Beyin pili, depresyon tedavisinde umut ışığı oldu

"Ameliyattan sonraki ilk gün, o olumsuz ruh halinin ortadan kalktığını hissetmeye başladım"

Bazı bilim insanları, DBS'yle depresyon tedavisi için henüz yeterli aşamaya gelinmediğini belirtti (AP)
Bazı bilim insanları, DBS'yle depresyon tedavisi için henüz yeterli aşamaya gelinmediğini belirtti (AP)
TT

Beyin pili, depresyon tedavisinde umut ışığı oldu

Bazı bilim insanları, DBS'yle depresyon tedavisi için henüz yeterli aşamaya gelinmediğini belirtti (AP)
Bazı bilim insanları, DBS'yle depresyon tedavisi için henüz yeterli aşamaya gelinmediğini belirtti (AP)

Amerikalı bilim insanları, beyin pilini depresyon tedavisinde kullanmayı hedefliyor.

Araştırmacılar, derin beyin stimülasyonu (DBS) olarak bilinen tedavi yönetimini, ağır depresyon vakalarında da uygulamak istiyor. DBS, beynin belirli bölgelerine elektrik göndermek için kafatasının içine yerleştirilen elektrodlardan oluşan bir implant çeşidi. 

DBS, halihazırda Parkinson ve epilepsinin tedavisinde kullanılıyor. ABD merkezli haber ajansı AP'nin aktardığına göre Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) yöntemin, Tedaviye Dirençli Depresyon (TDD) hastalarında da kullanılabilmesi için inceleme ve onay sürecini hızlandırdı. 

New York'taki Mount Sinai Center for Neuromodulation adlı araştırma merkezi, DBS tedavisinin TDD üzerindeki etkilerini gözlemlemek için çalışmalar yürütüyor. 

Uzun yıllar boyunca TDD'den muzadrip Emily Hollenbeck, tedavi için bu programa katılıp DBS'yi deneyen kişilerden biri. 

Birçok ilacın yanı sıra elektroşok tedavisini de denediğini ve hiçbir şekilde kalıcı iyileşme kaydedilemediğini belirten Hollenbeck, bir doktorun tavsiyesiyle DBS'yi denemeye karar verdiğini söyledi.

Ameliyatı gerçekleştiren Dr. Brian Kopell, elektrodları beynin iki yarımküresi arasındaki bilgi iletişimini sağlayan sinir ağlarından oluşan korpus kallozumun hemen üstünde yer alan singulat korteks bölümüne yerleştirdi. Beynin bu bölümü, duyguların düzenlenmesinden sorumlu.

Kopell, normalde elektriksel aktivitenin beynin tüm alanlarına herhangi bir engelle karşılaşmadan dağıldığını belirtirken, depresyonda bu akımın beynin "duygusal devresinde" sıkışıp kaldığına dikkat çekti. Cerrah, DBS'nin bu sıkışıklı giderdiğini ve beynin elektriksel aktivitesini normal haline döndürdüğünü bildirdi. 

Hollenbeck, ameliyatın ardından kısa sürede olumlu etkileri görmeye başladığını belirterek, "Ameliyattan sonraki ilk gün, o olumsuz ruh halinin, ağırlığın ortadan kalktığını hissetmeye başladım" dedi. 

Ayrıca kendisini en mutlu eden gelişmenin tekrar müzik dinlemekten zevk alması olduğunu söyledi. 

Hollenbeck'in psikiyatristi Dr. Martijn Figee ise "Bana Vietnam yemeğinin tadını yıllar sonra gerçekten ilk kez alabildiğini söyledi. New York'a taşındığından beri tamamen boş olan evini dekore etmeye de başladı" dedi.

Kaliforniya Üniversitesi'nden Dr. Katherine Scangos, DBS'le TDD tedavisi üzerine çalışmaların 20 yıldır yapıldığına dikkat çekerek "Alanda hızlı ilerlemeler kaydediliyor. Kısa süre içinde FDA onayının da geleceğini düşünüyorum" dedi.

Independent Türkçe



Elektrikli araçlarda mıknatıssız dönem: Karbon ayak izi yüzde 40 azalacak

Elektrikli araçlar, fosil yakıtların kullanımını azaltırken bilim insanları çevreye faydalarını artırmaya çalışıyor (Reuters/Arşiv)
Elektrikli araçlar, fosil yakıtların kullanımını azaltırken bilim insanları çevreye faydalarını artırmaya çalışıyor (Reuters/Arşiv)
TT

Elektrikli araçlarda mıknatıssız dönem: Karbon ayak izi yüzde 40 azalacak

Elektrikli araçlar, fosil yakıtların kullanımını azaltırken bilim insanları çevreye faydalarını artırmaya çalışıyor (Reuters/Arşiv)
Elektrikli araçlar, fosil yakıtların kullanımını azaltırken bilim insanları çevreye faydalarını artırmaya çalışıyor (Reuters/Arşiv)

İki otomotiv şirketi yeni bir sistemle, elektrikli araçlarda mıknatıssız motora geçişi hızlandırmayı amaçlıyor. Yeni teknolojinin karbon ayak izinde yüzde 40 düşüş sağlayacağını öne sürüyorlar. 

Bugün üretilen çoğu elektrikli aracın motorunda mıknatıs olduğu için nadir toprak elementlerine ihtiyaç duyuluyor. Ancak bu elementlerin çıkarılma sürecinin maliyetli olması sorun teşkil ediyor. 

Elektrikli araçların yaygınlaşmasıyla bu elementlere ihtiyacın artması beklenirken, otomotiv üreticileri farklı yollar arayışına giriyor.

Almanya merkezli Mahle, Mıknatıssız Temassız Verici (MCT) adlı tasarımıyla motorların dönen bölümlerini ifade eden rotorlarda yaygın olarak kullanılan mıknatıslara duyulan ihtiyacı gideriyor. 

Bu parçalardaki fırçalar yerine kablosuz bir vericiden gönderilen elektrikle manyetize olan bobinlerin konması, nadir toprak elementlerine bağlılığı ortadan kaldırıyor.

Şirket ayrıca MCT tasarımının, fırçaların yıpranmasından kaynaklanan onarım ve bakım maliyetini de giderdiğini ifade ediyor.

Fransa merkezli otomotiv şirketi Valeo ise motorların dönmeyen kısımları statorlar ve kontrol sistemlerini mıknatıssız şekilde geliştirmeye odaklanıyor.

Yeni bir işbirliğine imza atan iki şirket, uzmanlıklarını birleştirerek mıknatısa ihtiyaç duymayan üst sınıf araçlar üretmeyi planlıyor. Valeo ve Mahle, 220 kW ve 350 kW arasında değişen maksimum güce sahip bir mıknatıssız elektrikli aks sistemi geliştirmek üzere çalışacak.

14 Ekim Pazartesi günü yaptıkları açıklamada tanıtılan Dahili Fırçasız Elektrikli Uyarma (iBEE) adlı sistemin, mıknatıssız elektrikli motorların performansında ve verimliliğinde devrim yaratabileceği öne sürülüyor.

Ayrıca yeni bir soğutma teknolojisi üzerinde çalışan şirketler bu sayede diğer elektrikli araçlara kıyasla karbon ayak izinde yüzde 40 düşüş yaşanacağını iddia ediyor. 

Valeo Güç Bölümü CEO'su Xavier Dupont, işbirliğini "mükemmel bir eşleşme" diye niteleyerek ekliyor:

Bu ortaklık, otomotiv endüstrisinin daha yenilikçi ve sürdürülebilir çözümlere doğru evrimini desteklemede kilit öneme sahip.

Valeo ve Mahle, ilk prototip testlerini 2024 sonuna kadar tamamlamayı planlıyor.

Independent Türkçe, New Atlas, Interesting Engineering, Mahle