Ürdün: Dünya, İsrail'in Gazze'ye saldırılarını durdurmaktan aciz kaldı

Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen es-Safedi (Reuters)
Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen es-Safedi (Reuters)
TT

Ürdün: Dünya, İsrail'in Gazze'ye saldırılarını durdurmaktan aciz kaldı

Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen es-Safedi (Reuters)
Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen es-Safedi (Reuters)

Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen es-Safedi, Müslümanların Mescid-i Aksa'ya girişinin kısıtlanmasının ve kutsal mekanlara yönelik ihlallerin "ateşle oynama" olduğunu belirterek, dünyanın, İsrail'in Gazze Şeridi'ne saldırılarını durdurmaktan aciz kaldığını söyledi.

Safedi, başkent Amman'da Vatikan Devletlerle ve Uluslararası Örgütlerle İlişkiler Sekreteri (Dışişleri Bakanı) Monsenyör Paul Richard Gallagher ile bir basın toplantısı düzenledi.

Ürdün Dışişleri Bakanı, "Ramazan rahmet, esenlik ve huzur ayıdır ancak maalesef İsrail saldırılarının barbarlığına maruz kalmaya devam eden Gazze'deki 2,3 milyon insanın yaşadığı gerçek bu değil." dedi.

İsrail'in 5 aydır Gazze'ye yönelik saldırılarını sürdürdüğünü vurgulayan Safedi, "Filistinliler, değiştirmemiz gereken acı bir gerçeklik nedeniyle sıkıntı çekiyor. Ne yazık ki bu çatışma 5 aydır sürüyor ve dünya, uluslararası hukuku ve uluslararası insancıl hukuku uygulamaktan, insanlık onurunu kurtarmak için ayağa kalkmaktan aciz kaldı." diye konuştu.

Safedi, işgal altındaki Batı Şeria'da da durumun "oldukça zor" olduğunu belirterek, "İsrail'in, ibadet hakkının kısıtlanması (Mescid-Aksa'ya girenlerin engellenmesi) dahil olmak üzere Müslüman ve Hıristiyanların kutsallarını ihlal eden tek taraflı uygulamaları sahadaki gerçeği değiştiriyor ve barışa, hatta iki devletli çözüme bile katkı sağlamıyor." şeklinde konuştu.

"İsrail ibadet özgürlüğüne saygı göstermeli"

İsrail'e tek taraflı uygulamalarına son verme çağrısı yapan Safedi, şunları kaydetti:

"İsrail ibadet özgürlüğüne saygı göstermeli ve ibadet edenlerin ramazan ayı boyunca dini vazifelerini yerine getirmelerine izin vermelidir.

Kutsallara yönelik ihlal ateşle oynamaktır. Tüm dünya ülkelerini, İsrail'in kutsal topraklardaki hukuki ve tarihi statüye saygı duymasını sağlamak için mümkün olan her şeyi yapmaya çağırıyoruz."

İnsanların açlıktan ölmesi kabul edilemez

Barış vurgusu yapan Safedi, "Bölgede barış istiyoruz. Filistinlilere, 4 Haziran 1967 sınırlarında, başkenti Doğu Kudüs olan, İsrail ile barış ve güvenlik içinde yan yana yaşayacakları kendi devletlerini kurma yönündeki meşru hakkını vermek istiyoruz." yorumunu yaptı.

Safedi ayrıca "İsrail'in saldırıları çok ileri gitti ve durdurulmalı. Uluslararası toplumun bu zamanda, bu dönemde insanların açlıktan ölmesini kabul etmesinin hiçbir yolu yok." ifadesini kullandı.

Vatikan ateşkes istiyor

Öte yandan, Vatikan Dışişleri Bakanı Gallagher, "(Vatikan Devlet Başkanı Papa Franciscus) Papa bu saldırıların sona ermesi gerektiğine inanıyor. Vatikan ateşkes, insani yardımın ulaştırılmasının kolaylaştırılması ve bu korkunç çatışmanın çözülmesi için çaba göstermenin yollarını arıyor ve bunu istiyor." değerlendirmesinde bulundu.

Papa'nın Gazze'deki Katolik Kilisesi ile sık sık temas kurduğunu aktaran Gallagher, "Papa, Gazze'deki durum hakkında bilgi sahibi, Gazze'deki çatışma ile ilgili taraflarla irtibat kurarak kutsal mekanların uluslararası hukuka uygun şekilde korunması yönünde çağrıda bulunduk ve bu çağrımız da bir ölçüde karşılık buldu." dedi.

İsrail hükümeti 5 Mart'ta yaptığı yazılı açıklamada, iktidar ortağı aşırı sağcıların talebinin aksine ramazan ayında Mescid-i Aksa'da Filistinlilerin ibadet etmesine kısıtlama getirmeyeceğini ileri sürmüştü.

İsrail devlet televizyonu KAN'ın dünkü haberinde, Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ramazan ayı boyunca fanatik Yahudilerin Mescid-i Aksa'ya baskın düzenleme kararını verme sorumluluğunu kendi üzerine aldığı belirtilmişti.

İsrail'in 7 Ekim'den bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda en az 13 bin 500’ü çocuk, 9 bini kadın olmak üzere 31 bin 112 Filistinli öldürüldü, 72 bin 760 kişi yaralandı.

Enkaz altında halen binlerce ölü olduğu bildirilirken, halkın sığındığı hastane ve eğitim kurumları hedef alınarak sivil altyapı da tahrip ediliyor.



Suriye topraklarında FHKC-GK’ya ne kaldı?

Suriye’nin başkenti Şam'da bulunan Yermuk Filistin Mülteci Kampı’ndaki yıkımdan (Şarku’l Avsat)
Suriye’nin başkenti Şam'da bulunan Yermuk Filistin Mülteci Kampı’ndaki yıkımdan (Şarku’l Avsat)
TT

Suriye topraklarında FHKC-GK’ya ne kaldı?

Suriye’nin başkenti Şam'da bulunan Yermuk Filistin Mülteci Kampı’ndaki yıkımdan (Şarku’l Avsat)
Suriye’nin başkenti Şam'da bulunan Yermuk Filistin Mülteci Kampı’ndaki yıkımdan (Şarku’l Avsat)

Suriye makamlarının Filistin Halk Kurtuluş Cephesi- Genel Komutanlık (FHKC-GK) Genel Sekreteri Talal Naci'yi birkaç saat gözaltında tuttuktan sonra serbest bırakması, 8 Aralık 2024'te gerçekleşen Suriye devriminin ardından bu ‘cephenin’ (savaşçıları, silahları, mülkleri, ofisleri ve kampları) ve halen Suriye'de bulunan diğer Filistinli grupların akıbetinin ne olacağı sorusunu gündeme getirdi.

Beşşar Esed'in devrik rejimi döneminde Suriye'deki en büyük ve en aktif Filistinli gruplardan biri olan FHKC-GK, Suriye devrimi yıllarında, özellikle Şam'ın güneyindeki Yermuk Filistin Mülteci Kampı’nda, eski rejimin ordusu ve müttefikleriyle birlikte savaşmakla suçlanıyor.

Adının açıklanmasını istemeyen Filistinli bir kaynak, yeni Suriye yönetiminin ülkede iktidarı ele geçirdikten sonra Ebu Abdurrahman eş-Şami adlı bir kişiyi FHKC-GK da dahil olmak üzere Filistinli grupların dosyalarını yönetmekle görevlendirdiğini açıkladı.

op
Filistin Halk Kurtuluş Cephesi- Genel Komutanlık (FHKC-GK) Genel Sekreteri Talal Naci, 2008 (Arşiv – AP)

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynak, eş-Şami'nin halen Suriye'de bulunan grupların liderleriyle birçok toplantı yaptığını ve FHKC-GK temsilcilerinin de bu toplantılara katıldığını, toplantılarda grupların durumu, faaliyetleri, silahları, mülkleri ve Suriye topraklarındaki kamplarının ele alındığını söyledi.

Şarku’l Avsat'ın edindiği bilgilere göre Naci ve FHKC-GK'nin ikinci ve üçüncü kademe liderlerinin çoğu Esed rejiminin devrilmesinden sonra Suriye'de kalırken, Filistinli kaynaklar Esed rejiminin yanında savaşan Filistinli grupların bir dizi liderinin rejimin devrilmesinden hemen sonra Suriye topraklarını terk ettiğini doğruladı.

dvfgthy
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ile birlikte 18 Nisan'da Şam'da bir araya geldi. (AP)

Kaynak, Filistinli grupların temsilcileriyle yapılan toplantılarda eş-Şami'nin Suriyelilere karşı işlenen cinayetlere karışanlardan hesap sorulması, Filistinli grupların silahlarını ve askeri teçhizatlarını yeni Suriye yönetimine teslim etmeleri ve faaliyetlerini ‘insani yardım çalışmaları’ ile sınırlandırmaları gerektiğine odaklandığını belirtti.

Filistinli kaynaklar Şarku’l Avsat'a, eski FHKC Genel Sekreteri Ahmed Cibril'in (ölümü 2021) oğlu Ebu el-Omrin'in savaş yıllarında FHKC savaşçılarını denetlemek üzere birden fazla kez Yermuk Filistin Mülteci Kampı’ndaki cephede görüldüğünü doğruladı.

Filistinli kaynaklar ayrıca, eski rejimin yanında savaşırken Suriyelilere karşı suç işleyenlerin yargılanması kapsamında bir dizi FHKC-GK savaşçısının gözaltına alındığını ve yeni Suriye hükümetinin Genel Güvenlik Dairesi’ne teslim edilerek sorumlu tutulduklarını bildirdi.

dfgthy
Filistin İslami Cihad Hareketi’nin Suriye Temsilcisi Halid Halid (Arşiv)

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynağa göre Suriyeli yetkililer, Fetih el-İntifada ve Özgür Filistin Hareketi'nin ofislerinin yanı sıra, henüz Suriye topraklarını terk etmeyen Muhammed Kays liderliğindeki es-Saika Güçleri'nin Şam'ın merkezindeki askeri komutanlığının karargâhı da dahil olmak üzere, Esed rejiminin yanında savaşan Filistinli grupların bir dizi karargâh ve ofisine el koydu.

Kaynak, ‘Filistinli grupların kamu ve özel Suriye bankalarına yatırdıkları paraların da dondurulduğunu’ belirtirken, bu kararın FHKC-GK’yi etkileyip etkilemediğinin bilinmediğini kaydetti.

Filistinli kaynaklar FHKC-GK’nin Suriye topraklarında kurduğu ve başta Şam kırsalı, Dera, Halep ve Suveyda olmak üzere birçok vilayete yayılan eğitim kamplarını yeni Suriyeli yetkililere devrettiğini öne sürdü. Bir kaynak Şarku’l Avsat'a şunları söyledi: “Durum çok hassas ve herkes endişeli. Muhtemelen onları teslim ettiler.”

Şarku’l Avsat'a göre, eski rejimin yanında savaşan ve rejimin devrilmesinden sonra Suriye'yi terk eden Filistinli grupların liderleri arasında şunlar yer alıyor: Filistin Halk Mücadelesi Cephesi Genel Sekreteri Halid Abdulmecid, Fetih el-İntifada Genel Sekreteri Ziyad es-Sağir, Kudüs Tugayı lideri Muhammed es-Said ve Özgür Filistin Hareketi lideri Said Abdulal. Basında yer alan haberlere göre bu kişiler Lübnan da dahil olmak üzere farklı ülkelere kaçtı.

xsfgthy
Suriye’nin başkenti Şam'da bulunan Yermuk Filistin Mülteci Kampı’ndaki mezarlıkta yakınlarının mezarlarını ziyaret eden insanlar (Arşiv- AFP)

Suriye'de yaklaşık beş ay önce yeni yönetimin işbaşına gelmesinin ardından, Suriye'de bulunan Filistinli gruplar akıbetleri konusunda son derece endişeli ve temkinli. Suriyeli yetkililer cumartesi günü FHKC-GK Genel Sekreteri’ni birkaç saat gözaltında tuttuktan sonra serbest bırakırken, hem FHKC-GK hem de Şam gözaltının nedenleri konusunda bir açıklama yapmadı.

Talal Naci'nin gözaltına alınması, Filistin İslami Cihad Hareketi’nin Suriye Temsilcisi Halid Halid ve Suriye Organizasyon Komitesi Başkanı Ebu Ali Yaser'in Suriye makamları tarafından geçen ayın ortasından beri nedenleri açıklanmadan gözaltında tutulmaya devam edildiği bir dönemde oldu.

Bu grupların liderleri ve yetkililerinin Suriye'de faaliyet gösteren Arap ve yabancı medya kuruluşlarının muhabirlerine yaptıkları açıklamalarda isimlerinin zikredilmemesini istemeleri dikkat çekici.

Mart 2011'de Suriye devriminin patlak vermesinden önceki yıllarda, Suriye'de 13'ten fazla Filistinli grup vardı. Savaş yılları boyunca, Esed rejiminin yönlendirmesiyle onun saflarında savaşmak üzere çoğunluğu Filistinli mültecilerden oluşan yeni gruplar kuruldu.