesi ya da çadırları yağmurda su içinde bırakarak bölgeyi çamur havuzlarına çevirmesi sefaleti artırdı.
Gazze'den yerinden edilen ve şu an Han Yunus'ta bir çadırda yaşayan beş çocuk annesi Ümmü Bedri telefonda şunları söyledi:
"Ne yapmalıyız? Öyle bir trajedi yaşıyoruz ki bir yandan savaş, diğer yandan açlık ve yağmurla mücadele ediyoruz. Her zaman kış mevsimini balkondan yağmurun yağmasını izlemek için beklerdik. Evimiz gitmişti, yağmur çadırı ıslatmıştı.”
Gazze'nin birçok yerinde telefon iletişimi olmadığından halk, Mısır mobil şebekelerinden sinyal alma ümidiyle sınır hattındaki kum tepelerine tırmanarak dikenli tellerin yanına çıkıyor. Maryam Avde, kendisinin halen hayatta olduğunu bildiren bir mesajı Han Yunus'taki ailesine göndermeye çalışıyor.
Umutsuzluk artıyor
Birleşmiş Milletler, ‘kurtarma ekiplerinin artık Han Yunus savaş alanındaki hasta ve yaralılara ulaşamadığını ve savaşın Refah'a ulaşma ihtimalini düşünmenin imkânsız olduğunu’ belirtti.
Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi sözcüsü Jens Laerke cuma günü Cenevre'de düzenlediği basın toplantısında şunları söyledi:
"Han Yunus’taki çatışmaların artması sonucu geçtiğimiz birkaç gün içinde yerinden edilerek Refah’a sığınanların sayısındaki artıştan dolayı endişemi belirtmek isterim. Refah umutsuzlukla dolu bir düdüklü tencere ve biz sonrasında ne olacağından korkuyoruz.”
Hamas militanlarının 7 Ekim'de Gazze’de başlattığı savaş sonrası İsrail istatistiklerine göre 1.200 İsrailli öldü, 253 kişi de rehin alındı.
Gazze'deki sağlık yetkilileri, Gazze Şeridi'nin büyük bölümünü yok eden İsrail saldırıları sonucunda teyit edilen toplam ölü sayısının 112’sinin son 24 saatte olmak üzere 27 bin Filistinliyi aştığını ve binlerce cesedin enkaz altında kaldığını söyledi.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre arabulucular, Gazze Şeridi'ni yöneten Hamas'ın geçen hafta İsrail ve ABD istihbarat başkanlarıyla birlikte formüle edilen ve Mısır ile Katar tarafından iletilen, bölge sakinlerinin tankların Refah’a girmesinden önce çatışmaları durduracağına inandığı, savaşta ilk uzun süreli ateşkes önerisine yanıt vermesini bekliyor.
Arap medyasının Katarlı bir yetkiliden aktardığı haberine göre ateşkesin yakın olduğu sevinciyle Gazze'de perşembe günü kısa süreli silah sesleri duyuldu. Ancak Katar henüz bir anlaşmaya varılmadığını belirtti. Kasım ayı sonunda bir hafta süreli Hamas'ın 110 kadın, çocuk ve yabancı rehineyi serbest bıraktığı anlaşma şu ana kadar üzerinde anlaşılan tek ateşkes oldu. Şu an masada olan öneri, çatışmaların çok daha uzun bir süre durdurulması, yardımların Gazze Şeridi’ne ulaşması ve Gazze sakinlerinin evlerine dönmesine izin verilmesi ile ilgili. Filistinli bir yetkili, bunun yakalanan askerlerin serbest bırakıldığı ve ölü rehinelerin cesetlerinin teslim edildiği ve Hamas'ın geri kalan sivil rehineleri serbest bıraktığı 40 gün süren ilk aşamayı içerdiğini söyledi.
Ancak iki tarafın bundan sonra ne olacağına dair halen farklı bakış açıları var. İsrail, Gazze’den askerlerini çekmeden veya Filistinli tutukluları serbest bırakmadan önce Hamas'ın ortadan kaldırılması gerektiğini belirtirken Hamas ise İsrail geri çekilmeyi ve savaşı bitirmeyi kabul etmedikçe ateşkes imzalamayacağını vurguluyor.
Bölgesel gerilim
ABD'nin Suriye ve Irak'ta İran'la müttefik gruplara saldırı düzenleme ihtimali nedeniyle Ortadoğu bölgesi de gerginlik içinde. Geçen cumartesi günü Ürdün’de üç Amerikan askerinin bir insansız hava aracı saldırısında öldürülmesi gerginliğin daha da artmasına yol açtı. Washington, Gazze savaşının başlamasından bu yana İran müttefiki grupların bölgede artan şiddet dalgası sırasında ilk kez askerlerini öldürdüğü saldırıya yanıt verme hazırlığı yaptığını bildirdi.
İran'la daha kapsamlı bir savaşı başlatmadan sert bir tepki verilmesi yönünde baskı altında olan ABD Başkanı Joe Biden, söz konusu eyleme karşılık verileceğini açıkladı. ABD'li yetkililer birkaç gün içinde saldırıların gerçekleşeceğini söylerken Tahran yanıt da vereceğini duyurdu. Cumhurbaşkanı İbrahim Raisi televizyonda yaptığı konuşmada: "Herhangi bir savaş başlatmayacağız ama biri bize karşı aslanlık yapmak isterse güçlü bir karşılık alacaktır" dedi.
Suriye hükümetine danışmanlık yapan bazı üst düzey İran Devrim Muhafızları komutanları aralık ayından bu yana, İsrail'in Suriye'ye düzenlediği düşünülen hava saldırılarında öldürüldü. Yarı resmi İran medyası cuma günü, İsrail'in Şam'a düzenlediği başka bir saldırıda Devrim Muhafızları danışmanının öldürüldüğünü bildirdi. İsrail her zamanki gibi açıklama yapmazken resmi Suriye medyası, Suriye'nin İsrail'in fırlattığı füzeleri vurduğunu aktardı. Reuters perşembe günü, İsrail saldırıları nedeniyle İran’ın Suriye'deki Devrim Muhafızları’nın sayısını azalttığını bildirdi.
İran'la müttefik olan ve Washington'ın Ürdün'deki güçlerine yönelik saldırının sorumluluğuyla suçladığı Irak’taki Hizbullah Tugayları, Bağdat hükümetini zorda bırakmamak için ABD'ye karşı askerî harekâtı askıya alacağını ifade ederken Gazze savaşının başlangıcından bu yana ABD'nin hava saldırılarının da hedefi olan Irak el-Nüceba Hareketi cuma günü yaptığı açıklamada ABD’lilere saldırmaya devam edeceğini duyurdu.
Yerlerinden edilmiş Gazzeli kadın ve çocuklar, eşyalarıyla birlikte bir kamyonetin arkasında seyahat ediyorlar. (AFP)
Beyt Lahiya'da İsrail saldırısında öldürülen akrabaları için ağlayan Filistinli bir kadın (AFP)
İsrail'in Gazze'nin Şucaiyye mahallesinde bir konuta düzenlediği saldırının gerçekleştiği bölgeyi inceleyen Filistinli arama kurtarma görevlileri (AFP)