عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
YAŞAM Sağlık

Genetiği değiştirilmiş ürünlerin sağlık üzerindeki etkileri

Laktoz intoleransı bulunanların gıda ürünlerinde laktoza dikkat etmesi ve alternatifleri tercih etmesi öneriliyor.
Laktoz intoleransı bulunanların gıda ürünlerinde laktoza dikkat etmesi ve alternatifleri tercih etmesi öneriliyor.
TT
TT

Genetiği değiştirilmiş ürünlerin sağlık üzerindeki etkileri

Laktoz intoleransı bulunanların gıda ürünlerinde laktoza dikkat etmesi ve alternatifleri tercih etmesi öneriliyor.
Laktoz intoleransı bulunanların gıda ürünlerinde laktoza dikkat etmesi ve alternatifleri tercih etmesi öneriliyor.

Ünlü Rus doktor Dr. Alexander Myasnikov, genetiği değiştirilmiş ürünler hakkındaki gerçeği ve bu kadar tartışmaya değip değmediğini merak ediyor. Zira tüm gıda ambalajlarının üzerinde ‘glütensiz’, ‘GDO’suz’, ‘laktozsuz’ gibi ibarelerin olduğu görüyoruz. Bu bir gerçek mi yoksa ürün pazarlama hilesi mi? Sağlık ürünleri ile reklam amaçlı adımları nasıl ayırt edebileceğinizi, sağlığınıza bilinçli ve etkili bir şekilde nasıl dikkat edebileceğinizi gösteriyoruz...

Myasnikov konuya dair “Glütensiz gıdalara olan talep son dönemde o kadar arttı ki bunları yemek sağlıklı beslenmede yeni bir trend haline geldi” dedi.

Russia Today haber ağının yerel Vesti Ru’dan aktardığına göre tıbbi araştırma dergilerde şu ibarelere yer veriliyor:

“Glüten, çölyak hastalığı (tahıllarda bulunan proteine ​​karşı intolerans) olan kişilerin yanı sıra alerjisi ve bazı inflamatuar bağırsak hastalıkları olan kişiler için de tehlikeli olabilir. Alerjisi olmayan sağlıklı bir insan için ise gluten herhangi bir tehlike teşkil etmiyor.”

Genetiği değiştirilmiş ürünler

Genetiği değiştirilmiş gıda ürünleri birçok efsane ve önyargıya neden oluyor. Birçok ürün, soya ve çeşitli sebze ve meyveler gibi genetiği değiştirilmiş bileşenler içeriyor. Genetiğin değiştirilmesi, zararlı genlerin kontrol altına alınmasına, zararlılara dayanıklı yeni çeşitlerin elde edilmesine ve daha yüksek üretkenliğin sağlanmasına yardımcı oluyor. Şarku’l Avsat’ın uzmanlardan edindiği bilgilere göre genetiği değiştirilmiş gıdaların faydaları zararlarını geride bırakıyor.

Kolesterol

Bitkisel yağlar yüksek oranda kalorileri içeriyor ancak kalp ve kan damarları üzerinde faydalı etkisi olan iyi kolesterol açısından da zenginler. Ayrıca bu kolesterolün hormonların sentezi ve vücutta gerekli hayati süreçlerin sürdürülmesi için gerekli olduğunu da bilmek gerekiyor.

Laktoz

Birçok kişi, irritabl bağırsak sendromu ve gıda alerjileri de dahil olmak üzere çeşitli şekillerde ortaya çıkabilen laktoz intoleransından sıkıntı çekiyor. Bu durumda gıda ürünlerinde laktoza dikkat edilmesi ve alternatiflerin tercih edilmesi öneriliyor.

Kafein

Günde yaklaşık 400 mg kafein insanlar için güvenli bir doz olarak kabul ediliyor. Ancak her insanın kafeine karşı kişisel bir tepkisi olduğunun bilinmesi lazım. Özellikle kişi uykusuzluk veya diğer olumsuz etkilerden mustaripse aşırı miktarda tüketmemeli.

Daha fazlasını oku

 
 
YAŞAM Sağlık

Erken bunama... Neden görmezden geliyoruz? En belirgin belirtileri neler?

Bunama genellikle yaşlılarla ilişkilendirilse de bu durum yaş ayrımı gözetmez. (Reuters)
Bunama genellikle yaşlılarla ilişkilendirilse de bu durum yaş ayrımı gözetmez. (Reuters)
TT
TT

Erken bunama... Neden görmezden geliyoruz? En belirgin belirtileri neler?

Bunama genellikle yaşlılarla ilişkilendirilse de bu durum yaş ayrımı gözetmez. (Reuters)
Bunama genellikle yaşlılarla ilişkilendirilse de bu durum yaş ayrımı gözetmez. (Reuters)

Dünya çapında yaklaşık 57 milyon insan bunama (demans) hastalığından mustarip. Demans vakalarının çoğu yaşlı insanlarda teşhis edilirken, vakaların yaklaşık yüzde 7'si 65 yaşın altındaki insanlarda görülüyor.

Bu sayının daha yüksek olmasının nedeni erken bunamanın yeterince teşhis edilememesi olabilir. Bu da pek çok insanın ihtiyaç duyduğu destekten mahrum kalabileceği anlamına geliyor.

Şarku’l Avsat’ın Independent'tan aktardığına göre erken bunamanın yeterince teşhis edilmemesinin beş nedeni ve hastalıkla ilişkili en yaygın semptomlar şunlar:

Demans ve yaşlılıkla ilişkisi

‘Demans’ kelimesini duyduğunuzda aklınıza 65 yaş altı biri geliyor mu? Demans genellikle yaşlılarla ilişkilendirilse de bu durum ayrım gözetmez. Aslında, herkese (hatta çocuklara bile) farklı demans türleri teşhisi konulabilir. Ancak bu yaygın varsayım, pek çok gencin doktorlarına başvurmayacağı anlamına geliyor. Çünkü çoğu kişi semptomlarının herhangi birinin nedeninin demans olabileceğini düşünmez.

Doktorlar da genellikle gençlerde demans olasılığını göz ardı ediyor. Erken bunama teşhisi konulan birçok kişinin semptomları başlangıçta göz ardı edilmiş ve hatta bazı doktorlar bu kişilerin deneyimlerine çok az ilgi göstermiştir. Gençlere demans için ‘çok genç’ olduklarının söylenmesi de alışılmadık bir durum değildir.

Bu deneyimlerin hayal kırıklığına yol açması şaşırtıcı değildir. Hastalar ve aileleri, sağlık sistemleri tarafından önemsenmediklerini ve ihmal edildiklerini hisseder.

Farklı semptomlar

Demans genellikle kısa süreli hafıza kaybı ile ilişkilendirilir. Ancak biliş (düşünmeden algılamaya kadar tüm zihinsel süreçlerimizi kapsar) son derece karmaşıktır.

Bu nedenle demans, kişilik ve dilde değişiklikler, nesneleri tanımada, mesafeleri tahmin etmede veya hareketleri koordine etmede zorluklar ve hatta halüsinasyonlar ve sanrılar gibi çok çeşitli semptomlara yol açabilir.

Yaşlılarda görülen demansla karşılaştırıldığında, erken bunama hastalarında hafıza kaybı dışında belirtilerin görülme olasılığı daha yüksektir. Örneğin, araştırmalar erken Alzheimer hastalığı olan kişilerin yaklaşık üçte birinde koordinasyon sorunları ve görme değişiklikleri ile ilişkili erken belirtiler olduğunu göstermektedir.

Demansın nadir nedenleri

Demans, hepsi bilişsel bozukluğa neden olan bir dizi beyin bozukluğu için kullanılan bir şemsiye terimdir. Yaşlılarda demansın en yaygın nedeni Alzheimer hastalığıdır ve vakaların yüzde 50 ila 75'ini oluşturur. Ancak 65 yaşın altındaki kişilerde demans vakalarının yalnızca yüzde 40'ı Alzheimer hastalığına bağlanabilir.

Bunun yerine, erken bunama genellikle frontotemporal demans gibi nadir görülen nörodejeneratif durumlardan kaynaklanır. Frontotemporal demans, demans teşhisi konulan yaklaşık yirmi kişiden birini etkilemektedir. Bu hastalıklar beynin kişilik, davranış, dil, konuşma ve yürütme işlevlerinden sorumlu bölümlerini etkiler.

Örneğin, primer progresif afazi bir frontotemporal demans türüdür. Bu tür, her 100 bin kişiden yaklaşık üçünü etkiler. Primer progresif afazi esas olarak kişinin iletişim kurma ve konuşmayı anlama becerisini etkiler.

Sekonder demans da erken başlangıçlı demansı olan kişilerde daha yaygındır. Altta yatan başka bir tıbbi durum, bir hastalık (Huntington hastalığı veya beyin tümörü gibi) veya bir dış faktörün (viral enfeksiyon, madde bağımlılığı veya kafa travması gibi) neden olduğu demanstır.

Semptomların diğer durumlarla örtüşmesi

Erken bunama belirtileri, bipolar bozukluk, psikoz, depresyon ve anksiyete gibi bazı ruh sağlığı durumlarında yaygın olarak görülen belirtilere çok benzer.

Belirtiler arasında ilgisizlik, panik hissi, sinirlilik, ajitasyon, halüsinasyonlar ve sanrılar da yer alabilir.

Erken bunamanın erken belirtileri kadınlarda menopoz veya yorgunluk dönemi olarak yanlış teşhis edilebilir.

Elbette bu belirtileri yaşayan herkes erken bunama hastası değildir. Ancak teşhisi kolaylaştırmak için örtüşen semptomlar hakkında farkındalık yaratmak önemlidir.

Deneyimler kişiden kişiye değişir

Bir kişinin semptomlarının türü ve şiddeti, fiziksel sağlığı, sosyal çevresi ve hatta stres düzeyleri gibi birçok faktöre bağlı olarak değişebilir. Tüm bunlar demansın nasıl yaşandığı konusunda önemli farklılıklara yol açar.

Kişinin bilişsel rezervi (beynin hasar veya beyin değişikliklerine rağmen iyi bilişsel işlevi sürdürme yeteneği) de demans semptomlarını nasıl yaşadıklarını ve bunlarla nasıl başa çıktıklarını etkiler. Bazı insanlar bu zorlukların üstesinden gelmek için güçlü destek ağlarına, psikolojik dayanıklılığa veya kişiselleştirilmiş başa çıkma stratejilerine güvenerek daha etkili bir şekilde uyum sağlayabilir.