Dünya basını, üçüncü yılına giren Ukrayna savaşını nasıl gördü?

Rusya'nın pozisyonu ve Ukrayna'nın karşılaştığı mühimmat sorunlarıyla bu yıl savaşın gidişatı değişebilir

Ukrayna'da işçiler, Anavatan anıtındaki Sovyet amblemini ağustosta Ukrayna'nınkiyle değiştirmişti (AFP)
Ukrayna'da işçiler, Anavatan anıtındaki Sovyet amblemini ağustosta Ukrayna'nınkiyle değiştirmişti (AFP)
TT

Dünya basını, üçüncü yılına giren Ukrayna savaşını nasıl gördü?

Ukrayna'da işçiler, Anavatan anıtındaki Sovyet amblemini ağustosta Ukrayna'nınkiyle değiştirmişti (AFP)
Ukrayna'da işçiler, Anavatan anıtındaki Sovyet amblemini ağustosta Ukrayna'nınkiyle değiştirmişti (AFP)

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in 24 Şubat 2022'de verdiği emirle başlayan Ukrayna savaşı üçüncü yılına girerken dünya basını, Kiev'e yönelik desteğin Batı'da azalmasını, mühimmat sıkıntılarını ve olası stratejileri masaya yatırdı.

Bugün ikinci yıldönümüne girilen savaşta çatışmalar sürerken, Ukrayna'nın yazın başlattığı karşı saldırıda hedeflerine ulaşamaması ve Batı ülkelerinin 7 Ekim'de başlayan Gazze savaşına odaklanması Kiev'i zor durumda bıraktı.

France 24: "Putin için 2024 kritik"

Fransa'nın kamu yayıncısı France 24'ün analizinde, Batı ülkelerinden mühimmat tedarikinin azalması ve Rusya'nın savaş alanındaki güçlü savunma hattı nedeniyle Ukrayna'nın savunmaya odaklanan bir strateji izlemek zorunda kaldığı belirtildi.

Analizde, Kiev'in geçen yaz başlattığı karşı taarruzun başarıya ulaşamamasının, Genelkurmay Başkanı Valeri Zalujni'nin görevine mal olduğu da hatırlatıldı. Ukrayna lideri Volodimir Zelenski, tartışmalı bir sürecin ardından 8 Şubat'ta Zalujni'yi görevden alarak yerine Kara Kuvvetleri Komutanı Oleksandr Sırski'yi getirmişti. 

Sırski de Almanya'nın kamu televizyon kanalı ZDF'e 13 Şubat'ta verdiği söyleşide "Saldırı odaklı operasyonlarımızı savunmaya ağırlık verecek şekilde değiştirdik" demişti. 

Sorbonne Üniversitesi'nden Guillaume Lasconjarias savaştaki mevcut duruma ilişkin şu değerlendirmeleri paylaştı: 

Rusların inşa ettiği derin savunma hatları, Ukrayna'nın karşı taarruzunu tüketip bitirdi. Rus hatlarında halen yer yer açık noktalar var, komuta sorunları da yaşıyorlar fakat çabuk öğreniyorlar ve uyum sağlama yetenekleri asla hafife alınmamalı.

Washington merkezli düşünce kuruluşu Center for New American Security'den Andrea Kendall-Taylor ise Ukrayna'nın mevcut sıkıntıların sürmesi halinde Rusya'nın üstünlüğü ele geçireceğine dikkat çekti. Araştırmacı, "Putin için 2024 çok önemli, dinamikler değişti" ifadelerini kullandı. 

Guardian: "Avrupa, ABD'yi garantör olarak göremeyeceğini anladı"

Birleşik Krallık'ın önde gelen gazetelerinden Guardian'daki analizdeyse karşı taarruzun başarısız olması ve Donetsk Oblastı'ndaki Avdiyivka'nın Rusların eline geçmesiyle Ukrayna'nın zor durumda kaldığı yazıldı. 

Uzun çatışmaların ardından Ukrayna birlikleri Avdiyivka'dan çekilmiş, Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu da 16 Şubat'ta şehri ele geçirdiklerini duyurmuştu.

Haberde, savaşın başından beri her iki tarafta da onbinlerce kayıp verildiğine dikkat çekilirken, en az 10 bin sivilin öldürüldüğü aktarıldı. Ayrıca Birleşmiş Milletler rakamlarına göre Ukrayna'da neredeyse 3,7 milyon kişi savaş nedeniyle yerinden edildi. Ülkenin yeniden inşası içinse yaklaşık 486 milyar dolar gerekli. 

Analizde, savaşın Avrupa'daki uluslararası güvenlik anlayışını değiştirdiğine işaret edilerek "Avrupa, artık garantör olarak ABD'ye güvenemeyeceğini anladı" dendi. 

WSJ: "ABD krizi çözemezse, Putin'e hediye olur"

ABD'nin önde gelen gazetelerinden Wall Street Journal'daki haberde, Ukrayna'ya gönderilecek yardımların Kongre'ye takıldığı hatırlatılarak "Moskova, Amerika'daki kültür savaşında başarılı şekilde kendine yer edindi" ifadelerine yer verildi.  

Demokratların çoğunlukta olduğu Senato, geçen hafta Ukrayna, İsrail ve Tayvan'a gönderilmesi planlanan toplamda 95 milyar dolarlık yardım paketini onaylamıştı. Ancak paketin Cumhuriyetçilerin çoğunlukta olduğu Temsilciler Meclisi'nden geçip geçmeyeceği henüz bilinmiyor.

Avrupa Birliği ise Ukrayna'ya 54 milyar dolarlık yardım paketini 1 Şubat'ta onaylamıştı.

Analizde, ABD'nin savaşın başından beri gönderdiği yardımların bir anda kesilmesinin Ukrayna açısından ciddi belirsizlik yarattığı ifade edildi. 

Eski Ukrayna Savunma Bakanı Andriy Zagorodniyuk, Washington'ın bu sorunu derhal aşması gerektiğini belirterek şunları söyledi:

Eğer bu kriz çözülmez ve Ukrayna yardım alamazsa, bu Putin'e büyük bir hediye olur.

TASS: "Ukrayna ve Batı yenildi"

Rus haber ajansı TASS ise Rusya Savunma Bakanlığı'na bağlı Füze ve Topçuluk Bilimleri Akademisi Başkan Yardımcısı Emekli Amiral Konstantin Sivkov'un yazısını yayımladı. 

Sivkov, analizinde Ukrayna'nın yazın başlattığı taarruzu, Nazi Almanyası'nın II. Dünya Savaşı'nda Sovyet ordusuna yönelik saldırısına benzeterek "Kale Operasyonu 2.0" diye adlandırdı.

Kursk Muharebesi'ni başlatan Kale Operasyonu başarısızlıkla sonuçlanmış, bu da Nazi Almanyası'nın Doğu Cephesi'nde Sovyetlere karşı yürüttüğü son stratejik saldırı olmuştu.

Askeri uzman, savaşta Ukrayna'nın askeri ve stratejik açıdan mağlup olduğunu, Kiev'le birlikte Batı ülkelerinin de çatışmalarda yenik düştüğünü savundu. 

Sivkov, Rusya'nın önünde uzun bir savaş olduğuna işaret ederken, Moskova'nın tüm zorluklara rağmen Berlin'i ele geçiren Sovyet ordusu gibi Ukrayna savaşında da galip geleceğini öne sürdü.

Independent Türkçe, Guardian, Wall Street Journal, France 24, TASS



Pakistan Genelkurmay Başkanı’nın yetkileri, önerilen yasal değişiklikler kapsamında genişletilecek

Pakistan Genelkurmay Başkanı Asım Münir (Pakistan Ordusu)
Pakistan Genelkurmay Başkanı Asım Münir (Pakistan Ordusu)
TT

Pakistan Genelkurmay Başkanı’nın yetkileri, önerilen yasal değişiklikler kapsamında genişletilecek

Pakistan Genelkurmay Başkanı Asım Münir (Pakistan Ordusu)
Pakistan Genelkurmay Başkanı Asım Münir (Pakistan Ordusu)

Pakistan'da Genelkurmay Başkanı’nın halihazırda güçlü olan yetkileri daha genişletilirken Yüksek Mahkeme'nin yetkileri kısıtlanacak. Bu değişiklikler dün Pakistan parlamentosunun üst meclisi tarafından onaylanan anayasa değişiklikleri kapsamında gerçekleştirilecek. Ancak muhalefet kanadı bu adımın demokrasiyi zayıflatacağını söylüyor.

Tarih boyunca darbelerle boğuşan Pakistan, şu anda tarihinin en uzun süreli seçilmiş iktidarı dönemini yaşıyor. Ancak son yıllarda siviller hükümetteki güçlerini pekiştirmeye çalışırken, ordu açıkça iktidarı ele geçirmeden iktidar mekanizmaları üzerindeki kontrolünü sıkılaştırdı.

Pakistan parlamentosunun üst meclisi Senato, pazartesi günü yaklaşık üç saat içinde, anayasa değişikliği için alışılmadık bir hızla ve muhalefetin tartışmayı boykot etmesinin ardından onayladığı değişiklik, şimdi yasaya dönüşmeden önce alt meclis Milli Meclis'e sunulacak. Önerilen değişiklikle, ABD Başkanı Donald Trump'ın ‘en sevdiğim mareşal’ dediği Genelkurmay Başkanı Asim Munir, ‘savunma kuvvetleri komutanı’ pozisyonunun oluşturulmasıyla hava kuvvetleri ve donanma da dahil olmak üzere ordunun genel komutasını üstlenecek. Görev süresini tamamladıktan sonra rütbesini koruyacak ve ömür boyu yasal dokunulmazlık hakkına sahip olacak.

Ordu uzun süredir geniş yetkilerle donatılmış olsa da, bu değişiklik ona geri alınması kolay olmayacak daha büyük bir anayasal destek sağlayacak. Şimdiye kadar, ordu komutanı hava kuvvetleri ve deniz kuvvetleri komutanlarıyla eşit konumdaydı ve onun üzerinde genelkurmay başkanı yer alıyordu, ancak bu pozisyon kaldırılacak.

Anayasa davaları artık Yüksek Mahkeme tarafından değil, hükümet tarafından atanan yargıçlardan oluşan yeni bir federal anayasa mahkemesi tarafından görülecek. Son yıllarda, Yüksek Mahkeme bazen hükümet politikalarını engelledi ve başbakanları görevden aldı. Eleştirenler, özenle seçilmiş yargıçların artık hükümeti etkileyen en hassas siyasi davaları, Yüksek Mahkeme'nin ise hukuk ve ceza davalarını göreceğini söylüyor.

Değişikliklere göre Cumhurbaşkanı Asıf Ali Zerdari de ömür boyu yargı dokunulmazlığı kazanacak. Enformasyon Bakanı Ataullah Tarar, geçtiğimiz mayıs ayında Hindistan ile yaşanan çatışmalara atıfla, “Tüm bu değişiklikler, yönetişim, federal hükümet ile eyaletler arasındaki koordinasyon ve savaşta kazanılan zaferin ardından savunma kapasitesinin güçlendirilmesi için yapılmıştır” dedi.

Hükümet, anayasa değişikliklerini geçirmek için parlamentoda yeterli desteğe sahip olduğundan emin olduğunu söyledi. Anayasa değişikliklerinin kabul edilmesi için, Senato ve Ulusal Meclis olmak üzere parlamentonun her iki kanadında da üye sayısının üçte ikisinin onayı gerekiyor.

Şu an hapiste olan eski Başbakan İmran Han tarafından kurulan en büyük muhalefet hareketi, değişiklikler konusunda kendilerine danışılmadığını söyledi. Gürültülü bir protesto sonrasında, muhalefet partileri dün, değişiklik tasarısı Senato'da tartışmaya açıldığında salonu terk etti. Han'ın lideri olduğu Adalet Hareketi, önerilen değişiklikleri kınadı.

Adalet Hareketi Uluslararası Basın Sözcüsü Zulfi Buhari, Reuters'a yaptığı açıklamada, “Bu değişiklik, iktidar koalisyonunun kurumsal denetim ve dengeyi zayıflatmak, muhalefeti susturmak, temel hakları kısıtlamak ve gücü kendi elinde toplamak için kullandığı bir araçtır” dedi.

Munir, geçtiğimiz mayıs ayında Hindistan ile yaşanan çatışmanın ardından generalden mareşal rütbesine terfi etti. Hukuk Bakanı Azam Nazir Tarar cumartesi günü yaptığı açıklamada, bu rütbenin anayasa tarafından korunacağını belirterek “Çünkü o tüm ulusun kahramanı” dedi. Pakistan ordusu, yorum talebine henüz yanıt vermedi. Güvenlik yetkilileri, kara kuvvetlerinin en önemli rolü üstlenmediği modern savaşın değişen doğasının, tüm silahlı kuvvetlerin ortak bir şekilde komuta edilmesini gerektirdiğini söyledi.

Hükümet, anayasa davalarının Yüksek Mahkeme'nin zamanının büyük bir kısmını alması ve davaların birikmesine yol açması nedeniyle Yüksek Mahkeme ile ilgili reformların gerekli olduğunu belirtiyor.


Şara’yı çok güçlü diyerek öven Trump: Zorlu bir geçmişiniz olmasaydı, bu fırsatı yakalayamazdınız

Suriye haber ajansı SANA'nın yayımladığı fotoğrafta, Trump ile Şara'nın Beyaz Saray'daki görüşmesinden bir kare görülüyor (AFP)
Suriye haber ajansı SANA'nın yayımladığı fotoğrafta, Trump ile Şara'nın Beyaz Saray'daki görüşmesinden bir kare görülüyor (AFP)
TT

Şara’yı çok güçlü diyerek öven Trump: Zorlu bir geçmişiniz olmasaydı, bu fırsatı yakalayamazdınız

Suriye haber ajansı SANA'nın yayımladığı fotoğrafta, Trump ile Şara'nın Beyaz Saray'daki görüşmesinden bir kare görülüyor (AFP)
Suriye haber ajansı SANA'nın yayımladığı fotoğrafta, Trump ile Şara'nın Beyaz Saray'daki görüşmesinden bir kare görülüyor (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump dün Beyaz Saray'da yapılan benzeri görülmemiş görüşmelerin ardından Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara’yı överek onun savaş tecrübesinin savaşın yıktığı ülkesini yeniden inşa etmesine yardımcı olacağını söyledi.

Trump, dün sosyal medya hesabından yaptığı bir paylaşımda, Beyaz Saray'daki görüşmelerinin ardından Şara ile tekrar görüşmeyi ve konuşmayı sabırsızlıkla beklediğini söyledi.

8 Aralık'ta diğer gruplarla birlikte Beşşar Esed rejimini deviren askeri operasyonu yöneten Şara, 1946 yılındaki bağımsızlıktan bu yana Beyaz Saray'ı ziyaret eden ilk Suriye cumhurbaşkanı oldu. Fransız Haber Ajansı AFP’ye göre sadece bir yıl önce Ebu Muhammed el-Cevlani olarak bilinen Şara, El Kaide'nin Suriye kolu Nusra Cephesi’nden ayrıldığını açıklamadan önce Heyet Tahrir eş-Şam'ın lideriydi.

Trump, on yılı aşkın süren savaşın ardından Suriye'nin ‘başarılı olmasını’ istediğini belirterek, Şara’nın ‘bunu başarabilecek kapasitede’ olduğuna inandığını ifade etti. Medyadan uzak bir ortamda gerçekleştirilen görüşmenin ardından Trump, “O çok güçlü bir lider” dedi ve “İnsanlar onun zorlu geçmişinden bahsediyor, ama hepimizin zorlu bir geçmişi var... Dürüstçe söylemek gerekirse, zorlu bir geçmişiniz olmasaydı, bu fırsatı yakalayamazdınız” diye ekledi.

Trump, Suriye'nin, Gazze'de İsrail ile Hamas arasında varılan ateşkesi güçlendirmek için güvendiği daha geniş kapsamlı Ortadoğu barış planının ‘büyük bir parçası’ olduğunu söyledi. Ancak, Şara'nın Suriye'yi ABD liderliğindeki DEAŞ’la Mücadele Uluslararası Koalisyon’a (DMUK) dahil edeceği veya İsrail ile düşmanlıkları önlemek için bir anlaşma imzalayacağı yönündeki haberleri doğrulamadı.

Öte yandan Şara, korumaları tarafından çevrili olarak Beyaz Saray önünde kendisini karşılayan destekçilerini selamlamak için arabasından indi. Suriye Cumhurbaşkanlığı tarafından sosyal medya platformu X üzerinden yapılan bir paylaşımda, Şara ve Trump arasındaki görüşmelerde iki ülke arasındaki ilişkiler ve ‘bu ilişkileri güçlendirme ve geliştirme yolları ile ortak ilgi alanına giren bir dizi bölgesel ve uluslararası konunun’ ele alındığı belirtildi.

İnanılmaz dönüşüm

Trump'ın devlet başkanlarıyla yaptığı görüşmelerde izlenen olağan protokolün aksine, Şara ile yapılan görüşme basına kapalıydı. Ancak Suriye Cumhurbaşkanlığı, Trump'ın Oval Ofis'te Şara ile tokalaşırken çekilmiş fotoğraflarını yayınladı. Diğer fotoğraflarda ise Şara, ABD Başkan Yardımcısı J. D. Vance, Savunma Bakanı Pete Heggseth ve Genelkurmay Başkanı Dan Kane gibi ABD’li üst düzey yetkililerin katılımıyla Trump'ın karşısında otururken görülüyor.

xdft
Suriye haber ajansı SANA tarafından dağıtılan bir fotoğrafta, Şara, ABD’li ve Suriyeli üst düzey yetkililerin katılımıyla Trump'ın karşısında otururken görülüyor (AP)

Suriye'nin yeni liderliği, iktidara geldiğinden beri geçmişiyle bağlarını koparmaya ve sıradan Suriyelilere ve yabancı güçlere daha ılımlı bir imaj sunmaya çalışıyor. Uluslararası Kriz Grubu'nun (ICG) ABD Programı Direktörü Michael Wahid Hanna, Şara'nın Beyaz Saray ziyaretinin ‘katı çizgideki bir liderlikten küresel devlet adamlığına doğru olağanüstü dönüşümünde yeni bir adım atan ülkenin yeni lideri için son derece sembolik’ olduğunu söyledi.

Suriye’nin geçici Cumhurbaşkanı, ABD Başkanı ile ilk kez geçtiğimiz mayıs ayında Trump’ın bölge turu sırasında Suudi Arabistan'da bir araya geldi.

13 yıllık yıkıcı bir çatışmadan çıkan Suriye, Dünya Bankası'nın 216 milyar dolardan fazla olacağını tahmin ettiği yeniden inşa için finansman arıyor. Şara, Washington'a ulaştıktan sonra Uluslararası Para Fonu (IMF) Genel Müdürü Kristalina Georgieva ile yıllarca savaşa tanıklık eden Suriye'ye yardım etme olasılığını görüşmek üzere bir araya geldi. Ayrıca Suriyeliler tarafından kurulan kuruluşların temsilcileriyle de görüştü.

ABD Dışişleri Bakanlığı cuma günü Şara’yı küresel terörist yaptırım listesinden çıkardı. Bu beklenen bir karardı. Şara'nın Washington ziyareti, geçtiğimiz eylül ayında New York'taki Birleşmiş Milletler (BM) Genel Merkezi’ni ziyaret etmesinin ardından gerçekleşti. Şara, BM Genel Kurul toplantılarında konuşma yapan ilk Suriye cumhurbaşkanı oldu.

Bu arada Suriye’nin geçici Cumhurbaşkanı Şara, Washington'ın düşmanlarına diplomatik açılımlar yaptı. Şara geçtiğimiz ekim ayında, Kremlin'in müttefiki Esed'in rejiminin düşmesinden bu yana ilk kez Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bir araya geldi.


ABD Yüksek Mahkemesi posta yoluyla oy kullanma konusunu görüşüyor

ABD başkanlık ön seçimlerinde oy kullanırken oy pusulasını sandığa atan bir seçmen (Arşiv - AP)
ABD başkanlık ön seçimlerinde oy kullanırken oy pusulasını sandığa atan bir seçmen (Arşiv - AP)
TT

ABD Yüksek Mahkemesi posta yoluyla oy kullanma konusunu görüşüyor

ABD başkanlık ön seçimlerinde oy kullanırken oy pusulasını sandığa atan bir seçmen (Arşiv - AP)
ABD başkanlık ön seçimlerinde oy kullanırken oy pusulasını sandığa atan bir seçmen (Arşiv - AP)

ABD Yüksek Mahkemesi dün, seçim gününden sonra gelen posta oylarının sayılması gerekip gerekmediğine ilişkin bir kararı görüşmeyi kabul etti. Bu karar, 2026 ara seçimleri için önemli sonuçlar doğurabilir.

Yargıtay tarafından değerlendirilmesi gereken bu hukuki ihtilaf, Cumhuriyetçi Parti'nin Mississippi eyaletinde, seçim tarihinden itibaren beş iş günü içinde, seçim gününden önce postaya verilmiş olması şartıyla oyların sayılmasına izin veren bir yasaya karşı yaptığı itirazla başladı. ABD’nin yaklaşık 30 eyaletinde benzer yasalar bulunuyor.

Cumhuriyetçi Başkan Donald Trump, posta yoluyla oy kullanmayı eleştirdi ve kanıt sunmadan, bunun 2020 seçimlerinde Demokrat Joe Biden'a karşı yenilgisine katkıda bulunduğunu söyledi.

Bir federal yargıç bu davada Mississippi lehine karar verdi, ancak temyiz mahkemesi geçtiğimiz yıl, oy pusulalarının sayılabilmesi için seçim günü sonuna kadar ulaşmaları gerektiği gerekçesiyle bu kararı bozdu. Yargıtay'ın bu davayla ilgili kararını haziran ayı sonlarına kadar vermesi bekleniyor. Bu, kararın Kasım ayında yapılacak ara seçimlere uygulanması için yeterli zamanı sağlayacak.