Endonezya'nın yeni Cumhurbaşkanı Prabovo Subianto kimdir?

Eski general, kendisini sevilen bir figür olarak yeniden şekillendirerek seçimi kazanmış gibi görünüyor

Endonezya'nın yeni Cumhurbaşkanı Prabovo Subianto kimdir?
TT

Endonezya'nın yeni Cumhurbaşkanı Prabovo Subianto kimdir?

Endonezya'nın yeni Cumhurbaşkanı Prabovo Subianto kimdir?

Prabovo Subianto, internette popüler kişiliği ile milyonlarca beğeni aldığı TikTok hesabında kedisi Poppy'yi seven ve harika dans eden sevimli bir dede olarak tanındı. İşte o popüler kişiliği şimdi seçimlerde ona on milyonlarca oy kazandırdı. Rakipleri Endonezya halkını resmî sonuçları beklemeye çağırırken sonuç neredeyse kaçınılmaz. Prabovo, 14 Şubat'ta gerçekleşen Endonezya başkanlık seçimlerinde zaferini ilan etmeye hazırlanıyor.

Şarku’l Avsat’ın Londra merkezli Al Majalla dergisinden aktardığı habere göre resmî sonuçların 20 Mart'a kadar yayınlanmayacağı Endonezya'daki seçimlere yönelik dört kamuoyu yoklama merkezi tarafından gerçekleştirilen resmi olmayan hızlı sayıma göre, oyların yüzde 58'ini alarak ikinci tura çıkmak için gereken yüzde 50 barajını aştı.

Ancak dünyanın üçüncü büyük demokrasisine liderlik etmek üzere aday gösterilen sosyal medya fenomeni, pek çok genç Endonezyalının bilmediği ya da -belki de- umursamadığı çalkantılı bir geçmişe sahip. Endonezya'nın seçildiği varsayılan başkanı kim ve toplumu bu noktaya getiren yol neydi?

Bay Prabovo zengin bir ailede doğdu ama gençlik yıllarını sürgünde geçirdi. Babası Endonezya'nın en ünlü ekonomistlerindendi, ülkenin ilk Cumhurbaşkanı Sukarno'ya muhalefeti nedeniyle kaçtı ve ailesi, 1970 yılında geri dönüp Endonezya'ya yerleşinceye kadar İngiltere, Singapur ve İsviçre’de yaşadılar. Bay Prabovo, orduya katıldı ve kısaltılmış adıyla COPASS olarak bilinen Endonezya Özel Kuvvetleri’nin komutasını devralana kadar yükseldi.

Prabovo’nun 1983 yılında Endonezya diktatörü Suharto'nun kızıyla evlenmesi, servetini ve bağlantılarını sağlamlaştırmasına yardımcı oldu.

Vefat eden Endonezya diktatörü Suharto'nun kızıyla 1983’te evlenmesi, servetini ve ilişkilerini güçlendirmesine yardımcı oldu. Prabovo'nun Endonezya'nın eski eyaleti Doğu Timor'da işlenen insan hakları ihlalleri ile bağlantılı olduğuna dair iddialar var. Aynı zamanda 1998'de 13’ünün hala kayıp olduğu 20'den fazla demokrasi aktivistinin kaçırılması emrini vermekle de suçlanıyor. Fakat muhalefet suçlamaları yalanlıyor. Protestolar Suharto rejimini tehdit ettiğinde Bay Prabovo askerleriyle birlikte Endonezya'nın başkentine geldi, ancak diktatörlük yine de düştü. Ordu tarafından hızla sınır dışı edildi, eşinden ayrıldı ve tekrar Endonezya'dan kaçtı.

Kendisini Suharto rejimi sonrası demokratik reform döneminin kurbanı olarak tanımlayan Prabovo, ülkesine geri döndü ve 2008'de kendi siyasi partisini kurdu; üç kez Cumhurbaşkanlığına aday oldu. Endonezya'nın şu anki oldukça popüler lideri Jokowi lakaplı Joko Widodo'ya karşı iki kez seçim kaybetti. 2014 ve 2019'da Prabovo, seçimin kendisinden çalındığını iddia etti ve taraftarları sonuçları protesto etmek için sokaklara döküldü, gösterilerde 8 kişi hayatını kaybetti.

Bu durumda eski generalin askeri üniformasını terk ederek ve çoğu zaman öfkeli konuşmalarını yumuşatarak imajını yenilemeye çalışması şaşılacak bir şey değil. Prabovo'nun yeni imajı, nüfusunun beşte dördünü oluşturan büyük bir kısmının akıllı telefona sahip olduğu Endonezya’da sosyal medyada büyük bir başarı elde etti ve halkın desteğini kazanmasına yardımcı oldu.

Mevcut Cumhurbaşkanının oğlunu başkan yardımcısı olarak düşünen Prabovo aynı zamanda Endonezya'nın devasa nikel kaynaklarına dayanan altyapı merkezli bir kalkınma ve sanayi politikası olan “Jokowi ekonomisini” de benimsedi ve Jokowi, kendisinin popülaritesini zafere taşıyan Prabowo aracılığıyla etkisini sürdürmeyi umuyor.

Rakiplerinden 30 kat daha fazla servete sahip olduğu tahmin edilen ve büyük bir seçim fonundan da yardım alan seçilmiş Başkan Prabovo’nun sorunlu geçmişi göz önüne alındığında, Başkan Jokowi'ye razı olması pek mümkün görünmüyor.

Peki ya kendi politikaları? Prabovo, daha önce Endonezyalıları "pirinç ambarındaki aç tavuklara" benzeterek ülkesinin ithal gıdaya daha az bağımlı olmasını istiyor.

DSVDS
Endonezya cumhurbaşkanı adayı Prabovo Subianto oyunu sandıkta kullanıyor

Yetersiz beslenmeyi azaltmak amacıyla okuldaki her öğrenciye ücretsiz süt ve öğle yemeği sağlama sözü verdi. Yıllık ekonomik büyümeyi yaklaşık yüzde 5'ten yüzde 6'ya ve ardından yüzde 7'ye çıkarma taahhüdünde bulundu, ancak bunu gerçekleştirme planları hakkında yalnızca birkaç ayrıntı verdi.

Bazıları eski generalin Jokowi döneminde gerileyen Endonezya demokrasisine daha fazla zarar verebileceğinden endişe ediyor. Prabowo, Endonezya'nın otoriter bir lidere ihtiyacı olduğunu söylemişti. Geçen seçim döneminde rakipleri, genç seçmenlerin siyasetten çok sosyal medyadaki dikkat çekici hilelerle ilgilendiklerinden şikayetçiydi. “Nazik dede”nin takipçilerinin politikayla ilgilenmek yerine cihazlarının ekranlarını karıştırmakla meşgul oldukları ortaya çıktı.

*Bu makale Şarku' Avsat tarafından Londra merkezli Al Majalla dergisinden çevrilmiştir.



İsrail, Gazze Şeridi'ne yardım kamyonlarının girişine izin vermek için Gazze'nin kuzeyindeki Zikim geçiş noktasının açıldığını duyurdu

Yardım malzemesi taşıyan kamyonlar, Gazze'nin güneyindeki Kerem Şalom sınır geçişinin İsrail tarafında bekliyor (Arşiv - Reuters)
Yardım malzemesi taşıyan kamyonlar, Gazze'nin güneyindeki Kerem Şalom sınır geçişinin İsrail tarafında bekliyor (Arşiv - Reuters)
TT

İsrail, Gazze Şeridi'ne yardım kamyonlarının girişine izin vermek için Gazze'nin kuzeyindeki Zikim geçiş noktasının açıldığını duyurdu

Yardım malzemesi taşıyan kamyonlar, Gazze'nin güneyindeki Kerem Şalom sınır geçişinin İsrail tarafında bekliyor (Arşiv - Reuters)
Yardım malzemesi taşıyan kamyonlar, Gazze'nin güneyindeki Kerem Şalom sınır geçişinin İsrail tarafında bekliyor (Arşiv - Reuters)

İsrail hükümeti, iki yıldır süren savaşın ardından halkı zor durumda olan Gazze Şeridi'ne yardım kamyonlarının girmesi için bugün (Çarşamba) Gazze'nin kuzeyindeki Zikim sınır kapısını açtığını duyurdu.

İsrail Savunma Bakanlığı'na bağlı Topraklarındaki Hükümet Faaliyetlerinin Koordinasyonu Birimi (COGAT), yardımların “kapsamlı güvenlik kontrollerinden sonra” Birleşmiş Milletler ve uluslararası kuruluşlar tarafından taşınacağını söyledi.

Fransız Haber Ajansı AFP, COGAT sözcüsünün, sınır kapısının, 2023 Ekim ayında savaşın patlak vermesinden bu yana yardımların çoğunun Gazze Şeridi'ne girdiği Kerem Şalom sınır kapısı gibi “kalıcı olarak” açık kalacağını söylediğini aktardı.

dfg
İnsani yardım malzemeleriyle yüklü kamyonlar Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'tan geçiyor (AP)

Birleşmiş Milletler İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi (OCHA) Pazartesi günü yaptığı açıklamada, Gazze'deki ateşkesin üzerinden bir ay geçmesine rağmen, idari bürokrasi, önemli insani yardım ortaklarına yönelik devam eden yasak, geçiş noktaları ve yolların eksikliği ve devam eden güvensizlik gibi birçok faktörün yardımları artırma çabalarını engellediğini belirtti.

sfrgt
Yerinden edilmiş kişiler dün Deyr el-Balah yakınlarındaki Gazze'nin merkezinde yardım taşıyan kamyonlara koşuyorlar (AFP)

Gazze'deki hükümet medya ofisi, ateşkesin başlamasından bu yana Gazze Şeridi'ne giren yardım kamyonlarının, girmesi gereken kamyonların sadece yüzde 28'ini oluşturduğunu belirtti.


Macron’dan Abbas'a: İsrail'in Batı Şeria'daki ilhak planları kırmızı çizgi oluşturur

Macron ve Abbas dün Elysee Sarayı'nda ortak basın toplantısı düzenledi (EPA)
Macron ve Abbas dün Elysee Sarayı'nda ortak basın toplantısı düzenledi (EPA)
TT

Macron’dan Abbas'a: İsrail'in Batı Şeria'daki ilhak planları kırmızı çizgi oluşturur

Macron ve Abbas dün Elysee Sarayı'nda ortak basın toplantısı düzenledi (EPA)
Macron ve Abbas dün Elysee Sarayı'nda ortak basın toplantısı düzenledi (EPA)

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron dün yaptığı açıklamada, İsrail’in işgali altındaki Batı Şeria'da yerleşim yerleri kurarak ‘kısmi veya tam’ ya da ‘fiili’ ilhak planlarının ‘kırmızı çizgi’ oluşturduğunu söyledi.

Macron, Fransa ve Avrupalı ortaklarının bu projeler hayata geçirilirse ‘kararlılıkla’ karşılık vereceklerini belirtti.

Fransa Cumhurbaşkanı, Elysee Sarayı'nda Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ile yaptığı görüşmenin ardından düzenlediği basın toplantısında, “İsrailli yerleşimcilerin şiddet eylemleri ve yerleşim projelerinin hızlanması, Batı Şeria'nın istikrarını tehdit eden ve uluslararası hukuku ihlal eden yeni boyutlara ulaşıyor” dedi.

Macron, Fransa'nın Filistin Yönetimi'ne gelecekteki Filistin devletinin anayasasını hazırlamada yardımcı olacağını söyledi. Aralarında Fransa’nın da olduğu önde gelen bazı Batılı ülkeler, İsrail'in Gazze'de yürüttüğü yıkıcı savaşa duyulan hayal kırıklığı ve Ortadoğu’daki çatışmaya iki devletli bir çözüm getirme arzusu nedeniyle eylül ayında Filistin devletini resmen tanıdı.

Fransa ve Batı Şeria'da İsrail'in askeri işgali altında sınırlı özerkliğe sahip Filistin Yönetimi'nin, yeni bir Filistin anayasası hazırlamak üzere ortak bir komite kuracağını açıklayan Cumhurbaşkanı Macron, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Bu komite, tüm hukuki, anayasal, kurumsal ve örgütsel konularda çalışacak. Yeni bir anayasanın hazırlanmasına katkıda bulunacak ve Başkan Abbas bana Filistin devletinin kurulması için gerekli tüm koşulları yerine getirmeyi amaçlayan bir taslak sundu.”

Macron, ülkesinin 2025 yılında Gazze'ye 100 milyon euro (116,62 milyon dolar) insani yardımda bulunacağını söyledi.

“Bölgemiz zor zamanlardan geçiyor”

Öte yandan Filistin resmi ajansı WAFA, iki tarafın Filistin Devleti'nin Gazze Şeridi'ndeki sorumluluklarını üstlenmesi ve yeniden inşa konusunu görüştüğünü, Abbas'ın ise Macron’dan İsrail'e baskı yapmasını ve Filistin'in vergi gelirlerini serbest bırakmasını ve herhangi bir bahaneyle bu gelirlerden kesinti yapmayı durdurmasını istediğini bildirdi.

Abbas, açıklamasında şunları söyledi:

“Bölgemizin yaşadığı benzeri görülmemiş zor koşullar çerçevesinde Gazze Şeridi'ndeki Filistin halkının karşı karşıya olduğu, yok etme, yıkım, açlık ve yerinden edilme tehdidi gibi suçlardan kaynaklanan felaketi sona erdirmek zorunlu. Aynı durum, Batı Şeria ve Doğu Kudüs'teki İsrail ihlalleri için de geçerli.”

zsxdfrg
Macron, dün Abbas'ı Elysee Sarayı'nda ağırladı (EPA)

ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze Şeridi'ndeki savaşı sona erdirmek için gösterdiği çabalara övgüde bulunan Filistin Devlet Başkanı Abbas, ‘ateşkesin sağlanması ve rehinelerin ve tutukluların serbest bırakılması için Mısır, Katar ve Türkiye'nin yorulmak bilmeyen çabalarından’ duyduğu memnuniyeti dile getirdi.

Filistin Yönetimi’nin net bir takvim ve sıkı uluslararası garantiler çerçevesinde barış çabalarını uygulamak için ABD yönetimi ile iş birliği yapmaya hazır olduğunu belirten Abbas, Uluslararası İstikrarı Destekleme Gücü’nün desteğiyle Gazze'ye Filistinli güvenlik güçlerinin konuşlandırılması, Hamas dahil olmak üzere silahlı grupların tüm silahlarını teslim etmesi, İsrail'in geri çekilmesi ve yeniden inşa için arabulucuların sarf ettiği çabaları övdü.

Gazze Şeridi'ndeki tüm geçici Filistin kurumlarının Filistin Devleti'nin sınır geçişleri de dahil olmak üzere Filistin Yönetimi'ne bağlı ve tabi olması gerektiğini vurgulayan Abbas, Gazze Şeridi'nin Filistin Devleti'nin bir parçası olduğunu ve onun egemenliği altında olduğunun altını çizdi. Abbas, Filistin Devleti için geçici anayasa taslağının ve seçimler ve siyasi partilerle ilgili yasaların, Filistin Yönetimi'nin bu yılın başlarında düzenlenen uluslararası barış konferansında verdiği taahhütler doğrultusunda, savaşın bitiminden sonraki bir yıl içinde cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerinin yapılması da dahil olmak üzere, tamamlanmak üzere olduğunu belirtti.


Kaliforniya valisi, Trump'ı ABD'nin iklim politikası konusunda eleştirdi

Kaliforniya Valisi Gavin Newsom, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı'na katılımı sırasında (Reuters)
Kaliforniya Valisi Gavin Newsom, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı'na katılımı sırasında (Reuters)
TT

Kaliforniya valisi, Trump'ı ABD'nin iklim politikası konusunda eleştirdi

Kaliforniya Valisi Gavin Newsom, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı'na katılımı sırasında (Reuters)
Kaliforniya Valisi Gavin Newsom, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı'na katılımı sırasında (Reuters)

Kaliforniya Valisi Gavin Newsom, Brezilya'da düzenlenen Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı'na (COP30) katılanlara, eyaletin yeşil teknolojiye öncelik vermeye devam edeceğini belirtti ve ABD Başkanı Donald Trump'ın federal hükümetin iklim eylemlerine ilişkin politikalarını geri çekme kararını "gülünç" olarak nitelendirerek eleştirdi.

Almanya İklim Bakan Yardımcısı ve eyalet yetkilileriyle bir etkinlikte konuşan Newsom, Trump yönetiminin hızla büyüyen temiz enerji ekonomisine yönelik saldırılarından duyduğu üzüntüyü dile getirdi. Newsom, Belem'deki BM İklim Zirvesi'ne ilk kez katılımında, "Çin bölgede hakimiyetini sürdürüyor ve bir sonraki büyük küresel endüstriyi kontrol edecek" ifadelerini kullandı.

"Amerika Birleşik Devletleri bunu anlamıyor ama Kaliforniya da anlamıyor. Bu yüzden varlığımızı hissettireceğiz, müdahil olacağız ve bu alanda rekabet edeceğiz" dedi. Trump'ın kararlı bir siyasi muhalifi olan Newsom, aylardır 2028'de Beyaz Saray için olası bir adaylığın sinyallerini veriyor.