ABD'nin Katar'ı Hamas ikileminde bıraktığı ortaya çıktı

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'a göre "Gazze'de ateşkes yakın"

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamed Al Sani'yle 7 Ocak'ta Gazze'de yardım ve ateşkes konularını görüşmek için Doha'da bir araya gelmişti (AA)
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamed Al Sani'yle 7 Ocak'ta Gazze'de yardım ve ateşkes konularını görüşmek için Doha'da bir araya gelmişti (AA)
TT

ABD'nin Katar'ı Hamas ikileminde bıraktığı ortaya çıktı

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamed Al Sani'yle 7 Ocak'ta Gazze'de yardım ve ateşkes konularını görüşmek için Doha'da bir araya gelmişti (AA)
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamed Al Sani'yle 7 Ocak'ta Gazze'de yardım ve ateşkes konularını görüşmek için Doha'da bir araya gelmişti (AA)

Gazze savaşında rehine görüşmeleri sekteye uğrayınca ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'ın, Katar'dan Hamas liderlerini Doha'dan kovmakla tehdit etmesini istediği bildirildi. 

Kimliklerinin paylaşılmasını istemeyen iki ABD'li yetkili, ülkenin önde gelen medya kuruluşlarından CNN'e Blinken'ın bu talebi Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Muhammed bin Abdurrahman Al Sani'yle 5 Mart'ta yaptığı görüşmede ilettiğini söyledi.

Yetkililer, Washington'da gerçekleşen görüşmede Blinken'ın, Hamas'ın savaşı durduracak bir rehine takası ve ateşkes anlaşmasıyla masaya gelmesi talebini yinelediğini belirtti. Kaynaklar, bunun gerçekleşmemesi halinde Katar'ın başkenti Doha'da yaşayan Hamas yetkililerinin ülkeden atılmasını istediğini ifade etti. 

Haberde, Katar'ın mesajı Doha'daki siyasi bürosunu 2012'de açan Hamas liderlerine iletip iletmediğinin bilinmediği aktarıldı. 

Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin Kassam Tugayları'nın 7 Ekim'de başlattığı Aksa Tufanı operasyonundan bir hafta sonra Blinken ve Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamed Al Sani, Doha'da görüşmüştü.

Yetkililer, bu toplantıda Katar Emiri'nin ABD'nin istemesi halinde Hamas liderlerini ülkeden atabileceklerini söylediğini savundu. Kaynaklar, Al Sani'nin "Hamas rehinelerden bazılarını bırakmayı planlıyor" mesajı vermesini iyi bir fırsat gibi gören Blinken'ın bunun üzerine müzakereleri sürdürme kararı aldığını belirtti.

Bunun ardından başlatılan süreçte 24 Kasım'da ateşkes anlaşmasına varılmıştı. Bir hafta süren anlaşma kapsamında 81 İsrailli ve 240 Filistinli esir karşılıklı serbest bırakılmıştı.

Blinken, yeni bir ateşkes anlaşması için çıktığı Ortadoğu turunda dün Mısır'ı ziyaret etmişti. Kahire'deki toplantıda Katar, Suudi Arabistan, Ürdün ve Birleşik Arap Emirlikleri'nden (BAE) bakanlar, Gazze'de iki devletli çözüme dair taleplerini Blinken'a iletmişti. 

Blinken ayrıca İsrail'in Gazze'nin güneyindeki Refah bölgesine kara harekatı düzenlemesine karşı çıktıklarını yinelemişti. 

Mısır'dan önce BAE'ye giden Blinken, buradaki açıklamasında "Gazze'de ateşkes anlaşmasının yakın olduğunu" savunmuştu. Bakan, rehinelerin serbest bırakılmasıyla ateşkes sağlanmasını öngören karar taslağının Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne sunulduğunu da söylemişti. Taslakta, sivillerin korunması için acilen ve kalıcı bir ateşkes isteniyor.

Independent Türkçe, CNN, AA, New York Times



Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
TT

Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)

Filistinli yetkililere göre Gazze'de ateşkes görüşmeleri çıkmaza girdi. 

Kimliğinin açıklanmaması şartıyla BBC'ye konuşan kaynaklar, Tel Aviv yönetiminin Katar'ın başkenti Doha'daki müzakerelere, ihtilaflı konularda karar vermeye yanaşmayan bir heyet gönderdiğini savunuyor. 

Ayrıca yetkililer, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ABD ziyaretiyle "zaman kazanmaya" çalıştığını ve süreci tıkadığını ileri sürüyor. 

Netanyahu, 7-10 Temmuz'da gerçekleştirdiği ziyarette ABD Başkanı Donald Trump'la bir araya gelmişti. Ancak beklenen 60 günlük ateşkesin sağlandığına dair bir açıklama yapılmamıştı.

Filistinli yetkililer, İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesi ve bölgeye yardım girişleri gibi konularda uzlaşma sağlanamadığını belirtiyor. 

BBC, özellikle İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah ve Han Yunus kentlerini ayıran Morag Koridoru'nda işgali sürdürme ısrarının henüz aşılamadığını aktarıyor. İsrail ordusunun Gazze'nin 1 ila 1,5 kilometre içine giren bir alandaki "tampon bölgeleri" bırakmak istemediği ifade ediliyor.

Diğer yandan Hamas'ın tampon bölgelere ait haritaları istediği ve sözkonusu alanın söylenenden çok daha büyük olduğunun ortaya çıktığı aktarılıyor. Buna göre İsrail ordusu, bazı noktalarda Gazze'nin 3 kilometre kadar içine giren tampon bölgeler inşa etmeyi planlıyor. 

Filistinli örgütün ilk etapta bu konuda taviz vermeyi düşündüğü fakat haritaları görünce bundan vazgeçtiği ifade ediliyor. Tel Aviv yönetiminin, Gazze'nin Mısır sınırındaki Refah kentinin tamamında işgalini sürdürmeyi planladığı aktarılıyor.

Kaynaklardan biri, Netanyahu yönetiminin tutumuna dair şunları söylüyor: 

Bu görüşmeleri hiçbir zaman ciddiye almadılar. Bunları zaman kazanmak ve sahte bir ilerleme görüntüsü vermek için kullandılar.

Diğer yandan New York Times'ın (NYT) analizinde, Netanyahu'nun Gazze savaşını iktidarını sürdürmek için kullandığına dikkat çekiliyor. 

Netanyahu'nun, savaşın sürmesini isteyen Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir gibi radikal sağcı koalisyon ortaklarını memnun etmek için ateşkese yanaşmadığı ifade ediliyor. 

Analizde, Netanyahu'nun Nisan 2024'te ateşkes yapmayı düşündüğü fakat yine aynı baskılar nedeniyle geri adım attığı belirtiliyor. Bazı Amerikalı yetkililerin, Netanyahu'yla İsrail halkının yüzde 50'sinin savaş yerine rehine takası anlaşmasını istediğine dair anket sonuçları paylaştığı, İsrail liderininse şöyle yanıt verdiği aktarılıyor: 

Evet ama bu yüzde 50'lik kesim benim seçmenlerimden oluşmuyor.

Başbakanın yargı reformu paketinin 2023'te büyük protestolara yol açtığı, hatta yedek askerlerin greve gittiği anımsatılıyor. Bunlara ek olarak Netanyahu hakkında yolsuzluk ve rüşvet suçlamalarıyla açılan davaların sürdüğü hatırlatılıyor. 

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) de Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında Kasım 2024'te tutuklama emri çıkarmıştı. 

Analizde, Netanyahu'nun Gazze savaşını uzatarak bu davalardan kendini korumaya çalıştığı belirtiliyor. "İsrail hiç olmadığı kadar güvensiz bir konumda" denen analizde, başbakanın hamlelerinin ülke tarihinin en karanlık sayfalarından birini oluşturduğu ifade ediliyor: 

Netanyahu, 21. yüzyılın felaketlerinden birinin mimarı ve bu felaket, İsrail'in adını muhtemelen onlarca yıl lekeleyecek.

Independent Türkçe, BBC, Times of Israel, New York Times