BM raporu: Sudan’daki çatışmanın her iki tarafı da savaş suçuna varabilecek ihlaller gerçekleştiriyor

Hartum’da ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri arasında çıkan çatışmalarda dumanlar yükseliyor (Reuters)

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği, Sudan’daki iç savaşa ilişkin hazırlanan son raporu yayınladı.

Raporda, iç savaşın tarafları olan ordu ve Hızlı Destek Kuvvetleri’nin, hastaneler, pazarlar ve hatta yerinden edilenlerin bulunduğu kamplar gibi sivil mekanlara ‘ayrım gözetmeyen saldırılar’ gerçekleştirdiği ve savaş suçu anlamına gelebilecek ihlaller gerçekleştirdiği bildirildi.

Sudan ordusu ile Hızlı Destek Kuvvetleri arasında 10 aydır süren çatışmayı sona erdirme çabaları, şu ana kadar başarısızlıkla sonuçlandı.

İç çatışmada binlerce insan öldü ve 6 milyondan fazla insan evlerini terk etmek zorunda kaldı.

Bu da Sudan’ın dünyada en fazla yerinden edilmiş insana sahip olduğu anlamına geliyor.

BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, rapora ilişkin açıklamasında, “Bu ihlallerin bir kısmı savaş suçu niteliğinde. Silahların susturulması ve sivillerin korunması gerekiyor” dedi.

ABD de çatışmaya ilişkin açıklamasında, savaşan iki tarafın savaş suçları işlediğini ifade ederek, Hızlı Destek Kuvvetleri ve müttefik milislerinin Batı Darfur’daki etnik temizlik operasyonlarına karıştığını vurguladı.

Her iki taraf da, cinayet ve taciz raporlarını araştıracaklarını ve olaya karışan kişilerin yargılayacaklarını öne sürdü.

Rapor, bazıları birçok Sudanlının kaçtığı komşu Etiyopya ve Çad’da gerçekleştirilen 300’den fazla mağdur ve tanığın röportajlarının yanı sıra çatışma bölgelerinden alınan fotoğraf, video ve uydu görüntülerinin analizine dayanıyor.

BM’nin raporu, Nisan’dan Aralık ayına kadar olan dönemi kapsıyor.

Raporda, bazen canlarını kurtarmak için kaçanların ya da şiddet yüzünden yerlerinden edilenlerin patlayıcı kullanılarak yapılan saldırıların kurbanı oldukları belirtildi.

Hartum’un kuzeyindeki bir pazarda tahrip edilen arabalar ve binalar (Reuters)

Raporda, Darfur’da bulunan Zalingei’deki kampların, 14-17 Eylül tarihleri ​​arasında Hızlı Destek Kuvvetleri tarafından hedef alınması sonucu çok sayıda yerinden edilmiş kişinin öldüğü belirtildi.

Ayrıca, 22 Ağustos’ta köprü altına sığındıkları sırada, ordu tarafından atıldığı söylenen top mermileri sonucu çoğu çocuk ve kadın olmak üzere yaklaşık 26 sivil hayatını kaybetti.

Raporda ayrıca, söz konusu mağdurların ifadelerine atıfta bulunularak, Hızlı Destek Kuvvetleri’nin canlı kalkan kullanma yönünde askeri bir strateji benimsediğine dikkat çekildi.

Buna örnek olarak, başkent Hartum’da, orduya ait savaş uçaklarının başlattığı hava saldırılarını önlemek için düzinelerce kişinin alıkonularak, Hızlı Destek Kuvvetleri’nin askeri tesislerinin yakınına yerleştirilmesi gösterildi.

Rapor, haftalarca defalarca toplu tecavüze uğrayan bir kadın da dahil olmak üzere, en az 118 kişinin tecavüz de dahil olmak üzere cinsel şiddete maruz kaldığını ortaya çıkardı.

Saldırıların çoğu paramiliter güçler tarafından evlerde ve sokaklarda gerçekleştirildi.

Raporda, Hızlı Destek Kuvvetleri tarafından çok sayıda tecavüzün işlendiği belirtildi.

Reuters ise, Hızlı Destek Kuvvetleri ve onlarla ittifak kuran Arap milislerin başlattığı etnik saldırılarda toplu tecavüz vakalarını belgeledi.

Sudan’daki savaş, sivil yönetime geçiş ve serbest seçimlerin yapılması yönündeki uluslararası destekli bir plan kapsamında, ordu ve Hızlı Destek Kuvvetleri’nin yetkileri konusunda yaşanan anlaşmazlıklar nedeniyle geçen yıl Nisan ayında patlak vermişti.