Birleşik Krallık'ta Gazzeliler için "Ukrayna tarzı vize" çağrısı

Gazze'de 1 milyondan fazla kişi, İsrail'in ağır bombardımana tuttuğu Refah'ta yaşam mücadelesi veriyor (Reuters)
Gazze'de 1 milyondan fazla kişi, İsrail'in ağır bombardımana tuttuğu Refah'ta yaşam mücadelesi veriyor (Reuters)
TT

Birleşik Krallık'ta Gazzeliler için "Ukrayna tarzı vize" çağrısı

Gazze'de 1 milyondan fazla kişi, İsrail'in ağır bombardımana tuttuğu Refah'ta yaşam mücadelesi veriyor (Reuters)
Gazze'de 1 milyondan fazla kişi, İsrail'in ağır bombardımana tuttuğu Refah'ta yaşam mücadelesi veriyor (Reuters)

Birleşik Krallık'taki (BK) yardım kuruluşları ve hak örgütleri, aileleri ülkede olan Gazzeliler için "Ukrayna tarzı vize uygulaması" başlatılmasını talep etti.

Gaza Families Reunited adlı hak örgütü önderliğinde hazırlanan ve bugün Dışişleri Bakanı James Cleverly'e gönderilen mektupta, Gazze Şeridi'ndeki Filistinlilerin göç başvurularının kolaylaştırılması istendi.

BK İçişleri Bakanlığı, göç başvurusunda bulunacak kişilerin önce biyometrik verilerini paylaşmaları için randevu almalarını şart koşuyor. Ancak savaş nedeniyle Gazze'deki vize başvuru merkezi kapalı ve bu işlemin yapılabileceği en yakın merkez Mısır'da. 

60'a yakın hak örgütü, hukuk firması ve yardım kuruluşunun katıldığı imza kampanyası metninde, "Gazze Aile Planı" oluşturulması ve bu kapsamda biyometrik veri zorunluluğunun kaldırılması isteniyor. 

Mevcut düzenlemede "aile" tanımı sadece eş ve çocukları kapsıyor. Bunun ebeveynleri, kardeşleri ve yakın akrabaları kapsayacak şekilde genişletilmesi de talep ediliyor. 

Mektupta, BK'nin vize uygulaması nedeniyle Gazze'deki Filistinlilerin çıkmaza girdiğine dikkat çekilerek şu ifadelere yer verildi: 

Gazze'deki Filistinliler bir çıkmazla karşı karşıya: Britanya hükümeti biyometrik veri kaydı yaptırmalarını talep ediyor fakat bunun için Filistinlilere uygun bir yöntem sunmuyor. Bu nedenle BK'deki Filistinli aileler, kalıcı ve acil bir ateşkesin yanı sıra bir Gazze aile planı oluşturulmasını istiyor.

İskoçya Başbakanı Hamza Yusuf da geçen hafta hak örgütlerinin taleplerini desteklediğini söylemişti.

BK hükümeti, 24 Şubat 2022'de başlayan Ukrayna savaşının ardından Ukrayna Aile Planı'nı devreye sokmuştu. Uygulama kapsamında savaştan kaçan Ukraynalıların, BK'ye girişi ve ülkede kalma sürelerini uzatma işlemleri kolaylaştırılmıştı.

İmza kampanyası 18 Nisan'a kadar sürecek. Taleplerin BK Parlamentosu'nda görüşülebilmesi için 100 bin imzaya ihtiyaç var. Bildiri için halihazırda 56 bin 155 imza toplandı.

Independent Türkçe, Guardian, Scottish Refugee Council



Evrimin faturası: İnsan beyni büyüdükçe daha hızlı yaşlanıyor

Beynin, hayatta kalmada kritik rol oynayan bölgeleri, ilk bozulanlar gibi görünüyor (Pixabay)
Beynin, hayatta kalmada kritik rol oynayan bölgeleri, ilk bozulanlar gibi görünüyor (Pixabay)
TT

Evrimin faturası: İnsan beyni büyüdükçe daha hızlı yaşlanıyor

Beynin, hayatta kalmada kritik rol oynayan bölgeleri, ilk bozulanlar gibi görünüyor (Pixabay)
Beynin, hayatta kalmada kritik rol oynayan bölgeleri, ilk bozulanlar gibi görünüyor (Pixabay)

İnsan beyninin daha fazla büyüyen bölgelerinin daha hızlı yaşlandığı saptandı. 

6 ila 7 milyon yıl önce ortaya çıkan insanları, yakın akrabaları olan diğer primatlardan ayıran en önemli özelliklerden biri büyük bir beyne sahip olması. 

Milyonlarca yıllık evrim sürecinde büyümekle kalmayıp karmaşık bir yapıya da bürünen insan beyni, dille iletişim kurmaktan geleceği planlamaya kadar pek çok avantaj sağlıyor.

Öte yandan hakemli dergi Science Advances'ta yayımlanan yeni bir çalışmaya göre, bütün bunların bir bedeli de var. 

İnsan ve diğer primatların beyninin nasıl yaşlandığını gözlemlemek isteyen araştırmacılar, 480 insan ve 189 şempanzenin beyin taramalarını inceledi. 

Şempanzeler, insanların atası değil fakat iki tür de ortak bir atadan evrimleşti. İnsan beyni ise, şempanzelerinkinin üç katı büyüklükte.

Bilim insanları iki beyinde de 17 ayrı bölge olduğunu kaydetti. Bunların bazıları eşit boyuttayken, bir kısmı insanlarda daha geniş bir alana yayılmıştı. 

Bunlardan biri de gözlerin hemen arkasında yer alan ve karar vermede kritik rol oynayan orbitofrontal korteksti. 

Ardından yaşlanma sürecini inceleyen ekip, iki türün beyninin de zaman içinde küçüldüğünü gözlemledi. 

Ancak bazı kısımlar daha hızlı küçülürken, insan beynindeki en hızlı yaşlanmanın, orbitofrontal korteks ve evrimsel süreçte daha fazla büyümenin görüldüğü diğer bölgelerde gerçekleştiği bulundu.

Araştırmacılar ayrıca babun ve Hint şebeğinin beynini de şempanzelerle karşılaştırdı. Öte yandan bu kıyaslarda, beyin genişlemesi ve yaşa bağlı gerileme arasında bir ilişki saptanmadı. 

Heinrich Heine Düsseldorf Üniversitesi'nden ve çalışmanın yazarlarından Dr. Sam Vickery, beynin en hızlı genişleyen bölümlerinin, en karmaşık işlerden sorumlu olduğunu söylüyor. Bu durum, sözkonusu bölgelerin daha çabuk yıpranıp küçülmesini açıklayabilir.

Ancak insan beynindeki daha büyük kısımların neden daha hızlı küçüldüğünü açıklamak için daha fazla çalışmaya ihtiyaç var. 

Çalışmada yer almayan bazı uzmanlar da bulguların daha fazla katılımcıyla desteklenmesi gerektiğini düşünüyor. University College London'dan antropolog Dr. Aida Gomez-Robles "İnsanlardaki yaşlanmaya ilişkin benzer çalışmalar genellikle binlerce kişiyi içeriyor" diyerek ekliyor:

Bulgular, bu bölgelerin bazıları için geçerli ancak hepsi için geçerli olup olmadığını bilmiyoruz.

Bulguların kesin bir şekilde doğrulanması halinde ilginç bir durum da ortaya çıkıyor: İnsanların hayatta kalma şansını artırarak şempanzelerden daha uzun ömürlü olmasını sağlayan bölgeler, aynı zamanda ilk yaşlanan kısımlar.

Yaşın ilerlemesiyle ortaya çıkan bazı sorunlar, evrimin bir avantajla beraber bir dezavantaj da getirmesinin sonucu olabilir. Dr. Vickery şu ifadeleri kullanıyor:

Böyle muhteşem bir beynimiz var ama bunun bir bedeli de var.

Independent Türkçe, Science Alert, New York Times, Science Advances