"Ölü internet" uyarısı: İnsan ve bot aktivitesi eşit oranda

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

"Ölü internet" uyarısı: İnsan ve bot aktivitesi eşit oranda

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Bazıları internetin ölmekte olduğundan korkarken, önemli bir yeni rapora göre insanlar artık interneti botlarla eşit oranda paylaşıyor.

Son aylarda "ölü internet teorisi" yeni bir popülerlik kazandı. Bu teori, internetteki içeriğin büyük bir kısmının aslında otomatik oluşturulduğunu ve internetteki insan sayısının bot hesaplara kıyasla azaldığını öne sürüyor.

Siber güvenlik şirketi Imperva'nın yayımladığı yeni rapora göre bu teori giderek daha fazla doğruluk kazanıyor. "Kötü Bot Raporu", geçen yıl tüm internet trafiğinin neredeyse yarısının, yüzde 49,6'sının botlardan geldiğini gösteriyor.

Bu oran önceki yıla kıyasla yüzde 2 artmış ve raporun başladığı 2013'ten bu yana görülen en yüksek rakam.

Bazı ülkelerde tablo daha da kötü. İrlanda'da internet trafiğinin yüzde 71'inin otomatik olduğu belirtildi.

Bu artışın bir kısmı, üretken yapay zeka ve büyük dil modellerinin benimsenmesinin bir sonucu. Bu sistemleri kuran şirketler, interneti tarayıp yapay zeka ve dil modellerini eğitmekte kullanılabilecek veriler toplayan botlara başvuruyor.

Imperva, bu botlardan bazılarının giderek daha sofistike hale geldiği uyarısında bulundu. Giderek daha fazlası konutlardaki internet bağlantılarından geliyor ve bu da daha meşru görünmelerini sağlıyor.

Imperva'da uygulama güvenliği genel müdürü olan Nanhi Singh, "Otomatik botlar yakında insanlardan gelen internet trafiği oranını geçecek ve kuruluşların internet sitesi ve uygulamalarını oluşturma ve koruma yaklaşımlarını değiştirecek" dedi. 

Yapay zeka özellikli araçlar arttıkça, botlar her yerde bulunur hale gelecek.

Botların yaygın kullanımı, daha önce Twitter diye bilinen X gibi çevrimiçi hizmetlerde halihazırda sorun yaratıyor. Sitedeki popüler paylaşımlara pornografi reklamı yapan hesaplardan muazzam sayıda yorum geliyor ve şirket bunları sınırlamakta zorlanıyor gibi görünüyor.

Platformun sahibi Elon Musk kısa süre önce, sitenin kullanıcılardan gönderi paylaşmaları ve başkalarıyla etkileşimde bulunmaları için ücret almaya başlayacağını söyledi. Otomatik hesapların çoğalmasını durdurmanın tek yolunun bu olduğunu belirtti.

Ancak X, gerçekmiş gibi görünen otomatik içeriklerden etkilenen tek site değil. Örneğin Facebook ve TikTok'ta da benzer pek çok gönderi yayılıyor.

Independent Türkçe

 



Evrimin faturası: İnsan beyni büyüdükçe daha hızlı yaşlanıyor

Beynin, hayatta kalmada kritik rol oynayan bölgeleri, ilk bozulanlar gibi görünüyor (Pixabay)
Beynin, hayatta kalmada kritik rol oynayan bölgeleri, ilk bozulanlar gibi görünüyor (Pixabay)
TT

Evrimin faturası: İnsan beyni büyüdükçe daha hızlı yaşlanıyor

Beynin, hayatta kalmada kritik rol oynayan bölgeleri, ilk bozulanlar gibi görünüyor (Pixabay)
Beynin, hayatta kalmada kritik rol oynayan bölgeleri, ilk bozulanlar gibi görünüyor (Pixabay)

İnsan beyninin daha fazla büyüyen bölgelerinin daha hızlı yaşlandığı saptandı. 

6 ila 7 milyon yıl önce ortaya çıkan insanları, yakın akrabaları olan diğer primatlardan ayıran en önemli özelliklerden biri büyük bir beyne sahip olması. 

Milyonlarca yıllık evrim sürecinde büyümekle kalmayıp karmaşık bir yapıya da bürünen insan beyni, dille iletişim kurmaktan geleceği planlamaya kadar pek çok avantaj sağlıyor.

Öte yandan hakemli dergi Science Advances'ta yayımlanan yeni bir çalışmaya göre, bütün bunların bir bedeli de var. 

İnsan ve diğer primatların beyninin nasıl yaşlandığını gözlemlemek isteyen araştırmacılar, 480 insan ve 189 şempanzenin beyin taramalarını inceledi. 

Şempanzeler, insanların atası değil fakat iki tür de ortak bir atadan evrimleşti. İnsan beyni ise, şempanzelerinkinin üç katı büyüklükte.

Bilim insanları iki beyinde de 17 ayrı bölge olduğunu kaydetti. Bunların bazıları eşit boyuttayken, bir kısmı insanlarda daha geniş bir alana yayılmıştı. 

Bunlardan biri de gözlerin hemen arkasında yer alan ve karar vermede kritik rol oynayan orbitofrontal korteksti. 

Ardından yaşlanma sürecini inceleyen ekip, iki türün beyninin de zaman içinde küçüldüğünü gözlemledi. 

Ancak bazı kısımlar daha hızlı küçülürken, insan beynindeki en hızlı yaşlanmanın, orbitofrontal korteks ve evrimsel süreçte daha fazla büyümenin görüldüğü diğer bölgelerde gerçekleştiği bulundu.

Araştırmacılar ayrıca babun ve Hint şebeğinin beynini de şempanzelerle karşılaştırdı. Öte yandan bu kıyaslarda, beyin genişlemesi ve yaşa bağlı gerileme arasında bir ilişki saptanmadı. 

Heinrich Heine Düsseldorf Üniversitesi'nden ve çalışmanın yazarlarından Dr. Sam Vickery, beynin en hızlı genişleyen bölümlerinin, en karmaşık işlerden sorumlu olduğunu söylüyor. Bu durum, sözkonusu bölgelerin daha çabuk yıpranıp küçülmesini açıklayabilir.

Ancak insan beynindeki daha büyük kısımların neden daha hızlı küçüldüğünü açıklamak için daha fazla çalışmaya ihtiyaç var. 

Çalışmada yer almayan bazı uzmanlar da bulguların daha fazla katılımcıyla desteklenmesi gerektiğini düşünüyor. University College London'dan antropolog Dr. Aida Gomez-Robles "İnsanlardaki yaşlanmaya ilişkin benzer çalışmalar genellikle binlerce kişiyi içeriyor" diyerek ekliyor:

Bulgular, bu bölgelerin bazıları için geçerli ancak hepsi için geçerli olup olmadığını bilmiyoruz.

Bulguların kesin bir şekilde doğrulanması halinde ilginç bir durum da ortaya çıkıyor: İnsanların hayatta kalma şansını artırarak şempanzelerden daha uzun ömürlü olmasını sağlayan bölgeler, aynı zamanda ilk yaşlanan kısımlar.

Yaşın ilerlemesiyle ortaya çıkan bazı sorunlar, evrimin bir avantajla beraber bir dezavantaj da getirmesinin sonucu olabilir. Dr. Vickery şu ifadeleri kullanıyor:

Böyle muhteşem bir beynimiz var ama bunun bir bedeli de var.

Independent Türkçe, Science Alert, New York Times, Science Advances