Abdullahiyan, Esed’e İran’a ziyaret davetinde bulunmak üzere Şam’da

İran Dışişleri Bakanı, ABD kuvvetlerinin Suriye topraklarındaki yasa dışı varlığını kınadı.

Abdullahiyan, Esed’e İran’a ziyaret davetinde bulunmak üzere Şam’da
TT

Abdullahiyan, Esed’e İran’a ziyaret davetinde bulunmak üzere Şam’da

Abdullahiyan, Esed’e İran’a ziyaret davetinde bulunmak üzere Şam’da

İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed’e İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin İran’ı ziyaret davetini iletti. Dün Şam’da Suriye Devlet Başkanı ile görüşmesinin ardından Abdullahiyan, bölgedeki son gelişmeler ile bölgesel ve uluslararası konuları ele aldığını belirtti. Abdullahiyan, İsrail’in Suriye’deki askeri danışmanları hedef alan bombardımanını da kınadı.

İsrail’in bu yılın başından bu yana İran Devrim Muhafızları ve Suriye topraklarındaki İranlı milislerin mevziilerine düzenlediği 10’dan fazla saldırıda, 6’sı Devrim Muhafızları unsuru, 6’sı Lübnan Hizbullah’ı unsuru ve 3’ü Irak uyruklu olmak üzere Suriye’de yaklaşık 31 kişi öldü ve 9 kişi de yaralandı.

Suriye İnsan Hakları Gözlemevi’ne (SOHR) göre saldırılarda aralarında silah ve mühimmat depoları, karargâh, merkezler ve araçların da bulunduğu yaklaşık 27 hedef imha edildi.

FOTO: Şam yakınındaki Dimas Havalimanı (İsrail ALMA Araştırma Merkezi)
Şam yakınındaki Dimas Havalimanı (İsrail ALMA Araştırma Merkezi)

Bölge turu kapsamında Beyrut’tan dönen İran Dışişleri Bakanı’nın gelişinden bir gün önce İsrail, geçen cumartesi gecesi Şam’ın batısındaki ed-Dimas Havaalanını bombalayarak Suriye’nin askeri altyapısını hedef aldı. Russia Today internet sitesine göre Rusya’nın Suriye’deki Uzlaşma Merkezi başkanı Vadim Collet, İsrail saldırılarını Suriye hava sahası dışından başlattığını belirtti.

Bu saldırılarla eş zamanlı olarak Esed rejimine bağlı bir köyün yakınındaki çiftlikte bulunan eve saldırı düzenlendi. Resmi Suriye medyası kayıpların maddi kayıplarla sınırlı olduğunu bildirirken, SOHR da kimlikleri açıklanmayan 3 kişinin öldürüldüğünü doğruladı.

FOTO: Suriye Dışişleri Bakanı Faysal Mikdad ve İranlı mevkidaşı Hüseyin Emir Abdullahiyan, dün Şam’da Dışişleri Bakanlığı’nda gazetecilerle konuşuyor (AFP)
Suriye Dışişleri Bakanı Faysal Mikdad ve İranlı mevkidaşı Hüseyin Emir Abdullahiyan, dün Şam’da Dışişleri Bakanlığı’nda gazetecilerle konuşuyor (AFP)

Abdullahiyan, Suriyeli mevkidaşı Faysal Mikdad ile düzenlediği basın toplantısında

 ABD kuvvetlerinin Suriye topraklarındaki yasa dışı varlığını kınadı. Ayrıca Cumhurbaşkanı Esed ile ‘bölgedeki son gelişmeler ve bölgesel ve uluslararası meseleleri’ görüştüğünü söyledi.

Suriye Devlet Başkanı, İran Dışişleri Bakanı ile yaptığı görüşmede, Washington’un ‘Siyonist varlığa öldürücü silahlar sağlamaya devam etmesinin ve Ortadoğu’nun çeşitli bölgelerine yönelik saldırılarının, çatışmanın kapsamını genişletmekle tehdit ettiğini’ dile getirdi. Suriye medyasında yer alan haberlere göre Esed, “Siyonist varlık ile Batı, bugün bir ikilem içindedir. Batı’nın artık yapması gereken, bu varlığı kurtarmaktır” dedi. Esed ayrıca İsrail’in Filistin, Suriye ve Lübnan’daki tırmanışının ‘bu çıkmazdan çıkma girişiminden başka bir şey olmadığını’ vurguladı.

FOTO: Esed, Mayıs ayında Şam’daki başkanlık sarayında İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’yi kabul etti (AFP)
Esed, Mayıs ayında Şam’daki başkanlık sarayında İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’yi kabul etti (AFP)

İsrail’in Filistin halkına yönelik katliamlarını durduramamaları nedeniyle ilgili uluslararası kurumları, özellikle de Güvenlik Konseyi’ni eleştiren Esed, İsrail’in Refah şehrinde suçlarına devam etmeye hazırlandığını söyledi.

Öte yandan Abdullahiyan, Gazze meselesinin artık sadece bölgesel düzeyde değil, uluslararası düzeyde de ana sorun haline geldiğini belirtti. İranlı Bakan, Suriye’nin Filistin halkını ve davasını desteklemede ön saflarda yer aldığına dikkat çekti.

Hüseyin Emir Abdullahiyan, beraberindeki heyetle birlikte dün Beyrut’tan Suriye’nin başkenti Şam’a geldi. Burada Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah, Başbakan Necib Mikati, Dışişleri Bakanı Abdullah Buhabib, Meclis Başkanı Nebih Berri, İslami Cihad Hareketi Genel Sekreteri Ziyad en-Nahale, Hamas Hareketi liderlerinden Usame Hamdan ve Filistin Halk Kurtuluş Cephesi Genel Sekreter Yardımcısı Cemil Mezher ile görüştü. İran Dışişleri Bakanı, Beyrut’taki İran Büyükelçiliği’nde düzenlediği basın toplantısında, “Bölge, istikrara ve siyasi çözüme doğru ilerliyor” dedi.

FOTO: Suriye Dışişleri Bakanı Faysal Mikdad ve İranlı mevkidaşı Hüseyin Emir Abdullahiyan, dün Şam’da ortak basın toplantısı düzenledi (Reuters)
Suriye Dışişleri Bakanı Faysal Mikdad ve İranlı mevkidaşı Hüseyin Emir Abdullahiyan, dün Şam’da ortak basın toplantısı düzenledi (Reuters)

Medyada çıkan haberlere göre görüşmelerde, Tahran’daki karar verici çevrelerin, ABD ve İsrail’in Suriye ve Irak’taki güçlerine yönelik saldırılarının artması ve İran Devrim Muhafızları ile ona bağlı milislerden bazı liderlerin öldürülmesiyle ilgili sonraki adımları inceledikleri konuşuldu.

Aktarılana göre askeri eğilim, suikastlara yanıt verme eğiliminde. Diplomatik akım, meseleleri kontrol altında tutmak ve bölgede meydana gelen değişimleri İran diplomasisinin yararına kullanmak için itidalli davranmanın ve gerilimin tırmandırılmamasının gerekli olduğunu dile getirdi.



Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
TT

Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)

Filistinli yetkililere göre Gazze'de ateşkes görüşmeleri çıkmaza girdi. 

Kimliğinin açıklanmaması şartıyla BBC'ye konuşan kaynaklar, Tel Aviv yönetiminin Katar'ın başkenti Doha'daki müzakerelere, ihtilaflı konularda karar vermeye yanaşmayan bir heyet gönderdiğini savunuyor. 

Ayrıca yetkililer, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ABD ziyaretiyle "zaman kazanmaya" çalıştığını ve süreci tıkadığını ileri sürüyor. 

Netanyahu, 7-10 Temmuz'da gerçekleştirdiği ziyarette ABD Başkanı Donald Trump'la bir araya gelmişti. Ancak beklenen 60 günlük ateşkesin sağlandığına dair bir açıklama yapılmamıştı.

Filistinli yetkililer, İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesi ve bölgeye yardım girişleri gibi konularda uzlaşma sağlanamadığını belirtiyor. 

BBC, özellikle İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah ve Han Yunus kentlerini ayıran Morag Koridoru'nda işgali sürdürme ısrarının henüz aşılamadığını aktarıyor. İsrail ordusunun Gazze'nin 1 ila 1,5 kilometre içine giren bir alandaki "tampon bölgeleri" bırakmak istemediği ifade ediliyor.

Diğer yandan Hamas'ın tampon bölgelere ait haritaları istediği ve sözkonusu alanın söylenenden çok daha büyük olduğunun ortaya çıktığı aktarılıyor. Buna göre İsrail ordusu, bazı noktalarda Gazze'nin 3 kilometre kadar içine giren tampon bölgeler inşa etmeyi planlıyor. 

Filistinli örgütün ilk etapta bu konuda taviz vermeyi düşündüğü fakat haritaları görünce bundan vazgeçtiği ifade ediliyor. Tel Aviv yönetiminin, Gazze'nin Mısır sınırındaki Refah kentinin tamamında işgalini sürdürmeyi planladığı aktarılıyor.

Kaynaklardan biri, Netanyahu yönetiminin tutumuna dair şunları söylüyor: 

Bu görüşmeleri hiçbir zaman ciddiye almadılar. Bunları zaman kazanmak ve sahte bir ilerleme görüntüsü vermek için kullandılar.

Diğer yandan New York Times'ın (NYT) analizinde, Netanyahu'nun Gazze savaşını iktidarını sürdürmek için kullandığına dikkat çekiliyor. 

Netanyahu'nun, savaşın sürmesini isteyen Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir gibi radikal sağcı koalisyon ortaklarını memnun etmek için ateşkese yanaşmadığı ifade ediliyor. 

Analizde, Netanyahu'nun Nisan 2024'te ateşkes yapmayı düşündüğü fakat yine aynı baskılar nedeniyle geri adım attığı belirtiliyor. Bazı Amerikalı yetkililerin, Netanyahu'yla İsrail halkının yüzde 50'sinin savaş yerine rehine takası anlaşmasını istediğine dair anket sonuçları paylaştığı, İsrail liderininse şöyle yanıt verdiği aktarılıyor: 

Evet ama bu yüzde 50'lik kesim benim seçmenlerimden oluşmuyor.

Başbakanın yargı reformu paketinin 2023'te büyük protestolara yol açtığı, hatta yedek askerlerin greve gittiği anımsatılıyor. Bunlara ek olarak Netanyahu hakkında yolsuzluk ve rüşvet suçlamalarıyla açılan davaların sürdüğü hatırlatılıyor. 

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) de Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında Kasım 2024'te tutuklama emri çıkarmıştı. 

Analizde, Netanyahu'nun Gazze savaşını uzatarak bu davalardan kendini korumaya çalıştığı belirtiliyor. "İsrail hiç olmadığı kadar güvensiz bir konumda" denen analizde, başbakanın hamlelerinin ülke tarihinin en karanlık sayfalarından birini oluşturduğu ifade ediliyor: 

Netanyahu, 21. yüzyılın felaketlerinden birinin mimarı ve bu felaket, İsrail'in adını muhtemelen onlarca yıl lekeleyecek.

Independent Türkçe, BBC, Times of Israel, New York Times