Libya Başkanlık Konseyi Fizan’daki kalkınma projelerine vurgu yaptı

Derne barajı çökmesi faciasında 16 sanığın duruşması ertelendi.

Derne kentinde selin yol açtığı yıkımın genel tablosu (AP)
Derne kentinde selin yol açtığı yıkımın genel tablosu (AP)
TT

Libya Başkanlık Konseyi Fizan’daki kalkınma projelerine vurgu yaptı

Derne kentinde selin yol açtığı yıkımın genel tablosu (AP)
Derne kentinde selin yol açtığı yıkımın genel tablosu (AP)

Libya Başkanlık Konseyi Üyesi Musa el-Koni, güney bölgelerde istikrarın sağlanması için birçok alanda kalkınma projeleri oluşturulmasının gerekliliğini vurguladı. Derne Temyiz Mahkemesi Pazar günü, sel felaketi ve kentteki barajların çökmesi davasında sanıkların duruşmasının bu 25 Şubat’a ertelenmesine karar verdi. Derne kentindeki Kriz Komitesi üyesi Hamad el-Şalavi, yaptığı kısa açıklamada mahkemenin bu davada sanıkları yargılamak için ilk oturumunu erteleme kararı aldığını söyledi.

Libya Başsavcısı es-Sıddık es-Sur'un ofisi, Derne kentinde şiddetli yağışlar nedeniyle tanık olunan sağanak yağışların ardından, ülkenin rezervdeki baraj tesisini yönetmekten sorumlu 16 yetkilinin tutuklandığını duyurdu. Geçtiğimiz Eylül ayında Libya'nın doğu kıyısını vuran fırtına, Derne kentinde çok sayıda barajın patlamasıyle çok sayıda sellere ve tüm mahallelerin sular altında kalmasına neden olmuştu.

HGH
Daniel Fırtınası'nın 14 Eylül 2023'te Libya'nın doğusundaki Derne şehrini vurmasının ardından yaşanan sellerin yol açtığı yıkımı gösteren genel bir fotoğraf (AFP)

Birleşmiş Milletlere göre bu sel felaketlerinde, en az 4 bin 300 kişi öldüğü, 8 bin kişinin kaybolduğu ve yaklaşık 43 bin kişi kişi yerinden edildiği belirtildi. Libyalı örgütler, ülkenin afet yönetimi ve bozulan altyapı durumu hakkında "bağımsız uluslararası soruşturma" yapılması çağrısında bulundu.

Libya Merkez Bankası Başkanı es-Sıddık Ömer el-Kebir ise Cumartesi akşamı, Libya BM Misyonu (UNSMIL) Başkan Yardımcısı ve İnsani İşler Koordinatörü Georgette Gagnon’yla, “hasarın boyutunu ve yeniden inşanın mali değerine yardımcı olmanın yollarını belirlemek için Derne şehrini ve çevre bölgeleri ziyaret ettiğinde” farklı bir konuda görüştüğünü söyledi. “İnsani yardım kuruluşlarının Libya bankalarındaki rolünü ve bu kuruluşların işlemlerini Libya’nın mevcut düzenlemelrine uygun bir şekilde kolaylaştırılmasını görüştüklerini” belirtti.

El-Kebir, aynı zamanda, Alman Büyükelçisi Michael Unmacht ile bankanın Derne ve çevresinin yeniden inşa programındaki rolü,  Dünya Bankası'nın bu alandaki deneyimlerinden yararlanmak için danışmanlık alma olanağı, Merkez bankası birleşme projesindeki son gelişmeler, 2024 yılı bütçesinin çıkarılması ve Ulusal Petrol Kurumu'nun üretimi artırmasına destek verilmesi yönünde atılan adımlarla ilgili de görüştü.

Es-Sıddık, bu ay sonunda Libya'da, iki ülkeden çok sayıda iş adamının katılımıyla gerçekleştirilecek "Libya-Almanya Ekonomik Forumu"nu da görüştüklerini söyledi.

YJU
Libya Merkez Bankası tarafından basına dağıtılan, valisinin, Alman büyükelçisiyle yaptığı görüşmenin fotoğrafı

Libya Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe ise Cumartesi akşamı yaptığı konuşmada, Libyalıların terörle mücadeledeki çabalarına vurgu yaparak  "İslam Askeri İttifakı" ülkelerinin Savunma Bakanları Konseyi toplantısında, "El-Bunyan El-Marsus” savaşlarındaki destansı kahramanlığa övdü ve "Gazze'deki savaşın derhal durdurulması" çağrısında bulundu. İşgalci varlığın yaptığının en çirkin haliyle terörizm olduğunu ve bunun sonuçlarının küresel istikrar açısından ağır olacağına dikkat çekerek “ Gazze halkına karşı işlenen suçlara son verilmesi, onlara insani ve tedavi edici yardımların ulaştırılmasının sağlanması" gerektiğini belirtti.

Ayrıca Dibeybe, yedi kamu şirketinin bağlı ortaklığının, özelleştirme işlemlerinin tamamlanmasını üstlenecek olan “Yatırım Teşviki ve Özelleştirme İşleri Genel Kurumu”na devredilmesi yönünde karar yayınladı.

Öte yandan Avrupa Birliği Büyükelçisi Nicola Orlando, Pazar günü Birlik Hükümeti’nin Yerel Yönetim Bakanı Bedir ed-Din el-Toumi'ye Avrupa Birliği tarafından finanse edilen, Libya'daki on belediyede gerekli kapasite oluşumunu sağlayacak bir projenin tamamlanma süreci hakkında bilgi verdiğini söyledi.

Bu projenin, Libyalı toplulukların ve iş adamlarının yararına Libya kaynaklarının sürdürülebilir şekilde kullanılmasına yol açan balıkçılık sektörünün geliştirilmesine ve çevre güvenliğine katkısına dikkat çekti.

Proje uzmanları, Zliten şehrine şu anda karşı karşıya olduğu zorlukların aşılmasında yardım sağlamaya hazır olduklarını ifade etti.

Başkanlık Konseyi üyesi Musa el-Koni, güney bölgelerde kalkınma projelerinin oluşturulmasının gerekliliğini vurgularken, Pazar günü Tehale Belediye Başkanı, eğitim müfettişi ve belediyenin sağlık görevlisiyle yaptığı görüşmede “Bölgenin ileri gelenleriyle birlikte, belediyenin eğitim ve sağlık kurumlarında karşılaştığı sorunları, vatandaşların hizmetinde görevlerinin yerine getirebilmeleri için ilgili makamlarla koordineli olarak çalışma” sözü verdi.

5Y6UMK7IL8
Libya’nın batısında tutuklanan bir grup düzensiz göçmen (LANA)

Libya'ya düzensiz göçmen akınıyla mücadeleyle ilgili olarak Cumartesi akşamı, ülkenin batısındaki İstikrar Destek Servisi, Nalut şehrindeki ofisinden yaptığı açıklamada, "Tunus sınırından yasa dışı yollardan ülkeye giren farklı milletlerden 100 kaçak göçmeni tutuklamayı başardıklarını” açıkladı.



Gazze ateşkesi: Atılım için geri sayım başladı mı?

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Katarlı mevkidaşı ile Doha'da basın toplantısı düzenledi. (AFP)
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Katarlı mevkidaşı ile Doha'da basın toplantısı düzenledi. (AFP)
TT

Gazze ateşkesi: Atılım için geri sayım başladı mı?

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Katarlı mevkidaşı ile Doha'da basın toplantısı düzenledi. (AFP)
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Katarlı mevkidaşı ile Doha'da basın toplantısı düzenledi. (AFP)

Arabulucuların Gazze Şeridi'nde ateşkesin yeniden başlamasıyla ilgili olarak tarafların tutumlarında ‘kısmi ilerleme’ kaydedildiğine dair güvencelerinin ortasında, Hamas ile İsrail arasında bir anlaşmaya varılmasının, özellikle ‘savaşın nasıl sonlandırılacağı’ konusunda bir anlaşma sağlanamaması nedeniyle ‘zor’ olduğu tahmin ediliyor.

Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani dün Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile Doha'da düzenlediği basın toplantısında, Gazze'de yeni bir ateşkese ulaşma çabalarında ‘bazı ilerlemeler kaydedildiğini, ancak İsrail ile Hamas arasında bir anlaşmaya varılmasının zor olduğunu’ söyledi. Al Sani, “Perşembe günü diğer toplantılara kıyasla bazı ilerlemeler kaydettik. Ancak en önemli soruya bir cevap bulmamız gerekiyor: Bu savaşı nasıl sona erdireceğiz? Tüm müzakerelerin odak noktası bu” ifadelerini kullandı.

Al Sani’ye göre Hamas, İsrail Gazze Şeridi'ndeki savaşı sona erdirirse kalan tüm İsrailli esirleri serbest bırakmaya hazır. Ancak İsrail, Hamas’ın ‘savaşı sona erdirmek için net bir vizyon ortaya koyulmadan esirleri serbest bırakmasını’ istiyor. Al Sani, “Taraflar arasında ortak bir hedef olmadığında, savaşı sona erdirme şansının çok zayıfladığını düşünüyorum” dedi.

Fidan, Türk yetkililerin Hamas'la yaptığı görüşmelerin, hareketin Gazze'deki ateşkesin ötesine geçen ve İsrail'le yaşanan krize iki devletli çözüm de dahil olmak üzere kalıcı bir çözüm getirmeyi amaçlayan bir anlaşmaya daha açık olacağını gösterdiğini söyledi.

Kapsamlı bir vizyon

Öte yandan Hamas, Gazze Şeridi'ne gönderilen yardım malzemelerinin azalmasının yarattığı baskı ve İsrail'deki sivil itaatsizlik çağrıları arasında ‘kapsamlı’ olmasını istediği ‘bir anlaşmaya varma çabalarının başarısını’ desteklemekten bahsediyor.

ABD Başkanı Donald Trump'ın yaklaşık iki hafta sonra bölgeye yapacağı ziyaret öncesinde yaşanan bu gelişmeler, ‘yakın bir ateşkes için geri sayımın her zamankinden çok daha olası hale geldiğini’ gösteriyor. Şarku’l Avsat'a konuşan uzmanlara göre, kapsamlı mı yoksa geçici mi olduğu konusunda görüş ayrılıkları bulunan olası bir anlaşmayı, ziyaret öncesi ABD'nin baskısı çözecek gibi görünüyor.

Dün Şarku’l Avsat'a konuşan Hamas'tan bilgili bir kaynağa göre, hareket cumartesi günkü toplantıda Mısırlı arabulucu aracılığıyla, entegre bir girişim de dahil olmak üzere savaşı sona erdirmek için kapsamlı vizyonunu sundu. Kaynak, “Hamas tarafından Mısır aracılığıyla sunulan bu girişim, geniş çapta memnuniyetle karşılandı” dedi.

zxscdfrg
İsrail'in dün Gazze'nin orta kesiminde yer alan el-Bureyc Mülteci Kampı’na düzenlediği saldırının ardından Filistinli bir adam yaralı bir çocuğu taşıyor. (AFP)

Konuyla ilgili bilgi sahibi bir kaynak, girişimin ‘saldırganlığın durdurulması, işgal güçlerinin Gazze Şeridi'nden çekilmesi, Filistin halkına acil yardım sağlanması, beş ila yedi yıl arasında değişen uzun vadeli bir ateşkesin kabul edilmesi, Gazze Şeridi'nin bir toplum destek komitesi aracılığıyla yönetilmesi için Mısır vizyonuna bağlılık, yeniden inşa çabalarının desteklenmesi ve anlaşmanın uygulanmasını kolaylaştırmak için açık ve uygulanabilir garantiler sağlanması karşılığında tüm İsrailli esirleri içeren bir takas anlaşmasının uygulanmasını’ öngördüğünü söyledi.

Hamas'ın Kahire ziyareti, geçen hafta Türkiye'de Fidan ile yapılan görüşmenin ardından bir hafta içinde ikinci kez gerçekleşirken, hareketten iki kaynak o dönemde Şarku’l Avsat'a, Hamas’ın ‘aralarındaki iyi ilişkiler’ ışığında ‘kapsamlı anlaşma’ konusundaki vizyonunu Trump yönetimine iletmek için Türkiye'den destek istediğini doğruladı.

Büyük bir fırsat

Mısır Dış İlişkiler Konseyi üyesi ve İsrail meseleleri konusunda uzman bir akademisyen olan Dr. Ahmed Fuad Enver, ‘üç ay önce göreve başlamasının arifesinde yaptığına benzer bir anlaşmayı tekrarlamak isteyen Trump'ın önümüzdeki ay bölgeye gelecek olması nedeniyle müzakerelerde somut ilerleme sağlamak için büyük bir fırsat olduğuna’ inanıyor. Enver, “Sadece insani ya da geçici bir ateşkes değil, savaşın sona erdirilmesi konusunda da iyi haberler gelmesi muhtemel” dedi.

Filistin'in eski Kahire Büyükelçisi Berekat el-Ferra, ‘Hamas'ın önerilen bu anlaşmayla seçeneklerini tüketmesinden sonra, bir atılım için geri sayımın artık kesin olduğuna’ inanıyor. El-Ferra, ‘bir sonraki anlaşmanın şu anda kapsamlı olmayacağını, daha ziyade kapsamlı bir anlaşmaya yönelik müzakereleri içerecek geçici bir anlaşma olacağını’ belirtti.

Hamas konusunda uzman bir Filistinli siyasi analist olan İbrahim el-Medhun, ‘hareketin girişimi ve ciddiyetinden sonra topun tamamen İsrail'in sahasında olduğu’ değerlendirmesinde bulundu. El-Medhun'a göre ‘İsrail işgali, kapsamlı ve nihai bir anlaşmaya varmayı reddederek oyalamaya devam edecek.’

cvdfg
İsrail'in dün Gazze'nin orta kesiminde yer alan el-Bureyc Mülteci Kampı’na düzenlediği saldırının ardından yıkılan evlerin enkazı arasında duran Filistinli bir kadın (AFP)

Medhun, “Hamas'ın, işgalin öldürme ve yıkıma geri dönmesine izin verecek herhangi bir kısmi ya da kırılgan geçici çözümü reddeden kesin tutumunda ısrar etmesi muhtemel. Hamas'ın kesin tutumu ışığında kısmi bir anlaşmaya varma olasılığı pek mümkün görünmüyor” ifadelerini kullandı.

Beyaz Saray'dan yapılan son açıklamaya göre Trump'ın 13-16 Mayıs tarihleri arasında Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri'ne (BAE) yapacağı ziyaret için geri sayım sürerken ve Binyamin Netanyahu hükümeti savaşın sona ermesini talep eden ve sivil itaatsizlik tehdidinde bulunan gösterilerle baskı altındayken, İsrail Hamas'ın gündeme getirdiği öneri hakkında yorum yapmadı.

Sivil itaatsizlik

İsrail iç istihbarat teşkilatı Şin-Bet'in (Şabak) eski direktörü Ami Ayalon, cumartesi günü binlerce İsraillinin Netanyahu hükümetine karşı esirlerin iadesi talebiyle düzenlediği gösterilere katılımı sırasında yaptığı açıklamada, İsrail'i korumanın bir görev olduğunu düşünerek barışçıl sivil itaatsizlik çağrısında bulundu.

Mart ayının başından bu yana sınır kapılarının kapatılması, Gazze Şeridi'ne gıda ve insani yardım malzemelerinin girişinin engellenmesi ve İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik savaşını yeniden başlatmasıyla birlikte, Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi'nin (OCHA) işgal altındaki Filistin topraklarındaki kıdemli insani işler görevlisi Jonathan Whittall dün yaptığı basın açıklamasında malzemelerin tükenmekte olduğunu doğruladı.

Enver, İsrail'in iç baskılarının arttığına ve Trump'ın baskısının Netanyahu'nun bir anlaşmayı kabul etmesiyle sonuçlanabileceğine inanırken, el-Medhun ‘ciddi ve kararlı bir ABD müdahalesinin denklemi değiştirebileceğini’ vurguladı. El-Ferra'ya göre bu baskılar ışığında Trump'ın ziyareti yakın bir atılımı kolaylaştırabilir ve önce kısmi bir anlaşmaya, ardından da bölgedeki çıkarlarını güvence altına almak için ciddi ve gerçek bir ABD baskısının ardından kapsamlı bir anlaşmaya varılabilir.