Endonezya'nın yeni Cumhurbaşkanı Prabovo Subianto kimdir?

Eski general, kendisini sevilen bir figür olarak yeniden şekillendirerek seçimi kazanmış gibi görünüyor

Endonezya'nın yeni Cumhurbaşkanı Prabovo Subianto kimdir?
TT

Endonezya'nın yeni Cumhurbaşkanı Prabovo Subianto kimdir?

Endonezya'nın yeni Cumhurbaşkanı Prabovo Subianto kimdir?

Prabovo Subianto, internette popüler kişiliği ile milyonlarca beğeni aldığı TikTok hesabında kedisi Poppy'yi seven ve harika dans eden sevimli bir dede olarak tanındı. İşte o popüler kişiliği şimdi seçimlerde ona on milyonlarca oy kazandırdı. Rakipleri Endonezya halkını resmî sonuçları beklemeye çağırırken sonuç neredeyse kaçınılmaz. Prabovo, 14 Şubat'ta gerçekleşen Endonezya başkanlık seçimlerinde zaferini ilan etmeye hazırlanıyor.

Şarku’l Avsat’ın Londra merkezli Al Majalla dergisinden aktardığı habere göre resmî sonuçların 20 Mart'a kadar yayınlanmayacağı Endonezya'daki seçimlere yönelik dört kamuoyu yoklama merkezi tarafından gerçekleştirilen resmi olmayan hızlı sayıma göre, oyların yüzde 58'ini alarak ikinci tura çıkmak için gereken yüzde 50 barajını aştı.

Ancak dünyanın üçüncü büyük demokrasisine liderlik etmek üzere aday gösterilen sosyal medya fenomeni, pek çok genç Endonezyalının bilmediği ya da -belki de- umursamadığı çalkantılı bir geçmişe sahip. Endonezya'nın seçildiği varsayılan başkanı kim ve toplumu bu noktaya getiren yol neydi?

Bay Prabovo zengin bir ailede doğdu ama gençlik yıllarını sürgünde geçirdi. Babası Endonezya'nın en ünlü ekonomistlerindendi, ülkenin ilk Cumhurbaşkanı Sukarno'ya muhalefeti nedeniyle kaçtı ve ailesi, 1970 yılında geri dönüp Endonezya'ya yerleşinceye kadar İngiltere, Singapur ve İsviçre’de yaşadılar. Bay Prabovo, orduya katıldı ve kısaltılmış adıyla COPASS olarak bilinen Endonezya Özel Kuvvetleri’nin komutasını devralana kadar yükseldi.

Prabovo’nun 1983 yılında Endonezya diktatörü Suharto'nun kızıyla evlenmesi, servetini ve bağlantılarını sağlamlaştırmasına yardımcı oldu.

Vefat eden Endonezya diktatörü Suharto'nun kızıyla 1983’te evlenmesi, servetini ve ilişkilerini güçlendirmesine yardımcı oldu. Prabovo'nun Endonezya'nın eski eyaleti Doğu Timor'da işlenen insan hakları ihlalleri ile bağlantılı olduğuna dair iddialar var. Aynı zamanda 1998'de 13’ünün hala kayıp olduğu 20'den fazla demokrasi aktivistinin kaçırılması emrini vermekle de suçlanıyor. Fakat muhalefet suçlamaları yalanlıyor. Protestolar Suharto rejimini tehdit ettiğinde Bay Prabovo askerleriyle birlikte Endonezya'nın başkentine geldi, ancak diktatörlük yine de düştü. Ordu tarafından hızla sınır dışı edildi, eşinden ayrıldı ve tekrar Endonezya'dan kaçtı.

Kendisini Suharto rejimi sonrası demokratik reform döneminin kurbanı olarak tanımlayan Prabovo, ülkesine geri döndü ve 2008'de kendi siyasi partisini kurdu; üç kez Cumhurbaşkanlığına aday oldu. Endonezya'nın şu anki oldukça popüler lideri Jokowi lakaplı Joko Widodo'ya karşı iki kez seçim kaybetti. 2014 ve 2019'da Prabovo, seçimin kendisinden çalındığını iddia etti ve taraftarları sonuçları protesto etmek için sokaklara döküldü, gösterilerde 8 kişi hayatını kaybetti.

Bu durumda eski generalin askeri üniformasını terk ederek ve çoğu zaman öfkeli konuşmalarını yumuşatarak imajını yenilemeye çalışması şaşılacak bir şey değil. Prabovo'nun yeni imajı, nüfusunun beşte dördünü oluşturan büyük bir kısmının akıllı telefona sahip olduğu Endonezya’da sosyal medyada büyük bir başarı elde etti ve halkın desteğini kazanmasına yardımcı oldu.

Mevcut Cumhurbaşkanının oğlunu başkan yardımcısı olarak düşünen Prabovo aynı zamanda Endonezya'nın devasa nikel kaynaklarına dayanan altyapı merkezli bir kalkınma ve sanayi politikası olan “Jokowi ekonomisini” de benimsedi ve Jokowi, kendisinin popülaritesini zafere taşıyan Prabowo aracılığıyla etkisini sürdürmeyi umuyor.

Rakiplerinden 30 kat daha fazla servete sahip olduğu tahmin edilen ve büyük bir seçim fonundan da yardım alan seçilmiş Başkan Prabovo’nun sorunlu geçmişi göz önüne alındığında, Başkan Jokowi'ye razı olması pek mümkün görünmüyor.

Peki ya kendi politikaları? Prabovo, daha önce Endonezyalıları "pirinç ambarındaki aç tavuklara" benzeterek ülkesinin ithal gıdaya daha az bağımlı olmasını istiyor.

DSVDS
Endonezya cumhurbaşkanı adayı Prabovo Subianto oyunu sandıkta kullanıyor

Yetersiz beslenmeyi azaltmak amacıyla okuldaki her öğrenciye ücretsiz süt ve öğle yemeği sağlama sözü verdi. Yıllık ekonomik büyümeyi yaklaşık yüzde 5'ten yüzde 6'ya ve ardından yüzde 7'ye çıkarma taahhüdünde bulundu, ancak bunu gerçekleştirme planları hakkında yalnızca birkaç ayrıntı verdi.

Bazıları eski generalin Jokowi döneminde gerileyen Endonezya demokrasisine daha fazla zarar verebileceğinden endişe ediyor. Prabowo, Endonezya'nın otoriter bir lidere ihtiyacı olduğunu söylemişti. Geçen seçim döneminde rakipleri, genç seçmenlerin siyasetten çok sosyal medyadaki dikkat çekici hilelerle ilgilendiklerinden şikayetçiydi. “Nazik dede”nin takipçilerinin politikayla ilgilenmek yerine cihazlarının ekranlarını karıştırmakla meşgul oldukları ortaya çıktı.

*Bu makale Şarku' Avsat tarafından Londra merkezli Al Majalla dergisinden çevrilmiştir.



Karşılıklı suçlamalarda bulunuyorlardı... Trump, ezeli rakibinin vatandaşlığını ‘iptal etmeyi’ düşünüyor

Komedyen Rosie O'Donnell (AP)
Komedyen Rosie O'Donnell (AP)
TT

Karşılıklı suçlamalarda bulunuyorlardı... Trump, ezeli rakibinin vatandaşlığını ‘iptal etmeyi’ düşünüyor

Komedyen Rosie O'Donnell (AP)
Komedyen Rosie O'Donnell (AP)

ABD Başkanı Donald Trump dün yaptığı açıklamada, hükümetin böyle bir eylemde bulunmasını açıkça yasaklayan onlarca yıllık Yüksek Mahkeme kararına rağmen, uzun süredir rakibi olan komedyen Rosie O'Donnell'in ABD vatandaşlığını ‘iptal etmeyi’ düşündüğünü söyledi.

Trump dün bir sosyal medya paylaşımında şunları yazdı: “Rosie O'Donnell'in büyük ülkemizin çıkarlarına hizmet etmemesi nedeniyle vatandaşlığını iptal etmeyi ciddi olarak düşünüyorum.”

Trump, ocak ayında İrlanda'ya taşınan O'Donnell'in ‘eğer onu istiyorlarsa İrlanda'da kalması gerektiğini’ belirtti.

ı8o9p0
ABD Başkanı Donald Trump (AP)

Yıllardır birbirlerini kamuoyu önünde eleştiren ikili arasında, Trump'ın siyasete girmesinden önce de sık sık sert tartışmalar yaşandı. Son günlerde O'Donnell sosyal medya üzerinden Trump ve yönetiminin, Cumhuriyetçilerin desteklediği vergi indirimleri ve harcama kesintilerine yönelik devasa bir planın imzalanması da dahil olmak üzere son hamlelerini kınadı.

fghyju
Komedyen Rosie O'Donnell (AP)

Bu, Trump'ın, son olarak eski danışmanı ve müttefiki Elon Musk olmak üzere, kamuoyu önünde anlaşmazlık yaşadığı kişilerin vatandaşlıklarını iptal etme yönündeki son tehdidi.

fgb
ABD Başkanı Donald Trump ve Elon Musk 22 Mart 2025 tarihinde Philadelphia'da (Reuters)

Ancak O'Donnell'in durumu Güney Afrika'da doğan Musk'tan belirgin bir şekilde farklı. O'Donnell ABD'de doğdu ve anayasal olarak ABD vatandaşlığı hakkına sahip.

ABD Dışişleri Bakanlığı, internet sitesinde, doğuştan ya da vatandaşlığa kabul yoluyla ABD vatandaşı olanların belirli adımları atarak ABD vatandaşlığından çıkabileceklerini, ancak bu eylemin gönüllü olarak ve ABD vatandaşlığından çıkma niyetiyle yapılması halinde geçerli olduğunu belirtiyor.

Şarku’l Avsat’ın AP'den aktardığına göre, Virginia Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde hukuk profesörü olan Amanda Frost, Yüksek Mahkeme'nin 1967 tarihli bir davada, Anayasa'nın 14. Değişikliğinin hükümetin vatandaşlığı iptal etmesini engellediğine karar verdiğini belirtti.

Frost şunları söyledi: “Başkanın ABD'de doğan bir ABD vatandaşının vatandaşlığını iptal etme yetkisi yoktur. Biz halkın hükümeti seçtiği ilkesi üzerine kurulmuş bir ulusuz; hükümet halkı seçemez.”

O'Donnell, Trump'ın eski Başkan Yardımcısı Kamala Harris'i yenerek ikinci dönem başkanlığını kazanmasının ardından İrlanda'ya taşındı. Aile soyuna dayanarak İrlanda vatandaşlığı alma sürecinde olduğunu söyledi.

O'Donnell dün Trump'a yanıt olarak sosyal medyada, ‘kendisini her fırsatta ona karşı çıkan insanlar listesine eklediğini’ ifade ederek Başkan'ı kızdırdığını yazdı.