Viral enfeksiyonlar da dahil olmak üzere hafıza kaybının nedenleri hakkında bilmeniz gerekenler

Viral enfeksiyonlar da dahil olmak üzere hafıza kaybının nedenleri hakkında bilmeniz gerekenler
TT

Viral enfeksiyonlar da dahil olmak üzere hafıza kaybının nedenleri hakkında bilmeniz gerekenler

Viral enfeksiyonlar da dahil olmak üzere hafıza kaybının nedenleri hakkında bilmeniz gerekenler

Ünlü Rus Doktor Alexander Myasnikov, viral enfeksiyonların, tiroid sorunlarının, depresyonun, diyabetin ve diğer faktörlerin bilişsel yeteneği ve hafızayı etkileyebileceği konusunda uyarıda bulundu.

Russia Today haber ağının Vesti Ru’dan aktardığına göre, virüsler, ciddi hafıza bozukluğuna neden olan ensefalite (beyin iltihabı) neden olabilir. Örneğin Kovid-19, su çiçeği ve daha az zararlı olan diğer viral hastalıklar beyin iltihabına yol açabilir. Saç dökülmesi, kilo alma ve cilt değişiklikleri de tiroid beziyle ilgili sorunlara işaret eder. Tiroid büyümesi, doğru hormon tedavisiyle normale dönen hafıza bozukluğuna da neden olur.

Bu bağlamda sinir sisteminin ve hafızanın normal işleyişi için B12 vitamininin önemi göz ardı edilemez. B12 eksikliği kısa ve uzun süreli hafıza sorunlarına yol açabilir.

B12 vitamininin özelliği, vücuttaki rezervlerinin 3-4 yıl içinde birikmesi ve ve yaklaşık olarak aynı süre boyunca yeterli olmasıdır. B12 midede özel bir yerde emilirken, özel bir proteine ​​bağlanır. Emiliminin bağlı olduğu proteinin üretimini engelleyen bir hastalık ya da herhangi bir neden varsa vücut bu vitamini kolay bir şekilde ememez.

Ayrıca şeker hastalığının neden olduğu damar hastalıkları ve kalp yetmezliği de beyne giden kan akışını azaltan, hafızayı ve bilişsel yetenekleri etkileyen hastalıklar arasında yer alır. Yüksek tansiyon, şeker hastalığı ve kalp yetmezliği olduğunda kan akışı bozulur, bu da beyindeki küçük kan damarlarını olumsuz etkiler ve demansın nedenlerinden birini teşkil eder.

Hafıza bozulmasının ve konsantrasyon eksikliğinin nedenleri arasında stres ve depresyon yer alır. Zihinsel sağlığın iyi bir şekilde korunması, zihin açıklığının koşullarından biri sayılır.

Son olarak bilim insanları, hafıza bozulmasının nedeni olarak uyku apnesi sendromundan bahsediyor. Uyku apnesinin beyindeki zayıf kan dolaşımı nedeniyle beyin hipoksisine ve zayıf hafızaya yol açabileceği belirtiliyor.

Beyindeki oksijen eksikliği, yüksek kan şekerinin, obezitenin ve sağlık üzerindeki diğer birçok olumsuz etkinin nedenlerinden birini oluşturuyor.



Dubai çikolatasının popülaritesi dünya çapında fıstık kıtlığına neden oluyor

Üstüne altın yaprak konulmuş Dubai çikolatası (Arşiv - AFP)
Üstüne altın yaprak konulmuş Dubai çikolatası (Arşiv - AFP)
TT

Dubai çikolatasının popülaritesi dünya çapında fıstık kıtlığına neden oluyor

Üstüne altın yaprak konulmuş Dubai çikolatası (Arşiv - AFP)
Üstüne altın yaprak konulmuş Dubai çikolatası (Arşiv - AFP)

Dubai çikolatasının popülaritesi, Antep fıstığı arzında küresel bir krize yol açarak dünya çapında fıstık kıtlığını şiddetlendirdi ve fiyatların hızla yükselmesine neden oldu.

Antep fıstığı kreması, kadayıf ve sütlü çikolatanın birleşiminden oluşan Dubai çikolatası, 2021 yılında Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) merkezli çikolata şirketi Fix tarafından piyasaya sürülmesinin ardından büyük ilgi gördü ve bir TikTok videosu viral oldu. Aralık 2023'te yayınlanan video 120 milyondan fazla izlendi ve fıstıklı çikolataya karşı küresel bir tutku uyandırarak birçok benzer ürünün ortaya çıkmasına neden oldu.

Kuruyemiş perakendecisi CG Hacking'den Giles Hacking, bu tutku nedeniyle Antep fıstığı fiyatlarının bir yıl önce pound (ağırlık ölçüsü birimi) başına 7,65 dolardan şu anda pound başına yaklaşık 10,30 dolara yükseldiğini söyledi. Hacking, “Şu anda Antep fıstığı piyasasında arz sıkıntısı yaşanıyor” dedi.

Şarku’l Avsat’ın Financial Times'tan aktardığı habere göre, tüketiciler o kadar heyecanlı ki, Birleşik Krallık gibi ülkelerde bazı mağazalar her müşterinin alabileceği çikolata sayısını sınırlıyor.

vfdghty
Berlin'deki bir tatlı dükkanında Dubai çikolataları hazırlanıyor. (Arşiv - AFP)

Antep fıstığının ana ihracatçısı olan ABD'de geçen yıl hayal kırıklığı yaratan hasadın ardından Antep fıstığı stokları zaten azalmaktaydı. Hacking, ABD mahsulünün normalden daha kaliteli olduğunu ve bunun da genellikle çikolata ve diğer gıdalar için malzeme olarak satılan ucuz, kabuksuz Antep fıstığı içlerinin arzını azalttığını söyledi. Hacking, “Çok fazla arz yoktu. Bu yüzden Dubai çikolatası geldiğinde ve çikolatacılar ellerine geçen tüm ürünleri satın aldıklarında, dünyanın geri kalanında bir kıtlık yaşandı” ifadelerini kullandı.

BAE'ye Antep fıstığı ihracatı

İran gümrük idaresine göre, dünyanın en büyük ikinci antepfıstığı üreticisi olan İran, Mart 2025'te sona eren altı aylık dönemde BAE'ye bir önceki 12 aya kıyasla yüzde 40 daha fazla antepfıstığı ihraç etti.

İran Antep Fıstığı Derneği yönetim kurulu üyesi Behruz Ağa, kıtlığın, küresel fıstık arzının talebi aştığı ve fiyatların düşmesine neden olduğu 2023'ten keskin bir geri dönüşü temsil ettiğini söyledi.

Yetiştiricilikte dönüşüm

Kaliforniya'da bazı çiftçiler badem fiyatlarının düşmesi nedeniyle son yıllarda bademden Antep fıstığına geçiş yaptı. Ancak bu ağaçlar eylül ayındaki bir sonraki hasada kadar üretime başlamayacak.

Diğer yandan çikolata üreticileri yeterince krema dolgulu çikolata üretemediklerini söylüyor.

Financial Times’a göre çikolata severler zaten kakao arzında yaşanan sıkıntıdan mustaripti ve bu durum 2024 yılında sert hava koşulları ve hastalıkların mahsulü etkilemesiyle fiyatların neredeyse üç katına çıkmasına neden oldu. Üreticiler, kakao kullanımını en aza indiren yeni tariflerle daha küçük barlar satmaya başladı.

Fix, başkalarının kendi markasını müşterileri yanıltmak için kullandığına dair endişelerini dile getirdi. Şirket ürünlerini BAE dışında satmıyor ve günde sadece iki saat satışa sunuyor.

İsviçreli çikolata üreticisi Laderach'ın CEO'su Johannes Laderach, “Dubai çikolatasına olan talep bizi çok şaşırttı. Birkaç ay önce piyasaya sürdük ve talep katlanarak artmaya devam ediyor” ifadelerini kullandı.