Sırp lider Vucic, ülkesini zor günlerin beklediğini söyledihttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/4935281-s%C4%B1rp-lider-vucic-%C3%BClkesini-zor-g%C3%BCnlerin-bekledi%C4%9Fini-s%C3%B6yledi
Sırp lider Vucic, ülkesini zor günlerin beklediğini söyledi
AA
Vucic, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, ülkesini zor günlerin beklediğini, Sırp halkını gelecek günlerde bu konuda bilgilendireceğini duyurdu.
Paylaşımında son 48 saat içerisinde şu an söylemesi kolay olmayan bir haber aldıklarını belirten Vucic, "Hem Sırbistan'ın hem de (Bosna Hersek'teki iki entiteden) Sırp Cumhuriyeti'nin hayati ulusal çıkarlarını doğrudan tehlikeye atıyorlar." ifadesini kullandı.
Vucic paylaşımında ayrıca, "Zor olacak, şimdiye kadarkilerin en zoru. Mücadele edeceğiz. Sırbistan kazanacak." değerlendirmesine yer verdi.
Öte yandan, Sırbistan Savunma Bakanı Milos Vucevic, Sırbistan Radyo Televizyonuna (RTS) Kosova'nın Avrupa Konseyine üyelik başvurusunun bugün yapılacak oturumda görüşülecek olmasını değerlendirdi.
Vucevic, söz konusu başvurunun tüm uluslararası kuralları ihlal ettiğini savundu.
Bu arada, Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi (AKPM) Siyasi İşler ve Demokrasi Komitesi, Kosova'nın konseye üyelik başvurusunun görüşüleceği tek gündem maddesiyle bugün toplanacak.
Kosova'nın Avrupa Konseyi üyelik süreci
Sırbistan'dan 2008 yılında tek taraflı bağımsızlığını ilan eden Kosova, Rusya'nın konsey üyeliğinden çıkarılmasının ardından 12 Mayıs 2022'de Avrupa Konseyi üyeliğine resmi başvuruda bulunmuştu.
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, 24 Mayıs 2023'te Kosova'nın konseye üyelik talebini onaylayarak AKPM'ye ilettiğini duyurmuş, AKPM uzmanları tarafından Kosova'nın başvurusuyla ilgili görüş hazırlanmıştı.
Putin, devasa bir askerî geçit töreni ile İkinci Dünya Savaşı zaferini anıyorhttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/5008081-putin-devasa-bir-asker%C3%AE-ge%C3%A7it-t%C3%B6reni-ile-i%CC%87kinci-d%C3%BCnya-sava%C5%9F%C4%B1-zaferini-an%C4%B1yor
Putin, devasa bir askerî geçit töreni ile İkinci Dünya Savaşı zaferini anıyor
Zafer Bayramı'ndaki askerî geçit töreni öncesinde yol boyunca ilerleyen Rus askeri araçları (Reuters)
Rusya, Sovyetler Birliği'nin 1945 yılında Adolf Hitler Almanya'sına karşı kazandığı zaferi bugün (Perşembe) Ukrayna'da savaşın başlamasından bu yana üçüncü kez düzenlenecek geleneksel askerî geçit töreniyle anacak.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Kızıl Meydan'da yapacağı konuşmada, ülkesinin komşu Ukrayna'yı işgalini gerekçelendirmesi bekleniyor.
Basında çıkan haberlere göre geçit törenine katılacak 9 bin kişi arasında son aylarda Ukrayna'da savaşan askerler de yer alacak. Alman haber ajansı DPA ise törenlerde son iki yılda iptal edilen hava gösterisinin de yapılacağını belirtti.
Önceki yıllarda olduğu gibi Batılı devlet başkanları ve başbakanlardan askerî geçit töreni ve büyük silah gösterisine katılım olmayacak.
Kremlin'den yapılan açıklamaya göre eski Sovyet cumhuriyetleri Belarus, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan ve Türkmenistan'ın yanı sıra Küba, Laos ve Gine-Bissau devlet başkanlarının törene katılması bekleniyor.
Rusya'nın birçok bölgesinde İkinci Dünya Savaşı zafer törenleri güvenlik gerekçesiyle iptal edildi. Örneğin, Ukrayna sınırında bulunan ve sık sık ateş altında kalan Bryansk ve Kursk bölgelerinde büyük kutlamalar yapılmayacak.
Zafer Geçit Töreninin ardından İkinci Dünya Savaşı gazilerinin büyük portrelerinin sokaklarda taşındığı geleneksel "Ölümsüz Alay" yürüyüşü de Rusya genelinde iptal edildi.
Ukrayna saldırısının ardından Rusya'nın Krasnodar kentindeki bir petrol rafinerisinde yangın çıktıhttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/5008076-ukrayna-sald%C4%B1r%C4%B1s%C4%B1n%C4%B1n-ard%C4%B1ndan-rusyan%C4%B1n-krasnodar-kentindeki-bir-petrol-rafinerisinde
Ukrayna saldırısının ardından Rusya'nın Krasnodar kentindeki bir petrol rafinerisinde yangın çıktı
İki Ukraynalı asker Donetsk bölgesine keşif uçağı fırlatmaya hazırlanıyor (AFP)
Rusya'nın Krasnodar bölgesindeki Kriz Yönetimi’nden bu sabah (Perşembe) yapılan açıklamada, Ukrayna tarafından başlatılan insansız hava aracı saldırısının bölgedeki bir rafineride yangına ve çok sayıda petrol tankının hasar görmesine yol açtığı belirtildi.
Kriz Yönetimi’nin Telegram üzerinden yaptığı açıklamaya göre yaklaşık altı insansız hava aracı imha edildi, ancak enkaz Yurovka köyü yakınlarındaki rafinerinin üzerine düşerek yangına yol açtı.
Rus yönetimi yangında "birkaç tankın hasar gördüğü" bilgisini paylaştı.
İsrail ordusu, Gazze bombardımanında Hamas'ın deniz kuvvetleri komutanının öldürüldüğünü duyurduhttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/5008071-i%CC%87srail-ordusu-gazze-bombard%C4%B1man%C4%B1nda-hamas%C4%B1n-deniz-kuvvetleri-komutan%C4%B1n%C4%B1n
İsrail ordusu, Gazze bombardımanında Hamas'ın deniz kuvvetleri komutanının öldürüldüğünü duyurdu
Gazze Şeridi sınırı yakınında konuşlanmış İsrail askeri araçları, 8 Mayıs 2024. (Reuters)
Arap Dünyası Haber Ajansı'nın (AWP) haberine göre İsrail ordusu dün (Çarşamba) yaptığı açıklamada, Hamas'ın deniz kuvvetleri komutanının Gazze'de gerçekleştirilen bir hava saldırısında öldürüldüğünü duyurdu.
İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee konuyla ilgili olarak yaptığı açıklamada, “İsrail ordusu ve Genel Güvenlik Servisi'nin ortak faaliyeti sırasında, Hava Kuvvetleri'ne ait bir uçak Gazze'deki Hamas deniz kuvvetlerinin komutanı Ahmed Ali'yi ortadan kaldırmayı başardı” ifadelerini kullandı.
Adraee, Ali'nin son haftalarda “Gazze Şeridi'nin merkezinde faaliyet gösteren İsrail ordu güçlerine karşı terörist saldırıları teşvik ettiğini ve Gazze Şeridi'ndeki Hamas deniz gücü için projeler yürüttüğünü” söyledi.
Bu arada İsrail medyası dün, İsrail ordusunun, Gazze Şeridi'nin kuzeyine komşu bölgelerde harekete geçtiğini bildirdi. Şarku’l Avsat’ın İsrail medyasından aktardığına göre Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki ordu hareketliliğinin, muhtemelen bölgeye saldırılar düzenlemek ve Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki bölgeleri işgal etmek için olduğu belirtildi.
İsrail'in Refah Sınır Kapısı’nın kontrolünü ele geçirmesi karadan istilanın başlangıcı mı?https://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/5008066-i%CC%87srailin-refah-s%C4%B1n%C4%B1r-kap%C4%B1s%C4%B1%E2%80%99n%C4%B1n-kontrol%C3%BCn%C3%BC-ele-ge%C3%A7irmesi-karadan-istilan%C4%B1n
İsrail'in Refah Sınır Kapısı’nın kontrolünü ele geçirmesi karadan istilanın başlangıcı mı?
Refah'ın doğusundaki bir binada pencereden İsrail'in hava saldırısı düzenlediği bölgeye bakan bir Filistinli (Reuters)
Salim er-Reyyis
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile hükümetindeki aşırı sağcı bakanlar Bezalel Smotrich ve Itamar Ben-Gvir'in İsrail ordusunun Gazze'nin güneyinde Mısır sınırındaki Refah’a kara saldırısı düzenlenmeyi planladığına dair tehditlerinin ve İsrail Savaş Kabinesi Üyesi Benny Gantz'ın geçtiğimiz aylarda yaptığı açıklamaların ardından İsrail ordusu, Refah’ta İsrail bayrağını göndere çekerken Refah Sınır Kapısı’nın Filistin tarafındaki avlusunda gezinen tankların fotoğraflarını ve videolarını yayınladı. İki milyondan fazla Gazzeliyi halen dünyaya bağlayan tek insani yardım koridoru olan Refah, aynı zamanda İsrail’in Gazze Şeridi’nde 7 ayı aşkın süredir yürüttüğü savaşta sağlık sisteminin çökmesi nedeniyle hastaların ve yaralıların yurtdışında tedavi görebilmeleri için kullanabilecekleri tek kurtuluş yolu.
Tanklar, İsrail ordusunun Refah’ın doğu kesimi sakinlerine derhal tahliye çağrısında bulunmasından sadece birkaç saat sonra Refah Sınır Kapısı’nın Filistin tarafına geldi. Tankların gelişine, savaş sırasında Gazze Şeridi'ndeki tüm şehirlerden ve mülteci kamplarından zorla göç ettirilen Gazzelilerin yaşadığı yerleşim bölgelerine düzenlenen bombardımanlar eşlik etti. İsrail tanklarının Filistin bayrağının üzerinden geçmesi, Gazze’de Hamas yönetimindeki hükümetin İçişleri Bakanlığı'na bağlı Sınır ve Geçişler İdaresi tarafından kontrol edilen sınır kapısı üzerindeki Filistin egemenliğinin sona erdiğinin bir tür ilanıydı.
İsrail ordusunun ‘Hamas hükümetinin egemenliğinin en önemli sembollerini’ kontrol altına almakla övündüğü videolar ve fotoğraflar ortalığa saçıldıkça, İsrail'in ilk hedefinin ABD yönetiminin işgale karşı çıkmasına rağmen Refah’ı karadan işgal etmek olduğu daha da netleşti. ABD, İsrail’e bir milyondan fazla yerinden edilmiş Gazzeli’ye ev sahipliği yapan Refah’a kara saldırısını onaylamadığını hem doğrudan hem de kamuoyu önünde birçok kez ifade etmişti. İsrail ordusu, Refah sakinlerine bölgeyi terk etmeleri için bildiriler yayınlarken ‘güvenli bölgeyi’ Han Yunus'un batısındaki el-Mevasi bölgesinden kuzeydeki Nuseyrat Mülteci Kampı’na kadar genişlettiğini iddia ettiği bir harita dağıtıldı. Yüzlerce top mermisinin atıldığı ve İsrail savaş uçaklarının bombaladığı Han Yunus'un merkezi ve batısı da Gazzelilerin kendilerini bekleyen bilinmeyen akıbetten korkarak yeniden zorla kaçmaya başladığı ‘güvenli bölgeye’ dahil edildi.
Refah Sınır Kapısı’nın İsrail’in kontrolünde olması Gazzeliler için insani yardım boyutunu ciddi şekilde etkiliyor.
Filistinli yazar ve siyasi analist Mustafa İbrahim, Mısır, Katar ve ABD’nin himayesinde Kahire'de Hamas ile İsrail arasında bir anlaşmaya varılması konusunda ilerleme kaydedildiğinin konuşulduğu ve Hamas'ın ateşkes önerisini kabul ettiğini açıkladığı sırada Refah Sınır Kapısı’nın işgal edilmesi ve istilasıyla ilgili değerlendirmesinde “İsrail, savaşın başından bu yana askeri teçhizatın buradan Gazze’ye sokulduğu iddiasıyla Philadelphia (Selahaddin) Koridoru’nu ve Refah Sınır Kapısı’nı kontrol etmesi gerektiğinden bahsediyor” dedi.
İsrail'in, Mısır ile daha önce yaptığı anlaşmalara rağmen tampon bölgenin altından geçen tünelleri ortadan kaldırmak için Philadelphia Koridoru’na toprağın altına uzanan çelik bir duvar örmesi gerektiğini düşünüyor. İsrail, Refah Sınır Kapısı’nı kontrol etmenin en önemli siyasi boyutlarından biri olarak İsrail kamuoyuna Hamas için egemenliği temsil eden Refah'ın İsrail ordusunun kontrolüne geçtiğini söylemek ve böylece Hamas'ın sivil kontrol ve egemenlik kabiliyetlerini ortadan kaldırmayı ya da azaltmayı istiyordu. Daha önce İsrail'in Refah'a kara saldırısının şekli ve hedefleriyle İsrail'in Refah Sınır Kapısı’nın Filistin tarafını kontrol etmeye devam edip etmeyeceği konusunda pek çok spekülasyon yapılmış olsa da İsrail'in kara saldırısının ilk adımlarından itibaren başlıca siyasi hedefine ulaştığını söylemek istediği anlaşıldı.
Filistinli yazar ve siyasi analist İbrahim, “Netanyahu kara saldırısının başından itibaren mutlak bir zafer imajı vermek istiyor. Operasyon ister sınırlı ister sınırsız olsun, ilk birkaç saat içinde bu imajı edinmek ve pazarlamak istedi” değerlendirmesinde bulundu. Ordunun tankların videolarını ve fotoğraflarını yayınlayarak ve Refah Sınır Kapısı’nın Filistin tarafında İsrail bayrağını göndere çekerek pazarlamak istediği başlıca hedef belki de budur.
Refah Sınır Kapısı geçtiğimiz aylarda, yerinden edilen Gazzelilere Mısır üzerinden gıda ve tıbbi malzemelerin olduğu insani yardımların akışı için can damarı oldu. İsrail, savaşın başında Refah Sınır Kapısı’ndan yardım tırlarının Gazze’ye girişinin yanı sıra hastaların, yaralıların ve yolcuların geçişini de engelledi. Nitzan Sınır Kapısı ve Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan giriş yapan tırların, Refah Sınır Kapısı’ndan giriş yapmak üzere yönlendirilmeden önce İsrail ordusu tarafından kapsamlı bir denetimden geçirilmesi şart koşuldu.
Gazze’deki Sağlık Bakanlığı İsrail ordusunun doğu bölgelerinde yaşayanları ve yerinden edilenleri göçe zorlamasının ardından Ebu Yusuf en-Neccar Hastanesi’ni tahliye etmek zorunda kaldı.
İsrail, Gazze’de yerinden edilen insanlara ulaşması gereken birçok yardım malzemesini hiçbir gerekçe göstermeden engelledi. Ayrıca bazı yakıt türlerinin girişini yasaklayıp dizel ve doğal gaz girişini kısıtlayarak çeşitli krizlere yol açtı. Yerinden edilen Gazzelileri yemek pişirmek için odun ve tahta parçaları toplayıp yakmaya ve ulaşım aracı olarak da eşek arabaları kullanmaya zorladı. İsrail, yeniden edilen Gazzelilerin sebze, meyve, gıda maddelerinin yanı sıra günde ancak bir ya da iki öğün yemeye yetecek kadar az miktarda buldukları una erişimlerini de engelledi.
İsrail’in Refah sınır kapısını kontrol etmesinin Gazzeliler için insani açıdan ciddi bir etkisi olduğunu vurgulayan İbrahim, bunun insani yardımların ve ihtiyaç duyulan ürünlerin Gazze’ye girişinin engellenmesi anlamına geldiğini belirterek, “İsrail, sınır kapısını kontrol etmeye devam eder ve insani ve gıda yardımlarının girişini engellerse bu durum, Gazze’deki krizi daha da kötüleştirecek ve Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki nüfusun İsrail kuşatması ve kara harekatı sırasında aylardır çektiği açlığın daha fazla insanı vurmasına yol açacak” ifadelerini kullandı.
Refah'ta İsrail’in bombaladığı bir evi inceleyen Filistinliler (Reuters)
Gazze’deki Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada İsrail’in Gazze Şeridi'nin kuzeyinde düzenlediği hava saldırısında çoğu çocuk 28 kişinin öldüğü bildirildi. Kuşatma, abluka ve gıda yardımlarının yetersizliği nedeniyle Gazzeliler, hayvan yemlerini öğütüp un haline getirip ekmek yapmak, zarar görmüş sebzelerin kalıntılarını yemek ve temiz olmayan su içmek zorunda kaldı.
İsrail ordusunun doğu mahallelerinde yaşayanları ve yerinden edilmiş kişileri zorla yerinden etmesinin bir sonucu olarak Gazze'deki Sağlık Bakanlığı, İsrail ordusu tarafından belirlenen askeri harekat bölgesi içinde yer alan Ebu Yusuf en-Neccar Hastanesi'ni tahliye etmek zorunda kaldı. İsrail ordusunun Refah’a karadan girişinin ilk gününde hastanenin bitişiğindeki evlerin hedef alınması ve hastane üzerine sis bombaları atılmasının ardından yüzlerce hastanın tedavisi yarım kaldı. Ebu Yusuf en-Neccar Hastanesi, Refah ve Han Yunus'ta 2 binden fazla hastaya diyaliz hizmeti veren tek hastane.
Filistinli yazar ve siyasi analist İbrahim, yerinden edilen Gazzelilerin arasında hastalıkların ve salgınların yayılmasının yanı sıra diyaliz hastaları, kanser hastaları ve düzenli olarak ilaç kullanmak zorunda olup bu ilaçların sadece bir kısmına ulaşabilen tansiyon, kalp hastalığı ve diyabet gibi kronik hastalıkları olanlarla birlikte tıbbi hizmetlerin asgari düzeyin çok altına düşmesinden dolayı Gazze’deki sağlık krizinin daha da kötüleşeceği tahmininde bulundu. İbrahim, “Tıbbi malzeme yüklü yardım tırlarının (Gazze’ye) giriş yapmaması halinde, tıbbi hizmetlerin azalması ve hastaların yurtdışında tedavi edilmeleri için seyahat etmelerinin engellenmesi sonucunda ölümlerin artacağını düşünüyorum” diye ekledi.
Gazze'deki Sağlık Bakanlığı Koordinasyon Dairesi, Refah Sınır Kapısı’nın kapatılması ve İsrail ordusunun kontrolüne geçmesi üzerine düzenlediği basın toplantısında, yurtdışında tedavi görmek için onay bekleyen binlerce yaralı ve hastanın seyahat haklarının engellendiğini duyurdu. Bu durum, yurtdışında tedavi edilmeyi bekleyen hastaların ve yaralıların hayatlarını tehlikeye sokarken Gazze’nin sağlık sistemindeki krizi daha da kötüleştiriyor. İsrail, Kahire'de devam eden müzakereler sırasında Hamas heyeti üzerinde baskı kurmak amacıyla kara saldırısının ilk aşaması olarak Refah'ın güneydoğusunda kara operasyonları gerçekleştirirken bu hastaları ve yaralıları görmezden geliyor.
*Bu makale Şarku'l Avsat tarafından Londra merkezli Al Majalla dergisinden çevrilmiştir.
Biden, Trump'ın başkanlık seçiminin sonucunu "kabul etmeyeceğinden" eminhttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/5008056-biden-trump%C4%B1n-ba%C5%9Fkanl%C4%B1k-se%C3%A7iminin-sonucunu-kabul-etmeyece%C4%9Finden-emin
Biden, Trump'ın başkanlık seçiminin sonucunu "kabul etmeyeceğinden" emin
ABD Başkanı Joe Biden ve Cumhuriyetçi rakibi Donald Trump (Reuters)
ABD Başkanı Joe Biden, CNN'e verdiği röportajda önümüzdeki Kasım ayında yapılması planlanan seçimlerde ikinci bir dönem daha kazanacağından emin olduğunu ifade ederek, Cumhuriyetçi rakibi Donald Trump'ın önceki seçimlerde olduğu gibi bu sonucu da "kabul etmeyeceğini" vurguladı.
Biden, Trump "seçimin sonucunu kabul etmeyebileceğini" söyledi. “Sizi temin ederim ki kabul etmeyecektir" ifadelerini kullandı.
Trump geçen hafta Milwaukee Journal Sentinel'e verdiği röportajda şöyle demişti: "Her şey adil yapılırsa sonuçları memnuniyetle kabul ederim, ancak durum böyle değilse ülkenin iyiliği için savaşmak zorunda kalacağız."
Biden, eski Demokrat Başkan Barack Obama'nın kampanyasında aktif olarak yer aldığını ve kendisine yaptığı şeyi "yapmaya devam etmesini" tavsiye ettiğini belirtti.
ABD basını son dönemde Obama'nın, anket sonuçlarının Trump'a yakın, hatta bazı kritik eyaletlerde onun gerisinde olduğunu gösterdiği Biden'ın kampanyasına ilişkin çekinceleri hakkında haberler yayınladı.
ABD Başkanı CNN'e verdiği röportajda "Kampanyanın gidişatından memnunum," özellikle de "çoğu insanın sonbahara kadar odaklanıp bir karar vermeyeceği için" şeklinde konuştu.
Trump 2020 başkanlık seçimlerinde Biden karşısında aldığı yenilgiyi hiçbir zaman kabul etmedi.
Biden, Tramp’ın bazı seçim bölgelerinde itiraz etmek için yaptığı başarısız girişimlere atıfta bulunarak "Kaç dava kaybetti?" diye sordu.
Biden, "Bu adam demokrasi yanlısı değil" ifadelerini kullandı.
Amerikalıların ekonomik konular söz konusu olduğunda rakibine daha fazla güvendiğini gösteren anketlerle ilgili bir soruya Biden, Trump'ın "istihdam yaratma konusunda hiç başarılı olamadığını, kendisinin ise hiç başarısız olmadığını" söyledi. “Ben 15 milyon istihdam yarattım, ekonomimiz dünyanın en güçlü ekonomisi" şeklinde karşılık verdi.
Biden, her zaman olduğu gibi, katıldığı uluslararası zirvelerde yabancı liderlerin çoğunun kendisine "Kazanmak zorundasınız" dediğini vurguladı.
CIA direktörü, Netanyahu ve Mossad başkanıyla yaptığı görüşmelerin ardından Kahire'ye döndühttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/5008051-cia-direkt%C3%B6r%C3%BC-netanyahu-ve-mossad-ba%C5%9Fkan%C4%B1yla-yapt%C4%B1%C4%9F%C4%B1-g%C3%B6r%C3%BC%C5%9Fmelerin-ard%C4%B1ndan-kahireye
CIA direktörü, Netanyahu ve Mossad başkanıyla yaptığı görüşmelerin ardından Kahire'ye döndü
CIA Direktörü William Burns (Reuters)
CIA Direktörü William Burns, İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ve Mossad şefi David Barnea ile İsrail'de yaptığı görüşmelerin ardından dün (Çarşamba) Mısır'ın başkenti Kahire'ye döndü.
CNN’in haberine göre Burns, ateşkes anlaşmasına son rötuşları yapma girişimi kapsamında hızlı bir bölge turu kapsamında geçen hafta sonlarında Ortadoğu'ya gelerek Kahire, Doha ve Tel Aviv'e ziyarette bulundu.
ABD'li yetkililer ateşkes görüşmelerinin gidişatı konusunda bu hafta iyimser olduklarını ifade etti.
Arap Dünyası Haber Ajansı'na konuşan bir Hamas yetkilisi ise İsrail'in engellememesi halinde ateşkes anlaşmasına varmak için fazla bir sorun kalmadığını belirterek, müzakerelerin önümüzdeki saatlerinin belirleyici olacağını belirtti.
İsrail'in, İsrail'in gerekli taleplerini karşılamadığını söylediği, Hamas'ın onayladığı Mısır-Katar önerisini reddetmesinin ardından, Gazze'de ateşkes anlaşması ve tutuklu değişimi konusundaki müzakereler Mısır'ın başkenti Kahire'de devam ediyor.
ABD Başkanı Joe Biden bugün (perşembe) yaptığı açıklamada, ABD tarafından İsrail'e tedarik edilen ve artık göndermeyi bıraktığı bombaların Filistinli sivilleri öldürmek için kullanıldığını söyledi.
Biden CNN'e verdiği mülakatta, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun güçlerine Refah'ı işgal etme emri vermesi halinde İsrail'e silah sevkiyatını askıya alacağını belirterek, İsrail'in ülkesinden temin ettiği silahların Gazze Şeridi'nde sivilleri öldürmek için kullanıldığını kaydetti.
Biden, Gazze Şeridi'nde sivillerin yerleşim bölgelerinde bomba ve diğer araçların kullanılmasıyla öldürüldüğünü açıklayarak, yönetiminin geçen hafta İsrail'e sevkiyatı askıya alma kararı aldığı 2 bin kiloluk bombalara atıfta bulundu.
Biden, “Refah'a girerlerse, ki şu ana kadar böyle bir şey olmadı, daha önce Refah'a karşı kullanılmış silahları teslim etmeyeceğimi açıkça söyledim” dedi.
ABD Başkanı, İsrail'in Refah'ı işgal etmesi halinde silah sevkiyatının durdurulacağını da belirtti.
Biden, “İsrail'in Demir Kubbe konusunda güvenliğinin ve son dönemde Ortadoğu'dan gelen saldırılara cevap verme yeteneğinin sağlanması için çalışmaya devam ediyoruz. Ancak silah ve topçu mühimmatı sağlamayacağız” ifadelerini kullandı.
Biden, İsrail'in Refah'taki askeri operasyonlarının “henüz yoğun nüfuslu bölgelere girerek kırmızı çizgiyi aşma seviyesine yükselmediğini” de belirtti.
ABD Başkanı, Gazze Şeridi'ni yeniden inşa etmek ve savaş sonrasında iki devletli çözüme geçişte yardımcı olmak isteyen Arap ülkeleriyle birlikte çalıştıklarını açıkladı.
Hamas'ın önündeki hem kendisi hem de Filistinliler için ağır bedelleri olan sınırlı seçeneklerhttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/5007701-hamas%C4%B1n-%C3%B6n%C3%BCndeki-hem-kendisi-hem-de-filistinliler-i%C3%A7in-a%C4%9F%C4%B1r-bedelleri-olan
Hamas'ın önündeki hem kendisi hem de Filistinliler için ağır bedelleri olan sınırlı seçenekler
İllüstrasyon: Lina Jaradat
Macid Keyali
İsrail'in Gazze’deki savaşı, Filistin ulusal hareketinin gelişimi ve İsrailliler ile Filistinliler arasındaki çatışma açısından ve belki bununda ötesinde İsrail'in bölgedeki konumunun belirlenmesi, Arap ülkeleri ile İsrail ilişkilerinin şekli ve ABD'nin Ortadoğu'daki düzenlemelerinin geleceği de dahil olmak üzere bundan sonra yaşanacakların temelini oluşturacak çok önemli bir olay olarak tarih sayfalarındaki yerini alacak. Gazze'deki savaşın ‘ertesi günü’ olarak adlandırılan günün en doğru anlamı bu olabilir.
Gazze’deki savaş, İsrail'in savaşları arasında 1948 ve 1967 yıllarında yaşanan en önemli iki savaşı kadar önem taşıyacak. Bunlardan ilki olan 1948 yılındaki savaş, Nekbe’ye (Büyük Felaket), İsrail Devleti'nin doğuşuna ve mülteci sorununun ortaya çıkmasına neden oldu. İkincisi savaş ise İsrail'in Arap dünyası tarafından tanınan bir devlet olmasına ve Filistin ulusal hareketinin yükselişe geçerek Filistinlileri temsil eden siyasi bir oluşuma dönüşmesine yol açtı. Gazze’deki mevcut savaş aynı zamanda işgal altındaki topraklarda ilki 1987-1993 yılları arasında ikincisi ise 2000-2004 yılları arasında patlak veren iki intifada gibi (ayaklanma) tarihe bir dönüm noktası olarak geçecek. Birinci İntifada 1993 yılında Oslo Anlaşması’nın imzalanması ve Filistin ulusal hareketinin bir ulusal kurtuluş hareketinden bir otoriteye dönüşmesiyle, Filistin Kurtuluş Örgütünün (FKÖ) rolünün azalmasıyla, mülteci meselesinin marjinalleştirilmesiyle ve 1967 yılında işgal edilen Batı Şeria ve Gazze Şeridi'nde, toprakların bir bölümünde halkın bir kısmı için bazı haklara sahip bağımsız bir devlet kurulmasına odaklanılmasıyla sonuçlandı. İkinci İntifada ise Hamas Hareketi’nin statü, liderlik ve güç dengesinde Fetih Hareketi’ne (El Fetih) rakip olarak Filistin sahnesinde yükselişiyle sonuçlandı. Bu yükseliş, Filistin ulusal hareketinin doğasında, mücadele biçimlerinde ve söylemlerinde bir değişimi, halk düzeyinde ve Filistin siyasi sistemi içinde ve dış bağlantıları nedeniyle dayattığı bölünme halinin bir göstergesiydi.
Hamas Hareketi ve iktidar
Hamas, Birinci İntifada’nın (1987) başlarında Müslüman Kardeşler Teşkilatı’nın (İhvan-ı Müslimin) bir uzantısı olarak Filistinliler ve Ürdünlüler tarafından kuruldu. El Fetih tarafından 1960'lı yılların ortasında başlatılan silahlı mücadeleye katılmayan Hamas Hareketi, bundan 22 yıl sonra FKÖ çatısı altına da girmedi. Bu durum, El Fetih ile arasında anlaşmazlıklara, rekabete ve çatışmalara sebep oldu. Bu da Filistinli taraflar arasında iç anlaşmazlığa, çekişmeye ve bölünmeye yol açtı.
Hamas Hareketi, kuruluşundan kısa bir süre sonra onlarca yıldır Filistin hareketine hakim olan El Fetih’e rakip oldu. Ardından 2006 yılındaki seçimlerde onu yenilgiye uğrattı ve böylece Filistin hükümetini kurmaya hak kazandı. Hükümet, tüm yetkinin devlet başkanında olduğu siyasi sistemin doğasından ve iki hareketin gündemleri arasındaki farktan dolayı başarısız oldu. Başarısızlığın bir diğer sebebi de İsrail'in çözüm sürecinden kaçması nedeniyle El Fetih seçeneğine başkaldırıydı. Bununla birlikte Hamas birçok konuda başarısız oldu, uygun ve net bir siyasi ve mücadele stratejisinden yoksundu. Batı Şeria'daki rakibi El Fetih'ten daha iyi bir model sunamadan sadece Gazze'yle sınırlı bir otoriteye dönüştü.
Hamas’ın sorunu, kendi tutumlarını ve dünya görüşünü Gazze'deki Filistinlilere zorlayıcı yöntemlerle ve tedbirlerle dayatmaya çalışmasıydı.
Hamas'ın bir otorite olarak sorunu, Gazze'deki kaynakları, kararları ve silahları tekeline almasının yanı sıra kendi tutumlarını ve dünya görüşünü Gazze'deki Filistinlilere zorlayıcı yöntemlerle ve tedbirlerle dayatmaya çalışmasıdır. Bu da kendi seçmen kitlesi dışındaki popülaritesini etkiledi. Hamas'ın İslamcı bir hareket olarak imajı ulusal bir hareket olmasının önüne geçti.
Bu yüzden Hamas, siyasi bir hareketle dini bir hareket olmak, ulusal bir hareket olmakla siyasal İslamcı bir hareket olmak ya da bir kurtuluş hareketi olmakla bir otorite olmak arasında kalarak tüm bunların kendine özgü gereklilikleri, işlevleri ve hedefleri olduğundan bocaladı.
Sonuç olarak Hamas, güvenlik aygıtı, vergilendirme ve yönetimin askeri boyutunun sosyal ve ekonomik kalkınma boyutunun önüne geçmesiyle, kontrol ettiği topraklarda toplumu yönetmede başarılı olamadı. Batı Şeria’daki El Fetih yönetiminin eleştirilerine bile kulak asmadı. Siyasi tercihler konusundaki kararları tekeline alıp sivil toplumu zayıflatmaya çalışmıştı. Bunu yaparken de siyasal İslamcı hareketlerin diğer görüşlere saygı duymayı, toplumdaki çeşitliliği ve çoğulculuğu zenginleştirmeyi, katılımcılığı ve iktidarın dönüşümlü olması ilkesini kabul etmeyi öngören demokratik bir yapıya dönüşebileceğine dair güven vermeyi başaramadı.
Hamas Hareketi elbette iktidardan vazgeçebilir, bir ulusal kurtuluş hareketi, bir direniş hareketi olarak kalabilir ve Filistin Yasama Meclisi’nde (PLO) bir parti ve Filistin liderliği üzerinde bir baskı gücü olarak varlığını sürdürebilirdi.
Ancak Hamas’ın farkına varamadığı en önemli şey, kaynakları yetersiz olan ve iki milyondan fazla Filistinlinin yaşadığı ve toplam alanı Filistin topraklarının yüzde 1,3'ü ve Batı Şeria'nın yüzde 6'sı kadar olan Gazze Şeridi ile gerçekçi bir şekilde ilgilenmesi gerektiğiydi. Hamas, Gazze Şeridi’ni sadece kurtarılmış bir bölge olarak değil, aynı zamanda Filistin'in kurtuluşu için bir üs ya da bir diğer deyişle roket savaşı modeline göre ‘direniş ve Batı Şeria'dan işgalci İsrail’i yenmek için bir üs’ olarak gördü. Bu durum İsrail’in 2007 yılından bu yana Gazze Şeridi’ne sıkı bir abluka uygulamasına ve (2008, 2012, 2014, 2021, 2023 ve devam etmekte olan) birçok yıkıcı savaşa yol açtı.
Gazze'deki Filistinliler tüm dünyanın gözü önünde İsrail tarafından yürütülen soykırımcı bir savaşla karşı karşıya kaldılar
Hamas, Gazze Şeridi'ni olgunlaşmış bir Filistin yönetimi altında, dünyaya gelecekteki Filistin devleti için bir model sunacak, eğitim, kalkınma ve kurumların inşasına önem veren kurtarılmış bir bölgeye dönüştürme seçeneğine sahipti. Dünyadaki tüm Filistinliler için bir varış noktası haline gelebilir, böylece uluslararası toplumda ve Arap dünyasında uygun koşulları sağlayarak Filistinlilerin ulusal hedeflerine ulaşmayı amaçlayan bir Filistin ulusal süreci için büyük bir değer olabilirdi.
Hamas, Gazze Şeridi'ni dünyadan, gerçeklikten, uluslararası toplumdan ve Arap dünyasından izole edilmiş bir bölgeymiş gibi, kaderci ve iradeci bir zihniyetle, abartılı davranışlar ve gerçekçi olmayan bahislerle, neyi yapıp neyi yapamayacağını tam olarak tanımlamadan ve halkına ne istediğini ve taleplerini nasıl elde edeceğini açıklamadan El Fetih'ten iktidarı almaya odaklandı. İsrail’in Gazze Şeridi’ne uyguladığı ablukayı kaldıramamasına, devam eden savaşlarda Filistinlileri ölüm ve yıkımdan kurtaramamasına ve tüm bunların sonucunda Filistinlilerin içinde bulundukları koşulların kötüleşmeye devam etmesine rağmen ‘İsrail’in altındaki halıyı çekmekten’, ‘angajman kurallarından’, ‘karşılıklı caydırıcılıktan’, ‘terör dengesinden’ ve ‘bölgelerin birliğinden’ bahsetmeye devam etti.
İllüstrasyon: Lina Jaradat
Gerçek şu ki, bu zor, karışık ve tehlikeli deneyimin tüm karmaşıklığına rağmen Hamas, Arap dünyasındaki siyasal İslamcı ya da seküler, solcu ya da sağcı, ulusçu, milliyetçi ya da uluslararasıcı tüm siyasi hareketler gibi eleştiriye alışık değildi. Siyasal İslamcı hareketlerin diğerleriyle arasındaki bir diğer fark da politikalarına ve tutumlarına bir tür kutsallık atfetmeye çalışmaları ve böylece fedakarlığı kutsallaştırma bahanesiyle kendilerini hesap verebilirlik, eleştiri ve hesap sorulabilirlik çerçevesinden çıkarmalarıdır.
Çatışmadan savaşa ve Nekbe'ye
Savaş, Hamas'ın askeri kanadı İzzettin el-Kassam Tugayları'nın iyi hazırlanmış olduğu anlaşılan bir operasyonla Gazze Şeridi sınırındaki İsrail yerleşimlerine ve askeri üslerine saldırmasıyla başladı. Hamas’ın saldırısı, İsrail için büyük ve benzeri görülmemiş bir güvenlik, istihbarat ve askeri darbe oluştururken aralarında sivillerin ve askerlerin olduğu yaklaşık bin 200 kişinin ölümü ve 234 kişinin rehin alınmasıyla İsrail'e ağır insani kayıplar verdirdi.
Hamas'ın saldırısı sadece birkaç saat sürse de İsrail bunu 7 Ekim 2023'ten bu yana, yani 200 günü aşkın bir süredir devam eden yıkıcı bir savaşa dönüştürdü. Dahası, saldırı inisiyatifi İsrail ordusuna geçtikten sonra Hamas saldırıdan savunmaya geçti. Savaş sahası da Gazze'nin çevresindeki İsrail yerleşimleriyken Gazze Şeridi'nin tüm şehirlerine dönüştü.
Sonuç olarak Hamas ne halkını savunabildi ne İsrail ordusunun Gazze’nin dört bir yanında ilerlemesini durdurabildi ne de çok sayıda Filistinlinin bir bölgeden diğerine göç etmesini ve 100 binden fazlasının Gazze'den ayrılmasını engelleyebildi. İsrail’in iki milyondan fazla Filistinlinin evleri, hastaneler, okullar, üniversiteler, kamu binaları, sokaklar ve altyapı dahil olmak üzere Gazze Şeridi'nin yüzde 70’ini, hatta daha fazlasını yok etmesine engel olamadı. Gazze'deki şehirlerin çoğuna su, gıda, elektrik, yakıt ve ilaç tedarikini kesmesini önleyemedi. Gazze'deki Filistinliler tüm dünyanın gözü önünde İsrail tarafından yürütülen soykırımcı bir savaşla karşı karşıya kaldılar.
İsrail'in yaklaşık 7 aydır sürdürdüğü soykırım savaşı, gerçek amacının nehirden denize kadar tüm Filistinlileri terörize etmek olduğunu gösteriyor.
Hamas, her ne kadar çatışmaya devam edebilmiş ve İsrail ordusunun rehineleri kurtarmasını engelleyebilmiş olsa da büyük bir felaketle sonuçlanan bu deneyim, Hamas yönetiminin bu savaş için toplumunu hazırlama ve İsrail'in misillemelerine karşı kendilerini koruma konusunda iyi hesap yapamadığını ortaya koydu. Ayrıca 7 Ekim'deki saldırıyla neyi hedeflediği de halen belirsizliğini koruyor.
İzzeddin el-Kassam Tugayları Komutanı Muhammed ed-Deyf'in 7 Ekim’deki açıklamasına göre bu bir ‘kurtuluş savaşı, işgalci İsrail’in yenilgisi ve işgalci İsrail’in yenilgiye uğratılması için vaat edilmiş bir gündü’ ve Deyf, ‘nehirden denize ve sığınılan ülkelerdeki tüm Filistinlileri, Arap ve Müslüman ülkelerini her şekilde bu savaşa katılmaya’ çağırdı.
Ayrıca Hamas'ın başarısızlığının sebebi, direniş ile savaş arasında kafa karışıklığı yaşamasıydı. Direniş orduya ordu, rokette roket şeklindeki savaştan farklıdır. Direnişle ‘halk savaşı’, ‘vur-kaç’ ve ‘zayıfın güçlüye karşı savaşı’ kurallarına göre düşmanın zayıflıklarını hedef alarak, güçlü yanlarından kaçınarak, ordusunu mümkün olduğunca etkisiz hale getirerek, askeri cephaneliğini kullanmasını zorlaştırarak ve toplumunun parçalanmasına yol açan ya da çelişkilerini güçlendiren ve birleşmesini değil tükenmesini sağlayan operasyonlar yürüterek mücadele etme seçeneği vardı. Direniş, fedakarlıkların ve kahramanlıkların çarçur edilmesine ya da halkına kat be kat pahalıya mal olmasına değil, bunlardan yararlanılmasına olanak tanıyan kademeli ve uzun soluklu bir eylemdir.
Olaylara gerçekçi bir açıdan bakarsak, koşulları, olanakları ve yansımaları bakımından direnişten farklı bir nakavt savaşı başlatan ya da bu savaşın içine çekilen bir Filistin hareketiyle karşı karşıyayız. Bu savaş Filistin halkı için yeni bir felaketle sonuçlandı. Bunun Hamas'ın doğasıyla hiçbir ilgisi yoktu. Zira aynı durum, siyasi ya da mücadele seçeneğinin değerlendirilmesi, Filistin’in, Arap ülkelerinin ve uluslararası toplumun şartlarına uygunluğu, doğruluk derecesi ve fedakarlıkların siyasi kazanımlara yatırılabilmesi açısından El Fetih ya da sol görüşlü diğer hareketler için de geçerli.
Özetle taktiksel açıdan savaşta başarılı olduğunu söyleyen Hamas, İsrail'in gücünü takdir etmediği, güvenliğinin ve üstünlüğünün uluslararası çevrelerce garanti altına alındığını anlamadığı, olumsuz Arap gerçekliğinden kopuk olduğu ve Gazze'deki halkını böylesine uzun ve yorucu bir savaşa hazırlamadığı için bu saldırıyı gerçekleştirme kararı alırken stratejik açıdan başarısız oldu.
Dün dünde kaldı
Öte yandan İsrail, Gazze Şeridi'nde yürüttüğü savaşın amacı Hamas'ı ortadan kaldırmak, İsrailli rehineleri kurtarmak ve yeni bir 7 Ekim'in daha yaşanmasını engellemek olduğunu öne sürüyor. Ancak İsrail'in yaklaşık 7 aydır sürdürdüğü soykırım savaşı, bu savaşın asıl amacının nehirden denize kadar tüm Filistinlileri terörize etmek, İsrail'in tarihi Filistin topraklarındaki hegemonyasını güçlendirmek, Gazze Şeridi'ni yaşanmaz bir yere dönüştürmek ve Gazze Şeridi'ndeki Filistinlilerin demografik ağırlığını zorla ya da (zorlayıcı yollarla) gönüllü olarak mümkün olduğunca azaltmak olduğunu ortaya koyuyor.
İsrail'in gerçek hedefleri bunlar olsa da Hamas, bu hedefleri saptırma girişiminde sınırlı seçeneklere sahip. Çünkü İsrail ordusunu yenebilecek gücü yok. Zaten bunu yapması da beklenemez. Dahası Hamas, İsrail’in Gazze Şeridi'nin herhangi bir yerine saldırısını püskürtemeyeceği gibi, acı ve feci tecrübelerin de ortaya koyduğu üzere Gazze’deki halkını koruyabilecek yeteneklere de sahip değil. Bununla birlikte uluslararası alanda kendisine uygulanan baskılar ve Arap ülkeleri düzeyinde dışlanmasının yanı sıra iki milyondan fazla Filistinlinin yerinden yurdundan edilmiş, evlerinin dışında, yaşamın temel ihtiyaçlarından yoksun bırakılmış halde olmasından kaynaklanan mali, ahlaki ve siyasi açıdan büyük baskıyla birlikte çatışmanın devam etmesiyle elindeki imkanlar da yitip gidiyor.
Dolayısıyla Filistin halkının ve Filistin ulusal hareketinin yaşamında çok önemli bir tarihi dönüm noktasındayız. Ancak burada ve şimdi, Filistinlilere karşı yürütülen en uzun, en ölümcül ve en yıkıcı savaş olan bu savaştan ya da Nekbe'den sonra Hamas'a ne olacağı sorusunun sorulması gerekiyor.
Hamas'ın Filistin ulusal hareketinin çatısı altına girmesi senaryosuna bazı Arap ülkeleri ve uluslararası taraflar itiraz edebilir.
Sonuç olarak Hamas sınırlı seçeneklerle karşı karşıya. Sorun ise özellikle tüm bu olanlardan sonra şartlarını kabul ettiremediğinden İsrail'in soykırım savaşını durduracak ve bu elverişsiz koşullarda hedeflerini saptıracak bir çıkış ya da geri çekilme planı hazırlamamış olması. Bırakın şu anki savaşı, daha önceki savaşlarda bile bunu başaramadı. İsrailli rehineler kartının da Hamas’ın iddialarının aksine zayıf ve güvenilmez olduğu ortaya çıktı. Aynı durum, İsrail'in İran’ın Şam’daki konsolosluk binasını bombalamasının ve ABD'nin uzlaştırıcılığında İran’ın İsrail’e sınırlı bir misillemeyle karşılık vermesinin ardından tecrübe edildiği üzere İran, bu savaştan ve İsrail ile ABD’yi karşısına almaktan uzak durmaya kararlıyken, İsrail'i Filistinlilere karşı savaşını hafifletmeye itecek kadar etkilemeyen ‘meydanların birliği’ şeklindeki dayanaksız bahis için de geçerli.
İllüstrasyon: Lina Jaradat
Dolayısıyla Hamas, ateşkes olsun ya da olmasın, savaş dursun ya da durmasın bir ikileme düşmüş durumda. İsrail, Gazze'ye yönelik saldırılarını durdursa bile, yüzde 70’i ve belki daha fazla yok olan Gazze Şeridi artık insani, mimari ve ekonomik olarak var olmayacak. Tüm bunlar, 7 Ekim öncesine, yani savaş öncesine dönme fikrinin ne kadar içi boş bir argüman olduğunu da ortaya koyuyor. Çünkü geçmişe dönmek mümkün değil. Yıkılanlar, yok edilenler ve hatta Hamas bile artık savaştan önceki gibi değil. Nihayetinde Filistin, İsrail, Arap ülkeleri ve uluslararası tarafların şartları, verileri ve kaynakları izin verirse, Gazze Şeridi'nin 7 Ekim öncesine geri dönmesi için onlarca yıla ve on milyarlarca dolara ihtiyacı var. Etkili, nüfuzlu ve kararlı tüm tarafların, savaşın ya da Nekbe’nin ertesi günüyle ilgili ciddi bir konuşma yapılmasının ön şartı olarak Hamas'ın sahneden çıkarılmasını açıklamaları, durumu daha da kötüleştiriyor.
Ertesi gün senaryoları
Yukarıda bahsedilenler çerçevesinde, tüm bu yaşananlardan sonra duygulardan, isteklerden ve partizan ya da ideolojik fanatizmden uzak bir şekilde olgusal temellere ve verilere göre Hamas'ın geleceği tartışılabilir ve önündeki siyasi seçeneklere ilişkin senaryolar üretilebilir. Bu senaryolardan bazıları şöyle:
1- Onurlu bir çıkış ya da geri çekilme senaryosu. Ürdün'den (1970) Lübnan'a (1982) ve Oslo Anlaşması'nın (1993) imzalanmasıyla bir kurtuluş hareketinden otoriteye geçişle birlikte Filistin ulusal hareketinin geçmiş deneyiminde buna tanık olduk. Gazze'deki Hamas liderlerinin yurtdışına gideceğine dair sızıntılar var ki Hamas'ın Filistin, Arap dünyası ve uluslararası düzeyde bazı düzenlemeler yapılmadığı sürece bunu kabul etmesi pek mümkün değil. Bu da Hamas'ın siyasi ve ideolojik bir yapı olarak, Filistin halkının ve Filistin ulusal hareketinin dokusunun bir parçası olarak kalacağı, yani yok olmayacağı anlamına geliyor.
2- Entegrasyon senaryosu. Bu senaryo Hamas'ı Filistin ulusal hareketinin, FKÖ'nün ve Filistin Yönetimi'nin çatısı altına almak ve aynı zamanda bağımsız bir Filistin devleti kurulması temelindeki çözümü kabul etmek anlamına gelmektedir. Hem Hamas hem de Filistinliler için bu uygun bir senaryo. Ancak bazı Arap ülkeleri ve uluslararası taraflar buna itiraz edebilirler. Dolayısıyla Filistin Yönetimi’nin, Hamas'ın sınırlandırılması, belki FKÖ çatısı altına girmesi ve iktidar rolü üstlenmemesi ya da Filistin Yönetimi hükümetinde yer alması ve bunun Araplar ve uluslararası toplum tarafından kabul edilmesi koşulları dışında böyle bir durumu kabul edip etmeyeceği şüpheli.
Hamas’ın önündeki tüm seçenekler zorlu, ağır bedelleri olan ve hem Hamas hem de Filistinliler açısından acı verici.
3- Arap ve uluslararası güç senaryosu. Özellikle İsrail'in Gazze'nin Filistin Yönetimi'ne devredilmesiyle sonuçlanabilecek ya da sonuçlanmayacak bir geçiş aşaması konusundaki ısrarıyla gündeme gelen bu seçenek, Filistinlilerin korunmasını, gözetilmesini ve onlara yardım ulaştırılmasını sağlayacak ve Gazze'yi yeniden inşa edecek bir uluslararası himaye altında gerçekleştirileceğinden masada yer alıyor.
4- “Filistin'in Hizbullah'ı” olarak Hamas ya da Hamas içindeki eğilimler bir noktada Lübnan'daki Hizbullah ve Irak'taki Halk Seferberlik Güçleri (Haşdi Şabi) deneyimlerini taklit etmeye doğru kaymış olabilir. Böylece iktidar olmanın sonuçlarından ya da şüphelerinden kaçınmasına, sonuçların sorumluluğundan kurtulmasına ve bir direniş hareketi olarak konumunu güçlendirmesine, muhtemelen Filistin halkı nezdindeki konumunu pekiştirmesine, Filistin Yönetimi üzerinde baskı kurmasına ve (Lübnan'da olduğu gibi) siyasi seçeneklerine kısıtlamalar getirmesine izin verebilir. Ancak sorun şu ki, daha önce var olan bu seçenek, Gazze’deki savaştan sonra ilgili tüm taraflar için imkansız olmasa da zor hale gelmiş olabilir. Halk düzeyinde ise bu durum Gazzelilerin geniş bir kesimi, özellikle de her şeylerini kaybettikten sonra kendi işlerine dönmek isteyenler için kabul edilebilir olmayabilir.
5- En uzak seçenek senaryosu. “Cihat; ya zafer ya şehitlik” sloganıyla son nefese kadar savaşmaya devam etmek anlamına geliyor. Bu seçenek her ne kadar kahramanca bir seçenek olsa da aynı zamanda İsrail'in Hamas'tan kıyas dahi edilemeyecek kadar fazla kaynağa sahip olması ve dünyanın en güçlü ülkelerinden aldığı desteğin fazlalığı nedeniyle trajik bir seçenektir.
Elbette bu seçeneğin İsrail'in Gazze'yi yeniden işgal etmesi, sivil bir İsrail yönetiminin ya da ona yakın bir yönetimin dayatılması, Gazze'nin Batı Şeria'dan ayrı tutulması ve nüfusunun büyük bir bölümünün yurt dışına sürülmesi gibi çeşitli yansımaları da olacaktır.
Dolayısıyla Hamas’ın önündeki tüm seçenekler zorlu, ağır bedelleri olan ve hem Hamas hem de Filistinliler açısından acı verici. Bu yüzden özellikle de Hamas artık herhangi bir şart öne sürecek durumda olmadığından İsrail’in yukarıda bahsedilen hedeflerini saptıracak seçenekler araması gerekiyor. Ancak bu senaryoların hiçbirinin Filistinlileri yeni Nekbe'nin yansımalarından kurtaramayacağından korkuluyor. Ne yazık ki, özelde Gazzelilerin, genel olarak ise tüm Filistinlilerin başına gelenlerin Nekbe’den başka bir adı yok.
*Bu makale Şarku’l Avsat tarafından Londra merkezli Al Majalla dergisinden çevrilmiştir.
Uydu görüntüleri ortaya koydu: "Kim Jong-un kışlık sarayını yıkıyor"https://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/5007631-uydu-g%C3%B6r%C3%BCnt%C3%BCleri-ortaya-koydu-kim-jong-un-k%C4%B1%C5%9Fl%C4%B1k-saray%C4%B1n%C4%B1-y%C4%B1k%C4%B1yor
Uydu görüntüleri ortaya koydu: "Kim Jong-un kışlık sarayını yıkıyor"
40 yaşındaki Kim, 2011'den bu yana Kuzey Kore'nin lideri konumunda (Reuters)
Uydu görüntüleri, Kuzey Kore lideri Kim Jong-un'un kışlık sarayındaki bazı binaların yıkıldığını ortaya koydu.
Twitter'da @NobodyGerman adlı kullanıcının 4 Mayıs'ta paylaştığı uydu görüntülerinde, başkent Pyongyang'ın kırsal bölgesinde yer alan Ryokpo Sarayı'ndaki bazı yapıların yıkıldığı dikkat çekti.
Kimliği bilinmeyen Twitter kullanıcısı, gönderisinde "Son uydu görüntüleri, Kim Jong-un'un Ryokpo Saray Konutu'nun bazı bölümlerinin yıkıldığını ya da renove edildiği gösteriyor" ifadelerine yer verildi.
Kuzey Kore'ye odaklanan araştırma platformu NK Pro da uydu görüntülerinin analiz edildiğini ve arazide büyük çaplı bir inşaat yürütüldüğünü aktardı.
Platform, ana konutların ve bunlara bağlı diğer küçük binaların 21 ila 25 Nisan'da yıkılmış olabileceğini savundu.
NK Pro'ya konuşan uzmanlar, saray arazisindeki çalışmaların yüksek ihtimalle askeri amaçlarla yürütüldüğünü iddia etti.
Haberde, arazide yeni askeri binalar ve tesisler inşa edilebileceği ileri sürüldü.
Kim'in saray arazisindeki inşaata yönelik iddialar, Kuzey Kore ve Güney Kore arasındaki gerginliğin arttığı bir döneme denk geliyor.
Güney Kore'yle ABD, 12 Nisan'da yaklaşık 100 savaş uçağının katılımıyla Kuzey Kore'nin askeri tehditlerine karşı kapasitelerini güçlendirmek için tatbikat başlatmıştı.
Pyongyang yönetimi de buna tepki olarak 23 Nisan'da, düşman hedeflerine nükleer misilleme senaryosu üzerinde çalışılan, çoklu roketatarların kullanıldığı bir tatbikat düzenlemişti.
Diğer yandan Kuzey Kore, Güney Kore'yle sınırını bağlayan ve Askerden Arındırılmış Bölge (DMZ) içerisinde yer alan yollara geçen ay mayın döşemişti. Kim, ocakta da sınır boyunca iki ülke arasındaki tüm iletişimin kesilmesi için sert önlemler alınması talimatını vermişti.
Independent Türkçe, Newsweek, New York Post, NK Pro
Haaretz, Türkiye'nin İsrail boykotunu yazdı: "Ne kadar etkili olacak?"https://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/5007626-haaretz-t%C3%BCrkiyenin-i%CC%87srail-boykotunu-yazd%C4%B1-ne-kadar-etkili-olacak
Haaretz, Türkiye'nin İsrail boykotunu yazdı: "Ne kadar etkili olacak?"
İstanbul'da geçen ay düzenlenen eylemlerde protestocular, İsrail'le ticaretin tamamen durdurulmasını istemişti (AP)
İsrail'in önde gelen gazetelerinden Haaretz, Türkiye'nin Tel Aviv yönetimiyle ticareti durdurmasını yazdı.
"Türkiye'nin ticari boykotu: İsrail ekonomisine ne kadar büyük bir darbe?" başlıklı analizde, Ankara'nın ticareti durdurma kararının, İsrail'in Refah operasyonuyla diğer ülkelere yayılabileceğinden endişelenildiğine dikkat çekildi.
Meirav Arlosoroff imzalı yazıda, Türkiye'nin ticaret boykotunun İsrail açısından çok büyük zarara yol açmayacağı savunularak şu ifadelere yer verildi:
İsrail için Türkiye nispeten küçük bir ticaret ortağı ve Türkiye'den ithal ettiğimiz neredeyse tüm ürünler başka yerlerde de mevcut. Bunların Türkiye'den alınmasının nedeni hem ürün hem de nakliye fiyatlarının görece düşük olması.
Yazıda, İsrailli firmaların ürünleri tedarik etmek için Türkiye yerine başka kaynaklar bulabileceği belirtilirken, bunun maliyetleri ister istemez artıracağı değerlendirmesi yapıldı.
İsrail'de konut fiyatları başta olmak üzere yaşam maliyetlerinin ve enflasyonun artabileceğine işaret edildi.
Türkiye, geçen yıl İsrail'e 5,4 milyar dolarlık ihracat yapmıştı. Aynı yılın ithalat rakamıysa 1,64 milyar dolardı.
Ticaret Bakanlığı'ndan 2 Mayıs'ta yapılan açıklamada, İsrail'le ticaretin tamamen durdurulduğu bildirilmişti. Bakanlık geçen ay da 54 ürün grubunun İsrail'e satışını kısıtlamıştı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın halktan gördüğü baskıyla ticareti durdurma kararı aldığının öne sürüldüğü analizde şu yorumlar paylaşıldı:
Türkiye'nin İsrail'e uyguladığı bir önceki kısmi boykotun aslında pratikte karşılığı yoktu. Bu kısıtlama hamlesi uygulamadan ziyade bir beyan niteliğindeydi. Fakat ortaya çıkan belirsizlik ve kafa karışıklığı yine de ciddi zarar yarattı. Erdoğan, Türkiye'deki popülist baskıları göğüslemek için yine benzer şekilde beyanda kalan bir tutum mu sergiliyor, yoksa bu gerçek ticari bir boykot mu? Bu henüz belli değil.
Analizde, iki ülke arasındaki tüm ticari bağların bir anda koparılmasının "uluslararası ticaret normlarının çok ötesine geçtiği ve son derece tehlikeli bir psikolojik sınırı aşabileceği" değerlendirmesi de yapıldı.
Independent Türkçe
لم تشترك بعد
انشئ حساباً خاصاً بك لتحصل على أخبار مخصصة لك ولتتمتع بخاصية حفظ المقالات وتتلقى نشراتنا البريدية المتنوعة
